________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
પરહિત ચિતન અને સાધન,
૨૩૫ અને નીચ વાત જ જુએ છે. જે આત્મા મહાન હોય છે તેને તો બીજાના સદ્ગુણે જ દૂચર થાય છે. અત્યંત ખેદની વાત છે કે જે મનુષ્ય પોતાની પ્રખર માનસિક શક્તિઓ દ્વારા અથવા અસાધારણ સાહસ અને દુ પતિજ્ઞાને લઈને પ્રસિદ્ધિ પામ્યા છે તેઓએ બહુધા પોતાના વ્યવસાયવાળા મનુષ્યની સાથેના વ્યવહારમાં ભારે ઈર્ષા બતાવી હોય છે. ઘણા ખેઢ સાથે કહેવું પડે છે કે અનેક કવિજન, સામાજીક નેતાઓ અને ધર્મોપદેશકો એવા પ્રકારની ઈર્ષ્યાના ભેગા થઈ પડયા હોય છે કે તેઓને પોતાના વ્યવસાયમાં બીજાની પ્રશંસા સાંભળીને અતિશય દુ:ખ થયું હોય છે. તેઓ હમેશાં બીજાના દુષણે ની ચર્ચા કર્યા કરે છે અને તેઓની સમક્ષ કોઈ તેઓના પ્રતિસ્પધીની પ્રશંસા કરે છે તો તેઓ કહે છે કે “ હા, એ બધું ઠીક છે, પરંતુ તેનામાં મિલિકતા નથી, તે કપટી પણ છે, તેના પર વિશ્વાસ મુકી શકાય તેમ નથી” અથવા તે આવા પ્રકારની કઈ પણ વાત બનાવી કાઢે છે. '
આપણને આપણું જીવનમાં અધિક સફલતા નથી મળી શકતી તેનું એક કારણ એ પણ છે કે આપણે અન્ય માણસની સાથે અધિક ઉદારતાથી વ્યવહાર કરતા નથી, તેઓની તરફ અધિક સહાનુભૂતિ બતાવતા નથી તેમજ તેઓને અધિક સહાયભૂત થવાને યત્ન કરતા નથી. જે આપણે બીજાઓને અવિક સહાયભૂત થઈએ છીએ તે આપણને પણ તે કરતાં અધિક સહાયતા મળી શકે છે. જે મનુષ્ય બીજાની તરફ સહાનુભૂતિ દેખાડામાં, બીજાને મદદ કરવામાં તેમજ બીજાની પ્રશંસા કરવામાં પોતાને હાથ પાછો ખેંચે છે તે પોતે પિતાને હાનિ પહોંચાડે છે. આપણે બીજા માણસને જેમ જેમ વધારે સહાયભૂત થઈએ છીએ તેમ તેમ આપણે આપણું વધારે કલ્યાણ કરીએ છીએ. ઘણા માણસો અન્ય માણસો તરફ સહાનુભૂતિ પ્રકટ કરવામાં અને તેઓની પ્રશંસા કરવામાં એટલા બધા પણ બને છે અને પિતાને સ્વાર્થ સાધવામાં એટલા બધા મગ્ન રહે છે કે તેઓની ઉન્નતિ અશક્ય થઈ પડે છે. જયારે મનુષ્ય પિતાનાં જીવનને બીજાની સેવા કરવામાં યથાશક્તિ અર્પણ કરી દે છે અને અંત:કરણ પૂર્વક બીજાને સહાયતા કરે છે ત્યારે કેટલી બધી ત્વરાથી તેની ઉન્નતિ થાય છે તે જોઈ આશ્ચર્ય થાય તેમ છે. જીવનના આરંભ કાળથી જ બીજા લોકોનું હિત ઇચ્છવાની, તે આના ઉપર દયાભાવ રાખવાની અને તેઓની સાથે મિષ્ટ ભાષણ કરવાની ટેવ પાડવાથી મનુષ્યને જેટલું લાભ થાય છે તેટલે બીજી કોઈ પણ વસ્તુથી થતા નથી.
એક વખત એક દાર્શનિક પિતાના શિષ્યને પૂછયું કે– સંસારમાં સૌથી અધિક પ્રજનીય વસ્તુ કયી છે?” સર્વ શિષ્યએ પોતપોતાની બુદ્ધિ અનુસાર ઉક્ત પ્રશ્નનો ઉત્તર આપે. તે બધામાં એક શિષ્પ સાથી છેલે ઉત્તર આપે કે
બ્રુહદય.” તે સાંભળી તેના ગુરૂએ કહ્યું કે “સત્ય છે. બધા શિષ્યોએ જે કાંઈ કહ્યું છે તેને ચાર તમે માત્ર એકજ શબ્દમાં આપી દીધું છે. કેમકે જે મનુષ્યનું હૃદય શુદ્ધ
For Private And Personal Use Only
