________________
-
૨
-
લાગે. એક શિલા પાડતાં પોતે પડી ગયે, ને શિલા નીચે કચરાઈ મર્યો. “ખાડો ખેદે તે પડે તેવું થયું. મર્યા પછી સાતમી નરકે પહોંચ્યો. આ ભિક્ષુકે પિતાને ભિક્ષા ન મળવાનું સાચું કારણ ન જાણ્યું. એ સાચું કારણ તે એણે ઉપાર્જન કરેલાં લાભાંતરાય કર્મ !એણે પોતાનાં કર્મ પિછાણ્યાં હોત–પૂર્વે જેવું કર્યું હશે તેવું પામતો હઈશ, એમ વિચાર્યું હોત–તો મનને સંતોષ પ્રાપ્ત થાય અને એની કુગતિ થતી અટકત.]
ઢંઢણ અણગાર રે, ગોચરી નિત્ય ફરે; પશુઆં અંતરાયે રે, આહાર વિના વિચરે.
મનમંદિર આવો રે૫ [એક મહામુનિ હતા. મૂળ શ્રીકૃષ્ણના પુત્ર હતા. નામ ઢંઢણકુમાર હતું. તેઓને પણ ભિક્ષા લેવા જતાં આહાર મળતો નહિ. પિતે દ્વારકાપતિ શ્રીકૃષ્ણના પુત્ર છે, જગદગુરુ નેમનાથ પ્રભુના શિષ્ય છે, અને દ્વારકા નગરી સેનાની છે, પણ આહાર મળતો નથી! છતાં મુનિ દુ:ખ પામતા નથી, માઠું લગાડતા નથી; વિચારે છે કે કારણ વિના કાર્ય પેદા થતું નથી!
તેઓએ પ્રભુ પાસેથી જાણ્યું કે પૂર્વભવમાં પોતે પારાશર નામના ગરાસદાર બ્રાહ્મણ હતા. પાંચસો સાંતીની ખેતી હતી. એક દહાડાની વાત છે. બપોર વીતી ચૂક્યા હતા. ખેડૂતો ને બળદ ભૂખ્યા થયા હતા. એ વખતે પોતે હુકમ કર્યોઃ “એક એક ચાસ ખેડ્યા બાદ પછી પશુઓને ખાવા આપે!” આ લાભાંતરાય કર્મ તે વખતે બાંધ્યું. પછી તે અનેક સારાં કર્મ કર્યા, રાજપુત્ર તરીકે જન્મ્યા, પણ પેલું કર્મ તે દવાનું બાકી જ હતું ! કર્મના કાન ક્ષમાના નામથી અપરિચિત હેય છે.
