Agam 42 Mool 03 Dashvaikalik Sutra

Author(s): Samaysundar, Haribhadrasuri,
Publisher: Shravak Bhimsinh Manek

Page 714

६०१ राय धनपतसिंघ बहारका जैनागमसंग्रह नाग तेतालीस (४३) - मा.
( दीपिका . ) थ शास्त्रमुपसंहरन्नुपदेशसर्वस्वमाह । एवंविधेन साधुना श्रा त्मा । खलुशब्दो विशेषणार्थः । शक्तौ सत्यां परोऽपि सततं सर्वकालं रक्षितव्यः पालनीयः। परलोकसंबन्धिकष्टेन्यः । कथमित्युपायमाह । यतः किं० साधुना । सर्वेन्द्रियैः स्पर्शनादिनिः सुसमाहितेन निवृत्त विषयव्यापारेण । श्ररक्षणरक्षणयोः फलमाह । रक्षितः सन्नात्मा पन्थानं जन्ममार्ग संसारमुपैति सामीप्येन गच्छति । श्रथ सुरक्षितः पुनरात्मा यथागममप्रमादेन सुष्ठु रक्षितः सन् सर्वदुः खेन्यः शारीरमानसेच्यो विमुच्यते । विविधमनेकैः प्रकारैरपुनर्ग्रहणपरमस्वास्थ्यापादनलक्षणैर्मुच्यते विभुः च्यते । ब्रवीमीति पूर्ववत् ॥ १६ ॥ इति चूलिकाद्वयं व्याख्यातम् ॥
( टीका.) शास्त्रमुपसंहरन्नुपदेशसर्वस्वमाह । अप्प त्ति सूत्रम् । अस्य व्याख्या । श्रात्मा खल्विति । खलुशब्दो विशेषणार्थः । शक्तौ सत्यां परोऽपि सततं सर्वकालं रक्षितव्यः पालनीयः । पारलौकिकापायेभ्यः । कथमित्युपायमाह । सर्वेन्द्रियैः स्पर्शनादिनिः सुसमाहितेन निवृत्त विषयव्यापारेणेत्यर्थः । श्ररक्षणरक्षणयोः फलमाह । अरक्षितः सन् जातिपन्थानं जन्ममार्ग संसारमुपैति सामीप्येन गच्छति । सुरक्षितः पुनर्यथागममप्रमादेन सर्वदुःखेन्यः शारीरमानसेच्यो विमुच्यते विविधमनेकैः प्रकारैरपुनर्ग्रहणपरमस्वास्थ्यापादनलक्षणैर्मुच्यते । इति ब्रवीमीति पूर्ववदिति सूत्रार्थः ॥ १६ ॥
श्रथावचूरिकोपसंहारः ।
अथ शास्त्रकर्तुः स्तवमाह नियुक्तिकारः ॥ सिद्धनवं गणधरं जिप पडिमा - दंसणेण पनिबुद्धं ॥ मणगपिठारं दसका - विश्रस्स निजुहगं वंदे ॥ १ ॥ अर्थः । अनुत्तरज्ञानादिधर्मगणं धारयतीति गणधरस्तम् । प्रतिबुद्धं मिथ्यात्वा विरत्यज्ञानापगमेन सम्यक्त्व विकाशं प्राप्तम् । निर्यूहकं पूर्वगतोद्धृतार्थ विरचनाकर्त्तारं वन्दे इति गांथारार्थः । जावार्थस्तु कथानकगम्यस्तच्चेदम् । श्रीसुधर्म शिष्यो जम्बूस्तस्य प्रजवः । तस्य कदाचिन्निशीथे को मे गणधर इति चिन्ता । श्रात्मनः सङ्के गछे चोपयोगेना सद्भावं ज्ञात्वा तीर्थान्तरीयेषु राजगृहे शिजवं यजमानं दृष्ट्वा तत्र यज्ञवाटे धर्मलानपूर्वम् 'हो कष्ट हो कष्टं तत्त्वं न ज्ञायते पुनः' इति पठनाय शिष्यवृन्दं प्रेषितम् । तेन तत्कृतम् । तच्च शय्यंजवो द्वार्मूल स्थितो निशम्य चिन्तयति । एते शान्तास्तपखिनोऽसत्यं न वदन्तीति । उपाध्यायान्ते गत्वा तत्त्वं किमिति पृष्ठे वेदास्तत्त्वमित्युक्तौ : अ सिमाकृष्य वदति 'शीर्ष ते बेत्स्यामि यदि तत्त्वं न कथयसि । शीर्षच्छेदे तत्त्वं वाच्यमिति ध्यात्वा यूपस्याधस्तात्सर्वरत्नमयीपार्श्वप्रतिमां दर्शयित्वेदमन्त्र तत्त्वम् । श्रद्धर्मस्तत्त्वं