________________
જ્ઞાનાવરણીય ક
ચેતન-આત્મારૂપી સુવર્ણ સાથે અનાદિ કાળથી કÖરૂપ જડ મંટોડી જોડાયેલી છે. ઘણી વાર કર્યું-મટેાડી એટલી કારમી હાય છે કે આત્મા Û જ નહિ એવી ભ્રાંતિ થાય છે, પણ જેમ જેમ આત્મા તપ, ત્યાગ ને સમભાવ દ્વારા પરિશુદ્ધ થતા જાય છે, એમ એમ ક–મટાડી દૂર થતી જાય છે; ધીરે ધીરે અમૂત આત્મા મૂર્તી ક પુદ્ગલોથી સČથા મુક્ત થઈ જાય છે, પછી એની પરમ ગતિને—પરમ પદને કાઈ રાકી શકતું નથી. આત્મા જ્યેાતિય, સત્, ચિત્ ને આનંદથી ભરપૂર બને છે. એનું ૮૪ લાખ જીવાયેાનિનું ભ્રમણ ને સુખ-દુઃખની અનુભૂતિ સયા 2ળી જાય છે.
જૈન ધર્માંની ષ્ટિએ આ કર્મને આ વિભાગમાં વહેંચવામાં આવ્યાં છેઃ
૧. જ્ઞાનાવરણીય, ૨. દર્શનાવરણીય, ૩. વેદનીય, ૪. મેાહનીય, ૫. આયુ, ૬. નામ, ૭. ગેાત્ર ને ૮. અંતરાય.
:
જ્ઞાનાવરણીય ઃ આ કમ આત્માને વસ્તુના સાચા જ્ઞાનથી વંચિત રાખે છે. એ માટે દૃષ્ટાંત છે, કે મૂર્તિ તે સ્વયં સમુજ્વલ છે, પણ તેની આડે પડદા પડેલા છે. એ પડદાને કારણે મૂર્તિના સત્ય સ્વરૂપથી માનવી વંચિત રહે છે. સંસારમાં એક મહાબુદ્ધિશાળી ને ખીજો મહામૂર્ખ જોવા મળે છે, એ આ કર્મનુ પરિણામ છે.
૧૬
