________________
ઇમબોધ-ચંથમાળા : ૫૬ :
(૧૨) કાત્સર્ગ–કાયાને એક સ્થાને સ્થિર કરવી અને ઈચ્છાપૂર્વકની પ્રવૃત્તિ છેડી દેવી, વાણીથી મૌન રહેવું અને મનને દયાનમાં જોડવું.
ક્રોધ, માન, માયા અને લેભ એ ચાર કષાયને નિગ્રહ કર. કરણસિત્તરી માટે કહ્યું છે કે–
જિંgવસોદી(૪) સમક્ષ) માવજ(૨૨), હિમા(૨૨) વ વિનિરોદ્યો(૧) | પહિદા (૫) કુરીયો(૨),
મહા(૪) જેવા શi તુ ” ચાર પ્રકારની પિંડવિશુદ્ધિ, પાંચ સમિતિએ, બાર ભાવના, બાર પ્રતિમાઓનું વહન, પાંચ ઇન્દ્રિયને નિરોધ, પચીશ પ્રતિલેખના ત્રણ ગુપ્તિ અને ચાર પ્રકારના અભિગ્રહ એ સિત્તેર બેલથી કરણસિત્તરી કહેવાય છે.
આહારવિશુદ્ધિ, શય્યાવિશુદ્ધિ, વસ્ત્રવિશુદ્ધિ અને પાત્રવિશુદ્ધિ એ ચાર પ્રકારની પિંડ વિશુદ્ધિ છે.
ઈસમિતિ-નીચી દષ્ટિ રાખીને યતના પૂર્વક ચાલવું; ભાષાસમિતિ-જરૂર જેટલી નિર્દોષ અને હિતકારક ભાષા યતનાપૂર્વક બલવી; એષણસમિતિ–આહારપાળુ દેષરહિત મેળવવા આદાન-નિક્ષેપસમિતિ-વસ્ત્ર, પાત્ર વગેરે યતનાથી લેવાં મૂકવાં અને પારિષ્ઠાપનિકાસમિતિ–મળ, મૂત્ર આદિ ત્યાગવા કે પરઠવવા યોગ્ય વસ્તુઓ યતનાપૂર્વક પરઠવવી. એ પાંચ સમિતિઓ છે.
અનિત્ય, અશરણ, સંસાર, એકત્વ, અન્યત્વ, અશુચિત્વ, આસવ, સંવર, નિર્જરા ધર્મસ્વાખ્યાત, લેક અને બેધિદુર્લભ