________________
પેજ નં-૧૫૫ઃ
ધર્મ અને અધર્મ અને એક પ્રકારે ઈઘર (Either) છે. એ ગતિના અને સ્થિતિના સહાયક છે. સમીક્ષા:
અહીં લેખકે ધર્મ અને અધર્મ લખેલ છે, તે ઘમક્ષિકાય અને અધર્માસ્તિકાય દ્રવ્યની વાત છે. ૧૯મી સદીમાં વિજ્ઞાનિકોએ ઇથર (Either)ની કલ્પના કરેલ, પણ કોઈ પણ પ્રયોગોથી તેઓ સિદ્ધ કરી શકેલ નહીં અને ગતિસહાયક પદાર્થની કલ્પના છોડી પણ શક્યા નહીં એટલે સાપે છછુંદર ગળવા જેવો ઘાટ થયેલ
એ ઈશ્વરના સ્વરૂપની કલ્પના બાબd ai પરિવર્તનો વિજ્ઞાન જગતમાં આવી ગયાં. છેવટે આઈન્સ્ટાઈને તેને અંતિમ સ્વરૂપ આપ્યું. જેમાભા મહાવીરdધમસ્તિકાયનું એવું સ્વરૂપ જણાવેલ છે, તે મુજબ છે. તેથી મને પાડી શકે છે, કે આઈન્સ્ટાઈને જૈન ધર્મ ગ્રંથોમાંથી જાણીને એ સ્વરૂપ જણાવેલ છે. ધમસ્તિકાય અદષ્ટ અતીન્દ્રિય પદાર્થ છે, 4 સર્વતતા પ્રાપ્ત કર્યા વિના જાણી શહેવું મુશ્કેલ છે. આ અંગે વિશેષ “મારા લg સંગ્રહણી' પુસ્તકમાં જણાવેલ છે.). પેજ નં-૧૫૬ઃ
તવાનના ગંભીર વિચાર પ્રમાણે તો કાળ અનાદિ, અના, અચ્છ, અખંડ પ્રવાહ છે, પણ એને સમજી શકાય એટલા માટે એમાં અસંખ્ય સમય માગ્યા છે. એમાંનો એક સમય વર્તમાનકાળનો અને બાકીના ગમે તો ભૂતકાળના કે ગમે તો ભવિષ્યકાળના છે. બીજા બધા દ્રવ્યોની પેઠે કાળમાં પ્રદેશ હોતો નથી. તેથી કેટલાક [
(૩૩)
