________________
: ૩૭ :
ચારિત્રવિચાર
ભાઈ ૫શુ ! આમ નિરાશ થયે આપણા પણ યુક્તિ શોધી નથી, તે કામ કળથી
એ માટે કઈક
નવસુ :
આંધળાએ કહ્યું– દહાડા શું વળશે ? કાઢવી જોઈએ. જે કામ મળથી થતું જરૂર થાય છે. ’
પાંગળાએ કહ્યું‘ દેોસ્ત ! તારી વાત તદ્ન સાચી છે, પરંતુ આ આફતથી હું એટલા બધા ગભરાઈ ગયા છું કે મારી અક્કલ કઈ કામ આપી શકે તેમ લાગતું નથી.’
આંધળાએ કહ્યું:- આફ્ત સમયે બુદ્ધિને સ્થિર રાખવી એ શાણા મનુષ્યનું કર્તવ્ય છે, માટે તું બુદ્ધિને સ્થિર રાખ અને કોઈ પણ ઉપાય શોધી કાઢ; નહિ તે આપણાં સાચે વર્ષે અહીં જ પૂરાં થયાં સમજજે. ’
આ શબ્દોએ પાંગળામાં સ્ફૂર્તિ આણી અને એક ઉપાય તેના મનમાં એકાએક ઝબકી ગયા. તેણે આંધળાને કહ્યુ :• ઢોસ્ત ! મને એક ઉપાય મળી આવ્યેા છે. તું શરીરે ઘણા મજબૂત છે અને તારી ખાંધ ઉપર મને ઉચકી શકે તેમ છે. એથી તારી ખાંધ પર મને ઉચકી લે અને હું તને રસ્તા ખતાવું તેમ ચાલવા માંડ, આથી ખાડાખડિયામાં પડી જવાના કે જાળાં-ઝાંખરામાં ભરાઇ જવાના ભય રહેશે નહિ. આ રીતે આપણે આ જંગલમાંથી સલામત રસ્તે બહાર નીકળી જઈશું અને પાસેના નગરમાં પહેાંચી શકીશું. ’
પાંગળાના સ્કૂરેલા ઉપાય સાચા હતા. એ ઉપાય કામે લગાડતાં તે અને દાવાનળમાંથી ખચી ગયા. અને પાસેના નગરમાં સહીસલામત પ્રવેશ કરી શક્યા. એ રીતે જ્ઞાન અને
