Agam 42 Mool 03 Dashvaikalik Sutra

Author(s): Samaysundar, Haribhadrasuri,
Publisher: Shravak Bhimsinh Manek

Page 711

दशवेकालिके द्वितीया चूलिका ।
६८‍
(अर्थ. ) शी रीते अनागत प्रतिबंध न करे ते कहे बे. जबे व इत्यादि सूत्र. साधु जे ते ( कय के० ) कदा एटले पमिलेहण प्रमुख क्रियाना कोइ पण वखते ( जव के० ) यत्रैव एटले जे ठेकाणेज ( कारण के० ) कायेन एटले कायावडे, ( वाया के० ) वाचा एटले वाणीवडे, (अडु के० ) अथवा ( माणसे के० ) मानसेन एटले मनवडे पोताने ( दुप्पउत्तं के० ) दुःप्रयुक्तं एटले प्रमादी एवाने ( पासे ho ) पश्येत् एटले जुवे . ( धीरो के०) धीरः एटले धीर एवा साधु जे ते (तवेव के० ) तत्रैव एटले तेज ठेकाणे तथा तेज समये पोताने ( प मिसाहरिका के० ) प्रतिसंह - रेत् एटले ठेकाणे लावे. एना उपर दृष्टांत कहे बे. ( श्व के० ) इव एटले जेम ( श्रन्न के० ) प्रकीर्णकः एटले जातिवंत अश्व जे ते ( खिष्पं के० ) क्षिप्रं एटले शीघ्र (कलीणं के० ) खलीनं एटले लगाम ग्रहण करे तेम; अर्थात् जेम सारों अश्व नियमित गमनने श्रर्थे शीघ्र लगाम ले बे, तेम ते साधु पण विधिनो त्याग करी लगाम सरखा सम्यग् विधिनो अंगीकार करे. ॥ १४ ॥
( दीपिका. ) कथमित्याह । साधुर्यत्रैव क्वचित् संयमस्थानावसरे धर्मोपधिप्रत्युपेक्षपादौ दुःप्रयुक्तं दुर्व्यवस्थितमात्मानमिति गम्यते । पश्येत् पश्यति उक्तवत्परमात्मदर्शनद्वारेण । केन इत्याह । कायेन वाचा अथ मानसेन । मन एव मानसम् । करणत्रयेणेत्यर्थः । तत्रैव तस्मिन्नेव संयमस्थाने धीरो बुद्धिमान् प्रतिसंहरेत् प्रतिसंहरति यः स्वात्मानं सम्यग् विधिं प्रतिपद्यत इत्यर्थः । अत्र दृष्टान्तमाह । यथा जवादिनिर्गुणैराकीर्णो व्याप्तो जात्योऽश्व इति गम्यते । असाधारण विशेषणात् । तच्चेदम् । प्रिमिव खलिनं शीघ्रं । कविकमिव । यथा जात्योऽश्वो नियमितगमननिमित्तं शीघ्रं खलिनं प्रतिपद्यत एवं यो दुःप्रयोगत्यागेन खलिनकल्पं सम्यग्विधिम् । एतावतां - शेन दृष्टान्तः ॥ १४ ॥
1
( टीका. ) कथमित्याह । जवेव त्ति सूत्रम् । अस्य व्याख्या । यत्रैव पश्येत् यच्चैव पश्यत्युक्तवत्परात्मदर्शन द्वारेण कचित्संयमस्थानावसरे धर्मोपधिप्रत्युपेक्षणादौ दुःप्रयुक्तं दुर्व्यवस्थितमात्मानमिति गम्यते । केनेत्याह । कायेन वाचा श्रथ मानसेनेति । मन एवं मानसम् । करणत्रयेणेत्यर्थः । तत्रैव तस्मिन्नेव संयमस्थानावसरे धीरो बुद्धिमान् प्रतिसंहरेत् प्रतिसंहरति य श्रात्मानं सम्यग् विधिं प्रतिपद्यत इत्यर्थः । निदर्शमाह । श्राकर्णो जवादि निर्गुणैर्जात्योऽश्व इति गम्यते । असाधारण विशेषणात् । तचेदम् । प्रिमिव खखिनं शीघ्रं कविकमिव । यथा जात्योऽश्वो नियमितगमननिमित्तं
८७