________________
अध्ययनं-४, उद्देशकः - [नि.२३३]
१३५ मू.(४१)सेभिक्खूवाभिक्खुणी वासंजयविरयपडिहयपच्चक्खायपावकम्मे दिआवाराओ वा एगओवा परिसागओवासुत्ते वा जागरमाणेवासे पुढविवाभित्तिं वासिलं वालेलुंवा ससरक्खं वा कायंससरक्खं वा वत्थं हत्थेण वा पाएण वा कटेण वाकिलिंचेण वा अंगुलियाएवासिलागाए वासिलागहत्थेणवा नआलिहिज्जा नविलिहिज्जा नघट्टिज्जा नभिंदिज्जाअन्नंनआलिहाविज्जा नविलिहाविज्जान घट्टाविज्जा नभिंदाविज्जा अन्नं आलिहंतंवा विलिहंतं वा घट्टतं वाभिदंतंवान समणुजाणेज्जा जावज्जीवाएतिविहंतिविहेणं, मणेणंवायाएकाएणं नकरेमिन कारवेमिकरंतंपि अन्नं न समणुजाणामि, तस्स भंते! पडिक्कमामिनिंदामि गरिहामि अप्पाणं वोसिरामि ॥
वृ-'से' इति निर्देशे सयोऽसौ महाव्रतयुक्तौ, भिक्षुर्वा भिक्षुकी वा-आरम्भपरित्यागाद्धर्मकायपालनाय भिक्षणशीलो भिक्षुः, एवं भिक्षुक्यपि, पुरुषोत्तमो धर्म इति भिक्षुर्विशेष्यते, तद्विशेषणानि च भिक्षुक्या अपि द्रष्टव्यानीति, आह-'संयतविरतप्रतिहतप्रत्याख्यातपापकर्मा' तत्रसामस्त्येन यतः संयतः-सप्तदशप्रकारसंयमोपेतः, विविधम्-अनेकधा द्वादशविधे तपसि रतो विरतः, प्रतिहतप्रत्याख्यातपापकर्मेति-प्रतिहतंस्थितहासतो ग्रन्थिभेदेन प्रत्याख्यातंहेत्वभावतः पुनर्वृद्धयभावेन पापं कर्म-ज्ञानावरणीयादि येन स तथाविधः, 'दिवा वा रात्रौ वा एको वा परिषद्गतो वासुप्तो वा जाग्रद्वा' रात्रौ सुप्तो दिवा जाग्रत, कारणीक एकः, शेषकालंपरिषद्गतः, इदं च वक्ष्यमाणं न कुर्यात्।
'से पुढविवा' इत्यादि, तद्यथा-पुथिवीं वा भित्ति वाशिलां वालोष्टं वा, तत्र पृथिवी-लोष्टादिरहिता भित्तिः-नदीतटी शिला-विशाल: पाषाणः लोष्ट:-प्रसिद्धः, तथासहरजसा-आरण्यपांशुलक्षणेन वर्तत इति सरजस्कस्तं सरजस्कं वा 'कायम्' कायमिति देहं तथा सरजस्कं वा वस्त्रंचोलपट्टकादि एकग्रहणे तज्जातीयग्रहणं'मिति पात्रादिपरिग्रहः, एतत् किमित्याहहस्तेनवापादेन वाकाष्ठेन वा कलिओनवा-क्षुद्रकाष्टरूपेण अङ्गुल्यावाशलाकयावा-अयःशलाकादिरूपयावाशलाकासंघातरूपेण 'णालिहिज्ज'त्ति नालिखेत न विलिखेत् न घट्टयेत् न भिन्द्यात्, तत्र ईषत्सकृद्धाऽऽलेखनं, नितरामनेकशो वा विलेखनं, घट्टनं चालनं, भेदो विदारणम्, एतत् स्वयं न कुर्यात्, तथा अन्यमन्येन वा नालेखयेत्, न विलेखयेत् न घट्टयेत् न भेदयेत्, तथाऽन्यं खत एव आलिखन्तंवा विलिखन्तं वा घट्टयन्तं वाभिन्दन्तंवानसमनुजानीयादित्यादि पूर्ववत्॥ - मू. (४२) से भिक्खु वा भिक्खुणी वा संजयविरयपडिहयपच्चक्खायपावकम्मे दिआ वा राओवाएगओवा परिसागओवासुत्ते वा जागरमाणे वासे उदगंवाओसंवाहिमंवामहियं वाकरगं वा हरतणुगंवा सुद्धोदगंवा उदउलंवा कायंउदउलंवा वत्थंससिणिद्धं वाकायंससिणिद्ध वावत्थ नआमुसिज्जा न संफुसिज्जा न आवीलिज्जा न पवीलिज्जा न अक्खोडिज्जा न पक्खोडिज्जा न आयाविज्जा न पयाविज्जा अन्नं न आमुसाविज्जा न संफुसाविज्जा न आवीलाविज्जा न पवीलाविज्जा न अक्खोडाविज्जा न पक्खोडाविज्जा न आयाविज्जा न पयाविज्जा अन्नं आमुसंतं वा संफुसंतं वा आवीलतं वा पविलंतं वा अक्खोडतं वा पक्खोडतं वा आयावंतं वा पयावंतं वा न समणुजाणेज्जा जावज्जीवाएतिविहेणं, मणेणं वायाएकाएणन करेमिन कारवेमिकरंतंपिअन्नन समणुजाणामि, तस्स भंते! पडिक्कमामिनिंदामि गरिहामिअप्पाणं वोसिरामि॥
वृ- तथा 'से भिक्खू वा इत्यादि यावज्जागरमाणे व'त्ति पूर्ववदेव ! ‘से उदगं वे'त्यादि,
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
