Aashirwad 1969 08 Varsh 03 Ank 10

Author(s): M J Gordhandas, Kanaiyalal Dave
Publisher: Aashirwad Prakashan

Page 8

આશીર્વાદ
હું ]
બાપુ પાસે જઈ મૈં ચાડી ખાવામાં પણ એ પહેલા હતા. ‘બાપુ, આખા પુરી શહેરમાં એન ચર્ચા ચાલી રહી છે કે કસ્તૂરબા મંદિરમાં જઈ આવ્યાં. પુરી સ્ટેશનના સ્ટેશન માસ્તર પણ અમને પૂછતા હતા કે, હૈ, મિસિસ ગાંધી મંદિરમાં ગયાં !” '
બાપુને આશા હતી કે બા પુરી નય છે, પણુ મંદિરમાં નહિ જાય. અને જવા માગતાં હશે તેાપણુ મહાદેવે એમને મારી વાત સમજાવીને માકલ્યાં હશે. પણ એવું કઈ નહાતું બન્યું તેથી બાપુને ભારે આધાત લાગ્યા. એમણે કાકાને કહ્યું: ‘મહાદેવ, આપણે ત્રણેએ તેા છેડા ફાડી આપવા પડશે.' પણ એમાં વિનાદ કરતાં વેદના વધુ હતી. એમનું લેાહીનુ દબાણુ સૌને ગભરાવી મૂકે તેવું ચડી ગયું. પછી ખા અને કાકાને ખાલાવીને કહ્યું, · મહાદેવ, તમે ભારે ગફલત બતાવી. તમે તમને પેાતાને અન્યાય કર્યાં, મને · અન્યાય કર્યાં, દુર્ગાને કર્યું. તમારા ધ એ હતેા કે એ લેાકાને ફ્રી પાળે! ઇતિહાસ કહેવા જોઈ તા હતા. પુરીમાં મારા શા હાલ થયા હતા તે કહેવુ. જોઈતુ હતું. એ સાંભળીને પશુ એ જવા માગત તા મારી પાસે લાવવાં જોઈતાં હતાં. છતાં એ ન માનત તેા પછી જવા દેત. બળાત્કારની વાત 'નહેાતી, પણ સમજાવવામાંથી કંઈ ચૂકાય ?’
પણ
કાકાને પેાતાની ભૂલ તા સમજાઈ એસતે લાગ્યા કરે કે આ બધું ગેરસમજને પરિણામે છે. પણ તેથી બાપુને આટલા આધાત લાગે એ કાકાને સમજાતું નહતું. કાકાએ આ વાત સંધના સભ્યા આગળ કરી. બાપુએ પણ પેાતાની વૃંદના સંધ આગળ ઠાલવી. ‘ આ મંદિરમાં ન ગઈ ડ઼ાત તે હું પાંચ ગજ ઊંચા ચડત તેને બન્ને નીચે પડયો. જે શક્તિથી મારું કામ ચાલી રહ્યું હતું તેને હાસ થઈ ગયેા હાય એમ મને લાગ્યું. એ લેાકેાનું તે અજ્ઞાન જ હતુ. એ વિશે શંકા નથી. પણ એમને અજ્ઞાન રાખનાર કાણુ ? એમના અજ્ઞાનને ન ફેડવામાં અહિંસા નથી, હિંસા છે. આજે હિરજને પશુ માટે છે કે આપણે એમને ઠંગી રહ્યા છીએ. માતે જ, કારણ આપણે તેા મંદિરમાં જતા રહીએ, એ લેાકાને
[ ઓગસ્ટ ૧૯૬૯
જ્યાં પ્રવેશ ન હોય તેવાં સ્થાનાના ઉપયાગ કરતા રહીએ તા એ લેાકા શી રીતે માને કે હરિજાને આપણે અપનાવ્યા છે? ’
આ ભાષણથી કાકા ઊકળી ઊઠયા-પેાતા ઉપર. ‘ અસ્પૃશ્યતા જેવા પ્રશ્નમાં મારી આવી ગંભીર ગેરસમજ થઈ હાય તા હું ગાંધીજીના વિચારને સમજાવનાર કાણુ ? મેં જ બાપુને આટલા ત્રાસ આપ્યા તેા બીજાને રેશકનાર હું ક્રાણુ ?'
રાતના ઉજાગરા થયા. કાકા રડ્યા. આ રડી. મેાટીબા રહ્યાં. બાપુ રડી ન શકયા પણ એમનું બ્લડ પ્રેશર ઊછળી ઊઠયુ. કાકાએ બાપુના સાથ છેાડવાના વિચાર કર્યાં. સવારે હું ઊઠયો ત્યારે મને પ્રસંગની ગંભીરતા વધુ સમજાઈ. કાકા કહે ઃ · બાબા, આપણે હેિણુ જઈશું. હું ખેતી કરીશ તે તને ભણાવીશ.’
મેં એમને ઘસીને ના પાડી. ‘તમારે જવું હાય તા જજો. હું તેા નથી જવાના.’
।
ખાએ પણ કાકાના નિર્ણયને ટકા નહાતા આપ્યા.
#
બાપુએ તે। વાત સાંભળવાની જ ના પાડી. · ભક્તને હાથે મરવું એ અભક્તને હાથે જીવવા કરતાં બહેતર છે. તમે અંધ પ્રેમને લીધે તમારી પત્નીને વહેમ પેાષ્યા. તમારે તમારી ભૂલ સમજીને ખીજે દિવસે સંધ લઈ તે પુરી પહેાંચવું જોઈતું હતું. એને બલે રાવા ખેઠા. કેવી એ કાયરતા ! '
કાકાએ બાપુના સાથ છેડવાના વિચાર પડતા મૂકયો. આ ઘટના વિશે ખીજે અઠવાડિયે તેમણે ‘ હરિજન બંધુ 'માં એક લેખ લખ્યા. તેમાં તેમણે લખ્યું :
· ક્રીક્રીતે મને થતું હતું કે આ બધું ચેડી ગેરસમજમાં નથી ઊપજ્યું? મોટાં મોટાં પાપને શિવજી હળાહળ પી ગયા તેમ પી જનાર આપુ આવા એક બુદ્ધિદોષ ઉપર શા સારુ વલાવાયા હશે? આમ તે રજને ગજ થતા હશે ?...આ મારી તે કાળની લાગણી છે. આજે સ્વસ્થ થઈ તે વિચાર કરુ છું ત્યારે થાય છે કે હું એમની પરીક્ષા કરનાર કાણુ ?
જે પેાતાના જીવનનું યથાર્થ સ્વરૂપ સમજે છે, તેને આખા વિશ્વનું સ્વરૂપ આપોઆપ
સમજાવા લાગે છે.