________________
- ધર્મબોધ-ચંથમાળ
: ૩૧ :
: પુષ્પ
તે સુવર્ણને ઉન્માદ કયાંથી હોય? અને સ્ત્રીનાં પ્રલોભક આલિંગનેમાં આદર પણ કયાંથી હોય? અર્થાત્ તેને કંચન કે કામિનીને લેશ માત્ર પણ મેહ હેતે નથી. ' “આત્મસ્વરૂપમાં મગ્ન થયેલાને જે સુખ હોય છે, તેનું વર્ણન કરવું શક્ય નથી. વળી તે સુખ પ્રિયતમાના આલિંગન સાથે કે બાવનાચંદનના લેપ સાથે સરખાવી શકાય તેવું પણ નથી. તાત્પર્ય કે–પ્રિયતમાના આલિંગનથી અને બાવનાચંદનના લેપથી જે સુખ ઉત્પન્ન થાય છે, તે આત્મનિમગ્નતાના સુખ આગળ એકદમ તુચ્છ છે.” - - (૧૮) પરભાવ
ખાન-પાનનું સુખ, વસ્ત્ર-આભૂષણનું સુખ, નોકર-ચાકરનું સુખ, ઉઠવા-બેસવાનું સુખ, મનોહર મહાલમાં રહેવાનું સુખ, વાહનનું સુખ, ધનમાલનું સુખ, વ્યાપાર-રોજગારનું સુખ, પ્રતિષ્ઠાનું સુખ, અધિકારનું સુખ, પત્નીનું સુખ, પુત્રનું સુખ, કુટુંબનું સુખ, મિત્ર અને સ્વજનેનું સુખ એ પીગલિક રહેવાથી પરભાવ કહેવાય છે. તે માટે નિગ્રંથ મહર્ષિઓએ કહ્યું છે કે–
સઘં વિવિયં નીયં, નવું નÉ વિવિઘં .
सव्वे आभरणा भारा, सव्वे कामा दुहावहा ॥" * “તાત્વિક દષ્ટિએ બધાં ગીતે એક પ્રકારને વિલાપ છે, બધાં નૃત્યે એક પ્રકારની વિડંબના છે, સર્વ આભરણે ભાર સમાન છે અને સર્વ પ્રકારના કામો એકાંતે દુઃખને જ આપનારા છે. ”
