________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
જેન કેસમાં કેળવણી. વાનું કે આ સાથે ચાર અધિકારીઓના અભિપ્રાય મોકલું છું. મારે પિતાને અભિપ્રાય નીચે મુજબ છે.
૧ હિન્દુસ્તાનમાં કુલ ૧૨૪૮૧૮૨ જેને છે. અને નિશાળમાં ભણતા પાંચથી પંદર વર્ષની ઉમરના જેન બાળકોની સંખ્યા ૪૦૨૫૩ છે એમ તે છાપેલા પત્રમાં જણાવવામાં આવ્યું છે. આ આંકડા સંતેષજનક નથી. તેથી પ્રાથમિક કેળવણના પ્રસાર અને વિકાસ માટે ઘણું કરવાની જરૂર છે.
* ૨ પ્રાથમિક શાળામાં ભણતા જૈન બાળકોમાંથી બારતેર ટકા વિદ્યાથીઓ માધ્યમિક શાળામાં ભણે છે. સઘળી જ્ઞાતિઓમાં કેળવણીનું ભેગું પ્રમાણુ કાઢી જોતાં આ ટકા કંઈક વધારે જણાશે. છતાં તે પ્રમાણુ આપણે ધારીએ તેટલું ઉંચું ન હોય તે તેનું મુખ્ય કારણું ગરીબાઈ અથવા તે ગ્ય સાધનને અભાવ છે એમ નથી. કેમકે તેને પહોંચી વળવા માટે જેન કેમ તરફથી જુદા જુદા અનેક ફંડ ઉઘાડવામાં આવ્યા છે, પરંતુ તેનું ખરું કારણ એ છે કે જીંદગીને એકતરફી વિચાર કરવાનાં પરિણામે કેળવણીની ચગ્ય કદર થતી નથી.
૩ જુદા જુદા છઠ્ઠાની વસ્તીના આંકડા આપેલા નહિ હોવાથી ત્રીજા પાનાં ઉપર છાપેલી હકીકત નિરૂપયોગી છે, કેમકે કયા કયા જીલ્લાના જેને કેળવણીમાં પછાત છે તે તેનાથી જાણી શકાતું નથી.
૪ મુંબઈ ઇલાકામાં અમદાવાદ અને મુંબઈ ન કેમના મુખ્ય કેંદ્રસ્થાન છે. ત્રણ વર્ષ કરતાં વધારે મેં અમદાવાદમાં ઈન્સપેકટર તરીકે કાર્ય કર્યું છે. અને લગભગ ત્રણ વર્ષ થયાં મુંબઈમાં પણ ઇન્સ્પેક્ટર તરીકે કાર્ય કરું છું. તે દરમ્યાન મેં એ એક પણ દાખલ જોયા નથી કે જેમાં કેઈ ખરેખરી રીતે લાયક જેન વિઘાથીને નીચે જણાવેલા ચારમાંથી કોઈ પણ માર્ગથી જરૂરી આર્થિક મદદ નહિ મળી શકવાથી અભ્યાસ તજી દે પડયે હાય. (૧) માબાપ (૨) વાલી (૩) મિત્ર (૪) મંડળ અથવા સંસ્થા. મારી આ માન્યતા કદાચ બેટી હોય, પરંતુ લાંબા વખતના અનુભવથી અને પરિચયથી મારી માન્યતા એવી બંધાઈ ગઈ છે કે જરૂર કરતાં વધારે પૈસા ખર્ચાયા છે. તેમજ (૧) અજ્ઞાન, (૨) બિન અનુભવ (૩) સહકાર્યને અભાવ અને (૪) સંસ્થાઓના બહત્વને લઈને પૈસાને ઘણે દુરૂપયોગ થયેલ છે.
૫ મારા નમ્ર મત પ્રમાણે તે આખી કે મને તેની અત્યારની જરૂરીયાતનું ભાન કરાવવું જોઈએ. મને લાગે છે કે તેઓ પણ બીજી કેમોની માફક જ્ઞાતિના દુ રિવાજે રૂપી સાંકળેથી મજબૂત જકડાયેલા છે, અને મારા ઘારવા પ્રમાણે આ કરતાં વધારે પ્રબળ જુલમ બીજે કઈ છે જ નહિ અને હતો પણ નહિ. અને
For Private And Personal Use Only
