________________
તેમના મતે મૂળ આગમ સાહિત્ય ઘણુ નાશ પામ્યું છે. આમ છતાં તેમના ગ્રંથોમાં પ્રાચીન આગમોનો ઉલ્લેખ જોવા મળે છે. જૈન પરંપરાનુસાર ભગવાને આગમોનું નિરુપણ ર્ક્યુ અને તેમના ગણધરોએ તેને સૂત્ર રુપ આપ્યું :
अत्थं भासइ अरहा, सुत्तं गंथंति गणहरा निउणं । सासणस्स हियट्ठाए तओ सुत्तं पक्त्तेई ||
સૂત્રબદ્ધ કરનાર ગણધર અહીં જણાવે છે કે હું મારું સ્વતંત્ર કાઈ કહેતો નથી. મેં ભગવાન પાસેથી આમ સાંભળ્યું છે અને ભગવાન મૂળ વક્તા છે. એક વ્યક્તિ કોઈની પાસેથી સાંભળેલી વાત જ્યારે ફરીથી કોઈને કહે ત્યારે તેમાં ભાવ એક જ હોવા છતાં શબ્દ, સ્વરુપ, સ્વર, શૈલી વગેરેમાં ફેરફાર થવાની પૂરેપૂરી શક્યતા રહેલી હોય છે. સૌ પ્રથમ ભગવાન પોતાનો આશય પ્રગટ કરે છે. અને પછી ગણધરો તો પ્રવચનોને પોતપોતાની શૈલીમાં રજૂ કરે છે એવું પરંપરાનું માનવું છે.
પ્રત્યેક અંગસૂત્રની વાચના એક કરતાં વધુ છે એવું નંદીસૂત્ર અને સમવાયાંગમાં આવ્યું છે. ભગવાનના અગિયાર ગણધરોમાંના ઈન્દ્રભૂતિ અને સુધર્માસ્વામી સિવાયના સર્વ ગણધરો મહાવીરસ્વામીની હ્યાતીમાં જ નિર્વાણ પામેલા. સુધર્માસ્વામી દીર્ઘાયુષી હતા તેથી ભગવાનનાં પ્રવયનોનો પ્રત્યક્ષ લાભ તેમને વિશેષ મળ્યો હતો. તેમણે અંગો આદિ ગૂંથી શ્રી મહાવીપનો ઉપદેશ ભળવી રાખ્યો અને તે શિષ્ય અમૂલ્ય વારસાને કંઠસ્થ રાખીને તેનું જતન ર્યું હતું.
શ્વેતાંબર સંપ્રદાય આગમોની પીસ્તાળીસની સંખ્યા ગણાવે છે. આ આગમ સાહિત્યને દિગંબર માનતા નથી.
૩૪૮
