________________
(અધ્યાય - ૪: સિદ્ધાન્તો) સમીક્ષા.
પેજ-૧૪૧ થી ૧૪૬ સુધીમાં સામાન્ય ભૂલોને છોડી દઈએ તો લેખકે જેને સિદ્ધાંતો અને તેના કહેનારા સર્વજ્ઞોને સ્વીકાર કરેલ છે. તેઓ પોતે લખે છે, કે જેને તત્ત્વજ્ઞાનના આ મતને કારણે એ તો માનવું જ પડે કે સર્વજ્ઞ પુરુષો થઈ ગયા છે અને એમના આ મત ઉપર બ્રાહ્મણ પંડિતોએ પ્રચંડ પ્રહાર કર્યા છે.” લેખકના આ અભિપ્રાય પરથી પણ એ સ્પષ્ટ થાય છે, કે જેને શાસ્ત્રોમાં ભરત, સગર વગેરે અંગે જે ઉલ્લેખો છે અને તેઓનાં જીવનચરિત્રો છે તે સત્ય છે. સર્વજ્ઞ પુરુષોને કદી અસત્ય બોલવાનો સંભવ નથી અને તેઓની શિષ્ય પરંપરામાં આવેલા મહાપુરુષો અન્ય ધર્મની કથાઓ પોતાના ધર્મના નામે જોડી દે, તે પણ શક્ય નથી તથા પ્રભુ મહાવીર દેવે કહેલ અને પરંપરાથી આવેલ ૨૪ તીર્થકર ભગવંતો થયાની બાબત અને બીજી સર્વ બાબતો સત્ય છે. તે માટે એતિહાસિક બીજા પુરાવાઓની આવશ્યક્તા નથી એવું જરૂરી નથી કે દરેક બાબતના એતિહાસિક પુરાવાઓ મળે જ લાખોકરોડો વર્ષ પહેલાંની હકીકતો માટે એતિહાસિક પુરાવાઓ શક્ય પણ નથી
યુવડને સૂર્ય ન દેખાય, તેથી સૂર્યનું અસ્તિત્વ મટી જતું નથી. ભારતના વૈજ્ઞાનિક જગદીશચન્દ્ર બોઝે પ્રયોગો દ્વારા વનસ્પતિમાં જીવની સિદ્ધિ કરી બતાવી, તે પહેલાં વૈજ્ઞાનિકો “જીવને માનતા ન હતા. શું તે પહેલા જીવ' હતો જ નહીં?” એટલે જે વિજ્ઞાન માને તે જ અથવા વૈજ્ઞાનિકો કહે તે જ સત્ય હોય તેવું [ (૨૮)
]
