________________
: ૨૬ ઃ
—હૈ ગીતમ ! આઠ પ્રકારની લેાકસ્થિતિ કહી છે, તે આ પ્રમાણે-૧ આકાશમાં વાયુ રહેલા છે, ર્ વાયુ ઉપર ધનાધિ છે, ૩ ઘનાદધિના આધારે પૃથ્વી છે, ૪ પૃથ્વીના આધારે ત્રસ અને સ્થાવર જીવા છે, ૫ જીવાના આધારે અજીવા છે, ૬ જીવા કર્મના આધારે છે, છ અજીવા જીવે ગ્રહણ કરેલા છે અને ૮ જીવા કવડે ગ્રહણ કરાયેલા છે.
૫૬ પ્ર—હે ભગવન્ ! એમ શા હેતુથી કહેા છે કે આઠ પ્રકારની લેાકસ્થિતિ છે, ચાવત્ જીવા ક વડે ગ્રહણ કરાયેલા છે ?
ઉ——હે ગાતમ ! જેમ કેાઇ પુરૂષ મસ્તિ-ચામડાની મસકને વાયુથી ભરે અને ઉપર ગાંઠ બાંધે, માંધીને પછી તેના મધ્ય ભાગમાં ગાંઠ માંધે, ખાંધીને ઉપરની ગાંઠ છેડે, છેડીને ઉપરના ભાગમાંથી વાયુ કાઢી નાંખે, કાઢીને ઉપરના ભાગ પાણીથી ભરે, ભરીને ઉપર ગાંઠ બાંધે, પછી વચ્ચેની ગાંઠ છેાડી નાખે, છેડ્યા પછી હું ગાતમ ! તે પાણી વાયુની ઉપર રહે ? હા, રહે. ’ તે માટે હું એમ કહું છું કે આકાશમાં વાયુ રહેલા છે, વાયુ ઉપર ઘનાદધિ છે ઈત્યાદિ. જેમ કાઇ પુરૂષ મસ્તિને પવનથી ભરે, ભરીને તે બસ્તિ કેડે ખાંધે, ખાંધીને તાગ વિનાના અને તરી ન શકાય એવા માથેાડા ઉપરાંત પાણીમાં પ્રવેશ કરે, તે હું ગાતમ ! તે પુરૂષ પાણીની ઉપર રહે?‘ હા, રહે.’ એમ આઠ પ્રકારની લેાકસ્થિતિ મ્હી છે, યાવત્ જીવા ક વડે ગ્રહણ કરાયેલા છે.
પણ પ્ર—હે ભગવન્! જીવા અને પુદ્ગલા પરસ્પર અંધાચેલા, પરસ્પર સ્પર્શ કરાયેલા, પરસ્પર પ્રવેશ કરાયેલા, પરસ્પર સ્નેહ રાગ-દ્વેષાદિથી ખંધાયેલા અને પરસ્પર તાદાત્મ્ય સંબંધવડે રહે છે?
ઉ—હા, ગાતમ ! રહે છે.
૫૮ પ્ર—એમ શા હેતુથી કહેા છે ?
ઉ—જેમ કાઇ દ્ર& પાણીથી સપૂર્ણ પૂરા ભરેલા, છલકાતા,
