________________
તેથી શય અરાજકતા આવી. અકબરે ગુજરાત સને ૧૫૭૩ માં છયું, પરંતુ તે વખતે પણ આંતરીક ઝધડાઓની સ્થિતિના અંત લાવી ન શકાયા. સમય એટલે બધા પ્રતિકૂળ હતા કે કવિતાના કામળ રા ઉગી કે પોષાઇ ન શક્યા અને આપણને માત્ર ત્રણજ કવિએ પ્રાપ્ત થયા કે જેણે આ સદીને ‘તદ્દન નિર્દેશ’ એ ઢાષવાળા અભિધાનથી મુક્ત કરી. તેઓ વસ્તા, વચ્છરાજ અને તુલસી હતા.”
વિશેષ શેાધ થયા પછી જણાયું છે કે વૈશ્ય કવિ નાકર તે ઇ. સ. ૧૭મા સૈકાના નહિ પણ સેાળમા સૈકાના (સંવત્ ૧૫૫૦-૧૬૩૨) હતા અને વિષ્ણુદાસ પણ ૧૬ માનેા હતેા. (સંવત્ ૧૬૩૦ તે ૧૬૭૩) (જુએ પડકાવ્યદૃાહન ભાગ ૮ માની પ્રસ્તાવના.) નાકરને એક minor હલકી પતિના કવિ રા. કૃષ્ણલાલે ગણ્યા છે, પણુ રા. જાતી કહે છે કે “ કવિ નાકર સર્વથા પ્રેમાનંદની અર્થાત્ પ્રથમ પંક્તિના ગુર્જર વિની ખરેાબરી કરી શકે એવા નથી, તા પણ તે ખીજી પંક્તિના કવિઓમાં નિઃસંશય ઉચ્ચ સ્થાન પ્રાપ્ત કરવાને માગ્ય ગણાય ખરા. ” મતલકે ઇ. સ. સેાળમી સદીમાં માત્ર અલ્પશક્તિવાળા કવિ પાક્યા છે એમ નથી.
"
જૈન સાહિત્યમાં ઉત ઈ. સ. ૧૬મી સદીમાં પણ અનેક કવિએ થયા છેઃ–નામે નૈમિકુંજર, પુણ્યપ્રભાવ, ધર્મસમુદ્ર, હર્ષકલશ, ઉદયભાનુ, સારંગ, હર્ષસાગર, સુમતિમુનિ, પાર્શ્વચંદ્ર, દર્શનકવિ, દેવશીલ, વિદાસ-દ્વિજ, શ્વરસૂરિ, ગુમેરૂ, પુણ્યરત્ન, ભીમ-ભાવસાર, મ’ગલમાણેક, પુણ્યસાર, પ્રીતિવિજય, ભાવરત્ન, કુશળલાભ, હીરકલશ, સિદ્ધિસૂરિ, સામવિમલર, હેમરાજ, વિધાકમલ, સહેજસુંદર, નર્બુદાચાર્ય, વિનય સમુદ્ર, વિનયસાગર, વિજયશેખર, જયવંતસૂરિ, સમયસુંદર, વિમલચારિત્રસૂરિ, વિજયગણિ, વિજયદેવ, લાવણ્યસમય, લાવણ્યરત્ન, લાવણ્યકીર્ત્તિ, લાભમંડન, રત્નસિ’હરિ, સાધુકીર્ત્તિ, વચ્છરાજ, વગેરે આ લેખકને ચેવડે આવ્યા છે. તેમાં તે સદીના આધારભૂત અને શક્તિવાળા કવિએ લાવણ્યસમય (જેની કૃતિઓ સ. ૧૫૪૩ થી સં. ૧૫૮૭ સુધીની મળી આવે છે), સહેજસુંદર (કૃાત સં. ૧૫૭૨થી ૧૧૮૫ ), કુશળલાભ ( કૃતિઓ
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
