________________
૨૨ : શ્રી નેમિનાથ જિન સ્તવન
[૪૩પ અથ–મન-વચન-કાયાના વેગથી નેમનાથને પતિ તરીકે સ્વીકાર્યા છે. એ જ ખરેખર મને ટકાવી રાખનાર છે, ટેકો આપનાર છે, અને એ જ મને તારનાર છે. ખરેખર, એ નવરસભરપૂર સાચા મેતીને હાર છે. (૧૬)
ટ -ત્રિકરણગ-મન-વચન-કાયાગે એ જ સ્વામી આદર્યો, શ્રી નેમિનાથ ભર્તાર નાયક-સ્વામીભાવે. એ નાયક કેવો છે? ધારણ-જ્ઞાનાદિ ગુણને, સંયમ ગુણને પિષક, તારણેદુઃખને પાર પમાડવા માટે એ નવ રસ-શાંતરસ તથા નવ રસમાં વિવિધ રસ, તદ્રુપ મોતીડાર.
ધારણ, પિષણ, તારણને અર્થ વળી એમ પણ કહ્યો છે, ધારણે જ્ઞાનદશાએ, પિષણે ભક્તિદશાએ, તારણો વૈરાગ્યદશાથી. તથા ધારણ-મને, પિષણે-વચનગારે–સત્યાદિકે, તારણે -કાયાદિક ક્રિયાઓ, સ્વપર આશ્રી વિનયગુણે. ઈત્યાદિ બહુ અર્થ જાણવા. તથા નવ રસમુગતાહાર તે શું? તે નવ રસ લખીએ છીએ : શૃંગાર ૧, હાસ્ય ૨, કરુણ ૩, રૌદ્ર ૪, વીર ૫, ભયાનક ૬, બીભત્સ ૭, અદ્ભુત ૮, શાંત ૯-એ નવરસ. તથા બાપ
वीरो सिंगारो अब्भुओ य, रूद्दो य होइ बोधव्यो। - વેસ્ટનો વીમો, ફાસો વસ્તુળો સંતો . राज्यराजीमतीपरित्यागे तथा शत्रुजयविनाशादिलक्षणो वीररसः १।
हीदयोन्मादजनकगुणखनिरित्यादिसेवनत्यजनादिकः शृङ्गारः २।। अपूर्वकादपि भवोपनाहिजन्मसम्बन्ध्यतिशयाधुपेतलक्षणोऽद्भुतरसः ३ । बद्धपशुदृष्टभृकुटि
बिडम्बितमुखदंष्ट्रौष्ठेत्यादिकलक्षणो रौद्ररसः ४। णदृष्टनष्टपदार्थसार्थावलोकनस्वरूपलक्षणो મજાન: લા અશુચિ કડેવર સંગથી ઉત્પન તેહને વિષે આસક્ત થાવા વિરમણ બીભત્સરસ દ. ૨૫. વય, દેશ, ભાષા ઇત્યાદિક વિષે પરિણમન રૂપ ધર્મલક્ષણ હાસ્ય ૭, પ્રિયવિપ્રયોગ, અપ્રિયસંગ, વધ, બંધ, વ્યાધિ, વિનિપાતાદિ સમુભવલક્ષણ કરુણરસ ૮, એ સર્વને વિષે રાગદ્વેષ ત્યજે તે સ્વભાવજનિત મધ્યસ્થપણે તે તે સ્વભાવનું અવધારણ કરી શાંતિપણે ત્યજન નિરનુબંધિફર્લો શાંતરસ લ, ઈત્યાદિ નવ રસના વિસ્તાર અનુયોગ દ્વારાદિકથી જાણવા. તે માટે નવરસમુગતાહાર તે ભગવાન નેમિનાથ જાણવા. (૧૬)
વિવેચન-નેમનાથને પતિ તરીકે મન-વચન-કાયાથી સ્વીકાર્યો છે, તેને મારે ગળે છે અને એ જ મને ધારણ કરનાર અને તારનાર છે, અને જેમ ગળામાં નવે રસમય મોતીને હાર શોભે તેમ શેભે છે, તેથી તેમને જ હું ત્રિવિધે આદરું છું અને તેમને જ અનસરું છું. નેમનાથે આદરેલ ગ, તે ધારણ કરનાર–કે આપનાર છે. જેમ કેઈ માણસ પડતો હોય તેને ટેકે આપી ટકાવી શકે તે તેને ધારણ કરનાર કહેવાય, તે માટે તેમનાથે આદરેલ ગ–દીક્ષા એ જ મને ટેકો આપનાર છે, માટે હું એ યુગને જ આધાર લઈશ. શરીરને પુષ્ટિ આપનાર પણ એ જ યુગ છે, એટલા માટે હું એને ધારણ કરીશ. અને એ યુગ મને તારનાર છે. જેમાં સમદ્રને પાર ઉતારી આપનાર વહાણ કે કઈ તારુ હોય છે તેમ ભવજળ-સમુદ્રથી તારવાને એ ગ જ સમર્થ છે, માટે એ મારે ટેકે છે. અને છેવટે એ મારા ગળામાં નવ રસને મોતીને
