Anusandhan 2010 09 SrNo 52

Author(s): Shilchandrasuri
Publisher: Kalikal Sarvagya Shri Hemchandracharya Navam Janmashatabdi Smruti Sanskar Shikshannidhi Ahmedabad

Page 4

4
जैन समुदायने लागेवळगे छे त्यां सुधी, अत्यार सुधी, पोते स्वीकारेली मान्यताओमां के आग्रहोमां फेरफारनी वात शोधे, करे, तेवा संशोधकोने नास्तिक (जैन भाषामां वात करीए तो मिथ्यात्वी) कहेवानो -गणवानो रिवाज हतो. अलबत्त, केटलाक अयोग्य संशोधको परत्वे अने तेमनां नकारात्मक संशोधनो परत्वे आ अभिगम खोटो पण न हतो. परन्तु बधांने एक ज त्राजवे तोलवानी वात कांई वाजबी तो न ज मनाय.
आजे परिस्थिति बदलाई छे, अथवा बदलाई रही छे. आजे आ समुदाय संशोधक-संशोधन प्रत्ये हकारात्मक नजरथी जोतो थयो छे. ते बेनां आदर- मान वधी रह्यां छे. प्रचलित पद्धति के मान्यता छोडवी शक्य न होय तो पण, संशोधननो साव तिरस्कार करवानी टेव धीमे धीमे नबळी पडती होय तेवुं जोवा मळी रह्युं छे. प्रमाणिक शोधको अने प्रमाणभूत संशोधनो माटे आ चित्र आशाजनक जरूर बने तेम छे.
*
मजानी, वास्तवमां करुण मजाकनी वात ए छे के आजे संशोधन करनारा - करी शके तेवा विद्वानोनी कारमी अछत आपणे त्यां प्रवर्ते छे. आजे ज्यारे संशोधन माटेनी विपुल तको ऊभी थई छे; संशोधन माटेनी सामग्री तथा पूर्व-सूरिओ द्वारा थयेल संशोधनोनी सन्दर्भ - सामग्री पण विपुल अने व्यापक प्रमाणमां उपलब्ध छे; त्यारे संशोधनक्षेत्रे विद्वानोनी भारे अछत अनुभवाय छे.
गुजरातनी गईकाल केटलीबधी समृद्ध हती ! केटकेटला विद्वज्जनो विविध क्षेत्रे शोध-कार्य तथा विद्या - कार्यमां प्रवृत्त हता ! प्राकृत, पाली, अपभ्रंश, साहित्य अने दर्शन, आगमशास्त्रो, इतिहास, पुरातत्त्व, भाषाशास्त्र जेवां तमाम क्षेत्रोमां कार्य करनारा निष्णातोथी आपणी विद्या - संस्थाओ अने विद्या प्रवृत्तिओ केवी तो दीपती हती !
अने आजे ? आजे चित्र सर्वथा निराशाजनक छे. 'विद्वज्जन' शब्द जेमने माटे प्रयोजी शकाय तेवा डॉ. मधुसूदन ढांकी अने डॉ. नगीन शाह जेवा गण्यागांठ्या विद्वानोने बाद करतां विद्वानो अने संशोधकोनुं अस्तित्व ज जाणे
नाबूद थयुं छे ! ताडपत्रो अने हाथपोथीओने सुपेरे उकेली वांचनारा हवे क्यां छे ? लहियाओए करेला लेखदोषोने पकडीने साची वाचना सुधी पहोंची शके