________________
નવમું :
ચારિત્રવિચાર
આપણું મૂળસ્વરૂપ ભૂલી ગયા છીએ અને દેહને જ હું માનવા લાગ્યા છીએ, પણ એ વિચાર કરતા નથી કે
:
:
(૧) આપણા આત્મા સ્પર્શ, રસ, ગંધ, શબ્દથી રહિત એવા ચૈતન્ય દેવ છે, જ્યારે દેહ માંસ, ચરખી, હાડકાં અને ચામડાંરૂપ પુદ્ગલની છે, તેા તે ‘હું' કેમ હાઇ શકે ?
(૨) આપણા આત્મા શસ્રોથી છેદ્યાતા નથી, અસ્ત્રોથી ભેદાતા નથી, રાગથી ઘેરાતા નથી કે કદી વિકૃતિ પામતા નથી, જ્યારે દેહ તેા શસ્ત્રોથી છેદાય છે, અસ્ત્રોથી ભેદાય છે, રાગથી ઘેરાય છે અને ગમે ત્યારે વિકૃતિ પામે છે, તે તે કેમ હાઇ શકે ?
6
e
વર્ણ અને તા લેાહી,
બનાવટ
(૩) આપણા આત્મા કદી જન્મેલા છે, કદી વૃદ્ધ થતા નથી એટલે અજર છે પામતા નથી એટલે અમર છે,
નથી એટલે અજ અને કદી મૃત્યુ
જ્યારે દેહ તેા જન્મેલા છે,
વૃદ્ધાવસ્થાને પામનારા છે અને મૃત્યુ આવ્યે તેને આધીન થનાશ છે, તા તે • કેમ હાઇ શકે ?
હું
(૪) આપણા આત્મા પવિત્ર છે, શુદ્ધ છે તથા અનંત જ્ઞાન, અનંત દર્શન, અનંત ચારિત્ર અને અનંત વીયના સ્વામી છે, જ્યારે દેહ તા અપવિત્રતાથી ભરેલા છે, અશુચિનું ધામ છે અને તેના દશ દરવાજેથી લીંટ, લાળ, પ્રસ્વેદ વગેરે ગંદકીના પ્રવાહ નિરંતર વહ્યા કરે છે, તે તે ‘હું” કેમ હાઈ શકે ?
એટલે ‘હું દેહ નથી, પણ આત્મા છું' એવા વિચાર ખરાખર સ્થિર થવા ઘટે છે.