Agam Sutra Satik 35 Bruhatkalpa ChhedSutra 2

Author(s): Dipratnasagar, Deepratnasagar
Publisher: Agam Shrut Prakashan

Page 1442

उद्देशकः ६, मूलं-२१३, [भा. ६२८५] मां ग्लानां सती प्रतिचरिष्यति' इतिनिमित्तं व्यक्षरिका दीक्षिता भवति, सा च पश्चाद् दायकैः प्रतिगृह्येत तस्या वोत्तमार्थप्रतिपन्नाया मूलं 'आयान्ती' आगच्छन्ती बोधिकादिना स्तेनेन यदि ह्रियतेअतस्तांप्रति अर्थजातसूत्रावकाशः॥अनेन सम्बन्धेनायातस्यास्य व्याख्या-साचप्राग्वत्।। साम्प्रतमर्थजातशब्दव्युत्पत्तिप्रतिपादनार्थमाह[भा.६२८६] अटेण जीए कनं, संजातं एस अट्ठजातातु।
तंपुन संजमभावा, चालिज्जंती समवलंबे ॥ -'अर्थेन' अर्थितया सआतं कार्य यया यद्वा अर्थेन-द्रव्येण जातम्-उत्पत्रं कार्यं यस्याः सा अर्थजाता, गमकत्वादेवमपि समासः । उपलक्षणमेतत, तेनैवमपिव्युत्पत्ति कर्तव्या-अर्थ-प्रयोजनं जातोऽस्याइत्यर्थःजाता! कथंपुनरस्या अवलम्बनं क्रियते? इत्याह- तांपुनः'प्रथमव्युत्पत्तिसूचितां संयमभावात् चाल्यमानां द्वितीय-तृतीयव्युत्पत्तिपक्षेतु द्रव्याभावेन प्रयोजनानिष्पत्त्यावासीदन्ती 'समवलम्बेत' साहाय्यकरणेन सम्यग्धारयेत्, उपलक्षणत्वाद् गृह्णीयादपि ॥अथ नियुक्तिकारो येषु स्थानेषु संयमस्थिताया अप्यर्थजातमुत्पद्यते तानि दर्शयितुमाह[भा.६२८७] सेवगभञ्जा ओमे, आवन्न अनत्त बोहिये तेने ।
एतेहि अट्ठजातं, उप्पज्जति संजमठिताए॥ वृ-'सेवकभार्यायां' सेवकभार्याविषयम्, एवम् 'अवमें दुर्भिक्षे, “आवने"तिदासत्वप्राप्तायाम, "अनत्ते"ति ऋणार्तायां परं विदेशगमनादुत्तमर्णेनानाप्तायाम, तथा 'बोधिका' अनार्या म्लेच्छाः 'स्तेनाः' आर्यजनपदजाता अपि शरीरापहारिणस्तैरपहरणेच, एतैः कारणैरर्थतं संयमस्थिताया अपि उत्पद्यते । एष नियुक्तिगाथासङ्केपार्थः ॥ साम्प्रतमेनामेव विवरीषुः सेवकभार्याद्वारमाह[भा.६२८८] पियविप्पयोगदुहिया, निक्खंता सोय आगतो पच्छा।
अगिलाणिं च गिलाणिं. जीवियकिच्छं विसजेति॥ वृ-कोऽपि राजादीनां सेवकः, तेन राजसेवाव्यग्रेणात्मीया भार्या परिष्ठापिता, ततः सा प्रियविप्रयोगदुःखिता 'निष्क्रान्ता तथारूपाणां स्थविराणामन्तिके प्रव्रजिता, सच पुरुषः पश्चात् तयाऽर्थी जातस्ततस्तस्याः सकाशमागतः पुनरपि तां मार्गयति ततः को विधि ? इत्याहअग्लानामपि तां 'ग्लानां ग्लानवेषां कुर्वन्ति, विरेचनादीनि च तस्याः क्रियन्ते, ततोऽसौ "जीवितकृच्छ्रां' 'कृच्छ्रेणेयं जीवति' इतिबुद्धया विसर्जयति ॥ अत्रैव द्वितीयमुदाहरणमाह[भा.६२८९] परिग्गहियागणियाऽविसज्जिया सामिणा विनिखंता ।
बहुगं मे उवउत्तं, जति दिज्जति तो विसजेमि॥ वृ-न विद्यते परिग्रहः कस्यापि यस्याः साऽपरिग्रहा, सा चासौ गणिका चापरिग्रहगणिका, सा येन सममुषितवती स देशान्तरं गतः, ततस्तेन अविसर्जिता सती 'विनिष्कान्ता' प्रव्रजिता । अन्यदाच स स्वामी समागतो भणति-बहुकं 'मे' मदीयं द्रव्यमनया उपयुक्तम् उपयोगनीतम्, भुक्तमित्यर्थः, तद् यदि दीयते ततो विसृजामि ।। एवमुक्ते यत् कर्तव्यं स्थविरैस्तदाह[भा.६२९०] सरभेद वनभेदं, अंतद्धाणं विरेयणं वा वि ।
वरधनुगपुस्सभूती, गुलिया सुहुमे य झाणम्मि।। वृ-गुटिकाप्रयोगतस्तस्या-स्वरभेदं वर्णभेदं वा स्थविराः कुर्वन्ति यथासंतान प्रत्यभिजानाति। यदिवा ग्रामान्तरादिप्रेषणेन 'अन्तर्धानं' व्यवधानं क्रियते।अथवा तथाविधौषधप्रयोगतोविरेचनं
For