________________
ઝેર ઓછા કરવા માટે એ વ્યવહારોમાં પણ ધર્મને સડે છે અને તે તો સારી વાત છે, પણ તેથી એ વ્યવહારો જૈન ધર્મનું સ્વરૂપ બનતા નથી. "
- જીવોમાં મનુષ્ય, પશુ, પંખી વગેરે ઘણા ભેદ છે. મનુષ્યમાં પણ ભારતીય, અમેરિકન, આફ્રિકન વગેરે ઘણા ભેદ છે. ભારતીયોમાં હિન્દુ, મુસલમાન, પંજાબી વગેરે ઘણા ભેદ છે. હિન્દુમાં (ધર્મની હષ્ટિએ) જેન, શીખ, વેક વગેરે ઘણા ભેદ છે. જેનોમાં કચ્છી, ગુજરાતી, રાજસ્થાની વગેરે ભેદો છે. તે કચ્છ, ગુજરાત, રાજસ્થાન વગેરેના વસવાટના કારણે વ્યવહારમાં કહેવાય છે. તેમાં અનેક પેટાજાતિઓ પણ હોય છે, પણ તે બધા જ ધર્મની દષ્ટિએ “જેન’ જ કહેવાય. માટે લેખકે જૈન ધર્મના વિષયમાં તથા પ્રભુ મહાવીર દેવે સ્થાપેલ ચતુર્વિધ સંઘના વિષયમાં જ્યાં જ્યાં જ્ઞાતિઓ, તેના રીત-રીવાજો વગેરેનું વર્ણન કરેલ છે. તે લેખકની પાયાની અજ્ઞાનતા જ કારણભૂત છે. - લેખકે આગળ “સંઘનું બંધારણ' (પેજ નં૩૩૮થી ૩૫૪) તે વિષયમાં સંઘના વિશિષ્ટ અને અદ્ભુત કલાના બંધારણની વાત કરવાના બદલે ગમે તે રીતનું લખાણ કરી દીધું છે, કોઈક પતિત સાધનો પ્રસંગ પર મૂક્યો છે. અલબત્ત લેખકે વાચકોને ગેરમાર્ગે દોરવાનું કામ કર્યું છે. ધર્મની જે વાસ્તવિકતા - સ્વરૂપ હોય તે જણાવવાને બદલે કોઈકની વ્યક્તિગત વાત કરવી તે યોગ્ય ન ગણાય. આ વિષયનું લેખકનું લખાણ કોઈ પણ જેને વાંચે તો તે સમજી જાય કે લેખક જૈન ધર્મ અને જેનોની વિશિતા વિષે ઘરે જાણ્યા વિના ઉપરછલ્લું ક્યાંક જોવા કે જાણવા મળ્યું, તે લખી L ૪૦
|
