________________
: ૩૨ :
ચારિત્રવિચાર
મહીપતિઓના મહેલમાં, ધનપતિઓના ધામમાં અને જાહેર સ્થાનામાં મનને મહુલાવવા સારુ ગાયકો અને ગાયિકાએનાં ગાન થાય છે, અનેક પ્રકારના અંગમરાડા અને હાવભાવથી અલંકૃત નૃત્યેાના જલસા ગોઠવાય છે, વળી રૂડા-રૂપાળા દેખાવા માટે હીરા-મેતી-માણેક અને સુવર્ણના અનેકવિધ આભરણા એકઠા કરવાના પ્રયાસ થાય છે અને વિષયની તૃપ્તિ થાય તે માટે વિવિધ પ્રકારે ઓરડાની સજાવટ કરવામાં આવે છે, તેમાં બહુમૂલ્ય રાચરાચીલું ગેાઠવવામાં આવે છે, તેને વિષયાત્તેજક ચિત્રાથી સુથેાભિત કરવામાં આવે છે અને પોષ્ટિક દવાઓ-માત્રાઓ-યાક્રુતિઓવડે વીયના સંચય કરવામાં આવે છે, પરંતુ તે ખધાને આખરી અંજામ ખૂરા હાય છે. તેથી જ અનુભવી પુરુષાએ કહ્યું કે–સુંદર લાગતાં ગીતા એ આખરે ખૂબ રડાવનાર વિલાપેા છે, મનેાહર જણાતાં નૃત્યે ઘણુ. કષ્ટ આપનારી વિડંબના છે, રમણીય જણાતાં આભૂષા ફાગઢના ભાર છે અને મીઠું-મધુરું લાગતું વિષયસુખ અનેક પ્રકારનાં દુઃખાને લઈ આવનારી બેરહમ ખલા છે.
જ્યાં સુધી પૌદ્દગલિક સુખની અસારતા સમજાય નહિ, જ્યાં સુધી કામભોગની આસક્તિ દૂર થાય નહિ, અને જ્યાં સુધી પરભાવમાં રમવાની લાંખા સમયની બૂરી આદત બદલાય નહિ ત્યાં સુધી સ્વભાવમાં સ્થિતિ થઈ શકતી નથી, એટલે પરભાવને ટાળવા એ જ સ્વભાવમાં સ્થિર થવાના-નિજ સ્વભાવમાં મગ્ન થવાના સાચા ઉપાય છે.
(૧૯) પરભાવ ત્યાની પરીક્ષા.
"
‘અહં ભ્રહ્માસ્મિ ।’ ‘હું બ્રહ્મ છું
નવડ્યું':
બ્રહ્મ સત્યં જ્ઞમિચ્છા ’િ
