________________
: ૭ :
કનુ વેદન.
૧૦ પ્ર૦—હે ભગવન્! જીવ પાતે કરેલુ દુઃખ-કર્મ વેઢે ? હે ગાતમ! કેટલુ ક ક વેઢે અને કેટલુંક કર્મ વેદતાનથી.
૧૧ પ્ર—હે ભગવન્ ! એમ શા હેતુથી કહેા છે કે કેટલું ક કર્મ વેદે અને કેટલુંક કર્મ ન વેઢે ?
ઉ—હે ગાતમ ! ઉદયમાં આવેલું કર્મ વેદે અને ઉદયમાં નિહ આવેલું ન વેદે.
૧૨ પ્ર—હે ભગવન્! જીવ પોતે કરેલું આયુષ વેઢે ? ઉ—હૈ ગાતમ ! કેટલુક વેદે અને કેટલુ'ક ન વેદે.
૧૩ પ્ર—હે ભગવન્ ! એમ શા હેતુથી કહેા છે ! ઉ—હે ગોતમ! ઉદયમાં આવેલુ વેઢે અને ખીજું ન વેદે. પ્રશ્ન ૧૦–૧૧–૧રનું વિવેચન,
૧૦-૧૧ જીવ પોતે કરેલું દુ:ખ-કર્મ વેદે છે, પરકૃત દુ:ખ-કર્મ વેઢતા નથી એ પ્રસિદ્ધ જ છે. જ્યારે જીવને દુ:ખ પ્રાપ્ત થાય ત્યારે તે એમ વિચારે કે આ દુ:ખ મેં જ ઉત્પન્ન કરેલ છે, ખીજાએ કરેલું નથી, અન્ય તેા નિમિત્તમાત્ર છે; માટે બીજાને દોષ આપવા નિરર્થક છે એમ સમજી તે દુ:ખ સમભાવથી વેદે. હવે તે દુઃખ મધુ વેઢે કે કેટલુંક વેઢે ? એમ ગીતમ ભગવત મહાવીરને પૂછે છે એને ભગવાન્ ઉત્તર આપે છે કે જીવ પાતે કરેલુ દુ:ખ કેટલુ ક વેદે . અને કેટલુંક ન વેદે. સાંસારિક સુખ પણ દુ:ખના હેતુ હાવાથી દુ:ખરૂપ છે અને દુ:ખનું કારણ કમ હેાવાથી કર્મ એ પણ દુઃખરૂપ છે. તે કર્મ સ્વભાવથી બધું વેઢતા નથી વિપાક–ઉદ્ભયમાં પણ આવેલું માત્ર વેદે છે અને વિપાક–ઉદયમાં ન આવેલું વેદતા નથી, પણ સામાન્યપણે વેદવાલાયક તા બધું જ કર્મ છે; કારણ કે કરેલું કર્મ ભાગળ્યા સિવાય તેનાથી છુટકારા થતા નથી.
૧૨ આયુષ કર્મ સ ંબંધે વૃદ્ધ આચાર્યોના આ વિચાર છે:-કૃષ્ણ
