________________
( ૧૦૯ )
જાણનાર કાણુ છે ? જેમ સુખડ લગાડવાથી હર્ષ પામીએ છીએ, કાંટા લાગવાથી દુ:ખી થઇએ છીએ, તેના જાણનાર તા જીવ જ છે એ તા પ્રત્યક્ષ દેખાય છે. જો તારા કહેવા પ્રમાણે જીવ જ નથી તે પિતા પ્રમુખ વડીલનાં નામ પણ તારે કહેવાં ન જોઇએ, તથા કાપ, પ્રાસાદ, શાક, ભૂખ, તૃષા, તૃસ, પીડિત એ વાત અનુમાને જીવ જ જાણે છે, માટે જીવ છે. તથા તે કહ્યું કે પાંચ મહાભૂત છે તે જ આત્મા છે તે પણ અસત્ય છે, કેમકે પાંચ ભૂત તેા જડ છે માટે જે જડ છે તેના મળવાથી ચૈતન્ય કેમ ઉત્પન્ન થાય? જો વેળુ ઘણી પીલીએ તા પણ તેમાંથી તેલ નીકળે નહીં. તથા તે જે શુભ-અશુભ કર્મ કાંઈ જ નથી, એ વાત ઉપર પાષાણનું દૃષ્ટાંત કહ્યું તે પણ અયુક્ત છે, કારણ કે એક સુખી, એક દુ:ખી, એક ઠાકર, એક ચાકર ઈત્યાદિ સારાં–માઠાં જે પિરણામ બને છે તે સર્વ પોતપાતાનાં કર્મે કરીને જ અને છે. પરંતુ તે જીવને અંગે જ છેતેથી જો તપ-સંયમરૂપ ધર્મ કરીએ તેા જરૂર સફળતા પ્રાપ્ત થાય. ધર્મનાં કુળ પ્રત્યક્ષ દેખાય છે, જેથી ધર્મ પણ છે, પરલેાક પણ છે અને સર્વજ્ઞ પણ છે. તેના કહેલા શાસ્ત્રને ચેાગે ચંદ્ર, સૂર્ય, ગ્રહ પ્રમુખ જાણીએ છીએ, માટે તુ કદાગ્રહ મૂક’ ઈત્યાદિ અનેક ઉત્તર–પ્રત્યુત્તર આપીને શને નિરૂત્તર કર્યાં.
ત્યારે રાજાએ શિષ્યની પ્રશ ંસા કરી અને શૂરને કહ્યું કે હું પાપી ! તુ પુણ્ય–પાપને નથી માનતા, સર્વ ઉત્થાપે છે, તેથી જો કાઇ અન્યાય કે ચારી કરશે અને રાજા તેને દડશે નહીં તે। સદાચારની મર્યાદા જ રહેશે નહીં.' એમ કહી રાજાએ રાષ આણીને શૂરને પકડ્યો. તેને શિષ્યે દયાથી છોડાવ્યેા. ત્યારે રાજા ફરીને ખેલ્યા કે–‘ જુએ, આ શિષ્યમાં અનુક ંપાના ગુણુ કેવા છે ? એ નિરીહ છે, સાચા સદાચારી છે. ’ એમ કહી શૂરને પેાતાના નગરમાંથી કાઢી મૂકયેા. વીર તા સન્માર્ગે ચાલતા, ધર્મની સ્થાપના કરતા તથા પુણ્ય છે, પાપ છે, વીતરાગ દેવ છે, સુસાધુ ગુરૂ છે. ઇત્યાદિ માનતા હતા તેથી તેને રાજાએ સન્માન્યા. તે મરીને દેવ થયા. અંતે મેાક્ષસુખ પામશે અને શૂર નાસ્તિકવાદી હાવાથી સંસારમાં ઘણા કાળસુધી પરિભ્રમણ કરશે.
ધર્મ સ્થાપને–ઉત્થાપને શૂર–વીરની કથા સંપૂર્ણ.
