________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
શ્રી આત્માન પ્રકાશા.
એવી કેટીના જ મનુષ્ય આ કાળે બહુધા આ દેશકાળમાં ૯ છોચર થાય છે. અમે, તમે અને સર્વ સામાન્ય લોકો હજી મોટા ભાગે એ પશુત્વની ભૂમિકાને શોભાવી. રહ્યા છીએ એમ આ પણ અંત:કરણના હાલના બંધારણ ઉપરથી સમજી શકાય છે. આ અવસ્થામાં આપણામાં પશુત્વને સવાભાવિક એવા વિકારે અને ભેગલાલસાનું પ્રાધાન્ય હોય તેમાં નવાઈ જેવું કાંઈ નથી, અને આપણે હાલ જેટલે અંશે પશુ છીએ તેટલે અંશે તેવા વિકારી અને ભગવૃતિવાળા હવામાં શરમાવા જેવું પણું નથી. કેમકે પશુઓને પોતાની દશામાં શરમાવા કે નીચું જોવા જેવું કાંઈ જ ભાસતું નથી.
તેમ છતાં આપણે કાંઈ સોએ સો ટકા પશુ નથી. જેટલે અંશે આપણે મનુષ્ય છીએ તેટલે અંશે આપણને પશુત્વની દશા ભેગાવવામાં શરમ જેવું ભાસે છે. અને જેટલે અંશે વધારે શરમ ભરેલું ભાસે તેટલે અંશે આપણે વધારે મનુષ્યત્વને પામેલા છીએ. જે ભેગપમાં પ્રવેશતા તમને તમારો આત્મા ડંખ હોય તે ભેગપભેગોને તમને હવે અધિકાર નથી. એ ભૂમિકાને તમે ઘણા વખ તથી વિતાવીને આગળ વધ્યા છે એમ માનવું ઉપયુકત છે. જ્યાં જે ક્રિયા સ્વાભાવિક છે ત્યાં શરમ જેવું કે છુપાવવાના પ્રયન જેવું હોતું નથી. આપણા દુધના વાસણમાંથી બીલાડી ચેરીથી દુધ પી જાય તે વસ્તુતઃ ચેરી નથી. કેમકે તેમ કરવામાં બીલાડી શરમાતી નથી. વસ્તુત: તે ચેરી હોત તો આપણે ફેજદારી કાયદે જરૂર બીલાડીને ગુન્હેગાર ઠરાવી ચેિરી માટે નક્કી કરેલી સજા તેને કરત, પણ જ્યારે કાયદાએ જોયું કે ચેરીમાં બીલાડી શરમાતી નથી, તેથી તે “ચેરી” એ આપણુ દષ્ટિ એ ચારી હોવા છતાં બીલાડી માટે તે ચોરી નથી, એવી ચોરીનું કાર્ય બીલાડીના જીવન નિર્વાહ માટે જરૂરનું છે અને તેથી તે બીલાડી માટે અધર્મ હવાને બદલે ઉલટું ધર્યું છે.
મનુષ્યના શરીરસંરક્ષણ, જીવનનિર્વાહ, બુદ્ધિવિકાસ, હૃદયવિસ્તાર અને સ્વરૂપ પ્રાપ્તિ માટે જે બાહ્યાંતર ક્રિયાઓ કુદરતે આવશ્યક ગણી છે તેમાં આપણને સ્વભાવથી જ શરમ જેવું કશું ભાસતું નથી. અને તેથી તેવી પ્રવૃત્તિનું સેવન એ આપણી સર્વદેશીય ઉન્નતિ માટે ધર્યું છે. એવી પ્રવૃતિમાં આહારગૃહણ, શરીર શુદ્ધિ, સંતાનોત્પાદન, આદિ જે જે વ્યવહારિક ઘટનાઓનો સમાવેશ થતો હોય તેના વિવેકપુર સર નિયમાનુસાર સેવનમાં કશો જ અધર્મ નથી, એટલું જ નહી પણ તે માગે થઈને જ આપણું ઉન્નતિન વિજયરથ ચાલવા નિર્માએ છે, તેમાં શરમાવા જેવું કે છુપાવવાનું મન થાય એવું કાંઈ જ નથી. એને ત્યાગ એ વિ. રાગ નથી, પણ ઉન્નતિના આવશ્યક સાધનને હેતુપૂર્વક સાધેલ વિનાશ છે.
For Private And Personal Use Only
