Agam Parichay

Author(s): Vimalprabhvijay
Publisher: Vimalprabhvijay

Page 443

આગમેતર જૈન સાહિત્ય આગમસાહિત્યના આધારે પૂર્વના જ્ઞાની મહાપુરૂષોએ જીવોનું એકાંત હિત કરવાની ભાવનાથી પ્રેરાઇ સંસ્કૃત પ્રાકૃત આદિ ભાષાઓમાં લાખો-ક્રોડો શ્લોક પ્રમાણ દ્રવ્યાનુયોગ, ગણિતાનુયોગ, ચરિતાનુયોગ અને ચરણકરણાનુયોગરૂપે અનેક પ્રકારના સાહિત્યની રચના કરી છે.
અભ્યાસની દૃષ્ટિએ વિચારીએ તો (૧) પંચ પ્રતિક્રમણ, જીવવિચાર આદિ ચાર પ્રકરણ, ત્રણ ભાષ્ય, અવચૂરિ સાથે પ્રાચીન તથા નવ્ય કર્મગ્રંથો, પંચસંગ્રહ, કર્મપ્રકૃતિ, મહાકર્મપ્રકૃતિ પ્રાભૂત, કષાયપ્રભાત, ગોમ્મદસાર, લબ્ધિસાર, ક્ષપણાસાર, સં. પંચસંગ્રહ, સપ્તતિકા ભાષ્ય વગેરે, ભૂગોળ-ખગોળના જ્ઞાન માટે બૃહત્સંગ્રહણી, ક્ષેત્રસમાસ વગેરે, તત્ત્વજ્ઞાનના અભ્યાસ માટે તત્ત્વાર્થાધિગમસૂત્ર, વિશેષાવશ્યક ભાષ્ય વગેરે તાત્ત્વિક પ્રકરણો. (૨) લઘુહેમપ્રક્રિયા, સિદ્ધહેમ લઘુવૃત્તિ-મધ્યમવૃત્તિ-બૃહવૃત્તિલઘુન્યાસ-બૃહન્યાસ વગેરે જેન વ્યાકરણ (૩) સ્યાદ્વાદમંજરી, અનેકાંતજયપતાકા, રત્નાવતારિકા, ષદર્શન સમુચ્ચય, સ્યાદ્વાદ રત્નાકર, સ્યાદ્વાદ રહસ્ય, સમ્મતિતર્ક, દ્વાદશાર નયચક્ર વગેરે જેને ન્યાયગ્રંથો. (૪) વામ્ભટ્ટાલંકાર, કાવ્યાનુશાસન, નાટ્યદર્પણ વગેરે જેન સાહિત્યશાસ્ત્રના ગ્રંથો. (૫) ત્રિષષ્ટિશલાકાપુરુષચરિત્ર, પ્રબંધ ચિંતામણિ, પ્રબંધો, પટ્ટાવલી વગેરે જૈન ઇતિહાસના ગ્રંથો. (૬) જ્ઞાનસાર, અધ્યાત્મસાર, પ્રશમરતિ, સંવેગરંગશાળા, ઉપદેશપ્રાસાદ, ઉપદેશરનાકર, ઉપદેશમાળા, સમ્યકત્વસપ્તિકા, સૂક્તમુક્તાવલી વગેરે જૈન ઉપદેશના ગ્રંથો. (૭) શ્રાદ્ધવિધિ,
ઉ૩) )