________________
દંડનો ઉપયોગ કરી પ્રયત્ન કરવો પડે છે, પણ પછી એ ચક્ર સ્વયં ભમે છે. તેમ પ્રભુ વીતરાગ ન બને ત્યાં સુધી પૂર્વના ત્રીજા ભવથી માંડીને જગત પરની કણાના ભાવથી જે તીર્થકર નામકર્મ બાંધે છે, તેનો વિપાકોદય વીતરાગ-સર્વજ્ઞ બનતાં શરૂ થાય છે. એ વિપાકોદયના ફળ સ્વરૂપે તીર્થની સ્થાપના, ઉપદેશદાન વગેરે કાર્યો સહજ થાય છે. “મારે આમ કરવું છે, હું આમ કરું, આ મારી ફરજ છે તેવા વિકલ્પો જે આપણને સંભવે છે તેવા વિકલ્પો વીતરાગને કદી ન હોય. આત્માના મૂળભૂત સ્વભાવો, વાતકર્મનો ક્ષય વગેરે પદાર્થોને તાત્વિક સ્વરૂપમાં સમજવાથી આ પદાર્થ સરળતાથી સમજાય તેવો છે. પેજ નં-૨૬-૨૭ઃ
મહાવીર સબજે આપણે જે જાણીએ છીએ, તે ઉપરથી મહતવની હકીકત તો એ મળી આવે છે કે એ મહાપુરુષ હતા અને એમણે તે સમયના પુરુષો ઉપર પોતાના માનસિક અને આધ્યાત્મિક બને બહુ ગમ્ભીર પ્રભાવ પાડયો હતો. એમના સમયમાં જે જે પ્રણો ઉઠેલા તે સર્વે ઉપર એમણે પ્રબળ અને ગમ્ભીર વિચાર કરેલો અને બધા કોયડા ઉકેલવાના પ્રયત્નો કરેલા. એમની આસપાસની સૌ વાતોની સ્પષ્ટતા કરવા માટે, પૃથક્કરણ કરવા માટે ને નિરાકરણ કરવા માટે તે સમયે એમની ખાસ આવશ્યક્તા હતી. સંશની વ્યવસ્થિતિ કરવા માટેના એમના પ્રયત્નો અને એમની દીર્ધદષ્ટિને કારણે એ સમ્પ્રદાય સ્થાપી શક્યા. પોતાના ઉપદેશમાં એમણો ઇહલોક અને પરલોક વિષે સ્પષ્ટ પરિસ્ફોટન આપ્યું છે. સંસારજીવનમાં પ્રાપ્ત થયેલી રાજહિને બળે એ સૌ વાતોના ભેદને (૧૪)
|
