________________
કમચિત્ર્યનું દર્શન
કહ્યું તે કર્યું. પ્રિયતમાને બધું જ કરવાની પ્રિયતમે રજા આપી દીધી. “હાય વાસના !”
પ્રચંડ પુરુષાર્થ ખેલાઈ ગયે.
પણ છતાં ય ધાર્યું ન થયું. કાળા માથાને માનવી હતાશ થાય છે.
કપેલા સુખના અત્તરની બાટલીમાં વિષ્ટાને લોચે પડે છે.
લીલા–સૂકા સંસારમાં સળગતી દિવાસળી પડે છે ! હજી એક નાનકડો પ્રસંગ - બે લાખ રૂપિયાનું ભવ્ય મકાન છે. વેચવાનું છે. ઘરાક આવે છે. સેદે થઈ જાય છે. મકાન માલિક બે લાખ રૂ.ને ચેક લઈને તિજોરીમાં મૂકે છે.
રાત પડે છે. આગ લાગે છે. આઠ જ કલાકમાં આખું ય મકાન બળીને ભડથું થઈ જાય છે.
એક હસે છે. બીજે બાપેકાર રડે છે; ચીસે પાડે છે. જીવનની બધી જ કમાણી–બે લાખ રૂપિયા–આંખ સામે સળગી જતાં જોઈને.
મિત્રો, આ પાંચે ય પ્રસંગે તમારી નજર સામે રાખે અને કહે કે આ બધું કેણે કર્યું? આની પાછળ કેનું ચાલક–બળ કામ કરે છે?
અવળી મતિનું? અવળા પુરુષાર્થનું ? ભલે. પણ અવળી મતિ થઈ કેમ? અવળે પુરુષાર્થ કર્યો કેમ? એની પણ પાછળ કયું અદશ્ય તત્વ કામ કરે છે? લાકડાં ફાડતે એક કરે જમનીને હેરહિટલર શી રીતે થઈ ગયે? એક વાર બ્રિટન