________________
[૧]
કર્મવૈચિત્ર્યનું દર્શન મિત્રે, તમારી સામે હું કેટલાક પ્રસંગે રજૂ કરું છું. તમે તેની ઉપર વિચાર કરે. “આમ શાથી બન્યું?” “કેણે કર્યું?”
એક મોટું શહેર છે. તેને એક શાન્ત વિભાગમાં અત્યન્ત ધનાઢ્ય લોકેની એક સંસાયટી છે. આ સંસાયટીમાં વસત દરેક માણસ વિભવ-વિલાસમાં મસ્ત છે. રે! સાહેબને ટોમી કૂતરો પણ ખૂબ મેજથી રહે છે.
અહીં એક વાર એ જ શહેરને ભારે ગરીબ માણસ કંઈક મળવાની આશાએ આવી ચડે છે. બિચારો કેટલાય દિવસને એ ભૂપે હશે એમ ઊંડું ઊતરી ગએલું એનું પેટ કહી રહ્યું છે. લેહી અને માંસ તે જાણે ક્યાંય જેવા જ મળતું નથી. માણસ જે માણસ છતાં સાવ જ દીન હીન બની ગએલે છે. એના પગ ધ્રૂજે છે, માથે ગળા ઉપર છૂજે છે.
ધીમે પગલે એક કમ્પાઉન્ડના દરવાજે એ પહોંચે. કોઈ હરામખોર અંદર પેસી ન જાય તે માટે સાહેબે એક આરબ રાખ્યો હતો.