________________
મહાનતાનુયોગિક સંયોગનિષ્ઠાવચ્છેદકતા પણ ગ્રહણ કરી શકીશું. નિરુક્ત અવચ્છેદકતાની નિરુપિકા જ અભાવીય પ્રતિયોગિતા બનશે. અનિરુપિકા નહીં બને. જયારે અમારે તો વિશિષ્ટાન્યાવચ્છેદકતાની જે અનિરુપિકા હોય તે જ અભાવીય પ્રતિયોગિતા લક્ષણ ઘટક બની શકે. આથી અભિરુપિકા અભાવીય प्रतियोगिता न जनता प्रस्तुत भरभाव सक्षए घट नहीं जने.
પરંતુ કાલિકેન માનસાનુયોગિક સંયોગ વિશિષ્ટ સમવાયેલ વતિત્વ વિશિષ્ટાભાવ અર્થાત્ સાધ્યાભાવ જ લક્ષણ ઘટક બનશે. તાદેશ સાધ્યાભાવાધિકરણ-જલદ, તત્રિરુપિત વૃત્તિતા મીનાદિમાં, વૃત્તિવાભાવ-ધૂમમાં જતાં લક્ષણ સમન્વય થઈ જશે.
લક્ષણ સમન્વય : સ્વ નિરુપિત સંસર્ગતાવચ્છેદકતાકાલિકત્વનિષ્ઠાવચ્છેદકતા, સ્વ પદથી સાધ્યતાવરચ્છેદકતા ગ્રહણ કરવી. તાદશ અવચ્છેદકતાનું પર્યાપ્ત સંબંધથી અધિકરણ ધર્મકાલિકત્વ, આ કાલિકવાવચ્છિન્ન સંસર્ગતા-કાલિકનિષ્ઠા સંસર્ગતા, તેનાથી અભાવીય પ્રતિયોગિતા નિરુપિત નથી.
સ્વ સામાનાધિકરણ્ય છે. પરંતુ સંબંધ દ્રય ન હોવાથી ઉભય સંબંધાભાવ મળી જશે. આથી આ અભાવ લક્ષણ ધટક નહીં બને.
પૂઢામૃતનીના (६१) तथा च लक्षणस्वरूपम् - साध्यतावच्छेदकता विशिष्टान्यावच्छेदकत्वानिरूपितप्रतियोगिताकाभावाधिकरणनिरूपित वृत्तित्वाभावो व्याप्तिः । वैशिष्टयञ्च स्वसामानाधिरण्य, स्व निरूपित संसर्गतावच्छेदकता पर्याप्त्यधिकरणधर्मावच्छिन्नसंसर्गताकत्चैतदुभय सम्बन्धेन ।
___ एवं लक्षणे कृतेऽपि कालिकेन गन्धविशिष्टत्वे सति समवायेन गुण विशिष्टस्य तादात्म्येन साध्यतायां जन्यद्रव्यत्वहेतावव्याप्तिः।
तथाहि साध्यनिष्ठ प्रतियोगिताकाभावपदेन समवायेन गन्ध विशिष्टत्वे
(૬૪)
