________________
જડશક્તિ
તે પછી ચશ્માં કાઢી નાખવાની સાથે જ પ્રદીપ કેમ વાંચી શકતે નથી? અને પછી ફરી ચમા આંખે લગાવી દેતાં પ્રદીપ કેમ વાંચવા લાગી જાય છે ! ચશ્મા તે જડ છે ને ! છતાં જીવાત્મા ઉપર કેટલી જોરદાર અસર છે કે એ આંખ ઉપર ચડે કે તરત કર્માણને ધક્કો લાગે અને આંખ ઉપરથી ઊતરી જાય કે તરત અંધારું થઈ જાય !
બીજી વાત લે. આ અજયનું શરીર તમને દેખાય છે ને? તે શરીરની અંદર આત્મા છે ને? શરીર પોતે તે આત્મા નથી જ ને ? સારું. હવે અજયને આ થાંભલા સાથે દેરડાથી બાંધી દેવામાં આવે અને પછી એને કહેવામાં આવે છે. “અજય ! તું દેડ જેઉં.” એ વખતે અજય આપણને કહેશે કે “મને દેરડાથી બાળે છે તે શી રીતે દેડું?” તે વખતે હું અજયને કહીશ કે, “ભાઈ તું એટલે જીવાત્મા, તને એટલે કે જીવાત્માને જ્યાં દોરડે બાંધ્યું છે? દેરડું તે જડ છે એનાથી કાંઈ જીવાત્મા બંધાતું હશે? તું જ કહે છે ને કે જડની શી તાકાત છે કે એ જીવ જેવા જીવને કાંઈ કરી શકે?
તને નહિ પણ તારા શરીરને જ મેં બાંધ્યું છે ને ? તે જે “તું” છે તે ભલે દેડી જાય. દેરડું ય જડ છે, શરીર પણ જડ છે. એ બે ય ભેગા મળીને તેને જીવને બાંધી શકે ખરા?”
મિત્રે ! અજ્ય બિચારે શું બેલશે ? એને કબુલ કરવું જ પડશે કે દેરડું અને શરીર જડ છતાં તેનાથી જીવ બંધાઈ શકે
