________________
કમબંધ હવે આપણે ચેડા આગળ વધીએ.
સેળમાં ગુપની કાર્મિક રજકણે જીવાત્મા ઉપર કયા કારણેથી ધસી આવે છે તે આપણે હમણાં જ જોયું.
એક વાત તે પૂર્વે જ કહેવાઈ ગઈ છે કે જીવાત્માને સુખ દુખ વગેરે આપનાર તરીકે ઈશ્વર જેવું કંઈ સ્વતંત્ર તત્વ છે જ નહિ. ઈશ્વર ઉપાસ્ય તત્ત્વ તરીકે જરૂર છે પરંતુ એનામાં જગત્કતૃત્વ તે નથી જ.
હવે પ્રશ્ન થાય કે તે પછી જીવાત્માને સુખ દુઃખ, જન્મમરણ, રેગ-શેક વગેરે કેણ આપે છે? સર્વજ્ઞ ભગવાન જિન કહે છે કે એ બધાં ય કાર્યો કાર્મિક રજકણે જ કરે છે. આપણે આજની વૈજ્ઞાનિક પરિભાષામાં એમ કહી શકાય કે કામિક રજકણે એ આજના સ્વયંસંચાલિત યત્રે જ છે. બધું ય પહેલાંથી જ નકકી થઈને ગેઠવાઈ જાય છે. પછી તો એ યત્રો આપમેળે જ પિતાનાં કાર્યો તે તે સમયે કરતાં રહે છે.