Book Title: Unda Akashma
Author(s): Atmadarshanvijay
Publisher: Diwakar Prakashan
Catalog link: https://jainqq.org/explore/004694/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ OSI SHISPH. sacitra kathAo karI lIdhI hatI. hatI tI . ttI jatI hatI tevI dalIla karI hatI. daha ja rI nA vI vI vI vI hatI te na muviMTI AumAdarzana vijayI Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 5. 20AnA kATajaTIes a*sA 2 joTa. tA- 70 -6+-1 - | vanda vIramA paToca naM- 948 aitihAsika ane zAstrIya sacitra ghaTanAo dvArA aMdhakAramaya mAnavIya jIvanamAM anerI AzAno prakAza pAtharatuM-AbAla-vRddha sahune upayogI pustaka ........ _ 70392 . 16-07-1999 UMDA AkAzamAM AdhAra grantha maho. zrI bhAvavijaya gaNita-vRttisameta zrI uttarAdhyayana sUtra zubhAziSa pa. pU. AdhyAtmayogI A. deva zrI vi. kalApUrNa sU, ma. ananyopakArI pU. gurUdeva zrI AnaMdavardhana vi. ma. lekhaka munizrI Atmadarzana vijaya Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Jst.. 82800 JET cokI BIEK GUNS IFRS samarpaNa * jeoe potAnA sArAya parivArane dharma-mArge vALIne su-saMskArothI sajja banAvyuM. Jain Education internall * prauDha umaramAM paNa samasta-gRha-saMsArano tyAga karIne jeoe pravrajyA - patha para prayANa AdaryuM. sAthe........sAthe........ * suputra (mane) suputrI (sA. zIladarzanA zrI jI) ane sALI (sA. zamadarzanA zrI jI) ne paNa sarvazreSTha saMyama patha para prayANa karAvyuM. * Aje paNa jeo tapa, japa, sevA ane saMyamanI suMdara ArAdhanA karI rahyA che... te ananya upakArI dharma-pitA gurUdevazrI AnaMdavardhana vi.ma. nA punita pAThAraviMdamAM sAdara samarpaNa 59 +15_s_fjj bALa-Atmadarzana vijaya Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lekhakanI vAta kALanuM paDakhuM to badalatuM ja rahyuM che- paNa AvakArAelI videzI vikRtie to bhAratIya jana-mAnasa upara vAsanAo nA haMTara rItasara nA vIMjhI dIdhA che... jayAM saMto ne paNa bacavuM kaMika kaThina banyuM che tyAre navI-peDhI nA saMtAno A haMTara mAra ne zuM jIravI zake? kyAM che? Aja nI navI peDhI pAsekAlidAsa ane RSabhadAsa nI kavitA? zrI hemacandrAcArya ane zaMkarAcArya nI vidvattA? rANA pratApa ane bhagatasiMha nI zUravIratA? padminI ane sItAjI nI zIlavattA? kyAM che vastupALa ane tejapALo? kyAM che vivekAnaMdo ? kyAM che araviMdo? JIO kAraNo kyAM che subhASacaMdro? kayAM che candrazekharo? A badhuMya jhuMTavI lIdhuM che.... pelI.... vyoma-mArge thI gupta rIte utArI devAyelI ktArabaMdha TI.vI. (T.V.) zreNie ... vikRtionA A pUra-jora mAM taNAtA bAluDAo ne ugArI levA keTalAka saMto-mahaMto e sajAga- sabhAna banIne jhaMpalAvyuM che . navI peDhI nA oksijana upara cAlatA saMskAra-prANo ne punaH dhabaktA karavA temaNe kammara kasI che . jemAM potAnI AdhyAtma-sAdhanA ne dekhItI rIte thoDIka gauNa paNa karavI paDI ... sAva nIce nA stare dezanA padhdhatine apanAvavI paDI . mAthe kaphana bAMdhIne aneka vidha navatara prayogo dvArA tana-mana nI khetI paNa karavI paDI toya karI. prastuta sacitra kathA-sAhitya paNa A ja lakSyAMka ne siddha karavA pA pA pagalI bharI rahayuM che je Aja kAla dhImI gatie paNa AgaLa dhapI raheluM dekhAya che . pUrve A ja pustaka nI eka AvRtti (vinA citranI) chapAI gaI che . prastuta AvRtti 40 parsenTa kathA ane kathAsAra zorTakaTa karIne sacitra taiyAra thaI che . | AzA che.... vAcaka gaNa, citrane sparzaze . kathA vAMcaze paNa sAthe sAthe tenA bodha ne to vAgoLaze . jinAjJA virUddha kyAMya lakhAyuM hoya to micchAmi dukkaDam.... aj thI yogi-pATha-pama reNuH muni Atmadarzana vijaya vi. saM. 2052 madrAsa- ArAdhanA bhavana Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (kama-darzana) ) che 1 2-14 15-16 17- 1 19 - 21 1. jIva sahune vahAlo hoya che 2. dArUno dArUNa aMjAma 3. karma taNI gati evI 4. adbhUta bhrAtR-sneha 5. mahimA kRSNa-narasiMhano 6. kRSNano krodha-vijaya 7. AvI hoyadharma-khumArI 8. digaMbara matano Adya praNetA 9. cANakya ane caMdragupta 10. palaTAtuM rAjakAraNa 11. samRddha prAcIna bhArata strI! tArA ja pApe 13. bhAgIrathI jAnavIno saMkSipta itihAsa tIrathanI AzAtanA navi karIe 15. deva banavuM che ke devALiyA? 22- 27 28- 32 33- 35 36 - 38 39-45 46 - 49 50-52 53 - 55 prApti sthAnamahAvIra jaina upakaraNa bhaMDAra gopIpurA, meIna roDa, subhASa coka surata-395001 ArTa varka ane prinTIMga dvArA saMjaya surAnA, divAkara prakAzana, e-7, AvAgaDha hAusa, ema.jI roDa, AgarA-2 dUradhvani-0562-351165,51789 Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (1) jIva sahune vahAlo hoya che... eka vakhata mahArAjA zreNike sabhAmAM AvelA lokone pUchayuM-"hamaNAM rAjagRha nagaramAM maLatI evI kaI vastu che je sastI hoya ane svAdamAM sumadhura hoya?" sahue potapotAnA maMtavyo rajU karyA. chevaTe kSatriyono vAro Avyo, temaNe kahyuM- "hamaNA sastI ane svAdu koI vastu hoya to te che mAMsa." A sAMbhaLIne tyAM beThelA abhayakumAre vicAryuM, 'A loko dhiSTha che . jo emane sabaka zIkhavADavAmAM nahiM Ave to hiMsaka AcAra-vicArono bahoLo phelAvo thaze . mATe evo ko'ka upAya karavo joIe, jethI pharIthI AvuM bolavAno te loko kho bhUlI jAya.' Ama vicArIne te ja rAtre abhayakumAre eka pachI eka badhA ja kSatriyonA ghare jaIne, temane kahyuM- "rAjAnA kuMvara bahu moTI mAMdagImAM phasaDAI paDyA che. vaidyonA maMtavya mujaba rAja-putrane jIvADavAno ekaja upAya che. ane te che .... be TAMka pramANa manuSyanAM kaLejAnuM mAMsa' . he kSatriyo! tame loko rAjAnuM anna khAo cho. mATe tamArUM ananya kartavya banI rahe che ke, rAjAnA kuMvarane koI paNa bhoge bacAvavA . ane hA .... tamAruM kALajuM lIdhA bAda tamArI pAchaLa tamArA kuTuMbanI AjIvikA sukhethI cAle, te mATe eka hajAra sonAmahoronI thelI (kALajAnA badalAmAM) tamane rAjya taraphathI bheTa ApavAmAM Avaze. jethI tamArI pAchaLa tamane kuTuMbanI ciMtA na rahe." A sAMbhaLIne eka kSatriye hAtha joDIne ga...gat svare abhayakumArane kahyuM-"bhAIsA'ba! ... mArI potAnI eka hajAra sonAmahoro Apane huM arpaNa karuM chuM. Apa ahithI padhAro ane anya kSatriyone tyAM jaIne kaLejAnI mAMgaNI karo . mane jIvana-dAna Apo." abhayakumAre tenI hajAra sonAmahoro laIne tyAMthI cAlatI pakaDI ane pahoMcyA anya kSatriyone tyAM badhA kSatriyoe eka ja vAta karI ke "amArI hajAra sonAmahoro laI jAva, paNa amane jIvatA choDo. kaLajuM koI bIjAnI pAsethI grahaNa karajo ." A pramANe abhayakumAre dareka kSatriyonA gharamAM jaI ne kula eka lAkha sonAmahoro bhegI karI, paNa koIe potAnA kALajAnuM mAMsa ApyuM nahiM. bIje divase savAre rAjya sabhAmAM abhayakumAre lAkha sonAmahorono Dhagalo karyo. ane kSatriyone uddezIne kahyuM''gaIkAle tame lokoe A sabhAmAM sauthI sastI vastu 'mAMsa' ne gaNAvI hatI. paraMtu, A eka lAkha sonAmahoronA badalAmAM be TAMka (eka nAnakaDuM junuM mApa) jeTaluM paNa mAMsa maLI zakyuM nahiM. bolo have, mAMsa moMdhu ke sodhu?" badhA ja kSatriyo lajjita thaIne nIce joI rahyA!! abhayakumAre badhAne dhamakAvIne have pachI kayAreya paNa mAMsa-bhojana nahi karavAnI pratijJA karAvI . jo, lAkha sonAmahoronA badalAmAM paNa potAnuM mAMsa ApavAnuM pAlave tema na hoya to, nirdayatA sAthe ktala calAvIne lavAyelA bIjA jIvanAM aMgone ArogavAnuM ke tevA dhaMdhA karavAnuM kema pAlave ? yAda rahe H jIva sahune vahAlo hoya che. Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Se999999999999 DODOCOLOCOCO00000 (c)) (cho o ! nonavejIo !! moDhAmAM paDeluM eka nAnakaDuM cAMdu paNa rADa paDAvI hetuM hoya ... ke kAMTo nIkaLI gayA pachI, teno mUDha mAra (ghA) paNa sahana thaI zakato na hoya , to kUratAthI katala calAvAyelA prANI-mAMsane ArogIne unA lhAya jevA nIkaLelA te prANIonAM nIsAsA... ane sIsakArA ... jIvanane zuM kharekhara ! sukhI karI zakaze kharA ....? | vicArajo ....... !! bhAvI to bhayaMkara cheja, paNa vartamAnanuM jIvana paNa Arogya mATe bhAre jokhamamAM mUkI rahyA jihvAne dhikkAra............paranA prANa harAvatI buddhine dhikkAra..............hiMsaka kAma karAvatI zarIrane dhikkAra..............prANInA avayava jame cakSune dhikkAra ............... mAMsAhAra jovo game. For Private Pagesonal Use Only Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (2) dArUno dArUNa aMjAma koNa ajANa haze ! dArUnI pyAlIthI sarjAtI pAyamAlI thI......? prAcIna kALamAM paNa zrIkRSNanA ja gharamAM dArUe kevo dArUNa aMjAma sarjayo tenI romAMcaka satya ghaTanA ApaNane kAnamAM ghaNuM ..... ghaNuM.... kahI jaze. kRSNanI nagarI dvArakA eTale svarganI jANe 'amarApurI' . kahevAya che ke 12 yojana (48 gAu) nA vistAravALI devanirmita A dvArakAnI cotarapha cAMdIno gaDha hato . ane enA upara rahelA sonAnA kAMgarA "merU" zA zobhatA hatA . eka vakhata nemi prabhunuM dvArakAmAM padArpaNa thatAM dezanA sAMbhaLavA gayelA zrI kRSNa prabhune prazna karyo-"prabho ! dvArakA nagarIno, sArAya yaduvaMzano ane mAro aMta zI rIte Avaze ?'' | zrI neminAthe uttara Apyo-''he kRSNa ! dvArakA sahita sArAya yaduvaMzano nAza karIne deva thayelA dvaipAyana nAmanA RSi dvArA agni vaDe thaze. ane tArUM mRtyu tArA ja bhAI jarAkumAranA hAthe thaze.'' vasudevane traNa rANIothI utpanna thayelA traNa kumAro hatA. devakIthI kRSNa, rohiNIthI baLarAma ane jarArANIthI jarAkumAra , vasudevane bIjI paNa ghaNI rANIo hatI. vaLI, zaMkha-padyumna vagere sADA traNa karoDa yaduvaMzIya rAjakumAro ane bIjA karoDo yadujanothI parivarelA baLarAma ane kRSNa paraspara atyaMta sneha ane saMpathI rahetA hatA. mArA hAthe yaduvaMzanA AdhAra samA baMdhu zrI kRSNanuM mRtyuna thAo' Ama vicArIne dhanuSya-bANa laIne jarAkumAra vanamAM jaIne rahevA lAgyo. dvaipAyana RSi paNa potAnAthI thanAra 'dvArakA ane yaduvaMzano nAza' prabhunA mukhethI sAMbhaLIne dvArakAnI bahAra jaMgalamAM tapa tapavA lAgyo, kAraNa ke dvArakA ane yAdavo pratye tene sneha hovAthI sva-haste teno nAza tene ISTa na hato. zrI kRSNa paNa nemi- prabhune namaskAra karI dvArakAmAM praveza karyo ane sArI nagarImAM A pramANe udghoSaNA karAvI-'prabhu neminAthanA vacana anusAra madirAthI unmatta banelA yadukumAro dvArA bhAre apamAnita karAyelA kaipAyana RSi vaDe A S n Education International For p e rsonal Use Only Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nagarIne maraNAnta upasarga thanAra che . tethI pAse rahelA parvatanI najIkanA kadaMbavanamAM kAdaMbarI guphAnI aMdara rahelA moTA zilAkuMDomAM madirA vagere badhA ja prakAranA mAdaka pINAno tyAga karavo . paraMtu koIe paNa tenuM pAna karavuM nahi"' A sAMbhaLIne sarva nagaralokoe dArUno badho jaththo nagara bahAra rahelA te kuMDonI aMdara ThAlavI dIdho . have cha mahinA bAda aneka vRkSonAM samUhamAMthI kharatA puSponA saMgathI kuMDamAM rahelI badhI madirA pakava rasavALI banI gaI. eka vakhate zAMba (kumAra) no zikArI pharato pharato te jaMgalamAM AvI caDayo ane tRSAthI pIDita thayelA teNe kuMDasthita te madirAne pIdhI . ane tenAM madhura svAdathI khurA thayelA teNe mazakamAM te madirA bharIne zAMkhane ApI . ''atyaMta rocaka A madirA tuM kyAMthI lAvyo ?'' zAMbanA A prananA javAbamAM te zikArIe kAdaMbarInAM kuMDamAMthI grahaNa karyAnuM jaNAvyuM . svacchaMdI evA aneka yadu kumAronI sAthe zAMkhe bIjA divase kAdaMbarI guphAmAM jaIne ghaNA samaya pachI maLelI madirAne tRpti na thaI tyAM sudhI pIdhe ja rAkhI . tyArabAda gAMDAnI jema unmatta banelA teo parvata upara caDIne krIDA karavA lAgyA . teTalAmAM ja dhyAnastha dvaipAyana RSine temaNe joyA . jotAnI sAthe ja, < A ja ApaNI nagarIno ghAtaka banavAno che. paNa te ghAtaka bane te pahelA ApaNe ja teno ghAta karI nAMkhIe, jethI dvArakA-nAzano savAla ja na rahe.'' -ema vicArIne apamAna karavA sahita tene hAtha-paga lAkaDI ane mukkAo vaDe mAra-pITa karavAnI zarUAta karI. chevaTe adhamUo karIne te jogIne jamIna upara paTakI dIdho . koI cara purUSe kumAronA A parAkramanA samAcAra zrI kRSNane ApyA. te sAMbhaLAtAnI sAthe ja duHkhI thayelA kRSNa, baLarAmanI sAthe dvaipAyana pAse doDI AvyA ane tenA kopanI uparazAMti mATe mIThA vacano vaDe kSamA mAMgatA kahyuM - '"he maharSi !! madyathI unmatta banelA avivekI ane ajJAnI evA mArA putroe Apano je aparAdha karyo che tenI ame kSamA mAMgIe chIe. kRpA karIne kSamA karo.'' Ama kahevA chatA paNa azAMta ane amApa krodhavALA dvaipAyane kahyuM-''are, kRSNa ! tArA madhura vacano vaDe karIne have saryuM. tamane bannene choDIne nagarajano sahita nagarIne bALI nAMkhavAno meM saMkalpa (niyANuM) rela che ane temAM pherakAra karAvavAnI tAkAta koInAmAM nathI. cAlyA jAva ahithI ..., Aga lAge tyAre kuvo khodavAnI khAliza 4 Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ceSTA mUkI do.' baLadeve paNa zrI kRSNane samajAvatA kahyuM ke- bhAI ! jina vacanane anyathA karavAnI tAkAta koImAM paNa nathI. A jogIne samajAvavA karatAM ApaNA sthAne ja pAchA pharo.'' zokathI vyAkuLa banelA banne svasthAne pAchA pharyA. bIje divase kRSNa nagaramAMkaipAyananA nidAnanI udghoSaNA karAvI. ane dharmamAM vizeSataH tatpara rahevA kahyuM. eka vakhata giranAra parvata upara zrI nemiprabhu padhAryA. mohahara ane manohara dezanA sAMbhaLIne zAMba- pradyumna vagere aneka kumAroe ane rukimaNI vagere yavaMzanI aneka strIoe prabhu pAse pravajyA grahaNa karI ane ubhayalokanAM duHkho tathA duritothI mukta banyA. te vakhate ubhA thaIne aMjalI joDIne zrI kRSNa prabhune pUchayuM- "prabho ! keTalA samaya bAda kaipAyana dvArA dvArakAne upadrava thaze ?'' ''dvaipAyana bAra varSa bAda dvArakAne bALaze'' - ''ATaluM kahIne prabhue anyatra vihAra laMbAvyo. zrI kRSNa dvArakAmAM AvIne pharIthI udaghoSaNA karAvI ane dayA-dAna-brahmacarya acaurya tathA AyaMbilano tapa vagere anaSThA nomAM vizeSa udyama karavAnuM jaNAvyuM. loko paNa sAvadhAna thaIne deva- pUjA, AyaMbilano tapa vagere dharmArAdhanAmAM vizeSataH tatpara rahevA lAgyA. dvaipAyana paNa saMkalpapUrvaka marIne agnikumAra deva thayo. pUrvabhavanAM vairane saMbhArIne te dvArakAmAM Avyo. paraMtu nagarajanonI vizeSa dharmArAdhanA sAme tenI zakti kAragata nIvaDI zake tema na hatI. tethI, haMmezA chidrone joto te eTalAmAM pharato raheto hato. A bAju, " tapanA prabhAvathI kaipAyana nAsI gayo che'' ema vicArIne 12 varSa pUrA thatA lokoe tapo tapavAnuM choDI daIne pUrvanI jema ja madya-mAMsanuM sevana karavAnuM cAlu karyuM tathA dharma nirapekSa ane svacchaMda rIte jIvana jIvavAnuM zarU karyuM. dvaipAyana paNa A chidrane pAmIne khUba khuza thayo. te vakhate dvArakA nagarImAM nAzane sucavatAM keTalAka azubha utpAto thavA lAgyA. baLarAma ane kRSNanAM haLa ane caka vagere ratnono nAza thayo. tyArabAda kaipAyana deve saMvarta-vAyu vikurtI lAkaDA, pAMdaDA, ghAsa vagere dvArA AkhI nagarIne bharI dIdhI. aneka prakAranA utpAto thatA joIne AkhAya nagaramAM hAhAkAra macI gayo. .. sarvane garIno nAza. have hAthamAM ja dekhAvA lAgyo. bhayabhIta banelA nagarajano dvArakA choDIne nAsI je lAgyA. paraMtu pAyane mahAvAyu vaDe ATheya dizAomAMthI palAyana thatA lokone upADI upADIne nagaranI aMdara pUrI dIdhA. nagara dvAro baMdha karIne nagaranI aMdara rahela ane nagaranI bahAra rahela karoDo yAdavone ekaThA karIne pAyane agni peTAvyo. cAreya bAju Aga saLagI uThI. Aga bujhAI na jAya te mATe te surAdhama dvaipAyana vRkSo ane velaDIne aMdara nAMkhato gayo. eka bIjAne joI paNa na zakAya tevA dhUmADAnA goTAothI AkhuM nagara vyApta banI gayuM. AMdhaLAnI jema eka DagaluM paNa khasI zakvA mATe loko zaktimAna na thaI zakyA. bALakonA citkAro, yuvAnonI bUmo, strIonI cIso ane vRddhonA AkrandathI vAtAvaraNa atyaMta gamagIna karUNAspada banI gayuM... eka bIjAne vaLagI paDelA asahAya pIrajano agnino koLIo thavA lAgyA... svarNa ane maNithI suzobhita mahelAto bhasmasAt thavA lAgI. UMcI havelIonI chato ane bhIto jamInadosta thatI tUTavA lAgI ... kakaDabhUsa thatI totiMga ImAratonA ane bhaDake baLatI agni-javALAonAM brahmAMDa phUTe tevA bhayaMkara avAjothI AkAza pAtALa jANe ke eka thavA lAgyA. zastrAgAro bhasmAgAromAM TrAnsaphara thavA lAgyA.... khuda mAliko ja jayAre asahAya banIne AgazaraNa thavA lAgyA tyAre pazuonI to vAta ja zI karavI ? masa moTA hAthI ane ghoDAo sahitanI hastizALAo ane azvazALAo paNa kIkIyArIothI bhayAnaka banelI, kSaNamAM ja bhasmasAt thavA lAgI. palakArAmAM ja vinAzano udadhi jANe hiloDe caDyo hato. . sArIya dvArakAne agnijavALAothI lapeTAI gayelI joIne atyaMta vyAkuLa banelA kRSNa ane baLarAma turata ja pitA vasudeva ane mAtA devakI tathA rohiNIne mahelamAMthI bahAra kADhIne ratha upara besADyA ane nagarI bahAra teone laI javA rathane hAMkavA mATe zarUAta karI paNa dvaipAyane khaMbhita karelA ghoDAo tyAMthI eka Dagalu paNa AgaLa bharavA mATe samartha na thayA, tyAre baLarAma ane kRSNa svayaM te ghoDAone sthAne goThavAI jaIne rathane kheMcavA lAgyA. yuddhanI aMdara arjunanA sAta ghoDAnA rathanA saphaLa sArathi kuNane svayaM azvanA sthAne joIMTa thavuM paDyuM .... samayanI kevI balihArI !!! | 'o rAma ! o kezava !! o mahAparAkramI ! o yAdavezvara ! A AganA upadravathI amane bacAvo, bacAvo, amAruM rakSaNa karo' A pramANe nagarajanonAM karUNa Akrabdone sAMbhaLatA dInatAne pAmelA baLarAma ane kRSNa, mAtA-pitAnAM Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 19 *9* Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rathane kheMcatA khecatA nagaranA mukhya dvAra pAse AvI pahoMcyA ane dvaipAyane baMdha karelA te daravAjAne paganA prahArathI toDIne rathane bahAra lAvavA prayatna kare che, to paNa kAdavamAM kheMcI gayelA rathanI jema te ratha bahAra nIkaLI zakyo nahiM. tyAre AkAzastha kaipAyana bolyo-"tamArA be sivAya huM koIne ya jIvatA nahiM choDuM -A meM karelI pUrvakathita pratijJAne tame bhUlI gayA? mAtA-pitAnA mohamAM karelo A tamAro prayatna vyartha che.''- A sAMbhaLIne ativyAkuLa banelA baLa ane kRSNane mAtA-pitAe snehapUrvaka kahyuM- "vatsa ! tame have jAva. tamAro mArga kalyANakArI nirvidana bano. tame jIvatA hazo to pharIne paNa A yadukuLano udaya thaze, amane bacAvavAmAM have tame saphaLa nahiM thAo.'' Ama kahIne vasudeva, devakI ane (baLarAmanI mAtA) rohiNI traNeye anazanapUrvaka nemiprabhunuM zaraNa svIkAryuM. thoDI ja vAramAM kaipAyana deve temanA upara agnino varasAda varasAvyo, traNeya namaskAra mahAmaMtra smaraNa karatA marIne devalokamAM deva thayA. jenA hRdayamAM saMtApano pAra nathI evA baLarAma ane kRSNa karUNa rIte raDatA nagarInI bahAra jaIne koI jIrNa udyAnamAM sUnamUna banIne baLatI dvArakAne jovA lAgyA. pazuonAM ane manuSyonAM pokAro ane kolAhalothI vyApta banelI nagarIne mAra- mAra karatI agni jvALAo bharakhI rahI hatI. anarAdhAra vahetI AMkhothI A ati karUNa dazya joIne khaLa-kRSNa vicAravA lAgyA: 'pANInA parapoTA jevuM kevuM kSaNabhaMgura A jIvana ! megha dhanuSyanA raMgo jevI kevI asthira-caMcala lakSmI ! svajana-vargano saMgama paNa kevo svapnanuM kSaNajIvI.'' sonAnA kAMgarA paNa koyalA jevA kALA meMza banI gayA. rUpAno gaDha paNa rAkhanA DhagamAM pheravAI gayo. kevuM baLavAna bhAvi ! traNa khaMDane jItanArA mahAbaLavAna paNa ame baLatI dvArakAne zAMta na karI zakyA ! re ! mA-bApane paNa na bacAvI zakyA ! jinezvara bhagavaMtonuM vacana kevuM amogha ! akATya !! ''baMdhu ! asahAya banelA ApaNe have kyAM jazuM?'' kRSNa baLadevane pUchyuM. baLarAme kahyuM- 'dakSiNa samudra taTe rahelI pAMDumathurA nAmanI pAMDavonI nagarI tarapha ApaNe jaIe.'' bannee te tarapha javA prayANa karyuM. A bAju baLatI dvArakA nagarImAM baLarAmano putra kubnavAraka potAnA mahelanI agAzI upara caDIne UMcethI bolavA lAgyo-'A ja bhave muktine varanAro chuM. e pramANe zrI nemiprabhue mane kaheluM hatuM. jo A vAta satya hoya to huM agnimAM zI rIte baLuM?'' - A pramANe bolatA tene jalaMka devoe ucakIne pralaya dezamAM rahelA neminAtha bhagavAna pAse mukI dIdho ane teNe pravajyA grahaNa karI. baLarAma-kRSNa ane yaduonI strIo nagaradAha thatAM anazana svIkArIne svargagAmI banI. karoDo yAdavone dvaipAyana deve saLagAvI nAMkhyA. A pracaMDa Age cha mahinA sudhImAM saMpUrNa nagarIne nAmazeSa karI nAMkhI, tyAra pachI duSTa dvaipAyane samudranA pANI vaDe dvArakAne DubADI dIdhI. kevo bhayaMkara vinAza verAyo .... ! sAvadhAna ! dArUnA daityane Aje ja saLagAvI do-nahiMtara e tamane saLagAvI detAM vAra nahiM lagADe. jo, dvArakA dAhanA mULamAM hato kaipAyanano roSa, to te roSanA mULamAM hato zAMba pradyumna vagere kumAroe bhAna bhUlA banIne DhIMcelo dArUno Dojha, duSTa koNa ? taipAyana ke dArU ? dvaipAyanane duSTa banAvanAra zAMba vagere kumAronI mArapITa hatI. to mArapITamAM kAraNa banI gaI nazAnI pyAlI, sAce ja, A nazAnI pyAlIe bhalabhalA nasIbadAronI ane rAjA-mahArAjAonI lAlIne paNa sariAma phikakI karI nAMkhI che.... baMgalAvALAone teNe beghara banAvyA che... AbarUdAra nabIrAone beAbarU banAvyA che.. alamasta nirogI kAyAne teNe bicArI-rAMkaDI rogiSTa banAvI che. Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (3) karma taNI gati evI.... dvArakA nAza bAda jaMgalamAM ekalA asahAya cAlI nIkaLelA baLarAma ane kRSNa kemeya karIne hastikalpa nagara pAse AvI pahoMcyA. kRSNa baLarAmane kahyuM- 'bhAI ! mane khUba ja bhUkha lAgI che have eka pagaluM paNa AgaLa cAlI zakAya tema nathI.' baLarAme kahyuM -"badhu ! A nagaramAMthI hamaNA ja huM bhojana kharIdIne AvuM chuM tyAM sudhI tuM ahiM ja raheje.'' baLarAme nagaramAM jaIne AMgaLImAM paherelI vIMTI kaMdoIne ApIne badalAmAM suMdara bhojana kharIdhuM ane hAthamAM paherelA kaDAne bhAMgIne madirA kharIdIne nagara bahAra koI udyAnamAM bannee bhojanAdi kyuM. tyArabAda dakSiNa dizA tarapha kRSNa- baLarAma cAlyA. surApAna ane lavaNa sahitanuM bhojana karavAthI kRSNa atyaMta tRSAtura thayA ane baLarAmane vAta jaNAvI. puNya paravAre tyAre .... traNa khaMDanA adhipatine paNa bhUkhyA ribAvavuM paDe ... tarasyA maravuM paDe ... ko'ka kaMdoInI dukAne hAtha lAMbo karavo paDe che. | unALAnI bhayaMkara garamI ane tarasathI atyaMta azakta banI gayelA zrI kRSNane baLarAme kahyuM - "kRSNa ! tArA mATe huM atyAre ja pANInI khojamAM jauM chuM. jyAM sudhI huM na AvuM tyAM sudhI sAvadhAna thaIne vRkSanI chAyA nIce visAmo le je.' Ama kahIne baLarAma pANInI zodhamAM cAlyA. kauzAMbavananI aMdara koI vRkSanI chAyA nIce mAtra pItAMbarI paherela kRSNa, paga upara paga caDhAvIne sUI gayA. atyaMta parizrama ane thAkathI tRSAtura kRSNane kSaNavAramAM ja gADha nidrA AvI gaI. A bAju pANInI zodhamAM gayelA baLarAma AkAza sAmuM joIne vanadevatAne saMbodhavA lAgyA. 'o vanadevI ! mArA prANapriya baMdhu ane vizvavallabha kRSNanuM tame rakSaNa karajo. e bALa tamAre zaraNe che. mAtA banIne tame enI saMbhALa karajo.' Ama vAraMvAra AkAza sAmuM ane kRSNanI dizA tarapha jotA baLarAma pANInI khojamAM AgaLa vadhyA. - - Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A bAju zrI nemiprabhu pAse potAnA hAthe kRSNanuM mRtyu thavAnuM sAMbhaLIne bAra varSathI jaMgalamAM bhaTakatA vyAghracarmane dhAraNa karatA jarAkumAra pharatAM pharatAM tyAM AvI caDyA. ane dUrathI paga upara paga caDAvelI sukomaLa paganI pAnIne mRgalo samajIne te tarapha tAkIne bANa choDayuM. sanananana...... karatuM bANa kRSNanI paganI pAnIne ArapAra vIdhI gayuM. ekdama uThIne kRSNa bolavA lAgyA- 're... niraparAdhI evA mane koNe mAryo ? Aja sudhImAM koIe paNa A rIte be-khabara mArI sAthe chetarapIMDI karI nathI'' dUra rahelA jarAkumArane (nahiM oLakhatAM) saMbodhIne kahyuM- '"re....tuM koNa che ? tArUM nAma ane gotra to batAva....!'' dUrastha jarAkumAra paNa vananI jhADImAMthI bahAra nIkaLIne bolavA lAgyo-''pitA vasudeva, mAtA jarA ane kRSNabalarAmano huM sago bhAI chuM. zrI neminAthanA vacano sAMbhaLIne kRSNa-rakSA mATe bAra varSathI A vanamAM rahetAM Aja sudhImAM koI manuSyane me joyo nathI.... o zubhamati sajjana ! tuM koNa che ? kyAMthI Avyo che ? te kahIza ?'' tyAre kRSNe kahyuM- '"Ava Ava bhAI ! te ja huM tAro baMdhu kRSNa chuM. jenI rakSA mATe thaIne tuM bAra varSa sudhI A vanamAM rAna-rAna rakhaDe che. A sAMbhaLI atyaMta saMbhrAta thayelo jarAkumAra ekadama kRSNanI najadika Avyo ane kharekhara ! kRSNane jotAM ja jANe hRdaya para vajrAghAta thayo hoya tema dharaNI para DhaLI paDayo. koIpaNa rIte caitanya pAmelo jarAkumAra uThIne karUNa Akanda karato bolavA lAgyo-'"kRSNa ! tuM ahiM kyAMthI ? zuM kharekhara dvaipAyane yaduo sahita dvArakAne bALI nAMkhI ? zuM nemiprabhunI vANI sarvathA satya nIvaDI ?'' kRSNe paNa sAdyanta dvArakA dAhano vRtAMta kahI saMbhaLAvyo- jarAkumAra ! Aja sudhI mArI rakSA mATe karelo tAro prayatna niSphaLa gayo che. prabhue kahyuM te ja pramANe badhuM siddha thayuM che.' 44 hRdayadrAvaka dvArakA-dAhano vRtAMta sAMbhaLIne zokAgnithI atyaMta saMtapta jarAkumAra poka mUkIne raDavA lAgyo-"hAya ! hAya !... atithI tarIke AvelA sagAbhAInuM Atithya meM mRtyunI bheTa ApavA dvArA karyuM ? have huM kyAM jAuM? kyAM mane Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAMti maLaze ? are . A daskRtya mATe to mane naraka paNa ochI paDaze. re ... narakathI paNa adhika duHkhano anubhava to huM atyAre ja karI rahyo chuM. o vidhAtA ! A bhAtu hatyArAne haju teM jIvato kema rAkhyo che ? karUNA karIne mArA prANone laI le ! o pRthvI ! A pApIne tuM samAvI le. ararararara... A bhAtRhatyAnI vAta nemiprabhue karI tyAre ja huM mRtyu pAmyo hota to ? A bhAtRhatyAnA mahApApathI jarUra bacI zakyo hota ! - Ama vRkSanI pratyeka zAkhAone, pazuone ane pakSIone raDAvatA, svayaM Akanda karatA jhUratA jarAkumArane kRSNa kahyuM''bAMdhava! tuM kheda choDI de. bhavitavyatAmAM pheraphAra karavAnI tAkAta khuda devo- devendro ane devAdhidevomAM paNa nathI hotI. have tuM ahiMthI jaldI jato rahe. nahiMtara baLarAma tArA rAI rAI jeTalA TukaDA karI nAMkhaze. A kaustubha ( bANa-bhAthA) nuM cihna laIne ApaNI tarapha atyaMta snehALa evA pAMDavonI pAse pahoMcIne amArA taraphathI thayelA aparAdhonI kSamA yAcanA sAthe dvArakAno sarva vRtAMta kahI saMbhaLAvaje. jA baMdhu ! karoDo yAdavomAMthI eka ja tuM bacyo che. udhe pagale jaje, jethI baLarAmane koI manuSya AvyAnI gaMdha suddhAM na Ave.' A pramANe kRSNathI vAraMvAra preraNA karAyela jarAkumAre hibakAM bharatA bharatAM kRSNanA pagamAMthI tIra kheMcI kADhyuM ane kaustubha laIne viparIta pagale vAraMvAra kRSNa tarapha joto pAMDavonI pAMDu - mathurA nagarInI dizA tarapha javA ravAnA thayo. - have bANanA ghAtathI atyaMta pIDita thayelA kRSNa uttarAbhimukha rahIne hAtha joDIne arihaMtAdi cAranuM zaraNuM svIkAravA pUrvaka sau prathama neminAtha bhagavAnane namaskAra karyA. tyArabAda tRNanI zayyA upara rahelA zrI kRSNa zAMba-pradyumna ane rukimaNI vagere pravRjita thayelA mahAtmAonI anumodanA sAthe svadutanI gaha karavA lAgyA. A pramANe zubha adhyavasAyomAM rahelA zrI kRSNane pIDAnA atireka sAthe vAyuno prakopa vadhavA lAgyo ane zubha dayAnamAMthI azubha (rIdra) dhyAna tarapha ekAeka vaLAMka lIdho. dvArakAnI Rddhi-samRddhi, dvArakAno dAha ane pAyana- A badhuM mAnasapaTa upara ubharAvA lAgyuM-"mArA sarvanAzanuM mULa che.... -dvaipAyana, jeNe mArI AvI durdazA karI. nA... Aja sudhImAM pUrve kyAreya koI manuSya ke deva suddhAM paNa mAro kare che GOGhajI Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ parAbhava karI zakyA nathI. hamaNAM jo te duSTa dvaipAyana mArI pAse Ave to tenA peTane cIrIne temAMthI dvArakA nagarInI badhI samRddhine bahAra kADhIne ja rahuM.'' Ama tIvra raudra dhyAnanA abhyAsathI hajAra varSanuM Ayu pUrNa karIne kRSNano AtmA trIjI narakanI vATe cAlI nIkaLyo. * mahAyuddhonI aMdara ekalapaMDe anekone haMphAvanAra kRSNa jevA mahAyoddhAne sagAbhAInA hAthe atyanta tRSAtura avasthAmAM mRtyune bheTavuM paDyuM. * pANI mAMge tyAM dUdha hAjara thAya tevA puNyavAnane jaMgalamAM maratI veLAe pANI pAnAra paNa koI maLyuM nahiM. * sonAnI dvArakAnA svAmIne jaMgalamA rAna-rAna bhaTakavAno vakhata Avyo. * haMmezA maNiratnonAM amUlya vastrAbharaNo dhAraNa karanArane lAja DhAMkavA mATe eka pitAMbara mAtra zeSa rahyuM. * jenA eka AMkhanA IzArAmAM hajAro sevako sevAmAM hAjara thatA tene Aje ghora jaMgalamAM ekAkI maraNane zaraNa thavuM paDyuM. * kamalanI komala pAMdaDIo zI makhamalI zayyAmAM sUnArane mRtyu vakhate jaMgalanuM ghAsa bheguM karIne banAvelI karkaza zayyAnA Azraye ciranidrAmAM poDhI javuM paDyuM sajjhAyakAre gAyuM che H karma taNI gati ehavI mere lAla.....! Zhao RE maiM Hi pApa tarata phaLatuM nathI paNa cokkasa phaLanAra tuja AMkho nadIo banI vaheze AMsu dhAra 11 Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (4) adbhuta bhrAtRsneha dvArakA-nAza pachI paherele kapaDe jaMgalanI vATe cAlI nIkaLelA baLarAma ane kRSNa kauzAMkhavanamAM AvyA. atyanta kRSita thayelA kRSNa mATe baLarAma pANI levA gayA. A bAju paga upara paga caDhAvela avasthAmAM sUtelA kRSNane dUrathI temanA ja bhAI jarAkumAre haraNanI kalpanA karIne bANa choDyuM. kRSNano AtmA paraloka sidhAvI gayo. vilakho thayelo jarAkumAra pAMDavonI pAMDu mathurA nagarI tarapha cAlyo. krame karIne te pAMDavo pAse pahoMcyo ane kaustubhanuM cihna darzAvIne dvArakAnAza ane kRSNa- mRtyu vagere vRtAMta jaNAvyo. atyaMta zothI vyApta banelA teoe kRSNanuM mRtyukarma karyuM. ane eka varSa sudhI satata kRSNa viyogathI jhuratA teo virAgI banIne vrata levAnI IcchAvALA thayA. neminAtha bhagavAne cAra jJAnathI yukta / evA dharmaghoSamunine pAMDavo pAse mokalyA ane jarAkumArane rAjya soMpIne pAMDavoe (dharmaghoSa nAmanA) te muni pAse dizA grahaNa karI. krame karIne 20 karoDa munio sAthe teo zatruMjya parvata upara mokSe sidhAvyA. mRta A bAju kamalapatranA puTamAM pANI laIne pAchA vaLelA baLadeva duSTa pakSIonA apazukanathI prerAyelA addhara zvAse kRSNa pAse AvyA. kRSNa upara kALI mAkhIo baNabaNatI joIne baLarAme kRSNanA mukha UparathI vastra uMcakyuM ane avasthAmAM kRSNane joIne baLarAme siMhanAda karyo. jethI pazu-pakSIo sahita AkhuMya vana dhrujI uThayuM. tyArabAda baLarAma UMce avAje bolavA lAgyA-'"mahAzUravIra..... sutelA mArA A prANapyArA baMdhune je koIe paNa mAryo hoya ane jo te kharekhara ''mardano dIkaro'' hoya to tarata ja mArI sAme hAjara thAya. sajjana mANasa, strIne, bALakane, RSine, sUtelA ane bekhabara vyaktine kadIya haNato nathI.'' Ama kahIne hatyArAne zodhatA vanamAM bhaTakatA baLarAma pharIne kRSNa pAse AvIne UMce sAde raDavA lAgyA- ''o yAdaveza...! gaNanidhi ....!! tuM kyAM che ? o prANapyArA ! pahelA mArA vinA tuM eka kSaNa paNa rahI zakyo na hato ane Aje tuM mArI sAthe bolavA paNa taiyAra nathI.... ATalA badhA risAmaNA zAnA ? re ! mAro evo koI aparAdha thaI gayo hoya toya tArA jevA mATe ATalo vakhata abolA rahevuM barAbara nathI. o vanadevIo ! mArA OOOOOOOGL 195 12 Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upara dayA lAvIne mArA baMdhune manAvo, ene samajAvo....!o priya baMdhu ! tArI AvI ceSTAmAM to mane AkhuMya jagata zUnya dekhAya che...tethI maherabAnI karIne uTha... ubho thA. le A pANI pI le. hamaNA sUvAno vakhata nathI. " A pramANe mRta kRSNa sAthe kAlAvAlA karatA baLarAme AkhI rAta pasAra karI. prabhAtamAM paNa gAMDAnI jema AlApo karatA baLarAma kRSNane jagADatA rahe che. -'uTha.... uTha baMdhu ! have taDako caDavA Avyo. haju to ApaNe ghaNe dUra javAnuM kRSNa pratye atyaMta mohAsakta baLadeva, nahiM uThatA kRSNanA zabane potAnA khabhe upADIne vananI aMdara lavArA karatA bhamavA lAgyA. A pramANe bhamatA bhamatA grISmaRtu pUrI thaI ane varSAtratuno prAraMbha thayo. pUrve baLarAma pratyenA atyaMta premathI sArathi banelA siddhArtha nAmanA sagA bhAIe baLarAma pAse dIkSAnI yAcanA karatA baLarAme kaheluM- ' ke tuM kALa karIne deva thAya to mane pratibodha karavA Avaje.'' marIne deva thayelA siddhArthe A vakhate avadhijJAnano upayoga mUkyo. mohavaza, kRSNanI lAzane khabhe upADatA baLarAmanI durdazAne joI ane tene pratibodha pamADavA nIce Avyo. navA navA rUpo karIne navA navA kImIyAo ajamAvavA lAgyo. * patthara upara kamaLa ugADavAnA... * baLI gayelA vRkSane vAraMvAra pANI vaDe siMcavAnA.... * marelI gAyanA mukhamAM baLAtkAre ghAsa khavaDAvavAnA.... vagere TucakAo judA judA rUpo karIne teNe baLarAmane batAvyA. zuM patthara para paMkaja ugI zake ..? daSpavRkSane pANI siMcavAthI navapallavita banAvI zakAya?.... - 2 For Pro ersonal Use Only Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ marelI gAyanA zabo te ghAsa khAtA haze?.... AvA baLarAmanAM savAlamAM siddhArtha deve javAba Apyo-"tArA khabhe raheluM A maDaduM jo jIvaMta thaI zake to A badhuMya jarUra banI zake'' siddhArtha deve vikulA te te vyaktionA A eka sarakhA javAbathI baLarAma vicAravA lAgyA- "zuM mAro laghu baMdhu kRSNa kharekhara mRtyu pAmyo haze ? zuM mArA khabhe tenuM zaba mAtra che ?'' - eTalAmAM siddhArtha deve rUpa pragaTa karIne potAno paricaya Apyo ane pratibodha mATe potAnuM Agamana jaNAvyuM. baLarAma siddhArthane bheTI paDyA ane have zuM karavuM ? evA tenA savAlamAM siddhArthe tene sarvatyAganA paMthe pravrajita banavAno zreyaskArI mArga batAvyo. baLarAme te svIkArIne siddhArtha sahita teNe be nadIonAM saMgamamAM kRSNanuM maraNottara kArya kyuM. neminAtha bhagavAne mokalelA cAraNa munio pAse baLarAme dIkSA grahaNa karI ane grAmAnugrAma vihAra karatA karatA taMgikauzala parvata samIpa AvI pahoMcyA. siddhArtha deva paNa temanI sevA mATe haMmezA temanI najIka rahevA lAgyo. Ama cha mahinA sudhI atyaMta bhAtRpremathI prerAIne laghubaMdhu kRSNanA zabane potAnA khabhe upADIne baLarAma vanamAM kya. jIvatA bhAIo pratye paNa 'marI jAya to sArUM" - AvI duSTavRttio dharAvatA AjanA keTalAka baMdhuo marelAmAM paNa jIvatA bhAInA darzana karatA baLarAma pAsethI apUrva bhrAtRbhAvanI preraNA grahaNa karaze kharA ? harIpha 14 Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (5) mahimAH kRSNa - narasiMhano baLadeva muni tuMgikA parvatanA zikhara upara mAsakSamaNAdi ugra tapane tapatA hatA. vanamAM kASTha vagere levA mATe AvelA kaThIyArAo je kaMI paNa bhAtuM vagere lAvyA hoya, tene bhikSA dvArA meLavIne pAraNuM karatA ane sva-sAdhanAmAM lIna banI jatA. dhIre dhIre parvatanI AsapAsa rahelA rAjyomAM ugratapa tapatA baLarAma muninI khyAtti vadhavA lAgI. | 'mahAna tejasvI koI muni parvata upara ugra sAdhanA karatA tapa tapI rahyA che." - kASTha vagere laIne pAchA pharatA kaThiyArAonA mukhethI AvuM sAMbhaLIne te te dezanAM rAjAo vicAravA lAgyA- "ApaNA rAjyone paDAvI levA mATe A koI manuSya ugra ane uttama maMtra sAdhanA karI rahyo che. mATe ApaNe tyAM jaIne Aje ja tene mArI nAMkhIe jethI, tevo koI bhaya ApaNane rahe nahiM.' A pramANe maMtraNA karIne badhA rAjAo ekI sAthe potapotAnA sainya sahita parvata upara AvI pahoMcyA. paraMtu muninI sevA- rakSA mATe bhaktithI rahelA siddhArtha deve tyAM bhayaMkara siMho vidurthIne teo tarapha choDyA. AkhuM vAtAvaraNa siMhanAdothI gAjI uThayuM. te sihone joIne DarI gayelA rAjAo baLa munine namaskAra karIne potAnA aparAdhano ekarAra karatA svasthAne pAchA pharyA. tyArathI baLarAma muni "narasiMha'' e pramANe lokonI aMdara prakhyAti pAmyA. karUNAnidhi baLarAma muninI ayugra sAdhanAe jaMgalI pazuo upara bhAre prabhAva pADyo. teonA sAdhaka dehamAMthI vahetA zAMta-prazAMta paramANuoe siMha-vAgha vagere keTalAya sUra pazuone zAMta svabhAvI banAvI dIdhA. teonI dezanAnAM prabhAve keTalAya prANIo-zraddhALu-zrAvaka jevA banI gayA. to keTalAka vakra pazuo sAva saraLa banI gayA. keTalAka jAnavaroe mAMsa-bhakSaNa choDI dIdhuM. to, keTalAke anazana svIkArI lIdhuM. f" // /( N/510/\) /\ /\ / \ \ tenI / 15 Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (GCC) GOO) ALL (O) Ama baLa-muninI sUkSma sAdhanAe jaMgalamAM paNa maMgala khaDu karI dIdhuM. sAdhanA ane dezanA dvArA bhAvuka banelA vanya prANIo haMmezA temane sevavA lAgyA. sva-AcAromAM susthita munio jaMgalamAM rahIne paNa sva-paranuM kalyANa sAdhatA kevo upakAra karatA hoya che ! A dRSTAMta tenuM sAkSI banI raheze.. | ''cAra khuNAmAMthI bahAra nIkaLIne, jamAnA pramANe cAlavAnuM - lAiTa ane mAika vAparavAnuM - parahitArthe phalAiTa dvArA videza gamana karavAnuM' - atyAdhunika moDarna jagatanAM AvA elAno uparyukta daSTAMta pAse sAva vAmana nathI lAgatA zuM ? muninuM zAstrAnusAra yathAzakti AcAramaya jIvana ja evuM hoya che ke jenA dvArA sva-para no upakAra thato ja rahe. parahita kAje baNagA phUMkavA ene kyAMya javuM paDe nahiM. ane parahitanA nAme zAstranirapekSa duniyAnI vAtomAM je paNa kahevAtA munio vagere bhaLI gayA...... parahita to dUra raho paNa svanA | hitathI paNa te sariAma cUkI gayA. Ama, pratidina pazuonI parSadAne "pratibodhatA baLarAma munine eka vakhata pAtrA vagerenuM pratilekhana karatA joIne pUrvabhavano anurAgI munino pakko bhagata banelo eka mRgalo kyAMya lAkaDA kApavA AvelA kaThiyArAne joI Avyo. ane tyArabAda muni pAse AvIne temanA | caraNonuM mastaka vaDe sparza karato munine bhikSA mATe padhAravA vinaMti karavA lAgyo. pratidinanA abhyAsathI haraNanAM Azayane samajIne muni paNa tenI pAchaLa javA lAgyA. jyAM rathakAra hato tyAM AvIne haraNa thaMbhI gayo. rathakAra paNa potAnA ahobhAgyane mAnato munine bhikSA levA mATe prArthanA karI. munie paNa nirdoSa AhAra jANIne pAtra laMbAvyuM. | 'tathi tevo bhava:" A sAMskRtika vAkyane caritArtha karato kaThiyAro paNa atyaMta anurAgavALA ullasita hRdayathI bhikSA vahorAvavAnI zarUAta kare che. haraNa paNa pazunuM khoLiyuM maLavAthI svayaM supAtra-dAnanA lAbhathI vaMcita raheto sva-niMdA sAthe, A banne puNyazALIonI bhAvita hRdaye anumodanA karavA lAgyo. eTalAmAM ja, je vRkSa nIce muni gocarI letA hatA te ja vRkSanI ardhI kapAyelI eka moTI DALI joradAra vaMToLiyAthI bhAMgIne traNeya upara paDI. paDatAnI sAthe ja traNeyanuM AyuSya purU thaI gayuM. ane kALa karIne traNeya pAMcamA 'brahmaloka' nAmanA devalokamAM 'padmottara' vimAnamAM deva tarIke utpanna thayA. Ama, baLarAma muni 100 varSanuM suMdaratama cAritra pALIne svarge sidhAvyA. - kRSNanuM kula AyuSya 1000 varSanuM hatuM baLarAmanuM kula AyuSya 1200 varSanuM hatuM. deva tarIke temanuM hAla kula AyuSya 10 sAgaropamanuM (asaMkhya varSanuM) che. kRSNa jyAre amama nAmanA AvatI covIzImAM jaina tIrthaMkara (bhagavAna) thaze tyAre baLarAma devalokamAMthI cyavIne manuSya banIne teonA zAsanamAM siddhigatine prApta karaze. www.jainefibrary.org Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (6) kRSNano krodha-vijaya na jANe ekAeka uddhata banelA ghoDAo, dArUka, satyaka, baLarAma ane kRSNa A cAreya mitra-baMdhuone dUra-sudUra jaMgalamAM kheMcI gayA. aMdhArU thavA AvyuM hatuM. ekeka mitre ekeka prahara sudhI anya traNanI cokI karavI. Avo nirNaya levAyA bAda sau prathama dArUka paheregIra tarIke nImAyo. anya traNa mitro vaDalA nIce ghasaghasATa sUI gayA. - thoDI ja vAramAM koI eka pizAca tyAM Avyo. jenI lAlaghUma DarAvanI AMkho...thara-thara dhrujatA hAtha, mavAlI jevA tenA vALa, pAtALe gayeluM peTa hatuM. A bhayaMkara pizAce dArUka pAse AvIne mAMgaNI mukI-"khuba bhUkhyo chuM. tamane badhAne khAI javA mATe Avyo chuM" dArUke kahyuM -'rakSaNa mATe nImAyelA mArI sAthe sau pahelA tuM yuddha kara, pachI khAvAnI vAta.'' | banne vacce yuddha jAmyuM. pizAca pAse dArUnuM baLa sAva vAmana hatuM. jema jema dArUka pIchehaTha karato gayo tema tema pizAca tene khijavavA lAgyo. AthI bamaNA gusse bharAyelo dArUka tenI sAme jorajorathI UMce sAde barADA pADavA lAgyo. pizAcane jema tema bhAMDavA lAgyo. ''kama tAkAta, gussA bahota'' - evA hArUkano pizAca upara phodha vadhato jAya che | tema tema pizAca paNa potAnA dehanI UMcAI vadhArato jAya che ane prathama pahora puro thatAM.... thatAM... to pizAcanuM tADa jevuM moTuM bhayaMkara rUpa dekhAvA lAgyuM. pizAca sAme niSphaLa banelA dArUke pahelo prahara mAMDa mAMDa pUro ryo. - have bIjA praharamAM satyakane jagADIne dArUka sUI gayo. pizAce tene paNa te ja rIte parAsta ryo jema tema bIjo prahara pUro karIne satyake baLarAmane jagADyA ane svayaM nidrAdhIna thayo. - trIjA praharamAM paheregIra tarIke rahelA baLarAmane paNa pelA sabaLa pizAce sAva nirbaLa banAvI dIdho. hata- prahata karI nAMkhyo. Ama, traNeya mitronI eka sarakhI hAlata thaI. have Avyo kRSNano vAro, baLarAma kRSNane uThADIne svaMya nidrAdhIna thayA. pizAce kRSNane paNa AhvAna ApyuM- "huM bhUkhyo thayelo chuM. A sUtelA tArA mitrone 'svAhA' karavA mAMgu chu.'' tyAre kRSNa kahyuM- ''A mitro mArA rakSaNa heThaLa che. temanI rakSA karavI mArI pharaja che. tethI mane jItyA vagara tuM teone sparza paNa nahiM karI zake.'' | Akhare bannenuM yuddha zarU thayuM. bhujAo aphaLAvatA ane pRthvIne paNa dhrujAvatA banne vacce yuddha jAmyuM. paNa kRSNanI yuddhanIti koI anokhI ja hatI. jema jema pizAca yuddhanA muDamAM Avato gayo tema tema kRSNa tenI prazaMsA karavA For P 29 al Use Only www.janelibrary.org Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lAgyA-''aho ! zuM tejasvI pizAca ?.... ane anokhI chaTA sAthenI zuM yuddhakaLA che ?..... zAha.... bAza....!!!'' Ama, jema jema kRSNa kopa-pizAcane khuza karatA gayA, tema tema pizAcanuM kada nAnuM thatuM gayuM. Akhare, praharanA aMte to te pizAca sAva nAnakDA macchara jevo banI gayo ane kRSNe tene potAnI nAbhimAM bharAvI dIdho. prabhAta thatAM thatAM kRSNe traNeya mitrone jagADyA. vedanAthI kaNasatA, koIkanAM hAtha, to koIkanAM paga, to koIkanI pITha lohI ane ujharaDAothI ghavAyelI joIne kRSNe temane pUchyuM- "tamArI AvI dazA koNe karI ?'' tyAre temaNe kahyuM- ''ame koI baLavAna pizAcathI kadarthita thayA chIe.'' kRSNaH '"ema ?'' anya mitro- ''zuM tArI pAse te pizAca nahoto Avyo ?'' tyAre AchuM smita veratA kRSNe te pizAcane potAnI nAbhimAMthI kADhIne badhAne dekhADyo. 'tADa jevo moTo pizAca sAva nAno macchara jevo kema thaI gayo ?'' sahu vismita thaI gayA. tyAre kRSNe baghAne samajAvatAM kahyuM-'"pizAcanuM rUpa karIne svayaM krodha ja ApaNI pAse Avelo. te jema jema yuddhanA mUDamAM Avato gayo, tema tema tame paNa tenI sAme vadhu gussAnA mUDamAM AvatA gayA. ane jota jotAmAM te tADa jevo lAMbo thaIne tamArI kadarthanA karavA lAgyo (kemake, ''hopa jovena vardhata'') ane tamane parAjita karyA.'' "jyAre, me tenI sAthe yuddha ryuM tyAre (utkaTa evA) tene meM kSamAnA zastra dvArA parAjita karyo. arthAt tenI sAme krodha karavAnA badale huM tene prazaMsAnAM zabdothI navAjavA lAgyo. tethI te nAno- ladhu thato gayo. Akhare, te eTalo badho nAno thaI gayo ke chevaTe me tene TheTha nAbhi taLe chupAvI dIdho. krodhane jItavo hoya to kSamA zastra ja eka kAragata nIvaDe che.'jopaH kSAntayaiva jIyate' A sAMbhaLIne vismita thayelA traNeya mitro kRSNanI prazaMsA karavA lAgyA. je loko khUba gusso kare che. teone dArUka vagerenI jema khUba sahana karavuM paDatuM hoya che. sAce ja, krodha eka lohI tarasyo pizAca ja che. je, vyaktitanA zarIramAM vahetA raktane cUsI le che. ane raktanAM abhAvamAM roga-pratikAraka zakti hIna thatAM zarIramAM nAnA-moTAM rogo caDI bese che. cittamAMthI zAMti ane samAdhi vidAya le che. jIvana AkarUM banI jAya che. kuTuMba taraphathI jAkAro maLe che. 18 sa Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (7) AvI hoya..... dharma khumArI mathurA nagarInA rAjAno purohita Indradata eka vakhata potAnA mahelanA gavAkSamAM beTho hato, eTalAmAM thoDe dUrathI AvatA eka jaina sAdhune teNe joyA. jevA te sAdhu tyAMthI pasAra thayA ke tarata ja zreSabuddhithI purohite temanA mastaka upara Ave te rIte bArImAMthI bahAra paga laTakato rAkhyo. samatAnA sarovaramAM jhIlatA mahAtmA to A apamAnane mana upara lAvyA vinA ja sva-sthAne pahoMcI gayA. paraMtu A nagarInA nagarazeTha pakkA zrAvaka hatA. purohita dvArA thayelA muninA apamAnathI tenAM romaroma kALa-jhALa dAjhathI saLagI uThyA. 2 re..... sAdhu-dveSI A pApAtmAno paga na kapAvuM to mAro dharma ane janma ane lAje. A dUSTano paga kapAvIne ja rahIza. manomana AvI pratijJA karIne zeTha haMmezA te purohitanA chidro jovA lAgyA. paNa keTalAya divaso bAda paNa tevI koI nabaLI kaDI jovA na maLatAM nagarazeTha upAzraye birAjamAna koI AcArya bhagavaMta pAse jaIne pote karelI pratijJAnI vAta karI. tyAre AcArya bhagavaMte zeThane kahyuM -"zrAvakajI ! sahana karavuM e to amAro dharma che. sanmAna ane apamAnanA prasaMgomAM samabhAve rahevuM e ja to amArI sAdhanA che mATe AvI pratijJA karavAnI koI jarUra na hatI.'' tyAre zeTha bolyA 'prabho! muninI je bhAre avajJA thaI te nahiM joI zakyAthI meM A pratijJA karI che. gurUdeva ! sAdhunA apamAnanuM phaLa jo A (purohita) ne batAvavAmAM na Ave to bIjA nagarajano paNa nidhRNa banIne sAdhuonI avahelanA karaze, je amArA /01/(O)//IDJ[D09 Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mATe lAMchana rUpa gaNAya. kAraNa ke sAdhunI hIlanA Akhare to zAsananI ja hIlanA che mATe maherabAnI karIne kaMIka upAya batAvo, anyathA pratijJA pUrI thayA vinA mAre jIvavuM paNa muzkela thaI jaze. evuM jIvana zuM kAmanuM? je dharmanI thatI avahelanAne na aTakAvI zake ?'' Ama, vAraMvAranI prArthanAthI sUrIdeve zeThane pUchayuM- "hamaNAM purohitanA ghare zuM cAlI rahyuM che te mane jaNAvazo?' zeTha bolyA-'purohite atyAre potAnuM navuM makAna taiyAra kyuM che, jemAM AvatIkAle rAjAne parivAra sahita bhojana mATe padhAravAnuM nimaMtraNa Apaze.'' te sAMbhaLIne zeThanA atyaMta Agraha ane dAkSiNyane vaza thayelA sUrIdava bolyA-'eka kAma karajo. rAjA jyAre bhojana mATe purohitanA mahelanI najIka Ave te vakhate te (rAjA) ne hAthathI kheMcIne makAnanAM praveza karatAM aTakAvajo, ane te ja vakhate maMtrabaLathI huM A mahelane jamInadosta karI daIza.'' ane bIje divase tema ja thayuM. jevo zeThe rAjAno hAtha kheMcyo ane tene aMdara praveza karatAM aTakAvyo tevo ja mahela kaDaDabhUsa thaIne kATamALamAM pheravAI gayo. rAjA bacI gayo. tyArabAda zeThe rAjAne kahyuM ke Apane haNavA mATe purohitanuM A kAvavuM hatuM. nahiMtara navo ja banAvelo mahela ekAeka zI rIte tUTI paDe ? A sAMbhaLIne krodhita thayelA rAjAe purohitane bAMdhIne zeThane soMpatA kahyuM ke tamAre je zikSA karavI hoya te karajo. zeTha ne to ATaluM ja joItuM hatuM. temaNe purohitane sAdhunI avajJAnuM smaraNa karAvIne je paga, sAdhu upara laTakAvyo hato tene kApavA mATe khAsa sTenDa upara paga (ne) rakhAvyo. STOR) * 20 Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ atyaMta bhayabhIta-rAMkaDA banI gayelA purohite gaLagaLA thaIne zeThane potAnA upara yA gujAravAnuM kahyuM ane have pachI A rIte kyAreya paNa sAdhunI avajJA nahiM karuM, A vakhatanA mArA aparAdhane kSamA karo, ema paNa kahyuM. A pramANe tenA vacano sAMbhaLIne karUNAniSTha zeThe tene choDI dIdho. jainonI A ja eka AgavI niSThA hoya che ke teo krodhita thayA hoya toya karUNArka paNa jaldI banI jatA hoya che. jenI nasenasamAM mardAnagI bhayuM dharma-khamIra vahetuM hatuM. e zeThajInI pratijJA purohitane choDI devAmAM adhUrI ja rahI jatI hatI. te mATe zeThe purohitanI loTanI banAvelI mUrti taiyAra karAvI ane te mUrtirUpe rahelA Indradata purohitano paga kApIne potAnI pratijJA pUrI karI. | dhanano varasAda varasAvanArAono Aje kadAca sukALa che. paraMtu avasara AvyuM lohI ApavA mATe-prANa nyocchAvara karavA mATe taiyAra thanArAono sAce ja duSkALa paDyo hoya tema lAge che. dharmarakSAno, tIrtharakSAno, saMskRti rakSAno ke deza rakSAno, prarana game te hoya paNa jyAM sudhI satyanA kTara pakSapAtI khamIravaMtA mADI -jAyAo te te kSetrane prApta nahiM thAya tyAM sudhI dezanuM kalcara sudharavAnI zakyatA nahiMvat che. dharmadharmIonI zakla je badalAvI joIe tena badalAya temAM koI Azcarya nathI. pAMca prakAranA ziSya gurUnA mAthAno duHkhAvo bane..... adhamAdhama ziSya (avajJA) gurU sAme mAthuM ucake ....... adhama ziSya (upekSA) gurUnuM mAthuM dabAvI Ape ...... madhyama ziSya | (sevA) gurUnI AjJA mAthe caDAve.... uttama ziSya (AzA) gurUnA mastiSkamAM jaI vase ..... uttamottama ziSya (Azaya) A. da. vi. 21 kara Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (8) digaMbara matanA AdyapraNetA ekavIza hajAra (2 1000) varSa sudhI avicchinnapaNe cAlanArA jinazAsanane kALo DAgha lagAvanArI A kalaMka thAno uttarAdhyana sUtranI TIkAnI aMdara mahopAdhyAya zrI bhAvavijayajI mahArAjAe je zabdadeha Apyo che teno bhAvAnuvAda kaMIka A pramANe che zrI vIra-nirvANa pachI 6 0 9 varSe banelI A satya ghaTanA che. rathavIrapura nagaranA rAjA pAse zivabhUti nAmano koI sahastrayoddho (yuddhamAM ekalA hAthe eka hajAra yoddhAone haMphAvanAra) satvazALI kSatriya, sevA mATe upasthita thayo. rAjAe tenI parIkSA levAnuM nakkI karyuM. kALI caudazanA dIvase rAjAe tene bolAvIne kahyuM ke Aje rAtre tAre mazAnamAM jaIne mazAna-devIne eka pazuno bali caDhAvavAno che. ATaluM kAma tuM karaje. ema kahIne rAjAe tene bali mATe eka pazu ane madirAthI bharelo eka ghaDo Apyo. dhIra evo zivabhUti paNa te (kALI caudazanI) rAtrie eka bakarAno vadha karI zamazAna devInA maMdiramAM bali caDhAvavA gayo. devIne bali caDhAvIne te bhUkhyo thayelo hovAthI koInAthI gabharAyA vinA tyAMja teNe mAMsa-bhojana kyuM. rAjAe tene DarAvavA mATe chUpI rIte mANaso mokalyA ane teo paNa tyAM AjubAju chUpAI jaIne ziyALiyA ane bhairava jevA bhayaMkara avAjo karavA lAgyA. tema chatAMya zivabhUtinA eka romamAM paNa bhayanuM spaMdana sparzI zakyuM nahiM. rAjapurUSoe rAjA pAse jaIne sarva hakIktanuM nivedana kyuM. tenI vIratA upara khuza thaIne ghaNA moTA pagAra sAthe zivabhUtine nokarImAM rAkhI lIdho. zivabhUti paNa haMmezA rAjAnI sevAmAM hAjara rahevA lAgyo. ( 1 (06/02/2006 0 09/ /G) che chee, Sex GOV // /// *22* Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ eka vakhate rAjAe senApati vagere sainyane mathurAne jItavAno Adeza karyo. ane sarva- sainyanI sAthe mathurA tarapha prayANa karyuM. paNa.... rathavIrapura nagaranI bahAra nIkaLyA pachI teo paraspara vicAravA lAgyA mathurA to ''sAutha ane northa'' (dakSiNa ane uttara) ema be vibhAgamAM vaheMcAyeluM che to kyI mathurAne jItavAno rAjAe Adeza karyo haze ? sahu vimAsaNamAM paDI gayA, have zuM karavuM ? kAraNa ke rAjAno tumAkhIbharyo mijAja sahunA khyAlamAM hato, mATe pharIne koI dUta dvArA rAjA pAse jaIne samAdhAna karI zakAya tema hatuM nahiM. .. na AgaLa vadhI zakAya ke na pAchA vaLI zakAya tevI paristhiti A prazne sarjAI teTalAmAM ja zivabhUti tyAM AvI pahoMcyo ane '"virAma dazAmAM'' sainyane joIne teNe senApatine pUchyuM, " zuM apazukana thayA che koI ? hakIkata zuM che ?' senApatie be mathurA prazne sarjAyelI sarva hakIkta kahI. bahAdura zivabhUtie kahyuM, '"ciMtA zuM karo cho ? ApaNe banne mathurAne jItI laIzuM.' tyAre senApatie ''je dUranI durjeya mathurA hatI tene jItavAnuM kAma zivabhUtine soMpyuM.'' zivabhUti te vAta svIkArIne tarata ja dakSiNa mathurA tarapha cAlyo ane te mathurA dezanA ekeka prAMta ane gAmaDAne jItato jItato cheka mathurAnA killA pAse AvI pahoMcyo ane baLa ane buddhi vaDe durbhedya evA te durgane jItIne Akhare teNe mathurA rAjyane kabaje karyuM ane potAnA mAlika rAjA pAse jaIne badhI vAta karI, tethI khuza thayelA rAjAe tene varadAna mAMgavAnuM kahyuM. kaMIka vicArIne zivabhUti bolyo, ''svAmI ! mane svataMtratA Apo. huM mana phAve tyAM pharI zakuM. huM koI paNa vastune grahaNa karUM to mane koI pratiSedha na karI zake.'' satyapratijJa rAjA e paNa tene tevI svataMtratAnI rajA ApI. have zivabhUti paNa IcchAmujaba berokaToka sarvatra nagaramAM pharavA lAgyo. kyAreka te divasa ke rAta joyA vinA jugArIyA sAthe jugAra rame che to kyAreka dArU pIne dArUDIyAo sAthe ALoTavA lAge che, kyAreka vezyAonA gharomAM pahoMcI jAya che to kyAreka nagaranAM jala-sthAnomAM jala-krIDA karavA lAgI jAya che. to kyAreka nagaranAM udyAnomAM IcchA mujaba pharato puSpaThaDAone uchALe che Ama, manaphAve tema vartato zivabhUti bahu moDI rAte ghare AvavA lAgyo, to kyAreka ghare Avato ja nahiM. A zivabhUtinI strI suzIla hatI. AthI zivabhUti jyAM sudhI ghare na Ave tyAM sudhI te khAtI paNa nahiM ane sUtI paNa nahiM. AthI dinapratidina haMmezAM kSudhA ane anidrAthI pIDAtI teNe avasara joIne potAnI sAsune vAta karI, ''mAtAjI ! ApanA putra haMmezAM moDI rAte ghare Ave che, jenA kAraNe huM paNa takalIphamAM mUkAI jAu chuM.'' tyAre sAsue kahyuM, '"vahu beTA ! Aje tuM sUI jaje, zivabhUti Avaze tyAM sudhI Aje huM jAgIza.'' Ama kahIne bAraNA baMdha karIne mAtA pote ja zivabhUti AvavAnI rAha jovA lAgI. zivabhUti kyAMka rakhaDato rakhaDato moDI rAtre ghare Avyo. teNe bAraNuM khaTakhaTAvyuM ane kholyo-'daravAjo kholo.'' tyAre mAtAe aMdarathI javAba Apyo, '"atyAre jyAM paNa bAraNuM khulluM hoya tyAM jA, hamaNAM ahiM dvAra kholavAmAM nahiM Ave.'' A pramANe mAtAthI apamAnita thayelo garvamUrti zivabhUti vicAravA lAgyo, khuda mAtAthI tiraskRta thayelo have huM kyAM jAuM? Ama vicArato te tyAMthI pAcho pharIne nagaramAM bhaTakato bhaTakato bhAgyayoge sAdhunA koI khUllA upAzrayamAM jaI cakyo. te vakhate tyAM kRSNAcArya birAjamAna hatA zivabhUtie teone praNAma karyAM ane potAne dIkSA ApavA mATe temane vinaMtI karI. kRSNAcArye tene dIkSA ApavAnI nA pADI. tethI zivabhUtie svayaM potAnA hAtheja kezano loca karI nAMkhyo tethI gurUe tene rajoharaNa vagere sAdhuveza Apyo, (kharekhara bhavitavyatA baLavAna hoya che.) tene dIkSita thayelo jANIne savAre rAjA upAzraye Avyo ane tene Thapako ApatAM kahyuM- " mane pUchayA vagara teM vrata kema svIkAryuM ?'' 44 23 Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zivabhUtie kahyuM-'tameja mane badhA prakAranI svataMtratAnuM varadAna ApyuM che AthI meM vrata svIkAryuM ane temAM tamArI anujJA AvI ja gaI.'' A sAMbhaLIne vilakho thayelo rAjA munine namaskAra karI pAcho pharyo. AcArya mahArAje saparivAra zivabhUti sahita tyAMthI vihAra kya. ghaNA samaya bAda vihAra karatAM karatAM pharIne AcArya bhagavaMta teja nagaramAM AvI pahoMcyA. tyAre rAjA atyaMta snehathI zivabhUti munine potAnA mahelamAM laI gayo ane muninI nA chatAM paNa atyaMta mUlyavAna ratnakaMbala bheTa ApI, zivabhUti muni te kaMbala laIne upAzraye AvyA, AcArya bhagavaMte tene vahAlathI Thapako ApatAM kahyuM- "vatsa ! tane khyAla che ne ? ApaNAthI bahumUlya vastrAdi (vastuo) rAkhI zakAya nahiM." A pramANe AcArya bhagavaMta dvArA hitazikSA maLavA chatAMya zivabhUti munie te ratnakaMbala uparanI mUrchAno tyAga na karyo, ane tene kyAMka chUpAvI dIdhI. AnA uparanI mUrchAne laIne zivabhUti virAdhaka bhAvane na pAme e hetuthI anyadA zivabhUti bahAra gaye chate AcArya bhagavaMte chUpAvelI te ratnakaMbalane zodhIne tenA corasa TukaDA karIne dareka mahAtmAone besavA mATenuM ekeka Asana ApI dIdhuM. A vAtanI jANa thatAM zivabhUtine khUba ja duHkha thayuM. ane gurU tarapha roSa rAkhato manamAM gAMTha vALIne AcArya mahArAjanA chidrone jovA lAgyo. eka divasa gurUdeva Agama-zAstranI vAcanA ApI rahyA hatA jemAM jinakalpika (viziSTa tapovrata dhAraka) mahAtmAonuM varNana AvyuM. hAthanI aMdara ja bhojana karanArA jinakalpIo be prakAranA hoya che - eka savastra ane bIjA nirvastra. A sAMbhaLIne zivabhUti muni bolyA- "niSparigrahI kahevAtA AjanA sAdhuomAM to bIjA naMbaranuM A jinakalpika vrata dekhAtuM nathI ?'' va 24 vaki Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ u" 1639_ sUradiva bolyA- 'atyAre bharata kSetranI aMdara viziSTa sattvanA abhAve A jinakalpa vrata svIkArI zakAtuM nathI, prabhu mahAvIranA praziSya zrI jaMbusvAmInA nirvANanI sAtheja A jinakalpa paNa asta thaI gayuM che. vartamAnamAM tenI AcaraNA zakya nathI.'' svacchanDamati zivabhUti muni bolyA-''A vAta to sattvarahita sAdhuo mATe che, mArA jevA satvazALIo mATe to A DAbA hAthanI ramata che. jo mukti mATe ja nikaLyA chIe to vastra ane pAtrano paNa parigraha zA mATe ? vastra ane pAtrathI paNa mukti laI levI joIe.' AcArya bhagavaMte samajAvyuM- "vatsa ! vastra ane pAtra to dharmamAM sahAyaka banatA hoIne dharmopakaraNa kahevAya. ane mUDjharahita tevA dharmopakaraNa ne pAse rAkhavAmAM jinezvara bhagavaMtoe doSa batAvyo nathI. mokSamAM vighna karanAra koI hoya to te lobha che paNa vastra- pAtrAdi nahiM. jo rajoharaNa ane muhapatti vagere jIvarakSA mATe jarUrI che to bhojana karatAM koI jIva- ghAta na thAya te mATe pAtranI paNa jarUra che, vaLI ThaMDI-garamI-macchara ane DAMsanA upadrava sAme vastro rAkhavA paNa jarUrI che. anyathA durgAnamAM paDelo jIva kadAca samyakatvAdithI smalita thaIne durgatinuM AyuSya bAMdhI le to nukazAna ja thAya. Ama, dharma, jIvanane upayogI hovAthI vastra-pAtrAdi rAkhavAmAM munine doSa nathI uchuM ratnatrayInI ArAdhanAmAM te upayogI thaI rahe che, hA .... prathama saMghayaNavALA mahAsattvazALI mahApurUSo vastra-pAtrAdi vinA jinakalpa vratane svIkArI zake che paNa vartamAnamAM tevuM saMghayaNa-baLa na hovAthI ApaNA mATe tevuM jIvana zakya ja nathI. arthAt ApaNe vastra- pAtrAdino Azraya levo ja paDe. tra 25 2 Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Ama gurUbhagavaMte ghaNuM samajAvyA chatAM paNa svacchaMdI zivabhUtie potAno kadAgraha na choDyo te na ja choDyo ane chevaTe badhA vastra ane pAtrano tyAga karavA pUrvaka nagna banIne te ekAkI, nagara bahAra udyAnamAM jato rahyo. muni zivabhUti mohanIya karmane jabbe karavAmAM sariyAma niSphaLa gayA, temanuM gRha-vAsamAM svAcchanya yukta je jIvana hatuM -nimitta maLatAM te ja svacchandI vRttio ahiM paNa jAgRta thaI gaI. jo ke AvA ja koI kAraNasara kRSNAcArya paNa tene dIkSA ApavAnI nA kahI haze, paNa chatAMya bhavitavyatA baLavAna hoya che ke jethI sUradeve chevaTe tene sAdhu veza Apyo. je hoya te paNa tyArathI zivabhUtie potAno alaga cokko zarU karI dIdho ane udyAnamAM ekAkI gayelA jANIne te (zivabhUti) nI bahena-sAdhvI paNa temanI pAse AvyA, ane te paNa nirvastra banI gayA, jyAre te digaMbara -sAdhvI gAmamAM bhikSA mATe AvyA tyAre tenI nagna avasthA joIne nagaramAM rahetI koI vezyA vicAravA lAgI ke amArA paNa aMgo jo vastrothI AcchAdita hoya to ja amArUM gaurava rahe che anyathA strI- zarIranA aMgo eTalA bibhatsa hoya che ke loko tiraskAryA vinA rahe nahiM, je A sAdhvI A rIte ja nagaramAM pharaze to kadAca AvuM bibhatsa zarIra vicArIne loko ApaNI pAse AvatA baMdha thaI jaze. ApaNo dhaMdho tUTI paDaze Ama vicArIne te vezyAe dAsIo dvArA parANe te uttarA sAdhvIne vastro paherAvI dIdhA. tema chatAMya vastrone nahiM IcchatI uttarA sAdhvIe zivabhUti pAse jaIne banelI badhI hakIkta kahI sAMbhaLAvI, zivabhUti bolyA- ''sAdhvIone vastro rAkhavAmAM kaI doSa nathI.'' Ama kahIne teNe sAdhvI mATe vastronI chUTa ApI. Ama, zrI vIra-zAsananI aneka bAbatothI virUdhdha janAra digaMbara mata zivabhUtithI zarU thayo. | 26 Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAceja keTalAkanuM kukarma to eTaluM badhuM jabaradasta hoya che ke teo potAnI sAthe anekane udhe raste caDAvIne dharmabhraSTa karI detA hoya che. enI pachI thanArI vaMzaparaMparAthI sarjAtA nukazAno to jaina jainettara samAjanI najare uDIne vaLage tevA spaSTa che. * 27 9 Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (9) cANakya ane caMdragupta vyavahAramAM cANakya nIti prasiddha che. A nItinA vidhAyaka cANakyanA itihAsathI ghaNAkharA vAkepha che to ghaNA badhA ajJAta paNa che, mATe ja janmathI laIne cANakyanA jIvanane sparzatuM yatkiMcita citra ahiM rajU karavAmAM AveluM che. ane jaina mate te kaMIka A pramANe che. gauDa dezamAM caNaka nAme gAma. caNaka pitA ane caNezvarI mAtAno te bALa dAMta sahita jamyo hato. pitA jAtithI brAhmaNa ane dharma jaina hatA. eka divasa ghera bhikSArthe padhArelA munione teNe dAMta sahita janmelA bALakanI hakIkta kahI. munioe kahyuM- A bALaka bhaviSyamAM rAjA thaze. | pitA caNaka, mAtra putranA deha-piMDanI saMbhALa rAkhanAra pitA na hatA, paNa vAstavika dharma-pitA hatA. bALaka, dunyavI sattA ke saMpattithI samRddha bane te tene ISTa na hatuM kemake, sattAnI sAThamArI pAchaLa paralokamAM thanArI bhayaMkara durgatio tenI najara samakSa taravarI rahI hatI. mAro putra rAjA banIne mahAAraMbhamAM paDI jaIne durgatimAM pheMkAI na jAya te mATe kAnasathI bALakanA dAMtone bApe ghasI nAkhyA. pharIne munione pUchavAmAM AvyuM. munioe kahyuM- ''guNAlaMkRta A bALaka have rAjA nahiM bane paNa te koI rAjAne hAthamAM rAkhIne rAjyakArabhAra calAvanAro thaze arthAt koI rAjAno paDachAyo banIne raheze.' = 28 - Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pitAe bALanuM nAma rAkhyuM 'cANakya'' bIjanA caMdranI jema umarathI, kaLAothI, vidyArthI ane guNothI vRddhi pAmatA teNe yauvanA uMbare paga mUkyo, koI kulIna-brAhmaNa kanyA sAthe tenA lagna thayA. nirdhana hovA chatAM paNa saMtoSI hovAthI dhana meLavavA mATe cANakya khAsa prayatna karato nahiM, yathA zakti zrAvaka dharmane pALato. eka vakhata tenI patnI potAnA bhAInA lagnamAM piyara gaI. paNa sAdA vastro ane AbhUSaNo rahita tenI avasthA joIne koIe teno Adara satkAra na ryo. tenI anya baheno zrImaMta-brAhmaNone tyAM paraNI hatI te badhAno adakero Adara satkAra karAyelo jANIne cANakya-patnI manomana duHkhI thaI. kemeya karIne lagna patAvIne udAsIna avasthAmAM te ghare pAchI karI. tenA mukha upara glAni joIne glAna thayelA cANakya udAsInatAnuM kAraNa pUchyuM. paNa te kazuMya bolI zakI nahiM, AMkhamAMthI bora bora jevaDA AMsu sAravA lAgI. cANakyanA ati Agrahe jyAre teNe piyaramAM thayelA anAdaranI peTa chUTI vAta jaNAvI tyAre cANakya vicAravA lAgyo..... | 'sAceja manuSya mATe daridratA e jIvatuM maraNa che.'' mANasa game tevo kaLAvAna, vidvAna, yazasvI ke rUpavAna hoya paNa jo tenI pAse dhana na hoya to te duniyAnI najare kSINa candra jevo nisteja jovAto hoya che. sAMbhaLyuM che ke " rAjA naMda brAhmaNo ne khUba ja dhana Ape che'' mATe tyAM javuM joie Ama vicArIne nipuNamati cANakya pATalIputranA rAjA naMdanI sabhAmAM gayo. ane AgalI haroLanA anadhikRta Asana upara jaIne beTho. | cAkyane joIne tyAM raheto koI sidhdhaputra kaMIka UMce sAde bolyo, "A brAhmaNa'' naMdanA vaMzane oLaMgI jaze. A bAju cANakyane naMdanA siMhAsana upara beThelA joIne rAjAnI dAsIe hAtha joDIne cANakyane vinaMtI karatAM kahyuM'bhUdeva ! bAjunAM siMhAsana upara padhAro. ahiM nahiM.' tyAre cANakya tenI vAta ne hasIne kADhI nAMkhI eTaluM ja nahiM dAsIe batAvelA te (bIjA) Asana upara potAnuM kamaMDalu goThavyuM. trIjA Asana para daMDa goThavyo. cothA Asana para akSa Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mALA ane pAMcamAM upara brahma sUtra (janoI) goThavI ne jANe be-paravAha te majAka karavA lAgyo.AvI dhikrutA joIne dAsIe cANakyane lAta mArIne ubho karyo.. dAsIthI thayelA potAnA A apamAnathI krodhita thayelA cANakya coTI bAMdhIne tyAM badhAnI samakSa pratijJA karatAM kahyuM ke 'dhana- bhaMDAro ane baMdhu varga vaDe jenA mULIyA UMDe sudhI gayA che ane putro ane mitro vaDe jenI zAkhAo khUba vadhelI che evA A naMda-vaMzanA vRkSane jaDa-mULathI ukheDIne ja jaMpIza.'' A bAmaNa mAruM zuM karI zakaze A rIte rAjA naMdathI upekSA karAyelo cANakya sabhAmAMthI yAvat nagaramAMthI bahAra nIkaLyo. 'A bALaka koI rAjAno paDachAyo thaIne raheze' pitAnA A vacanone yAda karato cANakya potAnA bhAvi rAjAnI zodhamAM pharato pharato (naMda rAjAnA) mayUrapoSaka nAmanA gAmamAM sanyAsIno veza laIne bhikSArthe bhamavA lAgyo. te gAmamAM koI brAhmaNInI putrIne caMdramAnuM pAna karavAno dohada thayelo. je kemeya pUro na thatAM teNInuM zarIra pratidina kSINa thatuM hatuM. te ja vakhate tenA ghare sanyAsInA vezamAM cANakya gayo ane tenA pitA ane baMdhu varge pUchyuM, ''A dohada zI rIte pUro thAya?' | cANakya kahyuM-"tamArI dIkarInI prasUti bAda je bALaka thAya te mane ApavAnuM vacana ApatA ho to teno dohada abaghaDI ja pUro karI dauM.'' 'dohalo pUro nahiM thAya to dIkarI kadAca marI jaze'' - mATe sanyAsInuM vacana svIkAravuM. Ama paraspara vicArIne, sanyAsInI zarata maMjUra rAkhIne temaNe dohuda pUro karavA vinaMtI karI. - cANakya vastrano maMDapa taiyAra karAvyo, ane tenI chata upara eka chidra karAvyuM ane gupta rIte te chidrane DhAMkanAra eka | vyaktine upara besADI dIdho te chidranI nIce pANIthI bharelo thALa mukavAmAM Avyo. kArtikI pUrNimAnI rAte caMdranuM asala pratibiMba te pANInA thALamAM paDatAMnI sAthe ja thALa garbhavatI putrIne pIvA mATe kahevAmAM AvyuM. pratibiMbita thALane te jema jema pItI jAya che tema tema upara rahelo vyakti te kANAne dhIre dhIre DhAMkto jAya che. (baMdha karato jAya che.) huM caMdrapAna karI rahI chuM evA saMtoSa sAthe teno dohada pUro karavAmAM Avyo. ane samaya jatAM teNIe suMdara putrane janma Apyo. pitA vageree maLIne 'caMdragupta'' e pramANe te bALakanuM nAmakaraNa karyu. 'putranA lakSaNa pAraNAmAM'' e ukti anusAra audArya-dharya-gAMbhIrya ane saudaryAdi guNothI alaMkRta bALaka caMdragupta ne paNa jANe ke rAjA banavAnI AgAhIone sUcavato bALakonI sAthe rAjAnI ja kIDA karato hato. svayaM rAjA banIne- koI bALakane InAmamAM gAma Apato, to koI bALakane ghoDo karIne tenA upara caDhI besato. to koIne sajA paNa karato. TET Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A bAju cAkya paNa bhamato bhamato te (caMdragupta) bALakane jovA mATe te ja gAmamAM (jyAM bALakonI sAthe caMdragupta krIDA karI rahyo hato tyAM) AvI caDyo. A vakhate caMdragupta (bALaka) svayaM rAjA banIne anya bALakone kaMIka ApI rahyo hato, cANakya paNa te bALa- rAjA pAse yAcanA karatAM kahyuM-''mahArAja ! mane paNa kaMIka Apo'' A sAMbhaLIne caMdragupta (bALake) kahyuM-bhUdeva ! lyo tamane A gAya bheTa ApuM chuM. cAye kahyuM gAyothI huM DaruM chuM, caMdragupta bolyo DaravAnI jarUra nathI.A pRthvI to vIrabhogyA che ('vIrabhogyA bhUriyam') tyArabAda cAye anya bALakone pUchayuM A bALaka koNa che? tyAre bALakoe javAba Apyo A bALakanI mAtAno dohada pUravAthI koI sanyAsIne A bALaka apAyelo che. zizu chatAM paNa prakRSTa jJAnavAna A bALaka potAno ja che. ema vicArIne caMdraguptane cANakya kahyuM 'vatsa ! cAla tane rAjya apAvuM. tuM jene apAyo che te ja huM sanyAsI chu." - rAjyaccha evo bALa-caMdragupta paNa tenI sAthe AvavA taiyAra thayo. cANakya paNa tene laIne jaldIthI te nagarane choDI dIdhuM. | tyAra pachI pUrve dhAtuvAda vaDe bhegA karelA keTalAka dhana vaDe cANakya thoDIka senAne taiyAra karI ane potAnI pratijJA pUrI karavA mATe teNe pATalIputrane pharato ghero ghAlyo. paNa naMdanA vizALa sainya sAme te TakI zakyo nahiM, parAjaya thatAM bhAgI chUTelA caMdraguptane pakaDavA naMdanA sainikoe pIcho pakaDyo. te sainikomAMthI pUrapATa vege doDatA ghoDA sahita eka sainika te bannenI ekadama najIka AvI gayo. tene Avato joIne cANakya bALaka caMdraguptane najIkamAM rahelA taLAvanI aMdara chupAvI dIdho ane pote dhobInI jema kapaDA dhovAno DoLa karavA lAgyo. najIka AvelA sainike pUchayuM- are dhobI ! ahiMthI palAyana thatA caMdraguptane te joyo ? cANakya kahyuM hA.... A taLAvanI aMdara pravezelo te kyAMka chupAI gRyo che. sainika vastro, zastro ane bakhtara vagere badhuM tyAM mukIne mAtra eka potaDI paherIne caMdraguptane zodhavA sarovaranI aMdara jeTalAmAM jaMpa lagAve che teTalAmAM ja tenI ja talavAra vaDe cANakya te sainikanuM mAthuM uDAvI dIdhuM. tyArabAda caMdraguptane ja 31 breka Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bolAvI tene ghoDA upara besADIne cANakya tyAMthI AgaLa javA ravAnA thayo. vacce rastAmAM caMdraguptane teNe pUchayuM ke (tArI bAbatamAM) mArA ane ghoDesvAranI vacce jyAre vAtacIta cAlI rahI hatI tyAre tuM manamAM zuM vicArato hato ? caMdragupta karyuM - ''pUjyavara ! tyAre meM eTaluM ja vicAreluM ke Apa je karo te suMdara ja hoya A bAbatamAM mAre kaMI vicAravAnuM hoya nahi.' A sAMbhaLIne atyaMta santuSTa thayelo cANakya vicAravA lAgyo bhaviSyamAM caMdragupta sadA mAre vaza raheze. musApharImAM AgaLa jatA rastAmAM bALa caMdragupta cANakyane kahyuM - mane sakhata bhUkha lAgI che. caMdraguptane tyAM besADI cANakya koI gAmanI najIkamAM bhojana levA mATe gayo. teTalAmAM koI bhaTTane teNe sAmethI AvatAM joyo, cANakya pUchyuM, A gAmamAM bhikSA maLaze ? bhaTTe kahyuM hA, khUba maLaze. huM paNa hamaNAMja dahIM ane bhAta vagerenuM bhojana karIne nIkaLyo chuM. cANakya vicAryuM gAmamAM bhikSA levA jatAM naMdanA nirdaya sainiko bahAra ekalA rahelA caMdraguptane mArI nAkhaze to bhaviSyamAM rAjya meLavavAnuM mAruM svapna adhurUM ja rahI jaze mATe AvI paDelI avasthAne game tema pAra karyo ja chUTako. Ama vicArIne teNe bhaTTanA peTamAM charo hulAvI dIdho ane tenA jaTharamAMthI tAjo khAdhelo kAMbo kADhIne caMdraguptane khavaDAvyo ane bhUkhyA evA teNe paNa khAdho. sAce ja narAdhama loko nAnakaDA paNa nija svArtha mATe paradroha karatAM vAra nathI lagADatA. AjanA rAjakAraNamAM to dezanA hita sAthe jene kaMI nAtaruM ja nathI evA ekalapeTA rAjakAraNIono rAphaDo phATyo che. mAphiyAone paNa sArA kahevaDAve tevA rAjanetAo je dezanuM rAjya calAvatA hoya te dezanI prajA paNa bhUkhamarAthI pIDAya ke aneka badIono bhoga bane temAM navAI zuM hoya ? - je dezanI keTalIya garIba prajAne anAjano ekeka dANo meLavavA mATe kammaratoDa mahenata karavI paDe toya pUruM na meLavI. zake, ane chevaTe mArA-mArI, lUMTaphATa ane ApaghAtanA mArge javuM paDe ke kyAMka jIvatA koI bALaka ke bALakIne saLagAvI mArIne potAnI saLagatI jaTharAgnine zAMta karavAno vakhata Ave- AvI paristhitimAM paNa aneka kaubhAMDomAM saMDovAyelA aneka rAja-netAo cANakyane potAnAthI hajAra gaNA sArA kahevaDAve tevA deza mATe abhizApa rUpe pUravAra thayelA na gaNAya zuM? cANakyane to majabUra thaIne kyAMka kALA kAma karavA paDyA haze. jyAre Adhunika cANakyonI to vAta ja nyArI che. abajo nahiM paNa arabonI saMpatti svIjharlenDa beMkamAM jamA paDI hoya to ya potAne maLelI sattA daramyAna cUsAya teTaluM cUsIne dezane khokhalo banAvIne hasatA mukhaDe mUlyonI vAta karatAM jarAya lAjatA nathI. koIka bairanAra jevA mADIjAyA saccAInI sapATIe upara AvatA dekhAya to phaTa daIne temanA upara tarApa mAravAmAM Ave che. jANe ke temane hatA-nahatA karavAnA prapaMco goThavavAmAM Ave che. | rAjakAraNIoe potAnA aMdha svArtha khAtara A dezanI keTalI adhogati karI dIdhI che? prajAne sAva nirmAlya banAvI dIdhI che? kahevAtI lokazAhImAM lokono sUra ja nathI ane che to enuM surasurIyuM thaI jAya che. koI sAMbhaLanAra ja nathI. vAstavamAM loka-zAhI eTale amaladAra zAhI, guMDAzAhI, lAgavagazAhI, aMdherazAhI cAlI rahI che. jyAre rAjAzAhImAM mahAjanano avAja hato. mahAjana eTale lokono avAja. A mahAjana lokonI lAgaNIne sattA sudhI pahoMcADatuM ane teno nikAla paNa thato. AvA mahAjanavALI rAjAzAhInuM jyAre paNa nirmANa thaze tyAre ja kadAca sapheda ThagonuM visarjana thaze. tyAre ja bhAratanuM kalcara baThelAze. * * lain Education International vahiTa 320 Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (10) palaTAtuM rAjakAraNa pharatAM pharatAM caMdragupta ane cANakya himAcala pradeza pahoMcyA. tyAMnA rAjA 'parvata' nI sAthe teNe gADha maitrI bAMdhI ane avasara joIne eka vakhata cANakya tene kahyuM, tArUM atula sainyabaLa ane mAruM budhdhibaLa A banne dvArA ApaNe rAjA naMdanA sAmrAjyane mULamAMthI ukheDIne tenA rAjyane ApaNe vaheMcI laIe. parvata rAjAe paNa tenI vAta svIkArI ane bannee naMdanA dezane sAdhavAnA "zrI gaNeza" ryA. ane pATaliputrane cAreya bAjuthI gherI lIdhuM. paNa hA.. mAtra sainya baLathI naMdanuM eka paNa nagara jItI zakAya tema na hatuM mATe ja sanyAsIno veza laIne cANakya nagaramAM praveza kya. ane tyAM makAnonuM nirIkSaNa karatAM karatAM eka jagyAe devatAonI sAta mUrtio tenA jovAmAM AvI. nagarane abhaMga rAkhanArI jaDa A sAta devIonA prabhAvamAM ja paDelI che ema vicArIne A mUrtionuM utthApana kaI rIte karAvavuM evA vicAramAM cAkya che teTalAmAM nagaranA lokoe tene pUchyuM ke duzmana rAjAe nagaranI cophera ghero ghAlyo hovAthI ame duHkhI thaI gayA chIe. to bhagavan ! kRpA karIne amane kaho A duHkhathI mukti kyAre maLaze ? nagaranA dvAro kyAre khulaze ? lAga joIne cANakya vaLato javAba Apyo, jyAM sudhI A sAta devInI mUrtio vidyamAna che tyAM sudhI duHkha mukti kevI ? asaMbhavita che.... zatru rAjAthI nagaranI mukti. | A sAMbhaLIne nagarajanoe tarataja tatrasthita sAteya devIonI pratimAnuM utthApana karyuM. ane A bAju cANakyanA saMta anusAra candragupta ane parvatarAjA paNa nagarathI sainyanA gherAvAne dUra karatA gayA. Ama thavAthI lokomAM cAkyanI vAta upara vadhu vizvAsa jAgyo. | have cANakya pharIne nagarane pharate sajjaDa ghero ghAlyo ane ghaNA sainya sAthe te traNeya nagara upara tUTI paDyA, jotajotAmAM ja nagarane potAnA kabajAmAM lIdhuM. jenA puNya, buddhi ane baLa kSINa thayA che evo naMda rAjA cANakyanA zaraNe Avyo. cANakya (paNa) naMdane Adeza ryo : ekaja rathanI aMdara tuM jeTaluM laI jaI zake teTaluM laIne A nagaranI bahAra nirbhayatAthI jaI zake che. Immmmmmmmmmmmmmmmmm = 33 Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ @GAB C3201 dIna banelA naMde paNa eka rathanI aMdara pote, potAnI strIo, eka kanyA ane keTaluMka mUlyavAna dhana-jhaverAta laIne nagaranI bahAra javA prayANa kyuM. atyaMta khuza thayelA caMdragupta-cANakya ane parvatarAjA jeTalAmAM nagara praveza kare che teTalAmAM ja sAmethI AvatA naMdanA rathamAM beThelI naMdanI putrInI najara candragupta upara paDI, ane tenA upara mohAI paDI. cakora naMdanI AMkhe A vAta chAnI na rahI, teNe putrIne kahyuM beTA ! jo tane A caMdragupta (yuvAna) gamI gayo che to jaldIthI teno Azraya karI le. sAceja rAjaputrIo svayaMvarA kahevAya che, jA... jA.... caMdragupta pAse pahoMcI jA, jethI tArA lagnanI ciMtA mane na rahe, Ama pitA naMda taraphathI maLelI anumati anusAra te kanyA rathamAMthI utarIne caMdragupta pAse pahoMcI ane keTalAmAM tenA ratha upara caDe che teTalAmAM ja te rathanA nava ArAo bhAMgI gayA. 'A kanyA amaMgalakArI'' che ema vicArIne candragupta tene svIkAravAno niSedha kare che paraMtu cANakya caMdraguptane rotAM kahyuM ke teno niSedya na kara. A nimittathI Rddhi saMpanna evA nava purUSo (paraMparA) sudhI tAro vaMza akhaMDa raheze. caMdragupta kanyAne ratha upara besADI ane TheTha naMdanA mahela sudhI pahoMcyA. traNeya jaNA naMdanI saMpatti meLavavA aMdara pravezyA tyAM eka viSakanyA rAkhavAmAM AvelI. rAjA naMda tene janmathI mAMDIne viSamaviSa khavaDAvyuM hatuM. tethI teNInuM AkhuMya zarIra viSathI vyApta banI gayuM hatuM. rAjA parvata tenA upara mohIta thaI gayo. cANakya teno abhiprAya jANIne, tAtkAlika teNInI sAthe tenA lagna mahotsavanI taiyArI karAvI. ane lagnaveLAe jyAre tenuM pANigrahaNa thayuM tyAre te viSakanyAnA hAtha dvArA jhera parvatanA zarIramAM saMkrAMta thayuM ane te bhAre pIDA anubhavavA lAgyo. teNe caMdraguptane kahyuM -mitra ! mane bacAva. mAro kaMIka IlAja kara. huM bebhAna thaI rahyo chuM. mArA aMgeaMgamAM jhera prasarI rahyuM che.' A sAMbhaLIne dayALu ane bhadrika caMdragupta jeTalAmAM gArUDIkone bolAvavAno prayatna kare che teTalAmAM ja cANakya tene dhIre rahIne kahyuM - A parvata (rAjA) ne pAchaLathI paNa mAravAno ja hato. tenA badale te svayaM ja maravA paDyo che to zA mATe tenI sAravAra karavI ? mATe mUka paDatuM ane mauna rahe, jo - 34 - Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ te jIvato raheze to tene adhuM rAjya ApavuM paDaze'. Ama, cAkya vaDe IzArAthI samajAvAyelo caMdragupta mauna rahyo ane parvata thoDIja vAramAM taraphaDIyA mArato mRtyu pAmyo. kharekhara bhAgya vinA karelo prayatna saphaLa to nathI thato paraMtu kyAreka anartha mATe paNa thaI jato hoya che. kevI bhayaMkara hoya che rAjakAraNanI gaMdI ramato....? naMdanA sAmrAjyane meLavavAmAM jenuM atula sainyabaLa bhAre sahAyaka nIvaDyuM te sainyano mAlika, rAjA parvata bUrI rIte motanA mukhamAM dhakelAI gayo toya cANakya tenI sariyAma upekSA karI ane maravA dIdho. sattAnI sAThamArI acchA buddhimAnonI buddhimAM paNa saDo pedA karIne kevA kRtana banAvI mUke che.... rAjA parvata aputriyo hovAthI naMdanuM AkhuMya rAjya caMdraguptanA phALe gayuM. sarvatra pATaliputramAM caMdraguptanI AjJA pravartavA lAgI. badhI rIte caMdragupta mauryanuM sAmrAjya akhaMDa ane niSkaTaka banyuM. have mAtra rAjyanA bhaMDArone samRddha banAvavAnuM ja kAma bAkI rahyuM hatuM. te have pachInA prakaraNamAM joie. tra 35 thI Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (11) samRddha prAcIna bhArata eka vakhata cANakya rAjyanI AgalI haroLanA zrImaMtone bhojana mATe nimaMtraNa ApyuM. bharapUra madirAthI yukta bhojanathI thoDIja vAramAM te zeThIyAo zAna-bhAna bhUlIne gAMDAnI jema bakavAsa karatA Amatema lathaDIyA khAvA lAgyA. DAyaro barAbara jAmI gayelo joIne cANakya paNa temanI sAthe bhaLI gayo ane teone anurUpa ceSTA karatAM bolyomArI pAse tridaMDa che, suMdara be dhotI joTA che ane svarNano kamaMDala che vaLI rAjA mAre vaza che mATe helo to mArA nAmano ja gavaDAvavo joIe...'' A sAMbhaLIne madirAthI atyaMta unmatta banelA Aja sudhI kyAreya koIneya potAnI dhana-saMpattinI vAtane khullI nahiM karanAra eka zrImaMte potAnI bolatI ughADI 'are .... dasa yojana = 40 gAu sudhI cAlyA jatA koI madonmatta hAthInA jeTalA pagalA paDe te dareka pagalAnI aMdara ekeka lAkha sonAmahoro mUkavAmAM Ave ane (40 gAu sudhInA dareka pagalAonI aMdara mUkelI), jeTalI sonAmahoronI saMkhyA thAya teTalI sonAmahorono huM mAlika chuM mATe helo to mArA nAmano ja gavaDAvavo joIe...' ' A sAMbhaLIne madirAthI mahAndha banelA bIjA zrImaMte pUrve koInI AgaLa nahiM kahevAyelI potAnI saMpattinuM bayAna ApatAM kahyuM - 'ADhaka (eka prakAranuM mA5) pramANa tala khetaramAM ugADavAmAM Ave ane phAlelA-kUlelA pratyeka choDavAmAM jeTalA tala hoya te talanA barAbara ekeka lAkha sonAmahoronA pramANa pramANenI akhUTa- aDhA DhaLaka saMpatti mArI pAse che mATe mArA nAmano ja helo gavAya temAM kaMI navAI nathI.' A bannenI vAta sAMbhaLIne madirAmatta eka trIjA zrImaMte bhAre svAbhimAna sAthe potAnI mUDInuM mahApramANa A pramANe kahI batAvyuM''sAMbhaLo, parvata upara paDatA varasAdanA bhAre pravAhanA pUrane ekaja dIvasamAM mAre tyAM utaratA mAkhaNanI (9) OiF G (5) B LOG * 36 kra Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ banAvelI majabUta bhIMtathI rokI zakuM chuM, vicArajo mAre tyAM keTaluM godhana haze ke jethI pANInA pUrane paNa huM ekaja divasanA utarelA mAkhaNanA piMDanI pALI banAvIne nAthI zakuM chuM.' Ama te bolatAM aTake eTalAmAM ja jhAlyo nahiM rahI zakto unmatta cotho zrImaMta uvAca-"adhadha... thaI javAya teTaluM azvadhane mArI pAse che. ekaja divasamAM mAre tyAM eTalA azvabaccAo janme che ke AjanA tAjA janmelA baccAonI kezarAmAMthI A AkhuMya pATalIputra nagara vIMTALI zakAya, mATe helo to mArA nAmano gavAya te ja barAbara che.'' A dhana to mArI samRddhi pAse koI visAtamAM nathI evA AkSepa pUrvaka pAMcamA zeTha sAheba bolyA-''mArI pAse prasUtikA ane gardabhikA A be vidyAratno evA che ke cokhAnA choDavAone game teTalIvAra kApI nAkhavAmAM Ave to paNa tarataja tevAne tevA phAlyA phUlyA khIlI zake che A prabhAva mArI pAse rahelA te be ratnono ja che Ama huM mahAna zAli dhanathI samRddha hovAthI helo gavaDAvavAno hakadAra huM ja gaNAuM.'' - teTalAmAMja nidrAmAMthI jhabakIne jAgelA na hoya tevA eka zrImaMta jorathI bolavA lAgyA-'hama kisI se kama nahiM , mArI saMpatti pAse tamArI saMpatti to sAva vAmana che vAmana ! helAno kharekhara hakkadAra to huM ja chuM, sAMbhaLo-mAre dhanaprApti mATe kazoya prayatna karavo paDato nathI, kyAMya pravAsa kheDavA javuM paDatuM nathI, mArI upara eka paisAnuM paNa devuM nathI, mArI patnI barAbara mArA vazamAM rahe che ane haMmezA huM AkhAya zarIre caMdanano lepa lagADIne ja bahAra nIkaLuM chuM. kaho jouM ! kevo sukhI-samRddha huM ?" A rIte eka pachI eka mUrdhanya kakSAnA te zrImaMto zarAbanA nazAmAMne nazAmAM potAnI aMgata mUDIne pradarzita karatA gayA ane jyAre teono kepha utarI gayo ane svastha banyA tyAre cANakya yathAyogya maryAdAmAM rahIne teo pAsethI A pramANe dhana grahaNa karyuM. - pahelA zrImaMta pAsethI eka yojana sudhI paDatA hAthInA pagalAmAM ekeka lAkha sonAmahoro mUkIne jeTalI saMkhyA thAya teTalI sonAmahoro grahaNa karI (te zrImaMta pAse 10 yojana sudhI cAlyA jatA hAthInA pagalAmAM ekeka lAkha sonAmahoro mUkvAmAM Ave ane jeTalI saMkhyA thAya teTalI nijI mUDI hatI.) eka talanA choDavAmAM jeTalA tala ugI nIkaLe teTalA tala dITha ekeka lAkha sonAmahoro bIjA zrImaMta pAsethI grahaNa karI. trIjA zrImaMta pAsethI dara mahIne eka divasamAM jeTaluM mAkhaNa pedA thAya teTaluM mAkhaNa ApavAnuM nakkI karAvyuM. cothA dhanADhya pAsethI dara mahIne eka divasamAM janmatA azva-baccAone 6 bheTa dharavAnuM nakkI karAvyuM. pAMcamA pAsethI rAjyanA dhAnya-koThAro bharapUra thaI jAya teTalA cokhA ApavAnuM kabUla karAvyuM. ( A pramANe prathama zreNinA zrImaMto pAsethI dravya grahaNa kya bAda bIja sukhI-saMpanna Ama janatA pAsethI paNa dhana meLavavA cANakya eka kImIyo racyo. sonAmahorothI bharelA eka thALane bajAranA cAra rastA vacce mUkIne cANakya elAna karyuM ke copaTa ramIne je mane jItI jaze tene A svarNamahoro, thALa sahita bheTa ApavAmAM Avaze ane jo huM jItIza to hAranAre mane mAtra eka svarNamahora ApavAnI raheze (kahevAya che ke te copaTamAM ramavAnA pAzAo yAMtrika hatA athavA to devI hatA tethI cANakya-pakSe ja jIta thatI rahetI.). | (A rIte cANakya AjanA jevI zoSaNa - paddhati vinAja rAjyanA arthataMtrane majabUta banAvyuM. hA... tenI jagyAe jo AjanA selsa-TekSa ke inkama-TekSa aphasaroe te te zrImaMtone tyAM daroDA pADyA hota to bicArAone rakhaDatA rAma ja banAvI dIdhA hota.) kevo samRddhimAna ane buddhimAna hato bhavya bhArata deza ! jyAMno ekeka zrImaMta A dharatI parathI ghI-dUdhanI nadIo relAvI devA samartha hato. jyAMno eka ja cANakya dAda mAMgI le tevI buddhi dvArA dezanI AbAdI ane nirbhayatA mATe basa hato. garavI gaIkAlano e cANakya jo Aje jIvato hota to kadAca videzI gorAonA bhedI paMjAne pravezavA ja na dIdho hota. khera evo eya cANakya AjanA rAjakAraNamAM jovA maLato nathI je yantrIkaraNane badale go-dhana, gaja-dhana, azvadhana ane zAlidhana pAchuM lAvI ApI punaH saMskRtine dhabakatI karI zake, prANIonA raktathI lathabathatI A dharatIne zuddha Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ghI-dUdhathI tarabatara karI de, ktalakhAnAone jamInadosta karI nAMkhe, rAjyanI tijorImAMthI macchImArI, maraghAmArI mAMsa utpAdananA mahApApI dhaMdhA mATe eka paiso na Ape ane atyAra sudhI je rAjyakartA ne adhikArIoe prajAnA paisAno Avo 'adhadha" durUpayoga karyo hoya tene kaDaka sajA kare. | | * rAsAyaNika khAtara ane jherI (elopethI) davAone jAkAro ApIne chANiyuM khAtara ane Ayurvedane apanAve. * kaDIyA, suthAra, luhAra, ghAMcI, mocI, kuMbhAra, vaNakara ane camAra vagereno vaMza paraMparAgata dhaMdho anubhava jJAna, grAmya hasta udyogo, kaLA ane sthApatyanuM punaHsthApana kare. * nokarIlakSI, bhAkharIlakSI ane DIgrIlakSI pAzcAtya bhautika zikSaNanI nAbUdI ane gurUkuLa prathAnI punaHsthApanA kare. * aMgrejo sthApita nyAyataMtra (ke anyAya taMtra !) nI nAbUdI karIne Adarza nyAyataMtrane dhabakatuM kare. mahAjana vyavasthAne AvakAre. * prajA ane bALakonA mAnasa upara kharAba saMskAro pADe tevA halakAM calacitro, drazyo, sAmAyiko, jAherAto ane vartamAnapatro upara pratibaMdha mUke. * mAtRbhASA ane saMskRta bhASAne protsAhana Ape. * aMgrejonI cAlathI ubhA thayelA pakSo, kRtrima adharmI baMdhAraNo pAzcAtya hiMsaka ane zoSaka artha-vyavasthA vagerene dezavaTo Ape. * verajhera, kAvAdAvA, kusaMpa, khUnAmarakI, jUTha, prapaMca, bhraSTAcAra, apramANiktA, chetarapIMDI abajo rUpiyAnI barabAdI, nIca ane halakAM duSTa tatvonI janmadAtrI evI bhayaMkara cUMTaNI prathAnI nAbUdI kare. * videzI hUMDiyAmaNanA gAMDapaNano aMta lAve. * strIone nokarI ApavA para pratibaMdha sAthe saMskRtine jALavatI Adarza gRhiNI, Adarza mAtA ane Adarza patnI banI rahe ane saMyukta kuTuMbanI bhAvanAnI jALavaNI sAthe bALakomAM susaMskAronuM siMcana karavAnuM mahAna ktavya bajAvI zake tevuM vAtAvaraNa sarja. * dharma, artha, kAma ane mokSa A cAra purUSArthanI ahiMsaka saMskRtinA pAyA upara racAyelA baMdhAraNane punarjIvIta kare. lokazAhI nahIM paraMtu prajA ane prANI mAtranA parama hitasvI evA saMtazAsananI punaHsthApanA kare. Avo ja koI cANakya ahiM AvakArya che jenI nIti, dezane sarvatomukhI saMskRtithI samRddha banAvatI hoya. astu Akhare to mutsadIo ane mAMdhAtAone paNa dharmane zaraNe AvyA vinA chUTako ja nathI kAraNa keAtmAne amara banAvanAra jo koI amRta hoya to te mAtra ekaja che ''dharma'', cANakaye paNa aMte jainI dIkSA svIkArIne AtmakalyANa sAdhyuM. vakra 38 vaka lain Education International Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (12) strI! tArA ja pApe. strI sahaja doSane kAraNe kAna UMcA karI detI ne AMkho pahoLI karI de tevI eka ghaTanA banI gaI prabhu mahAvIranA samayamAM, jemAM eka strInI haThe keTalI moTI honArata sarjI dIdhI. eka pachI eka gamakhvAra ghaTanAonAM mULamAM strI haTha kevI kAma karI gaI... premathI rahetA be bhAIo vacce vairanAM bIja kevA ropAI gayA tenuM hUbahU citra A satya ghaTanA rajU kare che magadhapati zreNikanI paTarANI-celaNAne 3 putro hatA. koNika, hulla ane vihalla. tathA naMdA nAmanI rANIthI abhayakumAra, ane bIjI rANIothI kAla vagere daza putro thayA. naMdAe abhayakumAra sahita dIkSA lIdhI ane potAnI pAse rahelA be divya vastro tathA kuMDala hulla ane vihallane arpaNa kya. rAjA zreNika paNa 'rAjyano vArasadAra jyeSTha putra koNika ja thaze.'' ema samajIne nAnA putro halla-vihallane secanaka nAmano viziSTa gaMdhahasti ane eka divya hAra ApyA. koNika ane kAla vagere daza putroe pitA zreNikane kArAvAsamAM keda karIne temanA rAjyane vaheMcI lIdhuM; paNa hullavihallane kazuM ApyuM nahiM. rAjA zreNikane Akhare jelanI aMdara ja viSa khAIne motane bheTavuM paDyuM. pitAnA AvA apamRtyuthI ane pote ApelA trAsathI duHkhI thayelo koNika rAjagRhane badale caMpAnagarIne rAjadhAnI banAvI tyAM AvI vasyo. A bAju, hulla ane vihulla antaHpura ane parivAra sahita divya hAra, kuMDala ane devatAI vastrothI vibhUSita thaIne secanaka hAthI upara savAra thaIne, haMmezA nadI taTe krIDA karavA jAya che. vibhaMga jJAnathI yukta hAthI paNa halla-vihullanI patnIone teonA Azaya anusAra aneka prakAre krIDA karAve che. kyAre gaMDasthaLa upara, to kyAreka pITha upara te strIone besADe che, to kyAreka sUMDhamAM laIne hiMcoLAnI jema jhUlAve che, to kyAreka sUMDha vaDe AkAzamAM addhara sthira rAkhe che. AvA addabhUta da mane joIne vismita thayelA nagarajano bolavA lAgyA- " "kharekhara rAjA bhale koNika rahyo paNa rAjAnI (rAjyanI) je majA che to to halla ane vihalla ja mANe che." TETV pI. 0 39 :. Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Ama nagarajanonAM mukhethI dina-pratidina halla-vihallanI vadhatI jatI prazaMsA sAMbhaLIne koNikanI rANI 'padmAvatI' ne thayuM-kharekhara, ghI vagaranuM jema rukSa bhojana nakAmuM che tema divya hAra ane secanaka hAthI vagerethI rahita A vizALa sAmrAjya paNa sAva phikyuM che.' | hulla-vihalla ane tenA strI parivAranI pratiSThAne sahana nahiM karI zaktI padmAvatIe manomana gAMTha vALI- 'baLAtkAre paNa mArA pati (koNika) dvArA A badhuM meLavIne ja rahIza.'' teNIe ekAMtamAM koNika pAse potAnI IcchA raju karI. koNike kahyuM- 'baMdhu pAse rahelI saMpattine jo huM AMcakI lauM to huM kAgaDA karatA paNa halko gaNAuM. mATe A vAtane tuM paDatI mUka.'' paNa, strI haTha jenuM nAma !!!! padmAvatI ekanI be na thaI.... te na ja thaI. Akhare patnI uparanAM snehanA kAraNe koNikane namatuM jokhavuM paDyuM. khAnadAna kuTuMbanA nabIrAo paNa strInA pAzamAM paDyA pachI nahiM karavAnuM karI besatA hoya che. jema gAMDo mANasa bajAra vacce ubho rahIne paherelA vastro pheMkI de ane bezarama nagna banI jAya, tema koNike paNa nyAya-nIti- maryAdA ane baMdhu-prema badhuM abharAIe caDhAvI daIne halla-vihalla pAsethI aNahakkanI divya hAra vagere cAreya vastunI mAMgaNI karI ane chevaTe gusso karIne tyAM sudhI jaNAvI dIdhuM ke jo nahiM Apo to huM baLAtkAre paNa paDAvI laIza. hulla-vihule javAba Apyo-"khuda pitAe ja jyAre amane A hAra vagere ApyA che, to te amArA hakkanA ja gaNAya. hA.... jo tuM rAjyano bhAga ApavA taiyAra hoya to ame atyAre ja A hAra vagere ApI devA taiyAra chIe". paNa koNike A vAta maMjura na rAkhI. chevaTe halla-vihulle vicAryuM- "have ahiM rahevuM e ApaNA mATe zreyakArI nathI. mAthe Apatti toLAI rahI che...'' Ama vicArIne banne jaNa saparivAra rAto-rAta caMpAnagarIthI nIkaLIne vaizAlInAM mahArAjA mAtAmaha ceDA (mAtAnA pitA) pAse AvyA ane potAnI sarva hakIkta jaNAvI. ceDAe temanuM svAgata-sammAna karyuM ane rahevAnI suMdara vyavasthA karI ApI. hAra vagerethI ane baMdhuothI, ubhayabhraSTa thayelA ciMtAtura koNike mAtAmaha ceDAne dUta dvArA kahevaDAvyuM ke- "yA to hasti ratna vagerethI sahita mArA banne bhAIone parata karo ane jo teo AvavA taiyAra na hoya to, hAthI kuMDala vagere vastuo mokalI Apo. jema halla-vihalla ApanA daihitra che tema huM paNa Apano Thauhitra chuM. Ape badhA para samAna premabhAva rAkhavo joIe.'' tyAre ceDA rAjAe te ja dUta dvArA koNine saMdezo pAThavyo-'svayaM pitAe ApelI saMpatti, baMdhuo pAsethI AMcakI levI te tArA jevA mATe ucita nathI. A banne mArA zaraNe AvyA che, temanuM rakSaNa karavuM mArI pharaja che. dauhitra tarIke tame badhA samAna hovA chatAM paNa A bannenA pakSamAM nyAya hovAthI, vaLI zaraNAgata hovAthI A banne vadhu rakSaNIya che. tema chatAM temane rAjyano bhAga ApavA tuM taiyAra thato hoya to hAthI- divya hAra vagere badhuM ja apAvI dauM.'' | dUte jaIne koNikta sarva (vRtAMta) nivedana karyuM. A sAMbhaLIne patnInA mohamAM aMdha banelo koNika sAna khoI beTho. krodhAMdha banIne teNe yuddhanI taDAmAra taiyArIo karAvI. raNathaMbhAo gAja -vIjanI jema bhayaMkara garjanAo karavA lAgI. teMtrIsa hajAra hAthI, teMtrIsa hajAra ratha ane trIza roDa sainiko sAthe koNika, yuddha mATe mahArAjA ceDAnAM sImADA bhaNI cAlI nIkaLyo. kALa vagere daza bhAIone paNa sAthe lIdhA. mugaTadhArI 18 rAjAo, 47 hajAra ratha, 47 hajAra hAthI tathA karoDa sainikonI sAthe rAjA ceDA paNa sajaja thaIne yuddha mATe sAme AvyA. banne sainyo Amane sAmane AvI gayA ane vividha prakAranA yuddha bRho goThavavA lAgyA. koNikanI senAmAM senAdhipati tarIke prathama divase kALane goThavavAmAM Avyo. AkAza pAtALa eka karatA bherIonA ninAdo sAthe yuddha zarU thayuM. nALiyeranI jema lIluDA mAthAo vadherAvA lAgyA.. rAjA ceDA pAse eka divya bANa hatuM. jene lakSya karIne choDavAmAM Ave tene vIMdhIne ja rahe tevuM amogha. vaLI 'divasamAM eka bANathI vadhu nahiM choDavuM' - evI temanI pratijJA hatI. sAMja thatAM koNikanI senAmAM senAdhipati tarIke Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ NMDIPO MOG/ A nImAelo kALa, jevo najIka Avyo ke ceDAe peluM amogha bANa tenA upara choDyuM ane kALane ArapAra vidhI gayuM. kALa kALazaraNa thaI gayo, bicAro yamasadane pahoMcI gayo. koNikanI senAmAM hAhAkAra macI gayo. sUrya asta thatAM ja yuddha virAma thayuM. bIjA divase senAdhipati tarIke nImAyelA koNikanA bIjA bhAIne paNa ceDAe amodha bANa dvArA ThekANe pADI dIdho. A rIte daza divasamAM dazeya bhAIone ceDAe ekeka bANa dvArA kAra ryA. have zokanA sAgaramAM DUbelo koNika vicAre che ke rAjA ceDAnA divya bANane nahiM jANatA meM nAhakanAM kAla vagere dazeya bhAIone yamaghATa utarAvI dIdhA have jo cetIza nahiM to AvatI kAle mArI paNa nizcita Aja vale thavAnI che. Ama vicArIne te devatAnI ArAdhanAmAM sthira thaI gayo. pUrvabhavanAM koI RNAnuMbaMdhathI zakendra ane camarendra koNika pAse doDI AvyA zake kahyuM - 'bola, koNika tAre zuM joIe che?' ''ceDAnA prANa' - koNika bolyo. nA...nA... e to nahiM bane. sAdharmika ane zrAvaka evA ceDAne haNavAnuM to amArAthI nahiM ja bane paNa yuddhamAM ame tAruM rakSaNa jarUra karIzuM.'' Ama kahIne zake tene rakSavAnuM vacana ApyuM ane amarendra koNikane be yuddho ApyA. jemAMpaheluM 'mahAzilA- kaMTaka'' nAmanuM, jemAM zatrunA pakSamAM kAMkarAo pheMkavAmAM Ave to moTI zilAo banIne paDe ane kAMTAo pheMkavAmAM Ave to mahAzastro jevA banIne zatru sainyane viMdhI nAMkhe. ane bIjuM 'rathAdimuzala'' nAmanuM yuddha-jemAM sArathi vinA ja ratha ane muzala zatru pakSa tarapha choDavAmAM Ave to zatru sainyano bhAre khuDado bolAvI de. khuza thayelo duSTa koNika have yuddha medAnamAM Avyo ane amarenDe ApelA be yuddhonA sahAre ravaiyo jema dahIMne valove tema te ceDAnA sainyane valovavA lAgyo. kerInA kyubaranI jema sainyano kaccaraghANa vaLavA lAgyo potAnA sainyano Avo saMhAra thato joIne kupita thayelA rAjA ceDAe potAnA divya bANane kAna sudhI kheMcIne koNika tarapha choDyuM. sanananananana.......... # 41 2 Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paNa kAza...., te pahelAM to zakrenDe koNikanI AgaLa vajanI pAradarzaka majabUta divAla ubhI karI dIdhelI. ceDAnuM divya bANa tenI sAthe TakarAIne nIce paDyuM ane tenA be TukkA thaI gayA. eka ja bANa choDavAnI satya pratijJAvALA ceDAe tyArabAda bIjuM bANa choDyuM nahiM. bIje divase paNa ceDAe te ja pramANe divya bANa choDyuM ne tenI paNa te ja hAlata thaI arthAt niSphaLa gayuM. pahelA divase koNika sAthe je yuddha thayuM temAM 96 lAkha manuSyono saMhAra thayo. bIjA divasanA yuddhamAM 84 lAkha raheMsAI gayA. koNika-patnInI eka haThanA kAraNe mAtra be divasanI aMdara ja eka karoDa ane eMzI lAkha manuSyonI lAza paDI gaI. hA.........hAthI ghoDA vagere pazuonI to ahiM koI gaNatrI ja thaI nathI. je manuSyo mRtyu pAmyA temAM paNa eka devalokamAM gayo ane eka manuSyabhavamAM .......... bAkI badhAya upaDI gayA tiryaMcanI yonimAM ke naragatinI saphare. daivI zakti sAme niSphaLa banelA rAjA ceDA, sainya sahita potAnI nagarI vaizAlImAM bharAI gayA. killAnAM daravAjA baMdha karI devAmAM AvyA. koNike vaizAlInI cAreya bAju potAnuM sabaLa sainya rokI lIdhuM. A bAju halla ane vihalla secanaka hAthI upara besIne rAtrimAM nagarInI cAreya tarapha ghero ghAlIne rahelA koNikanAM sainyano bhAre khuDado bolAvavA lAgyA. Ama, haMmezAM sainyano saMhAra thato joIne ciMtAtura thayelA koNike vicakSaNa maMtrIonI salAha lIdhI. ane hAthInA'AvavAnA mArgamAM UMDI khAI khodAvI ane tenI aMdara jalatA aMgArA bharI devAmAM AvyA. (vibhaMgAnathI A jANIne) rAtre tyAM Avelo hAthI halla-vihallathI preraNA karAyelo paNa AgaLa cAlato nathI. tyAre halla-vihalla tene Thapako ApatAM kahe che. "zuM tuM zatruothI Dare che ? AgaLa kema cAlato nathI? tArA karatAM to pALelo kutaroya sAro, je mAlikane haMmezAM vaphAdAra rahe che jyAre mAlikane bevaphA tuM jarAya sAro nathI. dhikkAra che tane.. ja 42 rana Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ n ---- Ama, marmana vacano sAMbhaLIne svAmIbhakta hAthIe baLAtkAre te bannene sUMDha vaDe nIce utArIne svayaM te jalatA aMgArAnI khAImAM kUdI paDyo. pazu hovA chatAM kevI kRtajJatA !.... sajajanatA ! .... ane dhIratA !! | hAthI durgAnathI marIne prathama narake gayo. A joIne pazcAtApathI jalatA banne kumAroe vicAryuM-"dhikkAra che krodhAMdha banelA ApaNane...ke, je hAthI vagere mATe dezano tyAga kya. baMdhune duzmana banAvyo ane mAtAmaha ceDAne bhAre saMkaTamAM mUkI dIdhA.... te ja hAthIne agninI khAImAM nRpApAta karAvIne mRtyunAM mukhamAM dhakelI dIdho !!....' have, A jIvitathI saryuM....!jo jIvazuM to prabhu vIranAM ziSya thaIne ja jIvazuM.'' - te ja vakhate zAsanadevIe te bannene prabhu mahAvIranI pAse mUkI dIdhA. banne prabhu pAse pravajyA grahaNa karIne, agyAra aMga bhaNIne, guNaratna tapa tapIne aMtakALe samAdhithI saMlekhanA karIne, anuttara vimAnavAsI deva thayA. A bAju kemeya karIne vaizAlI nagarIne grahaNa karavA asamartha banelA koNike pratijJA karI ke jo A vaizAlI nagarIne gadheDA yukta haLathI kheDAvuM nahiM to, avazya parvata uparathI paDatuM mUkIne AtmahatyA karIza. eTalAmAM ja AkAza-sthita koI devIe koNine uddezIne kahyuM"jo kulavAlaka nAmanA munine mAgadhikA nAmanI vezyA dvArA ahiM laI AvavAmAM Ave to temanA dvArA A ceDAnI vaizAlI nagarIne kanja karI zakAze." A sAMbhaLIne khuza thayelA koNike vezyAne bolAvIne game te rIte kulavAlaka munine vaza karIne potAnI samakSa hAjara karavA Adeza karyo. mAgadhikA paNa, kapaTI zrAvikAno svAMga sajIne kulavAlaka muni jaMgalamAM jyAM tapa tapatA hatA tyAM AvI ane potAnI pAse rahelA bhojana (mAtA) no lAbha ApavA vinaMtI karI, sAthe svayaM yAtrArthe jaI rahI che tevo teNIe muni pAse DahoLa rIke 43 TI. Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ryo. munie paNa teno bhAva joIne tenuM AmaMtraNa svIkAryuM. vezyAe bhAre mAdaka dravyothI banAvelA modaka vahorAvyA, je nahiM pacavAthI munine jhADA-ulTI thavA lAgyA. kuTila AzayavALI vezyA sevAnA bahAne muninI najIka najIka sarakyA lAgI ane aMgamardana vagere karatI yAvat hAvabhAva ane kaTAkSabANo vaDe muninA AtmAne ArapAra vidhI nAMkhyo. pUrve karelI gurUnI ghora hIlanAe muninuM strI dvArA patana karAvyuM. muni kulavAlaka have eka kSaNa paNa vezyA vinA rahI zake tema na hatA. mAgadhikA, munine koNika pAse laI gaI. koNike temano Adara satkAra karIne vaizAlI nagarIne prApta karavAno upAya pUchyo. upAyane zodhavA kulavAlake jyotiSI (nimittaka) no veza dhAraNa karIne ceDAnI vaizAlI nagarImAM praveza ryo. nagarImAM pharatAM pharatAM te nagarInAM AdhArastaMbha samuM eka munisuvrata svAmInuM stUpa tenA jovAmAM AvyuM, jenuM pratiSThA lagna uttamottama hoI nagarI akhaMDa-abhaMga rahI hatI. A bAju aneka divasothI baMdha daravAje kaMTALI gayelA nagarajanoe nimittijJa (kulavAlaka) ne pUchyuM- "re..... jyotiSI mahArAja ! A nagaranA daravAjA kyAre khulaze ? A kArAvAsathI ame "trAhImAM..... trAhImAM'' pokArI gayA chIe, mATe mukta thavAno koI upAya kharo ?'' kulavAlakane to joItuM hatuM te ja maLyuM. teNe kahyuM- are ! nagaraloko ! jyAM sudhI A pApiSTa sUpa ubho che. tyAM sudhI tamAro chUTakAro kevo... ne vAta kevI....? jo., A stUpa ukheDI nAMkhavAmAM Ave to tarata ja nagarIne gherIne raheluM sainya pAchuM haTI jAya...... te vAta nakkI che." dhUrta kulavAlakanAM AvA vacano sAMbhaLIne nagarajanoe te stUpane bhAMgavA mATe zarUAta karI. A bAju jema jema stUpa bhAMgato gayo, tema te lokomAM vizvAsa pedA karavA mATe kulavAlanAM sakta anusAra koNika kramazaH be gAu pAcho haTI gayo. tethI lokonI zraddhA majabUta banI ane majabUta evA te munisuvrata svAmInA stUpane mULathI ja ukheDIne pheMkI dIdho. stUpa dUra thatAMnI sAthe ja mAra-mAra karatA koNike sainya sahita nagarImAM praveza karIne vaizAlIne kanja karI lIdhI. thI 44 sI. Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bAjI hAtha bahAra joIne ceDA rAjAe anazana uccarIne namaskAra mahAmaMtranuM smaraNa karavA pUrvaka gaLe loDhAnI pUtaLI bAMdhIne koI kuvAmAM paDatuM mUkyuM. te ja vakhate dharaNendranuM Asana calAyamAna thayuM. eNe kuvAmAM paDatA ceDAne vaccethI jhIlI lIdhA ane potAnA bhavanamAM sAdharmika bhaktithI rAkhyA. tyAM samyagu ArAdhanA sAthe anazanane pUrNa karIne rAjA ceDA svarga sIdhAvyA. kupita thayelo koNika potAnI pratijJA pUrI karavA mATe gadheDA sahita haLa joDIne vaizAlI nagarIne kheDAvIne potAnI nagarImAM pAcho pharyo. 1 abaLA gaNAtI strI paNa sabaLA banIne bhalabhalA mardonuM paNa kevuM pANI utArI nAMkhe che ane satyAnAza tarapha vALI zake che-te A daSTAMta uparathI sahaja samajI zakAya che. strIgata doSone darzAvato eka loka A ja vAtanI sAkSI pUre che "soasarI duriadarI kavaDakUDI mahiliA kileskrii| vairaviroaNa araNi dukkhakhaNI sukhpddivkkhaa||" -zokanI saritA, duSTatAnI derI, vairAgnine vadhAranArI, duHkhonI khANa, sukhanI virodhI ane kapaTa kUDI-'strI', kharekhara kaleza karAvanArI thAya che. ja 45 Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (13) bhAgIrathI jAhnavIno saMkSipta ItihAsa hiMduomAM pavitra gaNAtI gaMgA nadInA bhAgIrathI ane jAhnavI A be nAmo ApaNe tyAM prasiddha che. zI rIte paDyA A be nAmo? teno saMkSipta itihAsa jaina mate A pramANe che A avasarpiNInA bIjA tIrthaMkara dharmakravartI zrI ajItanAtha prabhunA ja laghu (pitarAI) baMdhu 'sagara'' pakhaMDa sAdhIne cakravartI rAjA banyA. tenA sAiTha hajAra putromAMthI sauthI moTo putra hato jahu. eka vakhata jadue eka ajoDa kArya karIne pitAne khuza khuza karI dIdhA. khuza thayelo sagare putrane varadAna mAMgavAnuM kahyuM. jahunue potAnI IcchA vyakta karatAM kahyuM''pitAjI ! baMdhuo sahita samagra pRthvIne jovAnI mArI icchA che. to daMDaratna vagere laIne samagra pRthvImAM paryaTana karavAnI amane anumati Apo.' pitAe anujJA ApI. jahue maMtrI vagere sainya ane 60 hajAra baMdhuo sAthe prayANa karyuM. pharatAM pharatAM aSTApada parvata pAse AvI pahoMcyA. A mahAna tIrtha (svarUpa A parvata) upara ratnonAM maMdiro ane sva-sva kAya pramANa covIza tIrthakara bhagavaMtonA maNimaya biMbonA darzana karatAM jahu vagerenuM haiyuM nAcI uThyuM. roma-roma pulakti thayA. maMtrIo pAsethI potAnA ja pUrvaja bharata cakrIe A cetya-biMbonI sthApanA karyAnuM jANIne teone paNa AvA ja nUtana caityono nirmANa karavAno koDa jAgyo. (anuvaMzanA saMskAro hajAro varSa sudhI saMtAna-saMtatimAM avataratA hoya che.) jahue sevakone orDara karyo. Avo ja koI parvata zodhI kADho - jenA upara nUtana cetyonuM nirmANa karI zakAya! paNa kAza ! tevo koI ja parvata kyAMya paNa sevakonA jovAmAM Avyo nahiM. chevaTe jahu vageree vicAryuM ke have to paDatA kALamAM corI vagere na thaI jAya te mATe ratna-maNimaya A caityonI rakSA karavI e ja ApaNu ekameva kartavya banI rahe che. Ama vicArIne tIrtha rakSA nimitte daMDaratnanI sahAyathI parvatane pharatI eka hajAra yojana UMDI khAI khodAvI. paNa tema thatAM nIce rahelA bhavanapati-nikAyanA devonA AvAso retIthI kharaDAvA lAgyA. devoe potAnA adhipati jvalana-prabhane vAta karI. javalana-prabhe upara AvIne jahu vagerene Thapako Apyo. ane have pachI AvI nAdAniyata karazo to mRtyu daMDathI ochI sajA nahiM maLe' - AvI sUcanA ApIne te (jvalana-prabha) jato rahyo, paNa tIrtharakSAnA umaMgamAM jaluM vageree A vAta upara khAsa kaMI lakSya ApyuM nahiM. ane UMDI khodelI khAImAM daMDaratna vaDe gaMgA nadIne kheMcI lAvIne tene pANIthI pUrI dIdhI. pANI TheTha nIce nAganikAyanA devonA AvAso sudhI pahoMcyuM ane teonA AvAso kAdava yukta pANIthI kharaDAvA 46 . Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lAgyA. devoe pharIne potAnA svAmI javalana-prabhane vAta karI. jvalana-prabha krodhathI dhuMvA-kuMvA thaI gayo. ane teNe jahu vagere sAme dRSTi viSa mahA-sarpone choDI mUkyA. ane te sarpoe sAITha hajAra baMdhuone ekI sAthe Aga javAlAo vaDe jalAvIne khAkha karI dIdhA. tIrtha rakSAnA zubhadhyAnamAM marIne teo svarga gayA. A banAvathI atyaMta zokamagna banelA maMtrI sAmaMto vageree vicAryuM have kyA moDhe ApaNe mahArAjA pAse javuM? | ApaNe jIvatA rahIne sAITha hajAra putronA mRtyunI vAta paNa zuM karI zakAya ? Akhare sahu e tAraNa uparo AvyA ke ApaNA mATe paNa maraNa zaraNa thavA sivAya have bIjo koI upAya nathI. sAmaMto-maMtrIo vagere A ciMtAmAM hatA teTalAmAM ja koI brAhmaNe tyAM AvIne teone uddezIne kahyuM| 'karmanA gaNita aTala hoya che. have ciMtA karavAthI saryuM. huM pote rAjA pAse eka Tucako karIne sarva hakIktanuM bayAna karIza-tame nirbhaya raho. huM saMkta karuM tyAre tame sarve rAjA pAse hAjara thajo.'' Ama kahIne brAhmaNa koI anAtha manuSyanuM zaba laI Avyo ane tene khabhe ucakIne sagara cakrInA darabAramAM Avyo. ane poka mUkIne raDavA lAgyo. sagare raDavAnuM kAraNa pUchyuM. brAhmaNe kahyuM mahArAja ! mAro putra jherI sarpathI DaghAyo che-jethI sAva behoza thaIne paDyo che, nathI kaMI bolato ke nathI kaMI cAlato mATe he nAtha ! kRpA karIne mArA A ekanA eka putrane jIvanadAna Apo. sagare gArUDikone bolAvyA. rAjAnA putronA mRtyu saMbaMdhI sarva hakIkatathI pahelethI ja vAkepha karAyelA mAMtrikoe nADI tapAsI. ane te putrane mRta jAhera ryo. zrI 47 ka. Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sagare kahyuM- "jIvADavAno koI upAya kharo ?' mAMtrika - "hA rAjan ! jenA gharamAM Aja sudhI koI maryuM na hoya tevA gharanI capaTI rAkha jo maLI jAya to A brAhmaNaputrane ame sAjo karI zakIe.'' rAjAe sevakone Adeza karyo. AkhAya nagaramAM pharI vaLyA chatAMya sevakone koI mRtyuna pAmyuM hoya tevuM eka paNa ghara maLyuM nahiM. rAjasevakoe rAjAne sarva hakIkta nivedana karI. have koI upAya na rahetAM rAjAe brAhmaNane samajAvavA mAMDyuM. 'bhUdeva ! mRtyu e eka sarva-sAdhAraNa vastu che. tenAM paMjAmAMthI koI chUTI zake tema nathI. cAhe karoDonI saMpatti pAse hoya toya zuM? ane dhanavantarI vaidyo pAse ja ubhA hoya toya zuM? badhAne jotA rAkhIne yamarAja potAnA bhakSyane laIne cAlatI pakaDe che.'' | 'bIjAnI vAta to dUra rahI mArA pUrvaja rAjAo paNa maraNa-zaraNa thayelA che. huM teone paNa nathI bacAvI zakyo ane mane paNa A mRtyumAMthI koI bacAvI zake tema nathI. mATe zoka choDI daIne Atma-kalyANano mArga pakaDavo te ja hitAvaha | brAhmaNa bolyo- 'rAja ! huM A badhuM jANuM chuM. paNa mAro A ekano eka putra mRtyu pAmatAM mAro vaMza nAma-zeSa thaI jAya tema che. mATe bApu ! koI paNa rIte A putrane jIvADIne mane putra-bhikSA Apo. huM Apano upakAra AjIvana bhUlIrA nahiM.'' | rAjA bolyo- 'koI paNa maMtra, taMtra, zAstra, rasAyana, ke auSadhI marelAne jIvADI zake nahiM. A vastu mArA hAthanI bahAra che. mATe kheda choDI de. in Education International 29 48 ji. Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vipattimAM tArA jevA vidvAna vipro kheda kare te ucita na gaNAya. mRtane jIvADavA karatAM mRtyu ne ja sadA mATe mota ApanAra dharma-kArya ja sajjano mATe ucita gaNAya.' ATaluM bolIne rAjA aTakyo. have loDhuM barAbara tapyuM che ema jANIne brAhmaNe (lAga joIne) rAjAne haLave rahIne kahyuM. bApu! ApanA sAiTha hajAra putro ekI sAthe mRtyu pAmyA che to teno paNa kheda have Ape na karavo joIe." ane te ja vakhate brAhmaNanA saMketa mujaba maMtrIo sAmaMto vageree rAja-darabAramAM praveza karyo. ane putra-mRtyunI yathAvata badhI hakIkta kahI saMbhaLAvI, jANe vajAghAta na thayo hoya tema sagara cakI dharaNI upara DhaLI paDyo. kaMika caitanya pAmIne karUNa AkraMda karavA lAgyo. vidhAtAne dhikkAravA lAgyo. ane jora jorathI kaThora kALajAne paNa kaMpAvI muke tevuM rUdana karavA lAgyo. Ama ghaNuM raDyA bAda brAhmaNe rAjAne kahyuM. rAjana ! thoDI ja vAra pahelA Apa mane niSedha karatA hatA have Apa khuda kema raDo cho ? " bApu! huM samajI zakuM chuM ke ISTa vyaktino viyoga bhalabhalA pANIdArone paNa pIgaLAvI nAMkhe che. loha jaMjIrothI paNa jhAlyA nahiM rahenArAo snehanA taMtuothI ekadama jakaDAI jatA hoya che. mATe ja priya vyaktino viyoga teo mATe paNa ati dussaha hoya che. tema chatAMyasAgara jema vaDavAlanane sahana kare che tema dhIra purUSoe paNa AvI paDelI Apattione pacAvatAM zIkhavuM joIe. Ama, maMtrIo ane brAhmaNanA aneka hitavacanothI kaMIka zAMta thayelA sagara cakrIe putronuM maraNottara kArya kyuM ''duH khanu auSagha dahADA'' divaso vItatAM zoka dhIre dhIre zAMta thayo. A bAju aSTApada parvatanI najIka rahelA gAmone, kheMcIne lavAyelI gaMgA nadInA pUra vaDe khUba nukazAna thatuM hovAthI te te grAmyajanoe AvIne rAjA pAse pharIyAda karI. sagare jahunA putra (potAnA pautra) bhagIrathane A kAma soMpyuM. bhagIrathe tyAM jaIne aThThamano tapa karIne nAgendra jvalana-prabhane khuza ryo. nAgendra tene (gaMgA laI jatAM) nAgakumAra devo taraphathI koI upadrava nahiM thAya tevuM vacana ApIne nirbhaya banAvyo. tyArabAda bhagIratha, nAgadevatAnI pUjA karIne daMDavatna vaDe gaMgAne kheMcIne uttara samudra tarapha laI gayo ane samudramAM bheLavI dIdhI. Ama, sagarano putra jalpha gaMgA kheMcI lAvyo hovAthI tenuM nAma prasiddha thayuM 'jAhnavI'' ane jadunA putra bhagIrathe tene samudramAM bheLavI dIdhI tyArathI lokomAM tenuM nAma prasiddha thayuM-'bhAgIrathI" sagaranA sAITha hajAra putrone ekI sAthe agni zaraNa thaIne mRtyune bheTavuM paDyuM tenA mULamAM kyuM kAraNa kAma karatuM hatuM.....? ane kevI rIte ? te mATe vAMco, have pachInuM prakaraNa..... Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | (14) tIrathanI AzAtanA navi karIe samUhamAM bAMdhelu pApakarma prAyaH karIne samUhamAM ja udayamAM AvatuM hoya che vaLI samUhamAM bAMdhelu pApa ke puNya karmanuM baLa paNa ekadama vadhI jatuM hoya che jenuM phaLa (paNa) te te karmanA udaya kALamAM prakRSTa rIte (anekavAra) anubhavavA maLe che cavartI sagaranA pautra, bhagIrathano ayodhyAnI gAdIe rAjyAbhiSeka thayA bAda eka vakhata nagarImAM jJAnI bhagavaMta padhAratAM dezanAne aMte bhagIrathe savinaya prazna karyo. tenI da 'bhagavaMta ! mArA pitA jahu vagere 60 hajAra baMdhuo kyA duSkarmanA udaye eka sAthe agni zaraNa banIne Ayu pUrNa karyuM?' jJAnI bhagavaMte uttara Apyo A duSkarma A bhavanuM nathI paNa ghaNA bhavo pUrvanuM che. A 6 0 hajAra baMdhuo pUrvanA koI bhavamAM halkI jAtinA manuSyo hatA ne koI eka gAmamAM sAthe ja rahetA hatA. banyuM evuM ke e gAmanI najIkanA ja jaMgalamAM thaIne koI eka cha'ri pAlita saMgha sametazikhara tIrthanI yAtrAe jaI rahyo hato. khabara paDatAnI sAthe ja A sAiTha hajAra manuSyoe ekI sAthe daroDo pADIne saMghane lUMTI lIdho. veravikhera thayelA saMghanA yAtrALuo nAzabhAga karavA lAgyA. A vakhate te ja gAmamAM sAthe rahetA koI kuMbhAre A 60 hajArane AvuM nahiM karavA ghaNuM samajAvyuM paNa teo samajyA nahiM. Akhare saMgha saMghane sthAne rahI gayo lUMTa-phATa calAvIne lUMTArUo potAnA gAmamAM pAchA pharyA. 9 50 * Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ro eka vakhatanI vAta che. te coromAMthI koI eka cora bAjunAM gAmamAM corI karIne pAcho pharI rahyo hato te arasAmAM jene tyAM corI thayelI tenA mAlike koTavALane phariyAda karI, koTavALa keTalAka sainiko sAthe te coranuM pageruM zodhatAM zodhatAM TheTha coronA te pradeza pAse AvI pahoMcyA paNa te pahelAM pelo cora gAmamAM kyAMya chUpAI gayo. AthI roSe bharAyelA koTavALe te gAmanA badhA ja daravAjA baMdha karAvyA (jethI koI bahAra nIkaLI zake nahiM) ane gAmanI cotarapha Aga lagAvI. thoDIja vAramAM 60 hajAra lUMTArUo saLagIne sApha thaI gayA. nazIba yoge corone hita-vacana kahenAro pelo brAhmaNa A vakhate bahAragAma gayelo hovAthI te A Aga-honAratathI AbAda bacI gayo. Ama jaMgama tIrtha samA zrI saMghanI karelI AzAtanA e corone e ja bhavamAM paraco batAvI dIdho. karma kahe che.... mAre tyAM kadAca dera ho...paNa aMdhera to nathI ja. atyutkRSTa kakSAnuM puNya ke pApa Aje ane atyAre ja phaLatuM hoya che. chevaTe A ja janmamAM potAno prabhAva dekhADI detuM hoya che. temAMya deva-gurU -dharma (tattvatrayI) ane jJAna-darzana-cAritra (ratnatrayI)nI karelI AzAtanAnuM phaLa to bhayaMkara viDaMbaNAo sAthe vyakti upara tUTI paDatuM hoya che mATe ja parameSTi bhagavaMto ke zrI saMghanI ArAdhanA ochI vattI thAya te haju calAvI levAya........ paNa (vina) aMtarAya rUpa banIne karelI AzAtanA to ApaNane mAphI na ja ApI zake. lUMTArUo AgamAM saLagIne bhaDathuM thaI gayA. paNa haju teonuM karma jIvatuM jAgatuM hatuM. te agnizaraNa na hotuM thayuM. yAda rahe H hasatAM hasatAM eka vakhata bAMdhelu nAnakaDuM karma-jo tenuM prAyazcita na thayuM hoya to anekvAra merU jevaDuM thaIne pUrI taiyArI sAthe badalo levA mATe tUTI paDatuM hoya che. kukarmone jIvatA rAkhIne maravuM eTale kUtarAnA mote maravuM. bicArA lUMTArUo marIne jaMgalanI aMdara eka sAthe sUkSma jaMtuo tarIke utpanna thayA. For 24. sfersonal Use Only Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ eka vakhata tyAM AvelA eka hAthInA paga taLe te jaMtuo kacaDAIne marIne lAMbo kALa sudhI ku-yonimAM bhaTakyA. te daramyAna ghaNA badhA duHkho sahana karIne kaMIka puNyanI mUDI bhegI thaI ane sagara cakkInA putra tarIke utpanna thayA. pUrve saMghanI karelI AzAtanAnuM ghaNuM kharuM karma khapI javA chatAM je zeSa karma bAkI rahyuM tenA ja kAraNe A bhavamAM paNa temane Aga dvArA ekI sAthe motane bheTavuM paDyuM. bezaka, duSkarmanuM phaLa jema temane anubhavavA maLyuM tema tIrtharakSAnA zubha-pariNAmanA phaLarUpe temane devagati paNa maLI. (saMghasvarUpa jaMgama) tIrthanI AzAtanAe temane AgazaraNa banAvyA. (aSTApada-sthAvara) tIrthanI ArAdhanAe temane amara (deva) banAvyA. corone hitavacana kahenAra pelo kuMbhAra paNa mRtyu pAmIne anyatra dhanavAna zeTha thayo. tyAMthI kALa karIne puNya upArjana karIne rAjA thayo ane dIkSA laIne svargamAM gayo. ane tyAMthI cyavIne kuMbhArano jIva, bhagIratha ! tuM pote ja sagaranA pautra (janunA putra) tarIke utpanna thayo che. * - bhagIrathe tIrthanI AzAtanA ane ArAdhanA vipAkane sAkSAta joIne-sAMbhaLIne jJAnI bhagavaMta pAse zrAvakanA vrata uccAryA ane nagaramAM pAcho pharyo. Re 52 2e ernational Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (15) deva banavuM che ke devALiyA? mAnavamAMthI ApaNe pharIne mAnava paNa banI zakIe chIe-deva paNa banI zakIe chIe ane pazu ane narakanA bhavo paNa karI zakIe chIe. viziSTa saMghayaNa, sAmagrI vagerenA abhAvathI ApaNe ahiMthI tarata to siddhagati meLavI zakavAnA nathI paratuM tapa-tyAga-vairAgya ane virati vagere ucca kakSAnA guNo dvArA ucca kakSAnI devagati to jarUra sAdhI zakIe. are.... eTaluMya na bane to kamase kama maLelo A mAnava-deha pharIne mAnavanuM khoLIyuM prApta karAve te mATe dayA-dAna-vAya-nIti vagere mAnavIya guNonI sAdhanA to karI levI ja ghaTe. to ja pharIne mAnava-deha meLavavA mATe ApaNe yogya gaNAIe ane jo eTaluM paNa na karI zakyA to gAMThanuM gumAvavA jevuM naraka ane pazunA bhavonuM bukiMga ApaNA mATe taiyAra ja che. A ja vAta ne siddha karatuM 7mA adhyAyanI aMdara eka nAnakaDuM paNa sarasa-bodhadAyaka daSTAMta TAMkeluM che..... eka nagaranI aMdara dhanADhya zeTha rahe. tenA 3 putro yauvananA uMbare paga mUktAM zeThane teonI parIkSA karavAnuM mana thayuM. darekane ekeka hajAra sonAmahoro ApIne alaga alaga nagaramAM vyApAra arthe mokalyA ane keTaloka samaya bAda pAchA AvavAnuM jaNAvyuM. traNeya, te laIne alaga alaga nagaramAM pahoMcyA. temAMthI eke vicAryu-cokkasa pitAe amArI parIkSA mATe ja A rIte mokalyA che anyathA jIMdagI AkhI beThA khAIe toya khUTe nahiM teTaluM dhana pitAjI pAse che to vyApArArthe amane mokalavAnI koI jarUra ja na hatI. mATe A parIkSAmAM uttIrNa thaIne pitAjIne khuza karavA joIe ema vicArIne buddhi baLathI teNe alaga alaga vyApAramAM potAnuM dhana lagAvyuM ane bhojanAdimAM jarUra pUratA dhanano vyaya karavA lAgyo, Ama, thoDA ja samayamAM teNe mULa mUDIthI anekagaNo vadhAre napho meLavI lIdho. bIjAe vicAryuM. ApaNI pAse dhana to khUba che paNa tene kharacatA ja jaIe to sApha thaI jatAM vAra na lAge mATe mULa mUDI kAyama rAkhIne tenA dvArA karelA vyApAramAM je paNa napho maLe tene ja bhogamAM vAparavo. Ama, vyApAramAM bahu lakSya nahiM Apato te mULa Imane kAyama rAkhIne je kaMI paNa napho maLe tenAthI viziSTa bhojana-vastra-AbhUSaNa vagerenA bhogavaTAmAM divaso pasAra karavA lAgyo. - trIjo (duSTabuddhi) putra vicAravA lAgyo. samudramAM pANInI jema athAga saMpatti hovA chatAM koNa jANe A amArA buDhA bApane paisA kamAvavAno zuM haDakavA lAgyo che ke - amane ATale dUra vepAra mATe mokalyA amane to mokalyA paNa sAthe emanAmAM je guNo hatA tene ravAnA karI dIdhA lAge che sAce ja "sAThe buddhi nAThI'' vALI ukti mArA bApamAM ekadama caritArtha thaI che. khera.... koNa dhana kamAvavA mATe mAthAkUTa ane majUrI kare....! ApaNe baMdA to A hajAra sonAmahorane moja-majAmAM ja uDADI devAnA..... samudramAMthI eka TIMpu ochuM thavAthI samudranuM pramANa kaMI ghaTatuM nathI, pitAnI aDhaLaka saMpattimAM A hajAra sonAmahoro vaparAze to temAM kaMI tijorInA taLiyA dekhAI javAnA nathI. Ama vicArIne teNe potAnA dravyane jugAra, mAMsa, vezyAdi sAteya vyasanomAM uDAvavA mAMDyuM. chevaTe khAlI hAthe, niyata karelA samaye te ghare pahoMcI gayo. pelA be putro paNa AvI pahoMcyA. - 53 ja. Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ VOSU ODNOTOWODVOTO pitAe kramazaH ekeka putrano InTaravyu lIdho. mUDI karatAM anekagaNuM kamAIne lAvelA pahelA putra upara khuza thayelA pitAe tene ghara - peDhI-kuTuMba parivAra vagere sarvasvano mAlika banAvyo. bIjA putrane ghara -vyApAramAM joDI dIdho ane mUDIne khAI janArA trIjA putrane gharanI bahAra kADhI mUkyo. bicAro majUrI vagere karIne kaSTa pUrvaka peTiyuM raLavA lAgyo. bIjo putra suMdara bhojanAdino lAbha meLavI zakyo kharo paraMtu pahelA putranI jema duniyAmAM tenI yaza-kIrti prasarI nahiM. A daSTAMtano upAya batAvatAM sUtrakAra bhagavAna kahe che mANusattaM bhave mUlaM lAbho devagaI bhve| nI mUna veNa nIvALa narAtirivaravatA yuve cha/1ddI nArA | ApaNane maLela manuSyabhava e mULa mUDI (inkama) che tenA dvArA karelI sAdhanA vaDe maLatA svarga ane apavargae (mUDI uparAMtano) nako (prophITa) che ane mUDIno cheda (manuSya janma barabAda) karavA barAbara maLe che naraka gati ane tiryaMca gati. je mAMsa-madirA vagere Aroge che, mahAraMbha ane mahAparigrahamAM rakta rahe che, paMcendriya jIvono vadha kare che ane vizvAsaghAta kare che teo devALiyAnI jema mAnavabhavanI mULa mUDIne sepha rAkhI zakatA nathI balle devALiyA banIne naragatine vahorI le che ane pharIne mAnava banavA mATe teo ayogya Thare che teja rIte je anyAya anIti prapaMca ane kAvAdAvA rame chegUDha hRdaya vALA che luccAI kare che te (trIjA putranI jema) manuSyagatinI bahAra pheMkAya che ane pazuonI vaNathaMbhI yoniomAM vAravAra janma-maraNa karIne bicArA duHkhI duHkhI thAya che. Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - je viziSTa tapasI-tyAgI ke vairAgI nathI paNa-saraLa che-krodhAdi alpa che, dAna-dayA vageremAM rUci rAkhe che anyAya anIti karato nathI Avo madhyama guNavALo mAnava potAnI mAnava-janmarUpI mULa mUDI (inkama) ne kAyama (sepha) rAkhI zake che bIjA janmamAM pharIthI mAnava banavAnI yogyatA dharAve che. ane jeo zIlavaMta che, samyaktva-dharmamAM sthira che-virati ane vairAgya vagere guNone dhAraNa kare che te uttama purUSo mAnava janmanI mUDImAMthI uparokta sAdhanA dvArA bhAre napho meLavIne muktine prApta karI zake che vartamAnamAM viziSTa saMghayaNasAmagrInA abhAve paNa siddhi gati nahiM paNa ucca jAtinI devagatine to pAme ja che. ATaluM jANyA pachI devALiyA banaze ke deva ? ane tArI Akhare A prakaraNano ane sArAya pustakano sAra eTalo ja che maLelI amUlya mAnava jIMdagAnIne devI na banAvI zako toya mAnavatAnA staranA DipojhITa volTamAM kAyama rAkhIne "saipha" to rAkho ja. saipha rAkhelI mAnavatAnI mUDI mahAmAnava banAvavA sudhI madadagAra banaze. deva ja nahiM devAdhidevanA stare lAvIne mUkI deze. WIVES/ vaka 55 zrIka Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ !i||| Gi]\ prabhu darzananI pyAsa bhagavAnanuM darzana AsAna nathI paNa jene daraza (na)nI tarasa lAge che te (darzana) ryA vagara raheto nathI. pyAsathI durlabha darzana, sulabha banI jAya che. darzananI pyAsa lagAvavA mATe (bhagavAnane zodhavA) ApaNe raNanA rojha banI javuM joie. bhagavAnanuM nAma letAM ane tenuM (pratimA sthita) rUpa jotAM khUba AnaMda Ave-bhAre harSollAsapUrvaka je bhagavAnanA darzana kare tene sAkSAt bhagavAnanA darzana nikaTanA ja samayamAM thavAnAM che, tema samajavuM. A rIte eka vakhata paNa bhagavAna maLI jAya to anaMta janama-maraNanA cakkara maTI jAya. AthI ja, jJAnI purUSo tijorI, TI.vI. ane zrImatInA darzane khuza thaI janArA saMsArIone sau prathama prabhu-darzananI pyAsa lagAve che. A ja mahattA che- sadgurUnI....... je zAstra ane anubhava- jJAna dvArA ahiM beThA beThA siddha bhagavaMtonA darzana karAve che. ghera beThA TI.vI. dvArA jema dilhI (deza-videza) nA dazyo joi zakAya che tema yogasAdhanAmAM (dhyAna yoganI parAkASThA rU5) samApattino sAdhaka AtmA ahiM (saMsAramAM) rahyA rahyA bhagavAnanA darzana karI zake che. 5. pU. A. vi. kalApUrNa sU. ma. UiS tra 56 Taka al Education International Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kakakakakaas pUjyapATha adhyAtmayogI zrImadvijaya kalApUrNa sUrIzvarajI ma. sA. nA karakamalothI lakhAyelA graMthonI yAdI che. 0 0 0 0 0 ) (1) amRtavela-sajajhAyanA mAdhyame duSkata ga eTale ke pApaniMdA, sukRta anumodanA ane arihaMtAdi parameSThIo pratye samarpaNabhAva ityAdi mukhya padArthonAM marmane ughADanAra pustaka- ''sahaja samAdhi'' | (2) prIti- bhakti-vacana ane asaMga ityAdi anuSThAno dvArA paramAtma bhakti kevI rIte karAya ? lAkho mAila dUra rahelA paramAtmA kyA mAdhyamathI ApaNA mana-maMdiramAM maMgala-padArpaNa kare che.....? vagere bhakti viSayaka padArthonuM suMdara ane saraLa bhASamAM nirupaNa karatuM pustaka - 'mile, mana bhItara bhagavAna'' | (3) A saMsAramAM (mRtyulokamAM) rahevA chatAM paNa ApaNe muktisukhanI verAyaTI meLavI zakIe chIe- 'samatAnAM mAdhyamathI A samatAnuM bIjuM nAma che - 'sAmAyika'' sAmAyikanAM aneka prakArone tAtvika zailImAM raju karatuM pustaka-''sarvajJa kathita sAmAyika dharma ? | (4) adhyAtmaniSTha zrI devacaMdrajI mahArAjAnAM dravyAnuyogathI bharelA covIzI stavanonA gaMbhIra arthone ane tAtvika rahasyone kholanAruM pustaka "paramatatvanI upAsanA'' (5) bhakti yoga viSayaka cUMTI kADhelA nAnA-moTA nibaMdhothI alaMkRta pokeTa buka- " "bhakti yoga'' (6) paramArthathI dhyAna zuM cIja che ? jaina darzananAM pratyeka anuSThAnomAM 'dhyAna-yoga' bharapUra bharelo che. je dhyAnamAM devagurU - dharma na hoya te dhyAna zubha dhyAna nathI banI zakta... ityAdi spaSTatAothI yukta dhyAnamAM hajAro prakAro batAvanAra abhUta anokhuM mahAkAya grantharatna * * dayAna-vicAra? ? . (7) Aja sudhI je pustakanAM mAdhyamathI AcArya bhagavaMte pote rAtrinAM kalAso dvArA hajAro vidyArthIone saraLa ane vairAgya vardhaka rocaka zailImAM jaina tatvone kaMThastha karAvyA che evA jaina darzananA hArda samAna nava tatvo ane jIvavicAranAM padArthone suMdara ane atyaMta saraLa bhASAmAM saMkSipta rUpathI batAvanAra pustaka- ''tatvajJAna pravezikA'' | (8) muktino mArga che bhakti, paNa bhaktimAM prabaLa nimitta bane che... mUrti. Ama, mUrtipUjAne aneka vidha zAstra-pAThothI ane aitihAsika sAbitIthI siddha karIne muktinI prAptimAM mUrtine ananya kAraNa rUpa darzAvatuM pustaka - " bhakti hai mArga mukita ka....'' (9) suMdara - majhAnA cUMTelA keTalAka prAcIna stavanonI artha- pUrNa vivecanAne kholatuM pustaka - ''tAra ho tAra prabhu" (10) kaviratna nAraNabhAInA vistRta prayatnathI taiyAra thayela, pAMsaThIyA yaMtrathI yukta, anAnupUrvI (japa) nA sAdhaka AtmAo mATe anokhuM, navuM ane sacitra prakAzana (pokeTa buka) - " "japa yoga'' ' hajAro prakAzavarSa dUra-sudUra UMDA AkAzamAM, TamaTamatA tAralAo paNa hoya che... to, kanaDatA maMgaLa ane zani jevA graho ' paNa hoya che.. A vizva paNa eka vizALa gagana' che. jemAM, ghora aMdhArI rAtrimAM prakAzano puMja pAtharatA tAralAo jevA mahApurUSo paNa che... ane upadravakArI grahonI jema naDatA kA-parUSo paNa jovA maLe che. itihAsanAM amara pAne aMkAyela A badhAnI jhaLahaLatI ke kALI DibAMga jIvana ghaTanAo, jambo jeTanI 20mI sadInA mAnavIya jIvana-vyomane kaMika mUka saMdezo ApI jAya che. je utthAna ane punarUtthAnanAM TarniMga poITane lAvI devA basa che. 'A pustakanI aMdara rahela sacitra ghaTanAone vAMcajo ane vAgoLajo. kadAca. vyasanonAM vAdaLothI gherAyeluM... ane krodhAdi- kauTuMmbika klezanI kAlimAthI kyuSita jIvana- AkAza, prakAza. pRjalthI relAI uTharo. Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 5. pU. munizrI Atmadarzana vijayajI ma. sA.nA kara-kamalothI lakhAyelA graMya ane pustako mahAnalIvana saphala jIvana mAilasTona hajAro prakAza-varSa dUra-sudUra UMDA AkAzamAM, TamaTamatA tAralAo paNa hoya che. to, kanaDatA maMgaLa ane zani jevA graho paNa hoya che... A vizva paNa eka vizALa gagana' che. je mAM, ghora aMdhArI rAtrimAM prakAzano puMja pAtharatA tAralAo jevA mahApurUSo paNa che... ane upadravakArI grahonI jema naDatA kA- purUSo paNa jovA maLe che... itihAsanAM amara pAne aMkAyela A badhAnI jhaLahaLatI ke kALA DibAMga jIvana ghaTanAo, jambo jeTanI 20mI sadInA mAnavIya jIvanavyomane ke ika mUka saMdezo ApI jAya che. je utthAna ane punarUtthAnanAM TarniMga poine lAvI devA basa che. A pustakanI aMdara rahela sacitra ghaTanAone vAMcajo ane vAgoLajo. kadAca.. vyasanonAM vAdaLothI gherAyeluM... ane krodhAdi - kauTuMmbika lezanI kAlimAthI kaluSita jIvana- AkAza, prakAza puMjothI relAI uThaze. - esi * MEREU DIWAKAR PRAKASHAN, AGRA. PH.: (0562) 351165 Jain Ed inne dan