Agam Sutra Satik 35 Bruhatkalpa ChhedSutra 2

Author(s): Dipratnasagar, Deepratnasagar
Publisher: Agam Shrut Prakashan

Page 1451

४००
बृहत्कल्प-छेदसूत्रम् -३-६/२१४
अथ प्रागुद्विष्टं मृत-सुप्तदृष्टान्तद्वयमाह[भा.६३२६] गोयर साहू हसनं, गवक्खे द९ निव भणति देवी।
हसति मयगो कहं सो, ति एस एमेव सुत्तो वी।। वृ-एगो साहु गोचरचरियाए हिंडमाणोहसंतो देवीए गवखोवविठ्ठाए दिछो। राया भणिओसामि! पेच्छ अच्छेरयं, मुयं मानुसं हसंतंदीसइ ।राया संभंतो कहं कहिं वा? |सा साहुं दरिसेइ। राया भणइ-कहमउ ? ति। देवी भणइ-इह भवेशरीरसंस्कारादिसकलसांसारिकसुखवर्जितत्वाद् मृत इव मृतः। एवं सुत्तदिटुंतो विभाणियब्यो । अक्षरगमनिका त्वियम्-गोचरे साधोः पर्यटतः 'हसन' हास्यं दृष्ट्वा देवी नृपं भणति- मृतको हसति । नृपः पृच्छति-कुत्र स मृतको हसति ? । देवी हस्तसंज्ञयादर्शयति-एष इति । एवमेव मृतवत् सुप्तोऽपि मन्तव्यः, उभयोरपि निश्चेष्टतया विशेषाभावात् ।। गतः कौकुचिकः । सम्प्रति मौखरिकमाह__ [भा.६३२७] मुहरिस्स गोत्रणाणं आवहति अरिं मुहेन भासंतो।
लहुगोय होति मासो, आणादि विराधना दुविहा ॥ वृ-मौखरिकस्य गौणं' गुणनिष्पन्ननाम 'मुखेन प्रभूतभाषणादिमुखदोषेणभाषमाणः 'अरिं' वैरिणम् आवहति' करोतीति मौखरिकः । तस्यैवंमौखरिकत्वं कुर्वाणस्यलघुको मासःआज्ञादयश्च दोषाः । विराधना च संयमा-ऽऽत्मविषया द्विविधा । तत्र संयमविराधना मौखरिकस्य सत्यव्रतपरिमन्थुतया सुप्रतीता॥आत्मविराधनां तु ष्टान्तेनाह[भा.६३२८] को गच्छेञ्जा तुरियं, अमुगोति य लेहएण सिट्ठम्मि।
सिग्घाऽऽगतोय ठवितो, केनाहं लेहगं हणति ॥ वृ.एगोराया। तस्स किंचि तुरियं कर्ज उप्पन्नं ताहे सभामझे भणइ-को सिग्धं वच्चेजा? | लेहगो भणइ-अमुगो पवनवेगेणं गच्छइ त्ति । रत्रा सो पेसिओ तं कजं काऊण तद्दिवसमेव आगओ।रन्ना एसो सिग्धगामि'त्ति काउंधावणओ ठविओ।तेन रुटेणं पुच्छियं-केणाहं सिग्यो. त्ति अखातो? ।अन्नेण सिटुं-जहा लेहएणं । पच्छा सो तेन तलिच्छेण छिदं लभ्रूण उद्दविओ। एवं चेव जो संजओ मोहरियत्तं करेइ सो आयविहणं पावेइ ति ।। अक्षरार्थस्त्वयम्-'कस्त्वरितं गच्छेत् ?' इति रात्रोक्ते लेखकेन शिष्टम्-अमुक इति । ततः स तत् कार्यं कृत्वा शीघ्रमागतः। ततः ‘स्थापितः राज्ञा दौत्यकर्मणि नियुक्तः । ततः 'केनाहं कथितः ?' इति पृष्टवा लेखकेन' इति विज्ञाय लेखक हतवान् गाथायामतीतकालेऽपि वर्तमानानिर्देशः प्राकृतत्वात्॥
गतो मौखरिकः। अथ चतुर्लोलमाह[भा.६३२९] आलोयणा य कहणा, परियट्टऽनुपेहणा अनाभोए।
लहुगोय होति मासो, आणादि विराधना दुविहा॥ वृ. स्तूपादीनामालोकनां कुर्वाणः 'कथनां' धर्मकथां परिवर्तनाम् अनुप्रेक्षां च कुर्वन् यदि 'अनाभोगेन' अनुपयुक्तोमार्गे व्रजति तदा लघुमासः,आज्ञादयश्च दोषाः, द्विविधाच विराधना भवेत् ॥ इदमेव भावयति[भा.६३३०] आलोएंतो वच्चति, थूभादीणि व कहेति वा धम्म ।
परियट्टणाऽनुपेहण, न यावि पंथम्मि उवउत्तो। कृ-'स्तूपादीनि स्तूप-देवकुला-ऽऽरामादीनि आलोकमानोधर्मवाकथयन् परिवर्तनामनुप्रेक्षां