________________
જૈનદર્શનમાં કર્મવાદ
દુઃખમાં અને કદી ગર્વ કરશે નહીં ગમે તેવા વિભમાં.
સદા દુઃખમાં અદીન બને અને સુખમાં અલીન બને તે જ તમે તમારી જાતને સ્વસ્થ રાખી શકે અને જગતના દુખિયારા જીવને જોવાની આંખ મેળવી શકો.
હવે આપણે મૂળ વાત ઉપર આવીએ. જેમ મનના અતિ દુષ્ટ ભાવે કમણુમાં ચાર નંબરનું બળ તૈયાર કરે છે તેમ મનના અતિ શુભ ભાવ પણ કર્માણમાં ચાર નંબરના બળનું સર્જન કરે છે. પછી જ્યારે એ શુભ કર્માણને ટાઈમબેઓ ફૂટે છે ત્યારે ભૌતિક સુખોની અઢળક સામગ્રીઓના ખડકલા ઉપર બેસવાનું સૌભાગ્ય પ્રાપ્ત થાય છે. ચોમેરથી માન સન્માન મળતાં રહે છે. શારીરિક આરોગ્ય વગેરે પણ ખૂબ જ સારાં મળે છે.
આ અતિ ઉગ્ર શુભ કે અશુભ ભાવમાં જેટલી મંદી આવે તેટલું કર્મોણુમાં બળ ઓછું આવે પછી તે ત્રણ નંબરનું કે બે નંબરનું પણ બળ આવે.
કેટલીક વાર માણસની બુદ્ધિ અને કેટલાંક દુષ્ટ કાર્યો કરવાની સાફ મના કરે છે તે પણ સંગે તેને તેમ કરવાની ફરજ પાડતા હોય છે. એવું કાર્ય કરતાં એ માણસનું અંતર ખૂબ રડતું હોય છે. આવા વખતે એ માણસ દુષ્ટ કાર્ય કરે છે એટલે દુઃખ દેવાના સ્વભાવવાળા જ કર્માણ તૈયાર થવાના; પરન્તુ એ કર્માણને કાળ અતિ અલ્પ નક્કી થાય અને બળ તે સાવ