________________
ઓગસ્ટ ૧૯૬૯ ]
એમાં હાજરી આપી હતી. એવામાં દક્ષ પ્રજાપતિનું ત્યાં આગમન થયું. દક્ષ પ્રજાપતિનું સ્વાગત કરવા અને એને સારું લગાડવા ત્યાં ઉપસ્થિત થયેલા સૌ એકદમ ઊભા થઈ ગયા; માત્ર બે જ જણે ઊભા થઈ તે તેને માન આપ્યું નહિ–એ એ તે એક બ્રહ્મા અને ખીજા ભગવાન શંકર.
સતી અથવા પાર્વતી
ખાસ કરીને ભગવાન શ કરને કાઈની ખેાટી ખુશામત કરવાનું ગમતું નહાતું; એ એમના સ્વભાવમાં જ નહતુ. આથી માનના ભૂખ્યા દક્ષ પ્રજાપતિને બહુ ખાટું લાગ્યું. ભગવાન શંકર પ્રત્યે તેનેા રાષ ખૂબ ભભૂકી ઊઠયો. તેને થયું : ‘બ્રહ્મા મારા માનમાં ઊભા ન થયા, એનું મને કંઈ દુ:ખ નથી, કેમ કે તેઓ તે! મારા પિતા છે, પરંતુ આ શંકર તે મારા જમા થાય. બ્રહ્માના કહેવાથી તેને મે' કન્યા આપી, ત્યારે ઊલટું ભરસભામાં મારું જ તેણે અપમાન કર્યું.'
એ વખતે સસરા–જમાઈ વચ્ચે ખૂબ જ માલાચાલી થઈ. દક્ષ પ્રજાપતિ પાતે અભિમાની હતા, જ્યારે સરળ સ્વભાવના અને પેાતાની શક્તિ પર આધાર રાખનાર શિવને એની કંઈ પડી નહેાતી. એ વખતે દક્ષ પ્રજાપતિએ સૌના દેખતાં ભગવાન શંકરની ખૂબ નિંદા કરી અને તેનને અનેક રીતે ઉતારી પાડ્યા. આમ છતાં સૌજન્યમૂર્તિ શિવ કઈ પણ સામા જવાબ આપ્યા વિના ચૂપચાપ પેાતાના આવાસે ચાલ્યા ગયા.
દક્ષ પ્રજાપતિ ભગવાન શંકર પ્રત્યે ખૂબ જ રાષ રાખવા લાગ્યા; એટલું જ નહિ, પણ ભગવાન શંકર સાથે સહેજ પણ સ...બંધ રાખનારા તે દ્વેષ કરવા લાગ્યા; અરે, પેાતાનાં પુત્રી સતી સાથે પણ ખેલચાલતા વ્યવહાર તેણે બંધ કર્યો. પરિણામે સતીને પિયર તજવું પડયું.
આ જ અરસામાં તે પ્રજાપતિઓના નેતા બન્યા હતા. એટલે ભગવાન શંકર પ્રત્યે વેર વાળવાનું તેને સારું સાધન મળી ગયું.... તેણે ‘ વાજપેય ' યજ્ઞ કર્યાં અને એમાં તેણે શંકરને આમ ંત્રણ સુધ્ધાં ન મે કહ્યુ,
આ પછી દક્ષ પ્રજાપતિએ ‘ બૃહસ્પતિસવ ’
[ ૨૫ નામના એક ખીને મન ધણી ધામધૂમથી કરવાનું નક્કી કર્યુ”. તેને દિવસ નક્કી કરીને સૌને નિમંત્રણ પાઠવવામાં આવ્યાં. તેમાં લગભગ બધા બ્રહ્મર્ષિ આ, દેવર્ષિઓ, પિતા, દેવતા, ઉપદેવતાએ ઇત્યાદ્રિત નિમંત્રણ માકલવામાં આવ્યાં. પણ માત્ર અળખામણું દીકરી-જમાઈને—સતી અને ભગવાન શ ંકરને નિમ ંત્રણ મેકલવામાં આવ્યું નહિ. સૌ નિમ ંત્રિતાએ પેાતપેાતાની પત્ની સહિત એ યજ્ઞાત્સવમાં ભાગ લીધા અને સ્વસ્તિવાન કર્યું. માત્ર બ્રહ્મા અને વિષ્ણુએ કંઈક વિચારી એ યજ્ઞમાં ભાગ લીધેા નહિ. જોવાની જુક્તિ એ હતી કે પિતાને આંગણે આવેા માટા યજ્ઞ શરૂ થયા હતા. ત્યારે સતીને પેાતાને તેની ખબર સુધ્ધાં નહેાતી. અને એ બિચારતિ આ વાતની ખબર પણુ કાણુ આ ? જે સતી સાથે સંબંધ રાખે તે દક્ષ પ્રજાપતિના રાષના ભાગ અને. કૈલાસ શિખર પર બેઠાં ખેઠાં રાતીએ જોયુ કે આકાશમાર્ગેઈ વિમાનેાની લહેંગાર તે લંગાર ચાલી જાય છે. તેમાં દેવતા, યક્ષા, ગંધર્વાં, સિદ્ધો, વિદ્યાધરા, કિન્નરા આદિ સૌનાં વિમાન જણાતાં હતાં. તે બધાંની સાથે તેમની સ્ત્રીઓ પણ હતી. તેમણે ચળકતાં કુંડળ, હાર તથા રત્નજડિત આભૂષણા પહેરીને પેાતાની જાતને ખૂબ ખૂબ શણગારી હતી અને પ્રસ ંગને અનુરૂપ મગળ ગીતેા ગાતી ગાતી જઈ રહી હતી.
આથી સતીને સ્ત્રીસ્વભાવ મુજબ કુતૂહલ થયુ અને તેમણે ભગવાન શંકરને પૂછ્યું : · પ્રભુ, આ બધાં લેાકા કર્યાં જઈ રહ્યાં છે? આ બધા મામલે શા છે?'
ભગવાન શંકરે સાચી વાત બતાવી દેતાં કહ્યું : ‘સતીદેવી, તનારા પિતાને ત્યાં એક મોટા યજ્ઞ ભડાયે છે. તમારા તિાના નિમત્રથી આ બધું એ યજ્ઞમાં ભાગ લેવા કઈ રહ્યાં છે.’
.
દક્ષ પ્રાપતિ ગમે તેવા તેાયે સતીના પિતા હતા. પિતાન આંગણે યજ્ઞ ભડાયાની વાત સાંભળાને પુત્રીને સ્વાભવિક હ થયા; અને પિતાના એ યજ્ઞમાં જવા માટે તે ઉમળકા પણ થઈ આવ્યા. પેાતાને આમંત્રણ નહાતું, તેાપણુ પિયર પ્રત્યે સ્ત્રીનું હૃદય માસ તેના વર્તમાન જીવનમાં જે દુઃખા, સ'કટા કે અનિષ્ટો ભેગવી રહ્યો છે, તે એણે પૂ જીવનમાં અન્ય જીવા પ્રત્યે આચરેલ અન્યાય નિષ્ઠુરા તેમ જ તેમનું દિલ દુભાવ્યાના ફળ પે જ હાય છે.
X
