________________
થનાર વિશાળ ૩૩ પુરુષોના આખ્યાન છે. જૈનધર્મ ગ્રંથમાં અનુત્તરવિમાન નામના સ્વર્ગનુ વર્ણન કરવામાં આવ્યુ છે. આ ગ્રંથમાં મૂળ દસ અધ્યયનો હતા. ત્રણ વર્ગમાં વહેંચાયેલો છે, જાલિકુમાર, દીર્ઘસેન સુનક્ષત્ર, ધન્ય, ઋષિદાસ, પેલક, રામપુત્ર, ચંદ્રકુમાર, પોષ્ઠિપુત્ર, પેઢાલકુમાર પોટિલકુમાર, અને વહલકુમારના આખ્યાનો છે. આ સૂત્ર સંક્ષિપ્ત છે.
(૧૦) પ્રર્શ્વવ્યાકરણ દશા:-વિદ્યા સંબંધી વ્યાકરણનુવિવેચન, પ્રતિપાદન એવો અર્થ થાય છે. તેમાં દસ અધ્યયનો છે. આસ્ત્રવ અને સંવ૨નુ વર્ણન મળે છે. મૂળસૂત્ર નાશ પામ્યું હોય તેમ જણાય છે. નંદિસૂત્રના ઉલ્લેખ પ્રમાણેનો વિષય કોઈ જ દેખાતો નથી મળતો નથી. અભયદેવે ટીકા લખી છે. અહિંસા વ્રતની પાંચ ભાવનાઓનો ઉલ્લેખ છે- વ્રતની પાંચ ભાવનાઓ, બ્રહ્મચર્યના પ્રતિપાદન માટે બત્રીસ પ્રકારની ઉપમાઓ બતાવીને પાંચ ભાવનાઓનો ઉલ્લેખ છે.
(૧૧) વિપાકસૂત્રઃ-આ સૂત્રમાં પાપ અને પુણ્યના ફળનું નિર્દેશન હોવાથી તેનું નામ વિવાહ સૂત્ર રાખવામાં આવ્યું છે. આ ગ્રંથમા જક્ક્ષાયતન મંદિરનો ઉલ્લેખ આવે છે. બેશ્રુતસ્કંધમા અને દરેકમાં દસ દસ અધ્યયનોમાં વહેંચાયેલો છે. મૃગાપુત્ર, ઉજિઝત અભગ્નસેન, શકટ. બુહસ્પતિદત્ત, નંદિષણ, ઉમ્બરદત્ત, સોરિયદત્ત, દેવદત્તા, અંજૂદેવી તથા સુબાહુ અને ભદ્રનંદિ વિગેરે પર ટીકા અધ્યયનો છે.
(૧૨) દૃષ્ટિવાદઃ- છેલ્લુ બારમું અંગ હાલ ઉપલબ્ધ નથી તેમાં વિભિન્ન દૃષ્ટિઓની પ્રરુષણા હોવાથી તેને દૃષ્ટિવાદ કહેવામાં
૩૬
