________________
ર૪-૩: શ્રી મહાવીર જિન સ્તવન
[૪૯ ગાથામાં બતાવે છે તેનું વર્ણન હવે પછીની ગાથામાં આવશે. એ ત્રણ પ્રકારની વિરતા તે દાનવીરતા, યુદ્ધવીરતા અને તપાવીરતા. એ ત્રણે પ્રકારની વીરતા તે હે ભવ્ય છે ! ભાવથી તે અભિનવ એટલે જુદા જુદા નવીન પ્રકારની હોવાથી દ્રવ્યથી અને ભાવથી સ્વીકારે. આ ત્રણ પ્રકારની વીરતાનું વર્ણન આગળ આવવાનું છે તેથી અત્ર તે નહિ જણાવીએ, કારણ કે અત્ર તે પર વર્ણન કરવાથી પુરાવવતને દોષ થાય. વીરરસના આ દાન, યુદ્ધ અને તપવીરતા એ સ્થાયી છે. તેથી ભગવતે તેને આદરવા ભાખ્યું છે. તે ત્રણેને તમે આદરે એટલે અહીં આ આડક્તરે ઉપદેશ છે. દ્રવ્ય અને ભાવ એ નિક્ષેપા છે. એના પર વિવેચન “પ્રશમરતિ ગ્રંથમાં કરેલું છે, ત્યાંથી જેવું. દ્રવ્યથી અને ભાવથી એટલે વસ્તુ તરીકે અને સમજીને, ભગવાને બતાવી છે તેને, તમારે ભગવાન જેવા થવું હોય તે, હૃદયપૂર્વક સ્વીકારે. એમાં ભગવાનનું સાધ્ય સિદ્ધ થયું છે અને તમારું થઈ શકે તેમ છે. (૪) હાટક કેડિ દેઈ દાદિદ્ર નસાડીઉં ૨, ભાવે અભયનું દાન દેઈ રે;
કેઈ રે લઈને સુખી થયા રે. ૫ અર્થ–કરડે સેનામહોરનું દાન દઈને ગરીબાઈને ભગાડી મૂકી; અને ભાવપૂર્વક હદયથી અભયનું દાન આપ્યું. જરા પણ બીક ન થાય, તેવું તેમના તરફનું દાન મેળવીને લેનારા અનેક લેક સુખી થયા, પોતાની જાતને ભાગ્યશાળી સમજવા લાગ્યા. (૫)
બ-જગત્રયને વિષે દારિદ્રનું નામ નસાડયું એ દ્રવ્યથી દાનવીરતા અને ભાવથી દાનવીરતા તો સર્વ જગજીવનને સાધુપણને વિષે એવું દાન લઈને કેઈક-અનેક પ્રાણી સુખીઆ થયા. (૫)
વિવેચન–આ ગાથામાં દાનવીરતા બતાવે છે. દ્રવ્યથી સ્થૂળ રીતે સોનાનું દાન કર્યું અને ભાવથી દીક્ષા લીધા પછી અભયદાન કર્યું, સર્વ જીવેને નિર્ભય કર્યા. આ બે પ્રકારના દાનથી તેમણે દાનવીરતા બતાવી, તે ત્રણ પ્રકારની વીરતાને પ્રથમ પ્રકાર છે. તેઓએ દરરોજ
એક કોડ ને સાઠ લાખ સોનામહોર-સેનાનું દાન કરી દારિદ્રને ભગાડી મૂક્યું અને એ પ્રમાણે દ્રવ્યથી દાન કર્યું. અને ભાવથી દીક્ષા લીધા પછી સર્વ જીવને અભયદાન કર્યું. પ્રભુ પાસે જે દાન મેળવે તે ભવ્ય પ્રાણું જ હોય અને તે ભાવમાં પણ સુખી થાય. આ પ્રકારની દાનવીરતા ચેથી ગાથામાં કહેલ તેમ દ્રવ્યથી અને ભાવથી કરી અને પરિણામે દાન લેનારા સુખી થયા. સામાન્ય રીતે દાન લેનારને હાથ નીચે હોય છે અને દાન આપનારને લાભ થાય છે દાન
શબ્દાર્થ–હાટક = સોનું, સુવર્ણ. કેડિ= કેટિ. કરોડ, લાખના સોગણા. દેઈ = દાન આપી. દારિદ્ર કરીબ ભિખારીવેડા. નસાડીઉં = દૂર કર્યું', ભગાડયું. ભાવે = ભાવથી, પ્રેમપૂર્વક, હૃદયપૂર્વક. અભય = ઈને બીક ન લાગે, સર્વ ભય વગરના થાઓ. દાન = આપવું તે. દેઈ = આપી, આલી, કેઈ રે = કેટલાય. લેઈને મેળવીને, પ્રાપ્ત કરીને. સુખીઆ = સુખી (દ્રવ્યથી અને ભાવથી.) થયા = હુઆ, બન્યા. (૫).
