________________
૨૪
જૈનદર્શનમાં કર્મવાદ
તે તે દરેક ધાર્મિક જીવાત્માની, શુદ્ધાત્મા બનવા માટેની જે સાધના છે તેને કેઈ અર્થ જ રહેતો નથી. કેમકે જન્મ મરણદિના દુઃખથી મુક્તિ મેળવવા માટે જ તપ-ત્યાગની સાધના છે. એ સાધનાથી શુદ્ધાત્મપદ પ્રાપ્ત થયા પછી પણ જે સંસારમાં જન્મ લેવું પડે અને દુઃખ ભેગવવા પડે તે શુદ્ધાત્મપદ મેળવવા માટે, પ્રત્યક્ષ મળતાં સુખે છેડીને ત્યાગ-તપનાં દુઃખ શા માટે વેઠવા જોઈએ ?
એટલે આ શુદ્ધાત્મા જે ઉત્પન્ન થતું હોય તો તે સંસારનાં દુઃખોમાં ઝીંકાય જ નહિ એ વાત નિશ્ચિત થઈ જાય છે.
એટલે હવે જન્માદિના દુઃખમાં ઝીંકાતે જીવાત્મા શુદ્ધ ન જ હોય એ ઉપરથી એ વાત ફલિત થાય છે કે જીવાત્મા કદી ઉત્પન્ન થયો નથી.
(૩) વળી જયાં કયાંય પણ એને જન્મ થયો ત્યારે એ અશુદ્ધ જ હતું, રાગ-દ્વેષના ભાવથી યુક્ત જ હતે. વળી એના જે જન્મ વગેરે થયા તે પણ પેલા સેળમા ગ્રુપની રજકણેના કારણે જ થયા, (જે વાત આગળ જણાવવામાં આવશે ) તે તે રાગ-દ્વેષના ભાવે અને તે રજકણેને સંગ્રહ તેણે ક્યાં કર્યો હતો? આને જવાબ એક જ હોઈ શકે કે એ જન્મ પહેલાં જીવાત્માએ કયાંક જન્મ લીધે જ હતે; જ્યાંના જીવનમાં તેણે કર્મોને સંચય કર્યો. વળી ત્યાં પણ એ જ પ્રશ્ન . થાય કે તે પૂર્વ જન્મ તેણે જે કર્મથી મેળવ્યો તે કર્મને તેણે કયાં સંચય કર્યો હતે? આને પણ એ જ ઉત્તર આપી