________________
તો અન્ય રીતે પણ દૂર થઈ શકે.
પ્રતિયોગ્યેશમાં “સાધ્યતાનિરુપિત સાક્ષાદવચ્છેદકતાશ્રય ધર્માવચ્છિન્નત્વ” નો નિવેશ કરશું અહી પૂર્વમાં જે પ્રમાણે જણાવ્યું હતું કે “સાક્ષાદવચ્છેદકચૈવ પ્રતિયોગિતાવરચ્છેદકત્વ” સાક્ષાત્ જે અવરચ્છેદક હોય તે જ પ્રતિયોગિતાવચ્છેદક બની શકે.
આ નિયમનો સ્વીકાર થતાં જ હવે તમે ઘટાભાવ નહીં લઈ શકો કેમકે વઘિટાચતરત્વ અર્થાત્ “વલિંઘટભિન્ન ભિન્નત્વમ્” અહીં ઘટત્વ એ પરંપરાથી વિશેષણ બનવાથી સાધ્યતાવચ્છેદક ઘટત્નાવચ્છિન્નપ્રતિયોગિતા ઘટાભાવ લઈને દોષ આપી જ ન શકાય. કેમકે પ્રતિયોગી અંશમાં સાધ્યતા નિરુપિત સાક્ષાત્ અવચ્છેદકતાનો પ્રવેશ કરેલ છે. પ્રસ્તુતમાં ઘટાવચ્છિન્ન પ્રતિયોગિતાકાભાવ-ઘટાભાવ, એ ઘટાભાવીય પ્રતિયોગિતાવરચ્છેદકતામાં અન્યતરત્વ સાક્ષાત્ અવચ્છેદક ન હોવાથી સાધ્યાભાવ પદ દ્વારા તે લઈ શકાશે નહિ. પરંતુ સાધ્યભાવ દ્વારા વલિંપટાન્યતરાભાવ જ લઈ શકાશે.
આમ સાધ્યાભાવ-વત્રિઘટાન્યતરાભાવ, તદધિકરણજલહૂદાદિ તત્રિરૂપિત વૃત્તિતા-મીરાદિ, વૃત્તિવાભાવ-ધૂમમાં જતાં લક્ષણ સમન્વય થતાં અવ્યાતિ દૂર થઈ જશે. આથી જૂનવારક પતિનો નિવેશ કરવો અનાવશ્યક થઈ જશે. જો તમે અાવું કથન કરો તો ન કરતાં.
गूढामृतलीला (७३) वहिघटान्यतरवान् धूमादित्यादौ साध्यतानिरूपित साक्षादवच्छेदकताश्रयधर्मावच्छिन्नत्वं निवेश्याव्याप्तिस्तु वारिता । परन्तु विषयितया वहित्वत्वावच्छिन्नविशिष्टस्य तादात्म्येन साध्यतायां तज्ज्ञानत्वस्वरूपहेतावવ્યાતિઃ |
(૨૩)
