Book Title: Meghmala Vichar
Author(s): Vijayprabhsuri
Publisher: Meghji Hirji
Catalog link: https://jainqq.org/explore/034206/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ “અહો ! શ્રુતજ્ઞાન” ગ્રંથ જીર્ણોદ્ધાર ૧૭૪ મેઘમાળા વિચાર : દ્રવ્ય સહાયક : કચ્છવાગડ સમુદાયના પૂ. આ. શ્રી કલાપ્રભસૂરીશ્વરજી મ.સા.ના આજ્ઞાવર્તિની પૂ. સાધ્વી શ્રી નંદાશ્રીજી મ.સા. ની પ્રેરણાથી શ્રી ગંગાબા પૌષધશાળા, સાબરમતીના જ્ઞાનખાતાની ઉપજમાંથી : સંયોજક : શાહ બાબુલાલ સરેમલ બેડાવાળા શ્રી આશાપૂરણ પાર્શ્વનાથ જૈન જ્ઞાનભંડાર શા. વિમળાબેન સરેમલ જવેરચંદજી બેડાવાળા ભવન હીરાજૈન સોસાયટી, સાબરમતી, અમદાવાદ-૫ (મો.) 9426585904 (ઓ.) 22132543 સંવત ૨૦૬૯ ઈ. ૨૦૧૩ Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ श्री आशापूरण पार्श्वनाथ जैन ज्ञानभंडार પૃષ્ઠ ___84 ___810 010 011 संयोजक-शाह बाबुलाल सरेमल - (मो.) 9426585904 (ओ.) 22132543 - ahoshrut.bs@gmail.com शाह वीमळाबेन सरेमल जवेरचंदजी बेडावाळा भवन हीराजैन सोसायटी, रामनगर, साबरमती, अमदावाद-05. अहो श्रुतज्ञानम् ग्रंथ जीर्णोद्धार - संवत २०६५ (ई. 2009) सेट नं.-१ प्रायः अप्राप्य प्राचीन पुस्तकों की स्केन डीवीडी बनाई उसकी सूची। यह पुस्तके www.ahoshrut.org वेबसाइट से भी डाउनलोड कर सकते हैं। ક્રમાંક પુસ્તકનું નામ ता-टी515ार-संपES | 001 | श्री नंदीसूत्र अवचूरी | पू. विक्रमसूरिजी म.सा. 238 | 002 | श्री उत्तराध्ययन सूत्र चूर्णी | पू. जिनदासगणि चूर्णीकार 286 003 श्री अर्हद्गीता-भगवद्गीता प. मेघविजयजी गणि म.सा. 004 | श्री अर्हच्चूडामणि सारसटीकः पू. भद्रबाहुस्वामी म.सा. | 005 | श्री यूक्ति प्रकाशसूत्रं पू. पद्मसागरजी गणि म.सा. | 006 | श्री मानतुङ्गशास्त्रम् | पू. मानतुंगविजयजी म.सा. | 007 | अपराजितपृच्छा श्री बी. भट्टाचार्य 008 शिल्प स्मृति वास्तु विद्यायाम् श्री नंदलाल चुनिलाल सोमपुरा 850 | 009 | शिल्परत्नम् भाग-१ श्रीकुमार के. सभात्सव शास्त्री 322 शिल्परत्नम् भाग-२ श्रीकुमार के. सभात्सव शास्त्री 280 प्रासादतिलक श्री प्रभाशंकर ओघडभाई 162 | 012 | काश्यशिल्पम् श्री विनायक गणेश आपटे 302 प्रासादमजरी श्री प्रभाशंकर ओघडभाई 156 014 | राजवल्लभ याने शिल्पशास्त्र श्री नारायण भारती गोंसाई 352 | शिल्पदीपक श्री गंगाधरजी प्रणीत 120 | वास्तुसार श्री प्रभाशंकर ओघडभाई दीपार्णव उत्तरार्ध श्री प्रभाशंकर ओघडभाई 110 જિનપ્રાસાદ માર્તણ્ડ શ્રી નંદલાલ ચુનીલાલ સોમપુરા 498 | जैन ग्रंथावली श्री जैन श्वेताम्बर कोन्फ्रन्स 502 | હીરકલશ જૈન જ્યોતિષ શ્રી હિમતરામ મહાશંકર જાની 021 न्यायप्रवेशः भाग-१ श्री आनंदशंकर बी. ध्रुव 022 | दीपार्णव पूर्वार्ध श्री प्रभाशंकर ओघडभाई 023 अनेकान्त जयपताकाख्यं भाग-१ पू. मुनिचंद्रसूरिजी म.सा. 452 024 | अनेकान्त जयपताकाख्यं भाग-२ श्री एच. आर. कापडीआ 500 025 | प्राकृत व्याकरण भाषांतर सह श्री बेचरदास जीवराज दोशी 454 026 | तत्त्पोपप्लवसिंहः | श्री जयराशी भट्ट, बी. भट्टाचार्य 188 | 027 | शक्तिवादादर्शः | श्री सुदर्शनाचार्य शास्त्री 214 | क्षीरार्णव श्री प्रभाशंकर ओघडभाई 414 029 | वेधवास्तु प्रभाकर श्री प्रभाशंकर ओघडभाई ___192 013 454 226 640 Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 824 288 30 | શિન્જરત્નાકર प्रासाद मंडन श्री सिद्धहेम बृहदवृत्ति बृहन्न्यास अध्याय-१ | श्री सिद्धहेम बृहद्वृत्ति बृहन्न्यास अध्याय-२ श्री सिद्धहेम बृहवृत्ति बृहन्न्यास अध्याय-३ श्री नर्मदाशंकर शास्त्री | पं. भगवानदास जैन पू. लावण्यसूरिजी म.सा. પૂ. ભાવસૂરિની મ.સા. 520 034 (). પૂ. ભાવસૂરિ મ.સા. श्री सिद्धहेम बृहवृत्ति बृहन्न्यास अध्याय-3 (२) 324 302 196 039. 190 040 | તિલક 202 480 228 60 044 218 036. | श्री सिद्धहेम बृहवृत्ति बृहन्न्यास अध्याय-५ 037 વાસ્તુનિઘંટુ 038 | તિલકમન્નરી ભાગ-૧ તિલકમગ્નરી ભાગ-૨ તિલકમઝરી ભાગ-૩ સખસન્ધાન મહાકાવ્યમ્ સપ્તભફીમિમાંસા ન્યાયાવતાર વ્યુત્પત્તિવાદ ગુઢાર્થતત્ત્વલોક સામાન્ય નિર્યુક્તિ ગુઢાર્થતત્ત્વાલોક 046 સપ્તભીનયપ્રદીપ બાલબોધિનીવિવૃત્તિઃ વ્યુત્પત્તિવાદ શાસ્ત્રાર્થકલા ટીકા નયોપદેશ ભાગ-૧ તરષિણીકરણી નયોપદેશ ભાગ-૨ તરકિણીતરણી ન્યાયસમુચ્ચય ચાદ્યાર્થપ્રકાશઃ દિન શુદ્ધિ પ્રકરણ 053 બૃહદ્ ધારણા યંત્ર 05 | જ્યોતિર્મહોદય પૂ. ભાવસૂરિની મ.સા. પૂ. ભાવસૂરિન મ.સા. પ્રભાશંકર ઓઘડભાઈ સોમપુરા પૂ. લાવણ્યસૂરિજી પૂ. લાવણ્યસૂરિજી પૂ. લાવણ્યસૂરિજી પૂ. વિજયઅમૃતસૂરિશ્વરજી પૂ. પં. શિવાનન્દવિજયજી સતિષચંદ્ર વિદ્યાભૂષણ શ્રી ધર્મદત્તસૂરિ (બચ્છા ઝા) શ્રી ધર્મદત્તસૂરિ (બચ્છા ઝા) પૂ. લાવણ્યસૂરિજી. શ્રીવેણીમાધવ શાસ્ત્રી પૂ. લાવણ્યસૂરિજી પૂ. લાવણ્યસૂરિજી પૂ. લાવણ્યસૂરિજી પૂ. લાવણ્યસૂરિજી પૂ. દર્શનવિજયજી પૂ. દર્શનવિજયજી સ. પૂ. અક્ષયવિજયજી 045 190 138 296 (04) 210 274 286 216 532 113 112 Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | શ્રી આશાપૂરણ પાર્શ્વનાથ જૈન જ્ઞાન ભંડાર ભાષા | 218. | 164 સંયોજક – બાબુલાલ સરેમલ શાહ શાહ વીમળાબેન સરેમલ જવેરચંદજી બેડાવાળા ભવન हीशन सोसायटी, रामनगर, साबरमती, महावाह-04. (मो.) ८४२७५८५८०४ (यो) २२१३ २५४३ (5-मेल) ahoshrut.bs@gmail.com महो श्रुतज्ञानमjथ द्धिार - संवत २०७5 (5. २०१०)- सेट नं-२ પ્રાયઃ જીર્ણ અપ્રાપ્ય પુસ્તકોને સ્કેન કરાવીને ડી.વી.ડી. બનાવી તેની યાદી. या पुस्तsी www.ahoshrut.org वेबसाईट ५२थी ugl stGirls sी शाशे. ક્રમ પુસ્તકનું નામ ता-टी815२-संपES પૃષ્ઠ 055 | श्री सिद्धहेम बृहवृत्ति बृहदन्यास अध्याय-६ | पू. लावण्यसूरिजी म.सा. 296 056 | विविध तीर्थ कल्प प. जिनविजयजी म.सा. 160 057 लारतीय टन भए। संस्कृति सनोमन पू. पूण्यविजयजी म.सा. 058 | सिद्धान्तलक्षणगूढार्थ तत्त्वलोकः श्री धर्मदत्तसूरि 202 059 | व्याप्ति पञ्चक विवृत्ति टीका श्री धर्मदत्तसूरि જૈન સંગીત રાગમાળા श्री मांगरोळ जैन संगीत मंडळी | 306 061 | चतुर्विंशतीप्रबन्ध (प्रबंध कोश) | श्री रसिकलाल एच. कापडीआ 062 | व्युत्पत्तिवाद आदर्श व्याख्यया संपूर्ण ६ अध्याय |सं श्री सुदर्शनाचार्य 668 063 | चन्द्रप्रभा हेमकौमुदी सं पू. मेघविजयजी गणि 516 064| विवेक विलास सं/. | श्री दामोदर गोविंदाचार्य 268 065 | पञ्चशती प्रबोध प्रबंध | पू. मृगेन्द्रविजयजी म.सा. 456 066 | सन्मतितत्त्वसोपानम् | सं पू. लब्धिसूरिजी म.सा. 420 06764शमाता वही गुशनुवाह गु४. पू. हेमसागरसूरिजी म.सा. 638 068 | मोहराजापराजयम् सं पू. चतुरविजयजी म.सा. 192 069 | क्रियाकोश सं/हिं श्री मोहनलाल बांठिया 428 070 | कालिकाचार्यकथासंग्रह सं/. | श्री अंबालाल प्रेमचंद 406 071 | सामान्यनिरुक्ति चंद्रकला कलाविलास टीका | सं. श्री वामाचरण भट्टाचार्य 308 072 | जन्मसमुद्रजातक सं/हिं श्री भगवानदास जैन 128 मेघमहोदय वर्षप्रबोध सं/हिं श्री भगवानदास जैन 532 on જૈન સામુદ્રિકનાં પાંચ ગ્રંથો १४. श्री हिम्मतराम महाशंकर जानी 376 060 322 073 Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ '075 374 238 194 192 254 260 | જૈન ચિત્ર કલ્પદ્રુમ ભાગ-૧ 16 | જૈન ચિત્ર કલ્પદ્રુમ ભાગ-૨ 77) સંગીત નાટ્ય રૂપાવલી 13 ભારતનાં જૈન તીર્થો અને તેનું શિલ્પ સ્થાપત્ય 79 | શિલ્પ ચિન્તામણિ ભાગ-૧ 080 | બૃહદ્ શિલ્પ શાસ્ત્ર ભાગ-૧ 081 બૃહદ્ શિલ્પ શાસ્ત્ર ભાગ-૨ | બૃહદ્ શિલ્પ શાસ્ત્ર ભાગ-૩ 083. આયુર્વેદના અનુભૂત પ્રયોગો ભાગ-૧ કલ્યાણ કારક 085 | વિનોરન શોર કથા રત્ન કોશ ભાગ-1 કથા રત્ન કોશ ભાગ-2 088 | હસ્તસગ્નીવનમ 238 260 ગુજ. | | श्री साराभाई नवाब ગુજ. | શ્રી સYTમારું નવાવ ગુજ. | શ્રી વિદ્યા સરમા નવીન ગુજ. | શ્રી સારામારું નવીન ગુજ. | શ્રી મનસુબાન મુવામન ગુજ. | શ્રી નન્નાથ મંવારમ ગુજ. | શ્રી નન્નાથ મંવારમ ગુજ. | શ્રી ગગન્નાથ મંવારમ ગુજ. | . વન્તિસાગરની ગુજ. | શ્રી વર્ધમાન પર્વનાથ શત્રી सं./हिं श्री नंदलाल शर्मा ગુજ. | શ્રી લેવલાસ ગીવરાન કોશી ગુજ. | શ્રી લેવલાસ નવરીન લોશી સ. પૂ. મેનિયની સં. પૂ.વિનયની, પૂ. पुण्यविजयजी आचार्य श्री विजयदर्शनसूरिजी 114 '084. 910 436 336 087 2૩૦ 322 (089/ 114 એન્દ્રચતુર્વિશતિકા સમ્મતિ તર્ક મહાર્ણવાવતારિકા 560 Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ श्री आशापूरण पार्श्वनाथ जैन ज्ञानभंडार क्रम 272 240 सं. 254 282 466 342 362 134 70 316 224 612 307 संयोजक-शाह बाबुलाल सरेमल - (मो.) 9426585904 (ओ.) 22132543 - ahoshrut.bs@gmail.com शाह वीमळाबेन सरेमल जवेरचंदजी बेडावाळा भवन हीराजैन सोसायटी, रामनगर, साबरमती, अमदावाद-05. अहो श्रुतज्ञानम् ग्रंथ जीर्णोद्धार - संवत २०६७ (ई. 2011) सेट नं.-३ प्रायः अप्राप्य प्राचीन पुस्तकों की स्केन डीवीडी बनाई उसकी सूची। यह पुस्तके www.ahoshrut.org वेबसाइट से भी डाउनलोड कर सकते हैं। | पुस्तक नाम कर्ता टीकाकार भाषा संपादक/प्रकाशक 91 | स्याद्वाद रत्नाकर भाग-१ वादिदेवसूरिजी सं. मोतीलाल लाघाजी पुना 92 | | स्याद्वाद रत्नाकर भाग-२ वादिदेवसूरिजी | मोतीलाल लाघाजी पुना 93 | स्याद्वाद रत्नाकर भाग-३ बादिदेवसूरिजी | मोतीलाल लाघाजी पुना 94 | | स्याद्वाद रत्नाकर भाग-४ बादिदेवसूरिजी मोतीलाल लाघाजी पुना | स्याद्वाद रत्नाकर भाग-५ वादिदेवसूरिजी | मोतीलाल लाघाजी पुना 96 | पवित्र कल्पसूत्र पुण्यविजयजी साराभाई नवाब 97 | समराङ्गण सूत्रधार भाग-१ भोजदेव | टी. गणपति शास्त्री 98 | समराङ्गण सूत्रधार भाग-२ भोजदेव | टी. गणपति शास्त्री 99 | भुवनदीपक पद्मप्रभसूरिजी | वेंकटेश प्रेस 100 | गाथासहस्त्री समयसुंदरजी सं. | सुखलालजी 101 | भारतीय प्राचीन लिपीमाला | गौरीशंकर ओझा हिन्दी | मुन्शीराम मनोहरराम 102 | शब्दरत्नाकर साधुसुन्दरजी सं. हरगोविन्ददास बेचरदास 103 | सबोधवाणी प्रकाश न्यायविजयजी ।सं./ग । हेमचंद्राचार्य जैन सभा 104 | लघु प्रबंध संग्रह जयंत पी. ठाकर सं. ओरीएन्ट इन्स्टीट्युट बरोडा 105 | जैन स्तोत्र संचय-१-२-३ माणिक्यसागरसूरिजी सं, आगमोद्धारक सभा 106 | सन्मति तर्क प्रकरण भाग-१,२,३ सिद्धसेन दिवाकर सुखलाल संघवी 107 | सन्मति तर्क प्रकरण भाग-४.५ सिद्धसेन दिवाकर सुखलाल संघवी 108 | न्यायसार - न्यायतात्पर्यदीपिका सतिषचंद्र विद्याभूषण एसियाटीक सोसायटी 109 | जैन लेख संग्रह भाग-१ पुरणचंद्र नाहर | पुरणचंद्र नाहर 110 | जैन लेख संग्रह भाग-२ पुरणचंद्र नाहर सं./हि पुरणचंद्र नाहर 111 | जैन लेख संग्रह भाग-३ पुरणचंद्र नाहर सं./हि । पुरणचंद्र नाहर 112 | | जैन धातु प्रतिमा लेख भाग-१ कांतिविजयजी सं./हि | जिनदत्तसूरि ज्ञानभंडार 113 | जैन प्रतिमा लेख संग्रह दौलतसिंह लोढा सं./हि | अरविन्द धामणिया 114 | राधनपुर प्रतिमा लेख संदोह विशालविजयजी सं./गु | यशोविजयजी ग्रंथमाळा 115 | प्राचिन लेख संग्रह-१ विजयधर्मसूरिजी सं./गु | यशोविजयजी ग्रंथमाळा 116 | बीकानेर जैन लेख संग्रह अगरचंद नाहटा सं./हि नाहटा ब्रधर्स 117 | प्राचीन जैन लेख संग्रह भाग-१ जिनविजयजी सं./हि | जैन आत्मानंद सभा 118 | प्राचिन जैन लेख संग्रह भाग-२ जिनविजयजी सं./हि | जैन आत्मानंद सभा 119 | गुजरातना ऐतिहासिक लेखो-१ गिरजाशंकर शास्त्री सं./गु | फार्वस गुजराती सभा 120 | गुजरातना ऐतिहासिक लेखो-२ गिरजाशंकर शास्त्री सं./गु | फार्बस गुजराती सभा 121 | गुजरातना ऐतिहासिक लेखो-३ गिरजाशंकर शास्त्री फार्बस गुजराती सभा 122 | ऑपरेशन इन सर्च ऑफ संस्कृत मेन्यु. इन मुंबई सर्कल-१ | पी. पीटरसन रॉयल एशियाटीक जर्नल 123|| | ऑपरेशन इन सर्च ऑफ संस्कृत मेन्यु. इन मुंबई सर्कल-४ पी. पीटरसन रॉयल एशियाटीक जर्नल 124 | ऑपरेशन इन सर्च ऑफ संस्कृत मेन्यु. इन मुंबई सर्कल-५ पी. पीटरसन रॉयल एशियाटीक जर्नल 125 | कलेक्शन ऑफ प्राकृत एन्ड संस्कृत इन्स्क्रीप्शन्स पी. पीटरसन | भावनगर आर्चीऑलॉजीकल डिपा. 126 | विजयदेव माहात्म्यम् | जिनविजयजी सं. जैन सत्य संशोधक 514 454 354 सं./हि 337 354 372 142 336 364 218 656 122 764 404 404 540 274 सं./गु 414 400 Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ श्री आशापूरण पार्श्वनाथ जैन ज्ञानभंडार 754 194 3101 276 69 100 136 266 244 संयोजक-शाह बाबुलाल सरेमल - (मो.) 9426585904 (ओ.) 22132543 - ahoshrut.bs@gmail.com शाह वीमळाबेन सरेमल जवेरचंदजी बेडावाळा भवन हीराजैन सोसायटी, रामनगर, साबरमती, अमदावाद-05. अहो श्रुतज्ञानम् ग्रंथ जीर्णोद्धार - संवत २०६८ (ई. 2012) सेट नं.-४ प्रायः अप्राप्य प्राचीन पुस्तकों की स्केन डीवीडी बनाई उसकी सूची। यह पुस्तके www.ahoshrut.org वेबसाइट से भी डाउनलोड कर सकते हैं। क्रम | पुस्तक नाम कर्ता / संपादक भाषा | प्रकाशक 127 | महाप्रभाविक नवस्मरण साराभाई नवाब गुज. साराभाई नवाब 128 | जैन चित्र कल्पलता साराभाई नवाब गुज. साराभाई नवाब 129 | जैन धर्मनो प्राचीन इतिहास भाग-२ हीरालाल हंसराज गुज. हीरालाल हंसराज 130 | ओपरेशन इन सर्च ओफ सं. मेन्यु. भाग-६ पी. पीटरसन अंग्रेजी | एशियाटीक सोसायटी 131 | जैन गणित विचार कुंवरजी आणंदजी गुज. जैन धर्म प्रसारक सभा 132 | दैवज्ञ कामधेनु (प्राचिन ज्योतिष ग्रंथ) शील खंड सं. | ब्रज. बी. दास बनारस 133 || | करण प्रकाशः ब्रह्मदेव सं./अं. | सुधाकर द्विवेदि 134 | न्यायविशारद महो. यशोविजयजी स्वहस्तलिखित कृति संग्रह | यशोदेवसूरिजी गुज. | यशोभारती प्रकाशन 135 | भौगोलिक कोश-१ डाह्याभाई पीतांबरदास गुज. | गुजरात बर्नाक्युलर सोसायटी 136 | भौगोलिक कोश-२ डाह्याभाई पीतांबरदास गुज. | गुजरात वर्नाक्युलर सोसायटी 137 | जैन साहित्य संशोधक वर्ष-१ अंक-१,२ जिनविजयजी हिन्दी | जैन साहित्य संशोधक पुना 138 | जैन साहित्य संशोधक वर्ष-१ अंक-३, ४ जिनविजयजी हिन्दी । जैन साहित्य संशोधक पुना 139 | जैन साहित्य संशोधक वर्ष-२ अंक-१, २ जिनविजयजी हिन्दी | जैन साहित्य संशोधक पुना 140 | जैन साहित्य संशोधक वर्ष-२ अंक-३, ४ जिनविजयजी हिन्दी | जैन साहित्य संशोधक पुना 141 | जैन साहित्य संशोधक वर्ष-३ अंक-१,२ ।। जिनविजयजी हिन्दी | जैन साहित्य संशोधक पुना 142 | जैन साहित्य संशोधक वर्ष-३ अंक-३, ४ जिनविजयजी हिन्दी | जैन साहित्य संशोधक पुना 143 | नवपदोनी आनुपूर्वी भाग-१ सोमविजयजी गुज. शाह बाबुलाल सवचंद 144 | नवपदोनी आनुपूर्वी भाग-२ सोमविजयजी | शाह बाबुलाल सवचंद 145 | नवपदोनी आनुपूर्वी भाग-३ सोमविजयजी गुज. शाह बाबुलाल सवचंद 146 | भाषवति शतानंद मारछता सं./हि | एच.बी. गुप्ता एन्ड सन्स बनारस 147 | जैन सिद्धांत कौमुदी (अर्धमागधी व्याकरण) रत्नचंद्र स्वामी प्रा./सं. | भैरोदान सेठीया 148 | मंत्रराज गुणकल्प महोदधि जयदयाल शर्मा हिन्दी | जयदयाल शर्मा 149 | फक्कीका रत्नमंजूषा-१, २ कनकलाल ठाकूर सं. हरिकृष्ण निबंध 150 | अनुभूत सिद्ध विशायंत्र (छ कल्प संग्रह) मेघविजयजी सं./गुज | महावीर ग्रंथमाळा 151 | सारावलि कल्याण वर्धन सं. पांडुरंग जीवाजी 152 | ज्योतिष सिद्धांत संग्रह विश्वेश्वरप्रसाद द्विवेदी सं. बीजभूषणदास बनारस 153| ज्ञान प्रदीपिका तथा सामुद्रिक शास्त्रम् रामव्यास पान्डेय सं. | जैन सिद्धांत भवन नूतन संकलन | आ. चंद्रसागरसूरिजी ज्ञानभंडार - उज्जैन हस्तप्रत सूचीपत्र हिन्दी | श्री आशापुरण पार्श्वनाथ जैन ज्ञानभंडार २ | श्री गुजराती श्वे.मू. जैन संघ-हस्तप्रत भंडार - कलकत्ता | हस्तप्रत सूचीपत्र हिन्दी | श्री आशापुरण पार्श्वनाथ जैन ज्ञानभंडार 274 168 282 182 गुज. 384 376 387 174 320 286 272 142 260 232 160 Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ श्री आशापूरण पार्श्वनाथ जैन ज्ञानभंडार संयोजक - शाह बाबुलाल सरेमल - (मो.) 9426585904 (ओ.) 22132543ahoshrut.bs@gmail.com शाह वीमळाबेन सरेमल जवेरचंदजी बेडावाळा भवन हीराजैन सोसायटी, रामनगर, साबरमती, अमदावाद-05. अहो श्रुतज्ञानम् ग्रंथ जीर्णोद्धार क्रम विषय संपादक/प्रकाशक प्रायः अप्राप्य प्राचीन पुस्तकों की स्केन डीवीडी बनाई उसकी सूची। यह पुस्तके www.ahoshrut.org वेबसाइट से भी डाउनलोड कर सकते हैं। पुस्तक नाम 154 उणादि सूत्रो ओफ हेमचंद्राचार्य 155 | उणादि गण विवृत्ति कर्त्ता / संपादक पू. हेमचंद्राचार्य पू. हेमचंद्राचार्य 156 प्राकृत प्रकाश-सटीक 157 द्रव्य परिक्षा और धातु उत्पत्ति 158 आरम्भसिध्धि सटीक 159 खंडहरो का वैभव 160 बालभारत 161 गिरनार माहात्म्य 162 | गिरनार गल्प 163 प्रश्नोत्तर सार्ध शतक 164 भारतिय संपादन शास्त्र 165 विभक्त्यर्थ निर्णय 166 व्योम वती - १ 167 व्योम वती - २ 168 जैन न्यायखंड खाद्यम् 169 हरितकाव्यादि निघंटू 170 योग चिंतामणि- सटीक 171 वसंतराज शकुनम् 172 महाविद्या विडंबना 173 ज्योतिर्निबन्ध 174 मेघमाला विचार 175 मुहूर्त चिंतामणि- सटीक 176 | मानसोल्लास सटीक - १ 177 मानसोल्लास सटीक - २ 178 ज्योतिष सार प्राकृत 179 मुहूर्त संग्रह 180 हिन्दु एस्ट्रोलोजी भामाह ठक्कर फेरू पू. उदयप्रभदेवसूरिजी पू. कान्तीसागरजी पू. अमरचंद्रसूरिजी दौलतचंद परषोत्तमदास पू. ललितविजयजी पू. क्षमाकल्याणविजयजी मूलराज जैन गिरिधर झा शिवाचार्य शिवाचार्य संवत २०६९ (ई. 2013) सेट नं. ५ - - यशोविजयजी व्याकरण व्याकरण व्याकरण धातु ज्योतीष शील्प प्रकरण साहित्य न्याय न्याय न्याय उपा. न्याय भाव मिश्र आयुर्वेद पू. हर्षकीर्तिसूरिजी आयुर्वेद ज्योतिष पू. भानुचन्द्र गणि टीका ज्योतिष पू. भुवनसुन्दरसूरि टीका शिवराज ज्योतिष ज्योतिष पू. विजयप्रभसूरी रामकृत प्रमिताक्षय टीका ज्योतिष भुलाकमल्ल सोमेश्वर ज्योतिष भुलाकमल्ल सोमेश्वर ज्योतिष भगवानदास जैन ज्योतिष अंबालाल शर्मा ज्योतिष पिताम्बरदास त्रीभोवनदास ज्योतिष काव्य तीर्थ तीर्थ भाषा संस्कृत संस्कृत प्राकृत संस्कृत/हिन्दी संस्कृत हिन्दी संस्कृत संस्कृत / गुजराती संस्कृत/ गुजराती हिन्दी हिन्दी संस्कृत संस्कृत संस्कृत संस्कृत / हिन्दी संस्कृत/हिन्दी संस्कृत / हिन्दी संस्कृत संस्कृत संस्कृत संस्कृत/ गुजराती संस्कृत संस्कृत संस्कृत प्राकृत / हिन्दी गुजराती गुजराती जोहन क्रिष्टे पू. मनोहरविजयजी जय कृष्णदास गुप्ता भंवरलाल नाहटा पू. जितेन्द्रविजयजी भारतीय ज्ञानपीठ पं. शीवदत्त जैन पत्र हंसकविजय फ्री लायब्रेरी साध्वीजी विचक्षणाश्रीजी जैन विद्याभवन, लाहोर चौखम्बा प्रकाशन संपूर्णानंद संस्कृत युनिवर्सिटी संपूर्णानंद संस्कृत विद्यालय बद्रीनाथ शुक्ल शीव शर्मा लक्ष्मी वेंकटेश प्रेस खेमराज कृष्णदास सेन्ट्रल लायब्रेरी आनंद आश्रम मेघजी हीरजी अनूप मिश्र ओरिएन्ट इन्स्टीट्यूट ओरिएन्ट इन्स्टीट्यूट भगवानदास जैन शास्त्री जगन्नाथ परशुराम द्विवेदी पिताम्बरदास टी. महेता पृष्ठ 304 122 208 70 310 462 512 264 144 256 75 488 226 365 190 480 352 596 250 391 114 238 166 368 88 356 168 Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ क्रम 181 182 श्री आशापूरण पार्श्वनाथ जैन ज्ञानभंडार संयोजक - शाह बाबुलाल सरेमल - (मो.) 9426585904 (ओ.) 22132543. E-mail : ahoshrut.bs@gmail.com शाह विमलाबेन सरेमल जवेरचंदजी बेडावाळा भवन हीराजैन सोसायटी, रामनगर, साबरमती, अमदावाद-380005. अहो श्रुतज्ञानम् ग्रंथ जीर्णोद्धार संवत २०७१ (ई. 2015) सेट नं.-६ 192 प्रायः अप्राप्य प्राचीन पुस्तकों की डिजिटाइझेशन द्वारा डीवीडी बनाई उसकी सूची। यह पुस्तके www.ahoshrut.org वेबसाइट से भी डाउनलोड कर सकते हैं। विषय पुस्तक नाम काव्यप्रकाश भाग-१ काव्यप्रकाश भाग-२ काव्यप्रकाश उल्लास-२ अने ३ 183 184 नृत्यरत्न कोश भाग-१ 185 नृत्यरत्न कोश भाग- २ 186 नृत्याध्याय 187 संगीरत्नाकर भाग १ सटीक 188 संगीरत्नाकर भाग २ सटीक 189 संगीरत्नाकर भाग-३ सटीक 190 संगीरत्नाकर भाग-४ सटीक 191 संगीत मकरन्द संगीत नृत्य अने नाट्य संबंधी जैन ग्रंथो 193 न्यायविंदु सटीक 194 शीघ्रबोध भाग-१ थी ५ 195 शीघ्रबोध भाग-६ थी १० 196 शीघ्रबोध भाग- ११ थी १५ 197 शीघ्रबोध भाग - १६ थी २० 198 शीघ्रबोध भाग- २१ थी २५ 199 अध्यात्मसार सटीक 200 | छन्दोनुशासन 201 मग्गानुसारिया कर्त्ता / टिकाकार पूज्य मम्मटाचार्य कृत पूज्य मम्मटाचार्य कृत उपा. यशोविजयजी श्री कुम्भकर्ण नृपति श्री नृपति श्री अशोकमलजी श्री सारंगदेव श्री सारंगदेव श्री सारंगदेव श्री सारंगदेव नारद - - - श्री हीरालाल कापडीया पूज्य धर्मोतराचार्य पूज्य ज्ञानसुन्दरजी पूज्य ज्ञानसुन्दरजी पूज्य ज्ञानसुन्दरजी पूज्य ज्ञानसुन्दरजी पूज्य ज्ञानसुन्दरजी पूज्य गंभीरविजयजी एच. डी. बेलनकर श्री डी. एस शाह भाषा संस्कृत संस्कृत संस्कृत संस्कृत संस्कृत संस्कृत/हिन्दी संस्कृत/अंग्रेजी संस्कृत/अंग्रेजी संस्कृत/अंग्रेजी संस्कृत/अंग्रेजी संस्कृत गुजराती संस्कृत हिन्दी हिन्दी हिन्दी हिन्दी हिन्दी संस्कृत/ गुजराती संस्कृत संस्कृत/गुजराती संपादक/प्रकाशक पूज्य जिनविजयजी पूज्य जिनविजयजी यशोभारति जैन प्रकाशन समिति श्री रसीकलाल छोटालाल श्री रसीकलाल छोटालाल श्री वाचस्पति गैरोभा श्री सुब्रमण्यम शास्त्री श्री सुब्रमण्यम शास्त्री श्री सुब्रमण्यम शास्त्री श्री सुब्रमण्यम शास्त्री श्री मंगेश रामकृष्ण तेलंग मुक्ति-कमल जैन मोहन ग्रंथमाला श्री चंद्रशेखर शास्त्री सुखसागर ज्ञान प्रसारक सभा सुखसागर ज्ञान प्रसारक सभा सुखसागर ज्ञान प्रसारक सभा सुखसागर ज्ञान प्रसारक सभा सुखसागर ज्ञान प्रसारक सभा नरोत्तमदास भानजी सिंघी जैन शास्त्र शिक्षापीठ ज्ञातपुत्र भगवान महावीर ट्रस्ट पृष्ठ 364 222 330 156 248 504 448 444 616 632 84 244 220 422 304 446 414 409 476 444 146 Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ श्री आशापूरण पार्श्वनाथ जैन ज्ञानभंडार संयोजक-शाह बाबुलाल सरेमल - (मो.) 9426585904 (ओ.) 22132543. E-mail : ahoshrut.bs@gmail.com शाह विमळाबेन सरेमल जवेरचंदजी बेडावाळा भवन हीराजैन सोसायटी, रामनगर, साबरमती, अमदावाद-380005. अहो श्रुतज्ञानम् ग्रंथ जीर्णोद्धार - संवत २०७२ (ई. 201६) सेट नं.-७ प्रायः अप्राप्य प्राचीन पुस्तकों की डिजिटाइझेशन द्वारा डीवीडी बनाई उसकी सूची। पृष्ठ 285 280 315 307 361 301 263 395 क्रम पुस्तक नाम 202 | आचारांग सूत्र भाग-१ नियुक्ति+टीका 203 | आचारांग सूत्र भाग-२ नियुक्ति+टीका 204 | आचारांग सूत्र भाग-३ नियुक्ति+टीका 205 | आचारांग सूत्र भाग-४ नियुक्ति+टीका 206 | आचारांग सूत्र भाग-५ नियुक्ति+टीका 207 | सुयगडांग सूत्र भाग-१ सटीक 208 | सुयगडांग सूत्र भाग-२ सटीक 209 | सुयगडांग सूत्र भाग-३ सटीक 210 | सुयगडांग सूत्र भाग-४ सटीक 211 | सुयगडांग सूत्र भाग-५ सटीक 212 | रायपसेणिय सूत्र 213 | प्राचीन तीर्थमाळा भाग-१ 214 | धातु पारायणम् 215 | सिद्धहेम शब्दानुशासन लघुवृत्ति भाग-१ 216 | सिद्धहेम शब्दानुशासन लघुवृत्ति भाग-२ 217 | सिद्धहेम शब्दानुशासन लघुवृत्ति भाग-३ 218 | तार्किक रक्षा सार संग्रह बादार्थ संग्रह भाग-१ (स्फोट तत्त्व निरूपण, स्फोट चन्द्रिका, 219 प्रतिपादिक संज्ञावाद, वाक्यवाद, वाक्यदीपिका) वादार्थ संग्रह भाग-२ (षट्कारक विवेचन, कारक वादार्थ, 220 | समासवादार्थ, वकारवादार्थ) | बादार्थ संग्रह भाग-३ (वादसुधाकर, लघुविभक्त्यर्थ निर्णय, 221 __ शाब्दबोधप्रकाशिका) 222 | वादार्थ संग्रह भाग-४ (आख्यात शक्तिवाद छः टीका) कर्ता / टिकाकार भाषा संपादक/प्रकाशक | श्री शीलंकाचार्य | गुजराती | श्री माणेक मुनि श्री शीलंकाचार्य | गुजराती श्री माणेक मुनि श्री शीलंकाचार्य | गुजराती श्री माणेक मुनि श्री शीलंकाचार्य | गुजराती श्री माणेक मुनि श्री शीलंकाचार्य गुजराती श्री माणेक मुनि श्री शीलंकाचार्य | गुजराती | श्री माणेक मुनि श्री शीलंकाचार्य | | गुजराती | श्री माणेक मुनि श्री शीलंकाचार्य | गुजराती | श्री माणेक मुनि श्री शीलंकाचार्य | गुजराती | श्री माणेक मुनि श्री शीलंकाचार्य | गुजराती श्री माणेक मुनि श्री मलयगिरि | गुजराती श्री बेचरदास दोशी आ.श्री धर्मसूरि | सं./गुजराती | श्री यशोविजयजी ग्रंथमाळा श्री हेमचंद्राचार्य | संस्कृत आ. श्री मुनिचंद्रसूरि श्री हेमचंद्राचार्य | सं./गुजराती | श्री बेचरदास दोशी श्री हेमचंद्राचार्य | सं./गुजराती | श्री बेचरदास दोशी श्री हेमचंद्राचार्य | सं./गुजराती श्री बेचरदास दोशी आ. श्री वरदराज संस्कृत राजकीय संस्कृत पुस्तकालय विविध कर्ता संस्कृत महादेव शर्मा 386 351 260 272 530 648 510 560 427 88 विविध कर्ता । संस्कृत | महादेव शर्मा 78 महादेव शर्मा 112 विविध कर्ता संस्कृत रघुनाथ शिरोमणि | संस्कृत महादेव शर्मा 228 Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ શ્રી વિજયપ્રભસૂરિ વિરચિત મેઘમાળા વિચાર (રૂદ્રયામલ તંત્ર અન્તગત પૂરવણી સાથે) પ્રકાશક: મેસર્સ મેઘજી હીરજી જૈન બુકસેલર્સ, ૫૬૬, પાયની મુંબઇ, સંવત ૧૯૮૧ .. પાલીતાણા શ્રી બહાદુરસીંહજી પ્રીન્ટીંગ પ્રેસમાં શા. અમરચંદ બહેચરદાસે છાપ્યા. L કિંમત આઠ આના [ સને ૧૯૨૫ Aho ! Shrutgyanam Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ == ---70 == શ્રી વિજયપ્રભસૂરિ વિરચિત મેધમાળા વિચાર. ( રૂદ્રયામલ તંત્ર અન્તર્ગત પૂરવણી સાથે ) પ્રકાશક મેસસ મેધજી હીરજી જૈન બુકસેલર્સ ૫૬૬ પાયધુની મુંછે. સંવત ૧૯૮૧ સને ૧૯૨૫ પાલીતાણા શ્રી બહાદુરસીંહજી પ્રીન્ટીંગ પ્રેસમાં શા અમરચંદ બહેચરદાસે છાપ્યા. કિંમત આઠ આના. Aho! Shrutgyanam Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ # ೫ ೬ ૨ ಸ ૬ ದ % ೧ $ ಇ જ , અડાકર ણ : ૯૯૯૯૯૯૯૯ શ્રાવણમાં છે. સંવત ૧૯૮૧ 999999૪૯૯. ૯ ૯૯૮:૯૯૯૯૯૯૯૯૯૯૯૯&@ ગુજરાતી કલ્પસૂત્ર અધિક સચિત્ર બહાર પડશે કિ. રૂા. ૪-૦-૦ બહાર પડી ચુક્યા છે – ૧ ચંદરાજા રાણી ગુણાવળી અને કૂર રાણું વિરમતીના સચિત્ર ચરિત્ર | કિંમત રૂા. ૨૮-૦ ૨ મહાન આચાર્ય શ્રીસિદ્ધસેનદિવાકર ચરિત્ર કિંમત રૂા. ૧-૮-૦ ૩ જ્ઞાનપ્રદીપ ભાષાંતર કિં. રૂ. ૩-૦-૦ ૪ ઇસ્લામના ઓલીયા કિં. રૂા.૮-૮-૦ કા. પ ઉમેદઅનુભવ-સચિત્ર કિ. ૧-૪-૦ લખે – ચિ. મેઘજી હીરજી બુકસેલર પદ૬ પાયધુની ಸ $ = ಗ ಸ $ 8 ಹ 8 ದ ಸ 8. ૪ ಸ ನ ૪ ಗ મુંબઈ પહહહહહકારણaફકgara:58899899) જૈન શુકનાવાળી કિ. ૦-૪-૦ જ પડશે. ફિકહ શકકર 999999999999 પડશે. Aho ! Shrutgyanam Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - ; - - --- -- - 'E. પ્રસ્તાવના. આ દેશની સુખસંપત્તિને સઘળો આધાર વરસાદ ઉપર રહેલે છે એ વાત કંઈ નવેસરથી કહેવાની જરૂર નથી. શિયાળાની કડકડતી ઠંડી અને ઉન્ડાળાને આગ વરસાવતે તાપ જ્યારે આપણે સહન કરતાં હોઈએ છીએ ત્યારે આપણી દૃષ્ટિ કેવળ વર્ષારાતુ તરફ જ વળેલી હોય છે. અતિશય ટાઢ અથવા અતિશય ગરમી પડે ત્યારે વર્ષાઋતુ પણ એટલી જ ફળદાયક નીવડશે એમ માનીએ છીએ. પાણી આપણું જીવન છે, અને વષાહિતુ તે આપણું જીવનનું યે જીવન છે એમ કહીએ તે અત્યુતિ ન ગણાય. - અત્યારનું વિજ્ઞાનશાસ્ત્ર ઘણી ઘણું ગુઢ અને ન સમજાય તેવી બાબતે ઉપર પિતાનાં તેજસ્વી કીરણ ફેકી રહ્યું છે. વરસાદને વાયુ સાથે કેવા પ્રકારને સંબંધ છે. વરસાદને સૂર્ય Aho ! Shrutgyanam Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ નાં કિરણ સાથે કેટલી ઘનિષ્ટતા છે, ભેજ અને વૃક્ષે વરસાદને કેવી રીતે આકર્ષે છે ઈત્યાદિક રહસ્ય ધીમેધીમે વિજ્ઞાન ઉકેલતું જાય છે. આપણા પૂર્વાચાર્યોએ વરસાદની સાથે ગ્રહ નક્ષત્ર-રાશી વિગેરેને સંબંધ વિચાર્યું હતું અને તેથી તેઓ પણ મેઘ-વરસાદના રહસ્ય વિષે કેટલીક આશ્ચર્યજનક શોધ કરી શકયા હતા. આ ગ્રંથ એવાજ એક પંડિત પૂર્વાચાર્યની અદ્દભૂત કૃતિ છે.. આ ગ્રંથના કર્તા શ્રી વિજય પ્રભ સૂરિએ દરેક માસ વિષે અલગ અલગ વિવેચન કરી, ચાતુર્માસમાં તેનાં કેવા સારું અથવા નરસાં પરિણામ આવશે તે જણાવ્યું છે. અમે આશા રાખીએ છીએ કે તેમને અનુભવ અથવા અવલોકન અને અભ્યાસ આપણા જેવા સાધારણ માણસને માટે ઘણેજ ઉપગી થઈ પડશે. પૂર્વાચાયત મેઘમાળા” ના અંતે એક ન્હાની શી પુરવણી પણ અમે શ્રી રૂક્યામલ તંત્રમાંથી ઉતારી છે અને તે પણ ઘણી માર્ગદર્શક થઈ પડશે એમ માનીએ છીએ. શ્રી રૂદ્રયામલતંત્ર કયારે લખાયું અને તેના લેખક કોણ હશે એ બરાબર જણાયું નથી. પણ તેમના આ શબ્દો – Aho ! Shrutgyanam Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ असत्यवादिनो दृश्यते नाना जनपदाः प्रिये मेया न वर्षते तत्र सौराष्ट्र पूर्वसागरे હે પ્રિયે ! અસત્ય બોલનાર કેટલાક દેશો હોય છે. પૂર્વસાગર તરફને સે રાષ્ટ્ર પણ એ જ એક દેશ છે અને તેથી ત્યાં વરસાદ પડતું નથી.” આપણને એને ચક્તિ કરે છે ! આ ઉદ્ગાર ઘણા જુના છે તેથી તેની સામે કંઈ ચર્ચા કરવી નિરર્થક છે. પરંતુ રૂદ્રયામલતંત્રના કર્તાને સૈારાષ્ટ્ર દેશને કઈક કહે અનુભવ થયે હશે એમ તે ચકકસ જણાય છે. અસ્તુ. અમે શ્રી વિજય પ્રભસૂરીના શબ્દને અને ભાવને જ વળગી રહીને આ ભાષાંતર પ્રકટ કર્યું છે. અમારી અપમતિ પ્રમાણે ક્યાંઈ સુધારા વધારે કે બગાડે કર્યો નથી ખેડૂતો, વેપારીએ અને સાધારણ જનતા પણ તેને લાભ મેળવે એવી અમે ઉમેદ રાખીએ છીએ. પ્રકાશક, Aho ! Shrutgyanam Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ત્રિકાળદશી શ્રી નરચંદ્ર મહારાજ તથા શ્રી હીરવિજયમહારાજ પ્રણીત નરચંદ્ર જૈન તિષ અને જ્યોતિષ હાર કિસ્મત રૂ. ૩-૦-૦ (પિસ્ટેજ વી. પી. ખર્ચ જુદું.) તમારે કોઈ જોષીના એશીયાળા રહેવાની હવે જરૂર નથી, કારણ કે આ ગ્રંથમાં તિષ સંબંધી બે સમર્થ આચાર્યોએ અગણિત વિષયે ઉપર ભરચક વિવેચને કર્યું છે. સાથી મેટી ખુબી તે આ ગ્રંથમાં એજ છે કે ઘણા તિષીઓ આંખે પાટા બંધાવી ઉંડા કુવામાં ઉતારે છે, તેમ આમાં ઠગાવાની કે છેતરાવાની બીલકુલ ભીતિ રહેતી નથી. કારણ કે જેનઆચાર્યોની નિસ્પૃહતા, નિર્ભયતા અને નિરાડંબરથી કેણ અજાણ્યું છે? તેમને એ તે શું સ્વાર્થ હોય કે લેકેને છેતરવાનું પાપ હરે ? ખરેખર નરચંદ્ર મહારાજે અને હીરવિજયસૂરિ મહારાજે કેવળ સંસારીઓના હિતાર્થે જ આ ગ્રંથ રચ્યા છે. મનુષ્ય ઉપર એક પછી એક નવગ્રહ હંમેશાં સારાંમાઠાં આવ્યે જાય છે. માઠા ગ્રહમાં માણસ આકુળ વ્યાકુળ બની જાય છે, આમ તેમ દેહાદેડ કરે છે, પણ તેમ ન કરતાં જે જાપ કરવાથી ગ્રહશાન થાય તે જાપ કરવાની રીત આ ગ્રંથમાં ખાસ આપેલ છે. ઉપરાંત આ ગ્રંથમાં વર્ષના ચાર સ્તંભનો યંત્ર આપે છે, તે પરથી ચાલુ વર્ષ અથવા ગમે તે વર્ષ કેવું નીવડશે તેની પણ સહેજે કલ્પના થઈ શકશે. Aho ! Shrutgyanam Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ સ્ત્રી-પુરૂષને સાચે સલાહકાર - વિવેક વિલાસ સચિત્ર. આજે પાંચમીવાર પ્રકટ થાય છે અને અમારા ૨જીસ્ટરમાં હજારે ગ્રાહકનાં નામ અગાઉથી જ નેંધાઈ ગયાં છે પરચુરણ ખરીદનારા ભાઈઓએ પહેલી તકે આવી, આ ગ્રંથ જોઈ જ અને પસંદ પડે તે તેજ વ ખતે ખરીદી લે કે પુછશે કે આ વખતે કંઈ ખાસ ખુબી છે ખરી? જવાબમાં એટલું જ જણાવવાનું કે પહેલી ચાર આવૃત્તિએ કરતાં આમાં મનુષ્યની દશ દશાઓ સાચત્ર, શાસ્ત્રાનુસાર શુકનશાસ્ત્ર અને યુરોપની ધરાને ધ્રુજાવનાર મહાન નેપોલીયનનું રમલશાસ્ત્ર પણ ઉમેરવામાં આવ્યું છે, જેને ઉપગ એક વૃદ્ધથી લઈ બાળકે સુદ્ધાં પણ સહેલાઈથી કરી શકશે. આ ગ્રંથ શુકનશાસ્ત્ર, રતિશાસ્ત્ર, સામુદ્રિકશાસ્ત્ર, દર્શનશાસ્ત્ર, નીતિશાસ્ત્ર, વેદિકચર્ચા - તિષશાસ્ત્ર, ઉપરાંત ધર્મશાસ્ત્ર, આચારવિધિને તે એક માટે સમુદ્ર છે અને તે વાત તે કયારનીયે પુરવાર થઈ ચુકી છે. લગભગ ૫૦૦ પાનાના દળદાર-સુંદર ચિત્રથી ભરપુર ગ્રંથની કીમત ઓછામાં ઓછી હોઈ શકે તેટલી જ છે રાખવામાં આવી છે. અર્થાત રૂા. ૩-૦-૦ પટેજ વિગેરે અલગ. આ ગ્રંથ અમારા સિવાય બીજા કેઈબી સ્થળે ] મળી શકશે નહીં. Aho ! Shrutgyanam Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ apped boposed coco :::: තත්පතයක වැකවම જૈન જ્યેાતિષ શાસ્ત્રના પ્રધાન ગ્રંથ ચાદ પૂ ધર· શ્રુતકેવળી શ્રી ભદ્રખાહુબલસ્વામીએ રચેલી શ્રી ભદ્રબાહુ સંહિતા. ( સવાદ રૂપે તૈયાર કરનાર રા સુશીલ. ) આ દુર્લભ અને અમુલ્ય ગ્રંથમાં સૂર્ય, ચંદ્ર અને ખીજા ગ્રહાની ગતિ સ્થિતિ ઉપરથી આ પૃથ્વી ઉપર કેવી અસર થાય છે તેનું વિગતવાર સ્પષ્ટીકરણ કરવામાં આવ્યું છે. વીજળી, વરસાદ, ઉલ્કાપાત અને ખાધા ખેારાકીની ચીજોના ભાવ, રૂ વિગેરેની તેજી–મંદી, વિવિધ સ્વમોનાં પરિણામ તેમજ બીજી દૈવી વિદ્યાઓ વિષે એક બાળક પણ સમજી શકે એવી રીતે વિવેચન કરવામાં આવ્યું છે. લગભગ કેવળી ભગવાન જેટલું અપૂર્વ જ્ઞાન ધરાવનાર પૂČચાર્યની કૃતિ વિષે અભિપ્રાય આપવા એ સાહસજ ગણાય, એમ ધારી અમે તે વિષે માનજ રહીએ છીએ. આ ગ્રંથ એક ગરીબથી લઇ લક્ષાધિપતિને, એક શ્રાવકથી લઈ મુનિ મહારાજને એક સરખા ઉપયોગી થઇ પડે તેમ છે. કારણકે તેમાં વ્યવહાર અને બીજી જાણુવા જેવી ઘણી વાતાના ખુબ ખુબીથી ખુલાસા કરવામાં માવ્યા છે. કીં. રૂા. ૩-૦-૦ ત્રણ. વ્હેલા તેજ પહેલા. Aho! Shrutgyanam 50 52 50 50 50 50 50 50 50 50 50 50 50 52 50 50 50 50 50 50 50 50 50 50 52 50*50 Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ श्री जिनाय नमः શ્રી વિજયપ્રભસૂરિ વિરચિત મેધમાળા વિચાર श्री युगादि प्रभुं नला, ध्याखा च श्रुतदेवताम् मेधमालाख्य ग्रन्थोऽयं रच्यते जनकामदः १ શ્રી રાષભદેવ પ્રભુને નમસ્કાર કરીને તથા શાસન દેવતાનું ધ્યાન ધરીને, લોકોના વાંછિતને દેનારો આ “મેઘમાળા* નામને ગ્રંથ રચું છું. ૧ सामान्य माहिती कात्तिके मार्गशीर्षे वा संक्रांतौ यदि वर्षति मध्यमं जायते शस्यं पौषमासि मुभिक्षितम् २ કાર્તિક અથવા માગસર માસમાં સંક્રાંતિને દિવસે જે વરસાદ વરસે તે મધ્યમ પ્રકારનું ધાન્ય થાય અને પિષમાસની સંકાતિને દિવસે જે વરસે તે સુકાળ થાય. ૨ Aho ! Shrutgyanam Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (૨) दीपोत्सवदीने वारौ, भौमाकौं न शुभावही संक्रांती वर्षति चेच्च, शुभ मर्थादिके नहि. ३ દીવાળીને દિવસે જે મંગળ તથા વિવાર હોય તે તે શુભ. કરનારાં નથી, અને તે સંકાં તેના દિવસે જે વરસાદ થાય તે. ધન આદિકમાં શુભકારક ન થાય. ૩ *गणिते कार्तिक मासे, चतुर्मासेषु वर्षति मुभिक्षं जायते तत्र, शस्य संपत्ति रुत्तमा. જે કાર્તિક માસમાં ગર્જના થાય (અથવા ગર્ભ ધારણ કરે) તે ચતુર્માસમાં સારો વરસાદ થાય, સુકાળ થાય અને ધાન્યની પેદાશ પણ સારી થાય. ૪ सर्ववर्णास्तथा मेवा, जायंते च पृथक् पृथक् कार्तिके चैत्र मासे तु इदृशं गर्भलक्षणम् . ५ કાર્તિક માસમાં જુદા જુદા રંગનાં જે વાદળાં છટાં છટ થાય તે જાણવું કે વરસાદને ગર્ભ બંધાય છે. ૫ कार्तिके पुष्पनिष्पत्ति मार्गे स्नानं मतं किल, पौषे सत्र शुभो वतो नित्यं मायो घनान्वितः ६ કાર્તિક માસમાં પુષ્યનિષ્પત્તિ, માગસર માસમાં સ્નાન, વિાષ માસમાં ઉત્તમ વાયુ અને માહ મહીને હંમેશાં વાદળાબાલા હાય. ૬ * કઈ સ્થળે ગર્ભિતે એ પાઠ છે, Aho! Shrutgyanam Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (૩) फाल्गुनः फल्गुवातः स्यात् चैत्रे किंचित्पयोदितम् वैशाखः पंचरूपी च ज्येष्ठवोष्मान्वितः शुभः ફાગણ માસમાં ઉત્તમ વાયુ હોય. ચૈત્રમાં થાડાં થાય વાદળાં થાય તથા વૈશાખ માસ જે પંચરૂપી હાય અને જેઠ માસ ગરમીવાળા હાય તા શુભ જાણવા. ૭ मासाष्टक निमित्तेन चतुष्टयम भीष्टदम એવી રીતનાં આઠે માસનાં જો નિમિત્તો હાય તો ચતુમાંસના ચારે મહિનાએ ઇચ્છિતને દેનારા થાય. कार्त्तिक मास. द्वादश्यां कार्त्तिके मासे, शुक्लायां रजनी यदा सकला निर्मला चेच्च, पुष्पबंधः स उच्यते ሪ કારતક માસની જીદ બારસે જો માખી રાત્રિ નિર્મળ ડાય તા તેનું નામ પુષ્પબંધ કહેવાય છે. કામ કોઇ આચાય ના એવા પણ મત છે કે કારતક શુદ ચૌદશની રાત્રી નિળ હાય તે પુષ્પમ ધ કહેવાય. કારતક શુદ્ધિ પડવાને દિવસે જો બુધવાર હાય તેા રસની ચીજોના ભાવ વરસ દરમીયાન ઉંચા રહે. ૮ कार्त्तिका पूर्णमासी चेत् पूर्णा कृत्तिकान्विता सर्व शस्य समुत्पत्तिर्न विरोधो महीभुजाम् ९ કારતક શુદ પુનમ જો પૂર્ણ તથા કૃત્તિકા નક્ષત્રનાળી Aho ! Shrutgyanam • Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (૪) ડાય તે સત્ર ધાન્યની ઉત્પત્તિ થાય, રાજાઆ વચ્ચે કઇ વિ રાધ ન થાય. ૯ अथवा भरणी तद्वत् पूर्णा स्यात् पूर्णिमा दिने कुत्रचिच्च भवेद् दृष्टिः कुत्रचित् स्याद वर्षणम् १० અથવા એવીજ રીતે કારતક શુદ પુનમને દિવસે જે સંપૂર્ણ ભરણી નક્ષત્ર હાય તે! કયાંક વૃષ્ટિ થાય અને કયાંક બિલકુલ વરસાદ ન થાય. ૧૦ अथवा रोहिणी तद्वत्, पूर्णा स्यात् पूर्णिमा दिने, तदा व क्षेमसंतापी, दुर्भिक्ष व प्रजायते. ११ અથવા તેવી જ રીતે કારતક શુદ પુનમને દિવસે જો સંપૂર્ણ રાહિણી નક્ષત્ર હોય તેા ફ્રેમ, સતાપ તથા દુકાળ થાય. બીજા એક પ્રખ્યાત જ્યાતિષી પણ કહે છે કે:— ૧૧ पुष्पबंधं प्रवक्ष्यामि शृणु तत्वेन मानिनि, कार्त्तिक्यां पूर्णमास्यां तु, नक्षत्र कृत्तिका यदि १२ पुष्पबंधः समादिष्ट चतुर्मासेषु वर्षणम्, सुभिक्षः क्षेममारोग्यं, शस्य निष्पत्तिरेव च. १३ : 鼽 હૈ પ્રિયા! હું... તને ખરેખરૂ પુષ્પષ્ઠ ધનું સ્વરૂપ કહે હું તે સાંભળ. કારતક શુદ પુનેમને દિવસે જો કૃત્તિકા નક્ષત્ર હાય તા તેને પુષ્પષ્ટ જાણવા. તેથી ચામાસામાં સારો વરસાદ Aho ! Shrutgyanam Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( ५ ) થાય તેમ જ સુકાળ, ક્ષેમ, આરોગ્ય અને ધાન્ય વિગેરેની નિ પજ પણ સારી હોય. ૧૨ ૧૩ अथवा तद्दिने देवि भरणी चेत्संजायते, १४ रोग दीर्घ मनावृष्टिः षट्खंडे च प्रजायते. વળી હે દેવી !' તે દિવસે જો ભરણી નક્ષત્ર હોય તે છ ખંડમાં રાગની ઘણી ઉત્ત્પત્તિ થાય તેમજ અનાવૃષ્ટિ પણ રહે. ૧૪ संतापा, विविधाकारा उत्पाता विविधास्तथा मध्यमं जायते शस्यं मेघा वर्षति मध्यमाः १५ વળી તેથી વિવિધ પ્રકારનાં સંતાપ ઉત્પાત થાય અને ધાન્ય તેમજ વરસાદ મધ્યમસર થાય. ૧૫ अथवा रोहिणी चेच्च, तद्दिने वर्तते प्रिये द्विपादाचतुःपादाय विकलीभूत मानसाः १६ વળી હૈ પ્રિયે! તે દિવસે જો રાહિણી નક્ષત્ર હાય તે મનુષ્ય અને ચાપગાં જાનવરોના મનમાં પણ પીડા થાય. ૧૬ कार्त्तिके चैत्रमासे तु यददुग्रहणं भवेत् तारकापतनं चैव उल्कापाती यदा भवेत् भूमिकंपो विनियतिः पतंति जळबिंदवः आकाशे च तथा दष्ट्वा कुंडलं चेंदुसूर्ययोः Aho ! Shrutgyanam १७ १८ Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ इंद्रायुधस्य वज्रस्य धूमकेतोश्च दर्शनम् संग्रहं सर्व शस्थानां, प्रयत्नेन तु कारयेत् . १९ કારતક માસમાં જે ચંદ્રનું ગ્રહણ હોય અથવા તારાઓ ખરતા હોય, ઉલ્કાપાત થયે હય, ભૂમિકંપ થયે હેય, નિઘત થયે હેય જળબિંદુ પડ્યાં હેય, આકાશમાં સૂર્ય અને ચંદ્રની આસપાસ કુંડાળું દેખાયું હોય તથા ઇદ્રધનુષ્ય કે ધૂમકેતુ દેખાયે હિય તે જાળવીને સર્વ ધાને સંઘર કરી રાખ. ૧૭ ૧૮ ૧૯ मागशर मास. मार्गादि पंचमासेषु शुक्ल षष्ठी रवेयुता, दुष्कालछत्रभंगं वा जायते हि महीभुजाम्. માગશર વિગેરે પાંચ માસમાં શુદ છઠ્ઠ જે રવિવારી હોય તે દુકાળ તથા રાજાઓના છત્રને ભંગ થાય. ૧ मार्गशोर्षे यदा मासे सप्तमी नवमी दिने, ऐशानी दिशमाश्रित्य दृश्यते मेघमंडलम्. २ स्तोकं वर्षति पर्जन्यो घनवातं समादिशेत , दशम्या मुत्तरो वातः प्रचंडो घनघातकः માગશર માસમાં જે સાતમ અને તેમને દિવસે ઈશાન દિશામાં મેઘમંડળ દેખાય તે વરસાદ થડે થાય, પ્રચંડ વાયુ Aho ! Shrutgyanam Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( ૭ ) વાય, અને દશમને દિવસે ઉત્તર દિશામાં જે પ્રચંડ વાયુ વાય ૢ વરસાદ બિલકુલ ન થાય. ૨,૩ मासस्य मार्गशीर्षस्य मघा नक्षत्रमेव चेत्, कृष्णपक्षे चतुथ्यौ तु सविद्यन्मेघदर्शनम्. तस्मिनृक्षे तदाषाढे जलपूर्णा मही भवेत्, संपूर्णा शस्यनिष्पत्तिः सुभिक्षं च समादिशेत्. માગશર મહિનાના કૃષ્ણપક્ષની ચાથને દિવસે જો મા નક્ષત્ર હાય તથા વિજળી સહિત મેઘનું દર્શન થાય તેા અસાઢ મહિનાના તે નક્ષત્રમાં-મઘા નક્ષત્રમાં-પૃથ્વી જળથી સોંપૂર્ણ થઈ જાય, ધાન્યની પેદાશ ઘણી સારી થાય તથા સુકાળ પણ ચાય, ૪, ૫ रात्रौ दृष्ट्वा दिने दृष्टि दिने दृष्ट्वा भवेन्निशि पुरुष स्त्री संयोगोव विद्युन्मेघ स्तथैव च. શત્રે જો વિજળી જોવામાં આવે તે દિવસે વરસાદ થાય અને દિવસે જોવામાં આવે તે રાત્રે થાય. પુરૂષ અને સ્ત્રીના સમૈગની જેમ વીજળી અને મેઘના સચાગ પણ જાણી ધ્રુવે ૬ कृष्णपक्षे तथाष्टम्यां नवम्यां हस्तभे किल सर्वतो दिशि दृश्येच्च विद्युदभ्रेण संयुता. Aho ! Shrutgyanam Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (૮) तदृक्षे चैव माषाढे जलपूर्णा मही भवेत् । सुभिक्षं शस्य निष्पत्ति वसुधा नंदते तथा. માગશર માસની કૃષ્ણપક્ષની આઠમ તથા નવમને દિવસે જે હસ્ત નક્ષત્ર હેય, અને આકાશમાં વાદળાં સાથે સર્વ દિશાએમાં વિજળી ચમકતી હોય તે આષાઢ મહિનાના તે નક્ષત્રમાં પૃથ્વી જળથી તરબોળ થઈ જાય, સુકાળ થાય, ધાન્યની ઉત્તિ થાય અને પૃથ્વીમાં સર્વત્ર આનંદ રહે. ૭, ૮ चतुर्थी पंचमी षष्ठयां अश्लेषा च मघा तथा यदा च पूर्वफारुक्षं त्रिरात्रं वषेते ध्रुवम्. માગશર માસની ચેથ, પાંચમ અને છ ને દિવસે જે અ*લેષા, મઘા તથા પૂર્વા ફાલ્યુની નક્ષત્ર હેય તે ખરેખર ત્રણ દિવસ સુધી વરસાદ થાય. ૯ अष्टमी नवमी चैव चित्रनक्षत्रसंयुता आषाढे श्वेतपक्षे च तद्दिने वर्षते ध्रुवम्. १० માગશર માસની આઠમ અને નેમ જે ચિત્ર નક્ષત્રવાળી હોય તે આષાઢ માસના શુકલ પક્ષમાં તે દિવસે એ ખરેખર વરસાદ થાય. ૧૦ नवमी दशमी चैव एकादशी यदा भवेत् । स्वाति नक्षत्र संयुक्ता, शस्यनाशो जलंविना. ११ માગશર માસની નેમ, દશમ તથા અગીયારસ જે સ્વાતિ Aho ! Shrutgyanam Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ નક્ષત્રવાળી હોય તે પાણી વિના ખેતીને નાશ થવાને એમ સમજી રાખવું. ૧૧ વ્યવહારકલ્પમાં શ્રી હરિભદ્રસૂરિએ પણ मार्गशीर्ष नवमी दशमी चैकादशी च तिथिरत्र कराला स्वातिरुक्षसहिता सितपक्ष्या शस्यनाशकलिता कलिताका. १२ માગશર માસના શુકલ પક્ષની નેમ દશમ અને અગીયારષ્ટની તિથિ જે સ્વાતિ નક્ષત્રવાળી હોય તે તેને ભંયકર, ધાન્યને નાશ કરનારી તથા કષ્ટ ઉપજાવનારી સમજવી. ૧૨ द्वादश्यां च त्रयोदश्यां चतुर्दश्यां तथैव च अमावास्यां तथा च स्यान् नक्षत्रं च मघाभिधम् १३ संध्याकाल श्च तासु चेन् मेघबिंदु समन्वितः आषाढे श्वतपक्षे तु वर्षते नात्र संशयः १४ માગશર માસની બારસ તેરસ ચાદશ તથા અમાસને દિવસે જે મઘા નક્ષત્ર હોય અને તે તિથિઓને સંધ્યાકાળ જે મેઘનાં બિંદુએ કરી સહિત હોય તે આષાઢ મહિનાના શુકલ પક્ષમાં જરૂર વરસાદ વરસે. ૧૩, ૧૪ पोष मास. पौष शुक्ल चतुर्थ्यां तु विद्युतां दर्शनं शुभम् अभ्रच्छन्नं नमः श्रेष्ठ मस्यामिंद्रधनुस्तथा. १ Aho ! Shrutgyanam Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (१०) પિષ મહિનાની શુકલ ચતુથીને દિવસે જે વિજળી દેખાય, આકાશ વાદળથી છવાયેલું જણાય તથા ઇંદ્ર ધનુષ્ય નજરે ચડે તે તે ઉત્તમ જાણવાં ૧ मेषपदं गतश्चंद्रो गर्जन पूर्वदिग्गतम् कुंडलं च तथा भानौ मुभिक्षं जायते तदा २ વળી તે દિવસે જે ચંદ્ર મેષરાશિમાં હોય, પૂર્વ દિશામાં ગર્જના થાય અને સૂર્યની આસપાસ કુંડાળું દેખાય તે સુકાળ याय. २ तदिने च प्रतीच्यां च संध्याकाले भवेद्यदि पीतवर्णो घटाटोपो घनानां गगनांगणे ३ भूमिकंपो भवेन्नून प्रचंडो जनभीतिदः पंचवींश त्यहमध्ये तद्देशे नात्र संशयः ४ પિષ માસની ચોથને દિવસે સંધ્યાકાળે પશ્ચિમ દિશામાં આકાશમાં પીળા રંગનાં વાદળાંને ઘટાટોપ થાય તે તે દેશમાં ખરેખર પચીસ દિવસની અંદર પ્રચંડ અને લોકોને ભયભીત २नार भूमि ५ थाय, से नि:संशय छे. 3, ४. पौष शुक्ल पंचम्यां तु सवातो घनडंबरः प्रभाते जायते मयां विद्युद् गर्न समन्वितः ५ तदा तस्यां चतुर्मास्या, चातकैरिव मानुषैः लभ्यते जलबिंदुनों नभसो मेघ संभवः Aho ! Shrutgyanam Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ' (૧૧). પિષ સુદિ પાંચમને દિવસે પ્રભાતમાં વાયુ, વીજળી અને ગર્જના સાથે મેઘને આડંબર થાય તે તે ચોમાસામાં ચાતકેની પેઠે માણસોને પણ આકાશમાંથી વરસાદનું ટીપું મળવું કુર્લભ થઈ પડે. ૫, ૬. पौषस्य शुक्ल षष्ठयां तु मध्यान्हे नभसि स्थितः नभोमणि मेघदैर्यदा श्वेतैस्तिरोहितः तदादेशे समभ्येति कराला क्षुद्र पक्षिणाम् शस्य भक्षणशीला च श्रेणि र्भाद्रपदे ध्रुवम् ८ પષ શુદિ છે ને દિવસે મધ્યાન્તકાળે આકાશમાં રહેલો સૂર્ય જે વેત રંગનાં વાદળાંના સમુહથી છવાયેલ હોય તે ભાદરવા મહિનામાં તે દેશમાં ધાન્યનું ભક્ષણ કરનારી શુદ્ધ પશ્ચિશ્રેણી-તડે વિગેરેની ભયંકર આક્ત ખરેખર આવી ચડે. पौषे तु सप्तमी शुक्ला अष्टमी नवमी तथा रेवती रुक्षसंयुक्ता तदा धान्यं न संग्रहेत् ९ વિ મહીનાની શુક્લ પક્ષની આઠમ તથા નેમ જે રેવતી નક્ષત્રવાળી હોય તે ધાન્યને સંઘરે કરવાની જરૂર નહિ. કારણ કે તે વરસમાં ધાન્યની સારી ઉપજ થાય. ૯. तस्य मासस्य सप्तम्यां प्रभाते सूर्यमंडलम् उद्यदेवाभ्रछन्नं चेत् तदानं जायते शुभम् १० પિષ મહીનાની સાતમે પ્રભાતમાં સૂર્યમંડલ ઉગતાંજ જે વાદળથી છવાયેલું દેખાય તે ઘણું ધાન્ય નીપજે ૧૦ Aho ! Shrutgyanam Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (૧૨) अष्टमी तस्य मासस्य चंद्रवासरसंयुता मारी प्रभृति रोगाणां कारिणी विबुधैर्मता. ११ પોષ માસમાં શુદ આઠમ ને સેામવાર હેાય તે તે મરકી આદિ રાગાને જન્મ આપનારી જાણવી એમ વિદ્વાનોએ કહ્રી શખ્યુ છે. ૧૧ नवमी भरणीयुक्त वात विद्युत्समन्विता ज्योतिषिकैः समभ्यस्ता क्षुद्रोपद्रवकारिणी. १२ પોષ માસની નામ ભરણી નક્ષત્રવાળી હોય અને વાયુ તથા વિજળી દેખાય તેા ન્હાના ઉપદ્રવા થાય ૧૨ दशम्यां तस्य मासस्य यदा विद्युद्धिमान्विता तदातिवृष्टितो धान्य निष्पत्तिर्न हि संभवेत् १३ પોષ માસની શુકલ દશમને દિવસે જો હિમ સાથે વિજળી થાય તે તે વરસમાં અતિવૃષ્ટિ થાય અને ધાન્યની પેદાશને હાની કરે. ૧૩ एकादशी तथा ज्ञेया सूर्यतापेन वर्जिता, पशुनाशकरा प्राज्ञै स्तृण संहति वर्जिता. १४ પોષ માસની શુકલ પક્ષની મગીયારસ જો સૂર્યનાં તા પથી રહિત હોય તે તે વરસમાં ઘાસ નહીં જેવુ પાકે મને તેથી પશુઓના નાશ થાય. Aho! Shrutgyanam Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (१३) पौर्णमासी द्वितीया च तस्य मासस्य चेद्यदा क्रमेण च शनिसूर्य वासराभ्यां समन्विता १५ आषाढे शुक्लपक्षे च प्रभूतं जलवर्षणम् निष्पत्तिः सर्व शस्यानां प्रजा च निरुपद्रवा १६ પોષ માસની પુનમ તથા ખીજ જો અનુક્રમે શિન અને સવવારી હાય તેા અષાડ મહિનાના શુકલ પક્ષમાં ઘણા વર સાદ થાય, ધાન્ય સારી રોતે પાકે મને પ્રજા પણ નિરૂપદ્મવयही रहे. १५, १६ पौषमासस्य संक्रांत रविवारो यदा भवेत् द्विगुणं धान्यमूल्यं च कथितं मुनिसत्तमैः १७ પોષ માસની સંક્રાંતિને દિવસે જો રવિવાર હાય તા ધાન્યનું બમણુ મૂલ્ય ઉપજે, એ પ્રમાણે ઉત્તમ મુનિએએ ભાખ્યું છે.૧૭ शनौ च त्रिगुणं प्रोक्तं भौमे चैव चतुर्गुणं तुल्यं च बुध शुक्राभ्यां मूल्यार्ध गुरु सोमयाः १८ વળી તે સ'ક્રાંતિને દિવસે જો શનિવાર હાય તા ધાન્યન મૂલ્ય ત્રણગણુ, મંગળવાર હાય તે ચારગણુ, બુધ અને શુક વાર હાય તે તુલ્ય તથા જો ગુરૂ અને સોમવાર હાય તે અરધું જાણવું. ૧૮ शनिभानुकुजे वारे संक्रांति व भवेद्यदा धान्यमूल्यस्य वृद्धिश्व जायते राज्यविवरम् Aho ! Shrutgyanam १९ Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (૧૪) શનિવાર, રવિવાર તથા મંગળવારે જો સંક્રાંતિ હોય તે ધાન્યના ભાવમાં વધારા થાય અને રાજ્યમાં પણ વિગ્રહ થાય.- शन्यर्क भौमवारे तु संक्रांति मृगकर्कोः यदा तदान्नमूल्यस्य वृद्धिः संजायते ध्रुवम ૨૦ મકર સંક્રાંતિ અને કર્ક સંક્રાંતિ જે શનિવારી, સામવારી અથવા મગળવારી હોય તેા ખરેખર ધાન્યના ભાવમાં વૃદ્ધિ થાય पौषस्य पूर्णमास्यां च संध्याकाले भवेद्यदि harat निशानाथः पीतवर्णे मनोहरैः तदा वैश्वानरोद्भुत भयो जगद्विनाशकः कथितप्रज्ञप्त्यां सर्व शास्त्र विचक्षणः ૨૨ ૨ વળી પાસ દિ પુનમને દિવસે સંધ્યાકાળે ચંદ્ર જો પીટ રંગનાં મનેાહર વાદળાંથી છવાયેલા હાય તે જગત્ના ના કરનારા અગ્નિ ઉત્પન્ન થાય અને તેથી લેાકેા ભય પામે; એમ સર્વ શાસ્ત્રોમાં વિચક્ષણ એવા જિનેશ્વરાએ ચંદ્રપ્રજ્ઞાપ્તમાં કહ્યુ છે. तहिने भौमवार चंद्रश्चैव प्रभोज्झितः बाल मृत्युप्रदो ज्ञेयो माघमास स्तदाखिलः २३ પોષ સુદિ પુનમને દ્વિવસે જો મગળવાર હાય અને ચંદ્ર નિસ્તેજ દેખાય તે માખા મહા મહિનામાં બાળકનુ મૃત્યુ પ્રમાણ વધી જાય. ૨૩ Aho! Shrutgyanam Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( १५ ) afeने रविवारचेत् रक्तचैश्व राजिता पूर्वदियदि मध्यान्हे दुकानो हि तदा भवेत् २ વળી તે દિવસે રવિવાર હાય અને મધ્યાન્હકાળે લાલ રંગનાં વાદળાં પૂર્વ દિશાને રંગે તે ખરેખર દુકાળ પડે. ૨૪ तद्दिने शनिवारचेत् प्रातः सूर्यच छादितः धुम्रतुल्यै यदा मेधै स्तदा मारी न संशयः २५ વળી તે દિવસે શનિવાર હાય અને પ્રમાતમાં સૂર્ય - માડા જેવાં વાદળાંથી માચ્છાદિત થયા હોય તે મરકીના ચાક્કસ ઉપદ્રવ થાય. ૨૫ पौने मूल भरण्यांत चंद्रमानेन सा के आर्द्रादौ च विशाखांते वेर्मान न वर्षति २६ વાદળાંવાળા પેષ મહિનામાં મૂત્ર નક્ષત્ર તથા ભરણી નક્ષત્રમાં જેટલે ચંદ્રમા હોય તેના માનથી (પ્રમાણુથી ) આઢોથી માંડીને વિશાખા સુધી સૂર્યના માને કરીને વરસાદ વરસે છે. ૨૬ पौषस्य पूर्णमासी वेदना च घटिका त्रयम् वान्यराशिदा मां तदा वर्षा शुभा भवेत् २७ વળી જે પે.ષ શુદિ પુનેમ ત્રણ ઘડી આછી હાય તે પૃથ્વી ઉપર ધાન્યના મ્હોટા સમૂહને માપનારો વરસાદ થાય... Aho ! Shrutgyanam Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( ११ ) माघ मास. माघ शुक्ल द्वितीयायां प्रातः सूर्योभवेद्यदि तीव्रतापयुतो ह्यत्र तदा दुष्कालसंभवः મહા શુદિ બીજને દિવસે પ્રભાતમાં સૂર્ય તીવ્ર તાપ માપે તા ખરેખર દુકાળ પડે. ૧ तहिने चैव मध्यान्हे प्रतीच्यां मेघडंबरः २ श्वेतवर्णो यदा जात स्तदा धान्यं न जायते. વળી તે દિવસે ખપેરે પશ્ચિમ દિશામાં શ્વેત રંગનાં વાદળાંના માડંબર થાય તે ધાન્ય ન પાર્ક. ૨ माघ शुक्ल तृतीयायां संध्याकाले निशाकरः हरिद्वर्णयुतै छादितो यदि चेद् भवेत् तदा सप्तदिनैर्नूनं भवेद्वृष्टिस्तदादितः गोधूम चणकादीनां नाशश्च भवति ध्रुवम् ܐ तहिने रविवार श्वेत अर्कोपि च दिनोदये परिवृचो यदा त्वनैः सजलैच्छादितो भवेत्. મહાશુદિ ત્રીજને દિવસે સ ંધ્યાકાળે ચંદ્ર લીલા રંગવાળાં વાદળાંથી છવાયેલા હાય તા ખરેખર ત્યારથી લઇને સાત દિવસની દર વૃષ્ટિ થાય અને ઘઉં તથા ચણા વગેરે અવશ્ય नाश पामे. ३, ४ Aho ! Shrutgyanam ३ Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (१७) ६ तदा नूनं न वृष्टिः स्याद् वर्षे यावज्जनप्रिया दुःखिनः पशवोपि स्यु स्तृणतोय विवर्जिताः વળી મહા શુદ્ધિ ત્રીજને દિવસે જો રવિવાર હાય અનેદિવસ ઉગતી વેળા સૂર્ય પણ જળભરેલાં વાદળાંથી છવાયેલા દેખાય તા ખરેખર લોકોને પ્રિય એવી વૃષ્ટિ એક વરસ સુધી ન થાય, પશુઓ ઘાસ તથા પાણીના અભાવે ઘણા હેરાન થાય. હું माघ शुक्ल चतुर्थ्यां तु निशीथे लंबरे यदि रक्त वर्णयुता विद्युद् दृश्यते गर्जनैर्युता तदा वृष्टि भवेन्नूनं ज्येष्ठमासि मनोहरा धान्य तृणादि वस्तूनां निष्पत्तिच भवेच्छुभा. ፡ વળી માહ શુદ્ઘિ ચાથની મધ્ય રાત્રિએ આકાશમાં ગર્જના સાથે લાલ ર ંગની વિજળી દેખાય તે ખરેખર જેઠ માસમાં મનેહર વૃષ્ટિ થાય તથા ધન્ય ધાસ આદિ વસ્તુએ ઘણા સારા જથ્થામાં પાર્ક ૭ ૮ तहिने रक्तवर्णाय मेकमभ्रं च पूर्वतः पश्चिमतो द्वितीयं च समागच्छच्च दृश्यते प्रातर्यदैकवेलायां तदा नाशो भवेद्ध्रुवम् retoff देशस्य मासस्यावधिना ततः વળી તે માહ શુદિ ચેાથને દિવસે પ્રભાતમાં એકી વખતે લાલ રંગનું પૂર્વદેિશ! તરફથી એક વાદળુ અને પશ્ચિમ દિશા १० Aho ! Shrutgyanam Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (૧૮). તરફથી બીજું વાદળું આવતું દેખાય છે ત્યારથી માંડીને એક મહિનાની અંદર પાણીની રેલથી ખરેખર દેશને નાશ થાય. ૯૧૦ माघ शुक्लस्य पंचम्यां घटित्रयदिने गते बिबमर्कस्य रक्तं स्यात्तदा धान्यक्षयो भवेत् ११ માહ શુદિ પાંચમે ત્રણ ઘડી દિવસ ગયા બાદ સૂર્યનું બિલ લાલ રંગનું દેખાય તે ધાન્યને નાશ થાય. ૧૧ तहिने शनिवारश्चेद् हीमवृष्टि भवेत्तथा । तदा भुवि महामारी चैत्रे भवति निश्चितम् १२ મહા સુદિ પાંચમે જે શનિવાર હોય અને વળી હિમની વૃષ્ટિ થાય તે પૃથ્વીમાં ચિત્ર માસમાં ખરેખર મરકીને મેટે ઉપદ્રવ થાય. ૧૨ षष्ठयां च माघ शुक्लस्य मूर्यास्त समये खलु दृश्यते सर्व वर्णाढय मिंद्रचापो यदांबरे तदा वृष्टि भवेद् शीघ्रं तस्यामेव निशि ध्रुवम् निष्फलैब महारोग दायिनी देहिनां सदा १४ વળી મહા શુદિ છઠને દિવસે સૂર્યાસ્ત સમયે આકાશમાં સર્વ ગવાળું જે ઈંદ્રધનુષ્ય દેખાય તે ખરેખર તુરત તેજ રાત્રિએ નિષ્ફળ તથા પ્રાણીઓને હમેશા મહા રોગ કરનારી વૃષ્ટિ થાય. ૧૩ ૧૪ माघ शुक्लस्य षष्ठी घेच्छनिवारान्विता यदा कृष्णपक्षे तदापाढे वृष्टि र्भवति निश्चितम् Aho ! Shrutgyanam Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (૧૯) મહા શુદિ છઠ ને શનિવાર હોય તે ખરેખર અસાડ મહિનાના અંધારીયામાં વરસાદ થાય. ૧૫ गतायां घटिका पंच रात्रो तत्र दिने यदा तारकाणां भवेत्पातः प्रतीच्या मनिवारतः १६ पशूनां च तदा नाशो भवति हि तृणैर्विना यतो बिंदुरपि वृष्टे भाति नो वर्षावधिम् . १७ વળી તે દિવસે પાંચ ઘડી રાત્રી ગયા બાદ જે પશ્ચિમ દિશામાં ઘણું તારા ખર તે ઘાસ વિના ખરેખર પશુઓને નાશ થાય, કારણ કે એક વરસ લગી વરસાદનું બિંદુ પણ ન પડે. ૧૬, ૧૭ श्री समंत नद्राचार्य बतावेलो विधि. મહા શુદિ છઠને દિવસે પ્રોગ દ્વારા વરસાદની પરીક્ષા કરવાનો વિધિ શ્રી સમંત ભદ્રાચાર્યે પિતાના તિનિર્ણય નામના ગ્રંથમાં નીચે પ્રમાણે કહ્યા છે – મહા શુદિ છઠને દિવસે સૂર્યોદય સમયે એક કુમાશ્કિાએ સૂર્યસમુખ આકાશ પ્રદેશમાં ત્રીસ પલ સુધી દ્રષ્ટિ રાખીને ૫યંકાસને પાટલા પર બેસવું. પિતાની સામે હાથ પહોંચે ત્યાં સુધી નિર્મળ પાણીથી ભરેલી એક કાંસાની ગેળ થાળી રાખવી. પછી તે થાળીમાં કુમારિકાએ પિતાની અનામિકા આંગળીથી, તેલમાં પલાળેલા કંકુના ત્રણવાર છાંટણાં નાખવાં અને “3 રનનો सूर्याय ॐ नमो मेघाधिपतये अस्यां स्थाल्यां अवतरत साहा" એવી રીતને મંત્ર ભણતાં ભણતાં, અંજલિમાં રાખેલાં કોણ આ વિધિ શ્રી સમકા છે 5 0 શિકકુમારિકાએ Aho ! Shrutgyanam Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (૨૦) : કુન્નતે થાળીમાં નાખવાં. પછી તે બધુ' પાણી એક કેારા માર્ટીના ઘડામાં ભરવું. તેના પર એક સરાવલુ ઢાંકવું. તેની ઉપર લીલા રંગનું વસ્ત્ર કાચા સૂતરથી ખાંધવું. એ ઘડા ખારસુધી ત્યાં તડકામાં જ રહેવા દેવા, તેની પર છાંયા બિલકુલ ન આવવા ધ્રુવી. બપોર પછી તે ઘડે! ખેલી તેમાં હરડા-બહેડા ને આમળાનુ અર્થાત્ ત્રિફલાનુ એક વાલ જેટલું ચણ નાખવું. તે ખાદ ઘડાને તેવી જ રીતે બંધ કરી પાછા તડકામાં મૂકવા. સાંઝે જ્યારે સૂર્ય અરધે અસ્ત થયા હૈ!ય ત્યારે તે ઘડે! પેલી કુમારિકાના મસ્તક ઉપર ચડાવીને ઘરમાં લાવવા અને છેક પ્રભાત થતાં સુધી મુકી રાખવે. પછી સૂર્યોદય વખતે તે ઘડા ઉઘાડી તેમાં એક શ્વેત વસ્રને ટુકડે મેળવે, અને તે ટુકડાને ઘડામાં જ એક ઘડી સુધી રહેવા દેવા. પછી તે ટુકડાને નીચાવ્યા વ ગર છાંયામાં સૂકવવે. સૂકાઇ ગયા પછી જે તે વસ્ત્રના ટુકડામાં કાળા રંગના ડાઘા માલૂમ પડે તે જાણવું કે ચામાસામાં સારી વરસાદ થશે અને જો લાલ રંગના ડાધા દેખાય તે વરસાદની આશા ન રખાય અને જો સાયકરૂ વસ્ત્ર રહે તે અત્યંત વ રસાદ પડે અને તેથી ધાન્યના પાક નિષ્ફળ જાય એમસમજવુ# माघ शुक्लस्य सप्तम्यां घटि त्रयदिने गते धूलिदृष्टि रीशाने चेत् धराकंपस्तदा निशि १८ મહા શુદ્ધિ સાતમે ત્રણ ઘડી દિવસ ગયા બાદ ઈશાન દિશામાં જો ધુળની વૃષ્ટિ થાય તે શત્રિએ ધરતીકં પ થાય. ૧૮ * આ વિધિ અને પ્રયાગ ભાખર સમજી શકાય તે માટે ઝુરૂગમની ખાસ જરૂર બતાવવામાં આવે છે. Aho ! Shrutgyanam Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (२१) माघ शुक्लस्य सप्तम्यां रविवारो यदा भवेत् मध्यान्हे धूलिवृष्टिश्च प्रतीच्यामनिलैर्युता तदा विद्युत्समुत्पातो भवति जनघातकः तम्यां हि तद्दिने तत्र भूरि भय समन्वितः २० મહા શુદિ સાતમને દિવસે જો રવિવાર હાય તથા મધ્યાન્હ કાળે પશ્ચિમ દિશામાં પવન સાથે ધળની વૃષ્ટિ થાય તે ત્યાં તેજ દિવસે રાત્રિયે ખરેખર લેાકેાને નાશ કરનારા તથા ઘણા ક્ષયવાળા વિજળીના ઉપદ્રવ થાય. ૧૯ ૨૦ १९ माघ शुक्रस्य सप्तम्यां संध्याकाले जलैर्युतो २१ यूथ यदा प्राच्यां तदा दुष्काल संभवः માહ શુદ્ધિ સાતમે સ ંધ્યાકાળે પૂર્વ દિશામાં જળવાળાં વાદળાંઓના સમુહ હોય તેા દુકાળના સ ંભવ જાણવા. ૨૧ माघशुक्लस्य चाष्टम्यां भोमवारो यदा भवेत् आच्छादित स्तथा सूर्यः सूर्यास्तसमये यदि २२ नीलवर्णे महामेघ निष्कंपैश्च किलोन्नतैः. तदा धान्यस्य मूल्यं हि जायते द्विगुणं महौ २३ માહુ શુદિ આઠમને દિવસે જો મંગળવાર હાય અને સૂર્યાસ્ત સમયે સૂર્ય` જો લીલા રંગનાં નિષ્કપ અને ઉંચાં વાદળાંઓથી આચ્છાદિત થયેલા હાય તા ખરેખર આ પૃથ્વીમાં માન્યનું મૂલ્ય ખમણું થઇ જાય. ૨૨ ૨૩ Aho ! Shrutgyanam Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (२२) माघ शुक्लस्य चाष्टम्यां शनिवारो यदा भवेत् तदा दृष्टिः शुभा चोक्ता चतुर्मासि जिनाधिपैः २४ વળી મહા શુદિ આઠમને દિવસે શનિવાર હોય તે ચામાસામાં સારા વરસાદ થાય એમ જિનાધિપાએ કહેલુ છે. ૨૪ नमसि हि प्रभाते च माघ शुक्लाष्टमी दिने इंद्रचापो यदा त्वर्थी दृश्यते घटिकावधि तदा मारी समुत्पातो जायते जननाशकः विदेशगमनं कार्य ततो जीवितवांछिभिः २५ २६ વળી માડુ શુદ્ધિ આઠમને દિવસે પ્રભાતમાં જો એક ઘડી સુધી અરધું. છંદ્રધનુષ્ય દેખાય તે માણસોને નાશ કરનારો મરકીના ઉપદ્રવ થાય માટે વિતની ઇચ્છા રાખનારાઓએ પરદેશમાં ચાલ્યા જવું. ૨૫ ૨૬ जायते तद्दिने चैव धूलि वृष्टिर्यदांबरे २७ मध्यान्हे नैऋते भागे तदा दुष्काल संभवः વળી તે માહ શુદિ આઠમને દિવસે જો આકાશમાં મધ્યાન્હ કાળે નૠત દિશામાં ધુળની વૃષ્ટિ થાય તેા દુકાળ પડે. ૨૭ माघ शुक्लाष्टमी चैत्र दुर्दिना यदि जायते तदा पशुविनाशः स्याद्विविध व्याधिभि ध्रुवम् २८ મહા શુદ્ધિ માડમને દિવસે વાદળાં થાય તા ખરેખર વિવિધ પ્રકારના રાગોથી પશુઓના વિનાશ થાય. ૨૮ Aho ! Shrutgyanam Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( २३ ) २९ निशानाथो निशि जातो माघशुक्लाष्टमी दिने, रक्तवर्णेन संवृत्तो यदा भामंडलेन च तदाऽतिवृष्टि विज्ञेया चतुर्मासावधि जनैः महामारी समुत्पातो धान्योत्पत्तेर संभवः ३० મહા શુદિ સ્માઠમને દિવસે રાત્રીએ જો ચંદ્ર લાલ ૨ગના ભામંડળથી ઘેરાએલા દેખાય તે ચતુર્માસ દરમીયાન ભારે વરસાદ થાય એમ જાણવું અને તેથી મ્હાટી મરકીના ઉપદ્રવ થાય તેમજ ધાન્ય પણ ન પાકે. ૨૯, ૩૦ माघशुक्लस्य चाष्टम्यां यदा हि विद्युद्दर्शनम जायतेऽग्नौ दिशि चैव तदा वृष्टि ने जायते ३१ માહુ શ્રુત્તિ માડમે અગ્નિખુણામાં વિજલી દેખાય તે વરસાદ ન થાય. ૩૧ धुम्रयुक्तं यदाकाशं माघशुक्लाष्टमी दिने दृश्यते हि तदा मां भूमिकंपो भवेद्ध्रुवम् માહુ શુદ્ધિ આઠમને દિવસે આકાશ ધુમાડાવાળું દેખાય તા જરૂર ધરતીકંપ થાય. ૩ર ३२ afeने गुरुवारचेत् प्रभाते मेघवर्षणम् तदा दृष्टि नै जायेत वर्षावधि हि निश्चितम् ३३ વળી તે દિવસે ગુરૂવાર હાય અને પ્રભાતમાં વરસાદ થાય તા ખરેખર એક વરસ સુધી વરસાદ ન થાય. ૩૩ Aho ! Shrutgyanam Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (२४) माघशुक्लनवम्यां च रविवारी यदा भवेत् करकाणां समुत्पातो प्रभाते च यदा भवेत् ३४ तदा स्वर्णादि धातूनां मूल्यं हि द्विगुणं मतम् । त्रिगुणं शनिवारश्चेत् भौमवारे चतुर्गुणम् ३५ - માહ શુદિ નવમને દિવસે રવિવાર હોય અને પ્રભાતમાં કરાને ઉપદ્રવ થાય તે ખરેખર સેનું વિગેરે ધાતુઓના જાવ બમણું થઈ જાય. અને તે દિવસે શનિવાર હેય તે ભાવ ત્રણગણ અને ભમવાર હોય તે ચારગણું થાય. ૩૪, ૩૫ मध्यान्हे तहिने चैव पूर्व दिग्यदि मंडिता पंच वणे महामेधै स्तदा मारी न संशयः ३६ વળી તે દિવસે–માહ શુદિ આઠમને દિવસે બપોરે પૂર્વ દિશા જે પચરંગી મોટાં વાદળાંઓથી ભરેલી દેખાય તે જરૂર મરકીને ઉપદ્રવ થાય. ૩૬ माघशुक्ल नवम्यां च यदा हि विद्यदर्शनम जायते संध्यासमये तदा धान्यं न जायते. માહ શુદિ નવમને દિવસે સંધ્યાકાળે વિજળી થાય તે. માન્ય ન નીપજે. ૩૭ तहिने रविवारश्चेत् आकाशं च जलप्लुतम् सूर्यस्य दर्शनं चैव नो जायेत दिनावधि १४ Aho! Shrutgyanam Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (૨૫) तदा हि पशुविध्वंसः फाल्गुने भवति ध्रुवम् स्फोटकादि महारोगे रेवं जिनविभाषितम् ३९ વળી તે દિવસે રવિવાર હાય, આકાશ પાણીથી ભીંજા~એલુ' હાય અને આખા દિવસ દરમીયાન સૂર્યના દર્શન ન થાય તા શીતલા વિગેરે મહા રાગેાથી પશુઓના વિનાશ થાય એમ શ્રી જીનેશ્વરાએ ભાખેલુ છે. ૩૮, ૩૯ हिने भोमवारश्चेत् पूर्वदिक्चैव भूषिता श्याममेघैस्तदा वृष्टि राषाढे हि न संशयः ૪૦ તે દિવસે જો ભામવાર હાય અને પૂર્વ દિશા શ્યામ રંગનાં વાદળથી વિભૂષિત થયેલી હાય તા ાષાઢ ચાસ વરસાદ થાય. ૪૦ માસમાં तद्दिने चांबरे प्राच्यां निशीथे यदि जायते पतनं तारकाणां च राज्यभ्रंशो न संशयः ४१ વળી તે દિવસે આકાશમાં પૂર્દિશામાં મધ્યરાત્રિએ તારાખરે તા રાજ્યના નાશ થાય એ વિષે શકા ન રાખવી. ૪૧ तहिने धूमकेतोश्च दर्शनं यदि जायते निशि तदा जनानां हि नाशो भवति मारीतः ४२ વળી તે માહ શુદ્ધિ નામને દિવસે રાત્રિએ જો ધુમકેતુ દર્શન થાય તે ખરેખર મરકીથી માણુસાના નાશ થાય. ૪૨ Aho ! Shrutgyanam Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (२६) तहिने च निशानाथे संध्याकालेऽनिलैयुते दृश्यते शंख चिन्हें चेत् तदा वृष्टेरसंभवः ४३ વળી તે દિવસે સંધ્યાકાળે વાયુ ફેંકાય અને ચંદ્રની અંદર શંખનું ચિન્હ જણાય તે વૃષ્ટિ ન થાય. ૪૩ तहिने चैव नभसि प्रभाते यदि जायते, चंडवातम्तदा झेया वृष्टि न्यिप्रदा भुवि ४४ . વળી તે દિવસે આકાશમાં પ્રભાતકાળે સખત વાયરે વહે તે પૃથ્વીમાં ધાન્યને ઉપજાવનારે પુષ્કળ વરસાદ થાય. ૪૪ दशम्यां माघशुक्लस्य शकचापो विदश्यते संध्याकाले सदा ज्ञेया वष्टि रीिप्रदा तदा ४५ મહા શુદિ દશમને દિવસે સંધ્યાકાળે જે ઇંદ્રધનુષ્ય દેખાય તે મરકી પેદા કરનારી વૃષ્ટિ થાય. ૪૫ दशमी माघशुक्लस्य भौमवारान्विता यदि तदा बालविनाशो हि विज्ञेयो फाल्गुने ध्रुवम् ४६ મહા સુદિ દશમ જે ભમવારી હોય તે ખરેખર ફાગણ માસમાં બાળકોને નાશ થવાને એમ જાણવું. ૪૬ विद्युत्पातो यदा जात स्तहिने वृषभोपरि तदा प्राणिसमूहस्य नाशो भवेज्जलं विना ४७ વળી તે મહા શુદિ દશમને દિવસે બળદ ઉપર વિજળી અથડે તે પાણુ વગર પ્રાણુઓના સમુહને વિનાશ થાય. ૪૭ Aho ! Shrutgyanam Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (२७) तहिने सूर्यमध्ये चेद् दृश्यते रक्तभान्वितम् तदस्तसमये नून मत्स्यचिन्हं सकंपनम् ४८ तदाष्टदिन मध्ये हि जायते वाधिसंभवः जलप्लवो महा घोरो ध्रुवं जगतीनाशकः ४९ વળી તે મહા શુદિ દશમને દિવસે સૂર્યાસ્ત સમયે જે સૂર્યના મધ્ય ભાગમાં લાલ કાંતિવાળું તથા કંપતું મત્સ્યનું ચિન્હ જણાય તે આઠ દિવસની અંદર ખરેખર અત્યંત ભયંકર તથા જગતને નાશ કરવાવાળી સમુદ્રની રેલ ફરી વળે. " तहिने पूर्व दिमागे यदा हि मेघमंडलम् पीतप्रभं प्रभाते च मेवमार्गे तु दृश्यते । तदा अरोत्सति ज्ञेया मनुष्पेषु भुषि ध्रुवम् । विनाशश्च तथा तेषां ततो ज्ञेयो भयप्रदः ५१ માહ શુદિ દશમને દિવસે જે આકાશમાં પૂર્વ દિશામાં પ્રભાતે પીળી કાંતિવાળું વાદળનું મંડળ દેખાય તે આ પૃથ્વી ઉપર માણસોમાં ખરેખર તાવની ઉત્તિ થાય અને તેથી તે માશુઓને ભંયકર વિનાશ થાય. ૫૦, ૫૧ तहिने नैऋते भागे यदा च विद्युद्दर्शनम् तदा गर्भवती नारीध्वंसो भवति निश्चितम् ५२ તે દિવસે જે નૈત્રત ખુણામાં વિજળી દેખાય તે ખરેખર ગર્ભવતી સ્ત્રીઓને મરે થાય. પર Aho ! Shrutgyanam Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( २८ ) माघ शुक्ल दशम्यां च संध्याकाले यदा भवेत्, मृत्युदो भूरि गाढ व विद्युलातो जनोपरि वदा वन्हिभवोत्पातो भवति जनभीतिदः तद्देशे ह्यथवा तस्मिन् नगरे निश्चितं निशि. વળી માહ શુદિ દશમને દિવસે સંધ્યાકાળે જ મૃત્યુકારક તથા અત્યંત તીવ્ર એવા વિદ્યુત્પાત માણસ ઉપર થાય તે તે રા શ્રીએ ખરેખર તે દેશમાં અથવા તે નગરમાં લેાકેાને ભય માપનારા અગ્નિના ઉપદ્રવ થાય. ૫૩, ૫૪ ५४ माघ शुक्ल स्यैकादश्यां भौमवारी यदा भवेत्, विद्युतां दर्शनं चैव निशीथे यदि जायते तदा ज्येष्ठस्य शुक्ले हि पक्षे वृष्टि नै संशयः धान्यं तृणं तथा भूरि जायते प्राणिहर्षदम् . ५६ મહા શુદ્ધિ અગીયારશને દિવસે જો ભામવાર હાય તથ પ્રધ્યરાત્રીએ વિજળી ચમકે તે ખરેખર જેઠ મહિનાના અજમાળીયામાં વરસાદ થાય અને પ્રાણીઓને હષૅ પમાડનારૂ ધાન્ય તથા ઘાસ પણ પુષ્કળ નીપજે. ૫૫, ૫૬ तद्दिने रविवार तथा मेघस्य डंबर: पूर्व दिशि च मध्यान्हे सजलः श्यामवर्णकः तदा हि फाल्गुने मासे वृष्टि रतीव जायते, पद् मासावधि चैव ततो दृष्टे रसंभवः ५३ Aho ! Shrutgyanam ५५ ५७ ५८ Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (૨૯) મહા શુદિ અગીયારસે જે મધ્યાહુકાળે પૂર્વ દિશામાં પાછીથી ભરેલે મેઘને શ્યામરંગવાળે ઘટાટોપ થાય તે ખરેખર ફાગણ મહિનામાં ઘણો જ વરસાદ થાય, પણ તે પછી જ મહિના સુધી વરસાદને સંભવ ન રખાય. ૫૭, ૫૮ द्वादश्यां माघ शुक्लस्य शनिवारो यदा भवेत् , तदा तैलादि वस्तुनां मूल्यवृद्धिर्भवेद् ध्रुवम् . ५९ મહા સુદિ બારસને દિવસે શનિવાર હોય તે તેલ વિગેરે વસ્તુઓ મોંઘી થાય. ૫૯. तहिने धूमकेतु चे इक्षिगे निशिथंबरे, दृश्यते हि तदा नूनं राजमृत्यु न संशयः ६० મહા સુદિ બારસને દિવસે મધ્યરાત્રીએ દક્ષિણ દિશામાં જે પુછડીયે તારે દેખાય તે જરૂર રાજાનું મૃત્યુ થાય. ૬ તદિને રવિવાર નમગ્ર નિમ મત, तीवः सूर्यस्तथा चैव शीत वायोरसंभवः तदा चैत्र मधौ चैव महामारी प्रजायते वमन रेच संयुक्ता तूर्ण मृत्युप्रदा भुवि. ६२ માહ શુદિ બારસને દિવસે જે રવિવાર હોય, આકાશ નિર્મળું દેખાતું હોય, સૂર્ય આકરે તાપ આપી રહ્યો હોય, અને ઠંડા પવનને સાવ અભાવ હોય તે ચૈત્ર અને વૈશાક માસમાં ઝાડા અને ઉલટી કરાવનારી–તરતજ પ્રાણું હરનારી મહામારી પૃથ્વીમાં ફેલાય. ૬૧ ૬૨ Aho ! Shrutgyanam Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (३०) माघ शुक्ल त्रयोदश्या मीशाने यदि विद्युतां दर्शनं जायते तम्यां तदा वृष्टि नै वार्षिका. ६१ મહા શુદિ તેરશે ઇશાન દિશામાં રાત્રીએ વિજળીના ચમકાર થાય તે તે વરસે વૃષ્ટિ ન થાય. ૬૩ तहिने निशिथे चंद्रो यदा रक्तप्रभान्वितः तदाषाढे रुधिरस्य वृष्टि भवति निश्चितम् . ६४ મહા શુદિ તેરસને દિવસે મધ્યરાત્રીએ જે ચંદ્ર લાલ કાંતિવાળ દેખાય તે અસાડ મહિનામાં ખરેખર લોહીને વરસાદ थाय. ६४ तहिने चंडरश्मि श्चेद्यदा मेवैः परिवृत्तः नीलवर्णैः प्रभाते च घटिका द्वितीयावधि ६५ तदा नूनमनावृष्टि र्जायते कात्तिकावधि, ज्योतिश्चक्र इति प्रोक्तं श्री हरिभद्र मरिणा ६६ માહ શુદિ તેરસને દિને પ્રભાતમાં બે ઘડી સુધી સૂર્ય જે લીલા રંગનાં વાદળાંથી વિંટળાયેલ હોય તે ખરેખર એક કોતિક મહિના સુધી વરસાદ ન થાય; એ પ્રમાણે શ્રી હરિભદ્રસૂ રિજી મહારાજે પોતાના તિષ્યક નામના ગ્રંથમાં કહેલું છે. माघ शुक्ल चतुर्दश्यां संध्याकाले भवेद्यदि, उल्कापातः प्रतीच्यां चेत्तदा नाशोऽवनिभुजां ६७ Aho! Shrutgyanam Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (૩૧) માહ સુદિ દશને દિવસે સંધ્યાકાળે પશ્ચિમ દિશામાં - ઉકાપાત થાય તે રાજાઓને નાશ થાય. ૬૭ न माघे पतितं सी ज्येष्ठे मूलं न वृष्टिकृत, नार्दायां पतिता वृष्टि देष्टकालस्तदा भवेत. ६८ જે માહ મહિનામાં ટાઢ ન પડે અને જેઠ શુદિ પડવાને દિને મૂલ નક્ષત્ર ન વરસે, તેમજ આદ્રા નક્ષત્ર કેરૂં જાય તે દુષ્કાળ પડે. ૬૮ पंचार्काः पंच भौमाश्च पंच सूर्यसुतास्तथा, एक मासे यदायाता स्तदा दुर्भिक्ष संभवः એક જ મહિના માં પાંચ રવિવાર પાંચ મંગળવાર તથા. પાંચ શનિવાર આવે તો પણ દુકાળ પડે ૬૯ सर्वेषु चैव मासेषु रुक्षवृद्धिः सुभिक्षक्त , माघस्य प्रतिपच्चर सबाता मेघवर्जिता. ७० સઘલા મહિનામાં નક્ષત્રની વૃદ્ધિ થાય તે સુકાળ થાય અને માહ મહિનાને પડ વાયુ સહિત હોય તે વરસાદ નો થાય ૬૦ द्वितीया मेघ संपूर्णा माघकृष्णे यदा भवेत्, सविधु जायते तत्र धान्यमूल्यं चतुर्गुणं મહા વદિ બીજને દિવસે વાદળાં અને વિજળી હોય તે ત્યાં ધાન્યનું મૂલ્ય ચારગણું થાય. ૭૧ Aho ! Shrutgyanam Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (૩૨) तृतीया अभ्रसंयुक्ता निर्जला गर्जता यदा, गोधूमांस्तत्र गृह्णीयाद्यांचैव विशेषतः ७२ જો માડુ માસની અંધારીયા પક્ષની ત્રીજ વાદળાંવાળી હાય અને વૃષ્ટિવિના ગર્જના થાય તા ઘઉંના સંઘરા કરી રાઅવા તેમજ જયના તા ખાસ કરીને સંધરા રાખવા ૭૨ चतुर्थी मेघसंयुक्ता बिंदुभिर्जल संभवः नालि फेर फलानीह महर्घ्याणि भवंति हि. ७३ માહુ વિદે ચેાથ વાદળાંવાળી હાય અને પાણીનાં ટીપાં પડે તા અહીં નાળીયેરનાં ફળ ખરેખર બહુજ મોંઘાં થાય. છ૩ पंचमी मेघसंयुक्ता यदा बिंदु विवजेता, उदग्र वायु संयुक्ता भाद्रपदे न वर्षति. ७४ મહા વદિ પાંચમને દિવસે ખાલી વાદળાંજ થાય, પાણી ન પડે અને અત્યંત પ્રચર્ડ પવન ફુંકાય તેા ભાદરવા મહિના સૂકા નીવડે. ૭૪ षष्ठी सबिंदुका ज्ञेया निरभ्रा निर्मला दिशः कार्पास संग्रहे तत्र लाभो भवति पुष्कलः ७५ મહા વૃદ્ધિ છડે જો થેડાં ટીપાં પડે અને દિશાએ વાદલાં વિનાની ચાખ્ખી હાય તા કપાસના સઘરા કરવા. કેમકે તેથી ઘણા લાભ થાય. ૭૫ Aho! Shrutgyanam Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ सप्तमी सोमवारेण संयुक्ता यदि जायते तदा दृष्टि महाधारा चतुर्मासे भवेऽध्रुवम् ७६ માહ વદિ સાતમ ને સોમવાર હોય તે ચોમાસામાં અને ત્યંત ધારાવાળી મેઘવૃષ્ટિ થાવ. ૭૬ अष्टम्यां यदि मार्तडो भवति मेघवेष्टितः न वर्षति तदाद्रीयां श्रावणांते तथैव च ७७ મહાવદિ આઠમના દિવસે સૂર્ય વાદળાંથી વીંટળાયેલ હોય તે આદ્ર નક્ષત્રમાં તથા શ્રાવણના અંતે પણ વરસાદના થાય. ૭૭ नवम्यां हि निशानाथो निशीथे यदि नीलभः नापाढे सकले वृष्टि लोके धान्यमहध्यता ७८ મહા વદિ નવમને દિવસે મધ્યરાત્રીએ ચંદ્ર જે લીલી કાંતિવાળે દેખાય તે આખે અસાડ માસ ખાલી જાય અને દુનીયાભરમાં ધાન્ય ઘણું મોંઘું થાય. ૭૮ माघस्य कृष्णपक्षे तु सप्तम्यादि दिनत्रये रवावस्ते यदा वृष्टि भुरिधान्यं प्रजायते ७९ મહા મહિનાના કૃષ્ણપક્ષમાં સાતમ, આઠમ અને તેમ એ ત્રણ દિવસમાં જે સૂર્યાસ્ત સમયે વરસાદ થાય તે ઘણું ધાન્ય પાકે. ૯ Aho ! Shrutgyanam Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (૩૪) दशम्यां कृष्णपक्षे तु माघमासे प्रवर्षति वदा द्विदल धान्यस्य मूल्यवृद्धिः प्रजायते va માહુ મહિનાના કૃષ્ણપક્ષની દશમીને દિવસે જો વરસાદ થાય તે કઠોળના ભાવ ઘણા ઉંચા ખેલાય. ૮૦ स्वातियोगे यदि पतति हिमं माघ मासेंधकारो बाढी वा चंडदेगः सजल जलघनो गर्जते वाप्यजत्रम् विद्युन्मालाकुलं वा तदपि हि च भवेन्नर चंद्रार्कतारं विज्ञेया प्रावृडेषा मुदितजनपदेः सर्वशस्यैरुपेता. ८१ માઘ માસના કૃષ્ણપક્ષની દશમીએ જે સ્વાતિ નક્ષત્રને ચાગ હાય તથા હિમ પડે, અધકાર થાય, અત્યંત વેગવાળા વાયુ વહે, જળ ભરેલાં વાદળાં હુંમેશાં ગર્જના કરે, વિજળી ચમકે, સૂર્ય, ચંદ્ર અને તારા દેખાતા ! ધ થાય તે હષિત થયેલા લાકે એ સર્વ પ્રકારના ધાન્યને ઉત્પન્ન કરનારા વરસાદ થશે એમ જાણી લેવુ. ૮૧ माघस्य नवमी कृष्णा दशम्येकादशी तथा सवाता विद्यता युक्ता शस्यनाशप्रदा मता ૮૨ માઘ માસની કૃષ્ણપક્ષની નેમ દશમ તથા અગીયારશ વાયુ તથા વિજળીએ સહિત હોય તે તેને ધાન્યને નાશ કરનારી લેવી. ૮૨ Aho! Shrutgyanam Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (३५) माघस्य द्वादशी कृष्णा शनिवारेण संयुता MEAN • समेघा ज्वरदा ज्ञेया. प्राणी संहारकारिणी CMS માઘ માસની કૃષ્ણપક્ષની બારસ જે શનિવારી તથા વાદળાંવાળી હોય તે તેને તાવ આણનારી તથા પ્રાણીઓને સંહાર કરનારી જાણવી. ૮૩ कृष्णपक्ष्या सदा ज्ञेया माघमास त्रयोदशी संचापा सुष्टिदा ज्यष्टमासे च निश्चितम् । ; માઘ માસની કૃષ્ણ પક્ષની ઇંદ્રધનુષ્યવાળી સિદિા જેઠ महिनामा परेर हत्त वृद्धि का नारी adl.imegssileye चतुर्दशी छप्पक्ष्या भावयासस्तथा मता। ४.९8. 251312 रविवारेण युक्ता मामारीपदा सदा માઘ માસની કૃપક્ષની ચાદશ જે રવિવારની હાય જતા ते महामारी पेह। ४२ना मानवी. ८५ .मावस्य चोत्तमावास्या अभ्रछना यदा भवेत् । हेमवातेन संयुक्ता मोधमादि प्रणाशिनी ८६WAP માઘ માસની અમાવસ્યા જે વાદળાંવાળી તથા ઠંડાયવાળી હોય તે તે ઘઉ વિર વસ્તુઓને વિનાશ કરે. ૮ फागण मास. फाल्गुनेऽस्तमिते शुक्रे दुर्भिक्षं कथितं जिनैः घमासावधि प्राणिभयदं दुःखगर्भितम् Aho! Shrutgyanam Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (૩૬) જે ફાગણ મહિનામાં શુક્ર અસ્ત થાય તે છ મહિના સુધી પ્રાણીઓને ભય આપનારે દુ:ખગર્ભિત દુકાળ પડે એમ આ જિનેશ્વર પ્રભુએ કહેલું છે. ૧ फाल्गने सप्तमी चैव अष्टमी नवमी तथा एकादशी च शुक्ला स्यात् कृतिका रुक्षसंयुता २ भाद्रपदे त्वमावास्या द्रोणमेघ प्रवर्षति ज्योतिश्चक्र इति मोक्तं श्री हरिभद्र सूरिणा. ३ ફાગણ મહિનાની શુકલ પક્ષની સાતમ, આઠમ, નેમ અને અગીયારશ જે કૃતિકા નક્ષત્રવાળી હોય તે ભાદરવા માસની અમાસે એક દ્રોણપ્રમાણ મેઘ વરસે, એમ શ્રી હરિભદ્રસૂરિજી મહારાજે પિતાના જ્યોતિશ્ચક નામના ગ્રંથમાં કહ્યું છે. ૨, ૩ फाल्गुने शुक्ल सप्तम्यां पूर्णमास्यां तथैव च निर्वाता गगने मेघा ज्येष्ठे हि वृष्टिदा मताः ४ ફાગણ શુદિ સાતમે તથા પુનમે આકાશમાં વાયુવિનાનાં વાદળાં થાય તે તે જેઠ મહિનામાં જરૂર વરસાદ લાવે. ૪. फाल्गुनस्य शुक्लाष्टम्यां यदा विद्युद्धि नैऋते तदाषाढ शुक्ले पक्षे नैव वर्षा भवेद् ध्रुवम् ५ ફાગણ માસની શુકલ અષ્ટમીએ નૈઋત ખુણામાં વિજળી ચાય તે અષાઢ મહિનાના શુકલ પક્ષમાં ખરેખર બિલકુલ વરસાદ ન થાય ૫ Aho ! Shrutgyanam Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (३७) फाल्गुनस्य च मासे च वर्षते नवमी दोने सुभिक्षं च समादेश्यं शस्यनिष्पत्तिरेव च ફાગણ માસની શુકલ નવમને દિવસે વરસાદ વરસે તે સુકાળ થાય અને ધાન્ય નીપજે. ૬ चैत्र मास. चैत्र मासस्य संक्रांती यदा वर्षति वारिद: विचित्रं जायते शस्यं वैशाख ज्येष्ठयो स्तदा ચૈત્ર મહિનાની સંક્રાંતે વરસાદ વરસે તે વિચિત્ર પ્રકારનું ધાન્ય પાકે, અને વૈશાક તથા જેષ્ઠ માસની સંક્રાતિએ વરસાદ વરસે તે તેજ પ્રમાણે ધાન્ય નીપજે. ૧ चैत्रे वा श्रावणे वापि पंचाक यदि चागताः दुर्भिक्षं हि तदा ज्ञेयं कथितं पूर्वसूरिभिः ચૈત્ર અથવા શ્રાવણ મહિનામાં જો પાંચ રવિવાર આવે તા ખરેખર દુકાળ જાણવા એમ પૂર્વાચાર્યએ કહી રાખ્યુ છે.ર चैत्रस्य शुकलसप्तम्यां मेघच्छन्नं यदा नभः निर्मला वा दिशः सर्वा दृश्यन्ते वायुना सह ३ गोधूमस्तत्र गृह्णीयान् महर्ध्यानपि बुद्धिमान् संप्राप्ते श्रावणे मासि लाभो हि त्रिगुणो भवेत् ४ Aho ! Shrutgyanam Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (૩૮) ચૈત્ર મહિનાની શુકલ સાતમને દિવસે જો અકાશ વા દળાંથી છવાયેલુ હોય અથવા સર્વ દિશાએ વાયુર્હુત નિમંળ દેખાય તા બુદ્ધિમાન માણસે મેઘા એવા પણ ઘઉં ગ્રહંણુકરવા, કારણકે શ્રાવણ મહિનામાં ત્રણ ગણા લાભ થાય.૩, ૪ द्वितीया दिवसे प्राप्ते चैत्रे वायुश्च सर्वतः भवेयुर्यदि मेघा न दृष्टि र्भाद्रपदे ध्रुवम ચૈત્ર મહિનાની બીજને દિવસે જે સર્વ બાજુએથી વાયુ હાય અને વાદળાં ન થતાં હાય તા ખરેખર ભાદરવા માસમાં વરસાદ થાય. ૫ तृतीया अभ्रसंयुक्ता निर्जला गर्जते यदा, गोधूमस्तत्रगृह्णीयात् यचैव विशेषतः ६ ચૈત્ર મહિનાની ત્રીજ જે જળરહિત વાદળાંવાળી હાય અને ગના થાય તે ઘઉંના અને જવના ખાસ કરીને સઘરા કરવા. ૬ तृतीये दिवसे प्राप्ते उत्तरो यदि मारुतः न च मेघाः प्रदृश्यते कार्तिके दृष्टिमादिशेत् ચૈત્ર શુદિ ત્રીજને દિવસે ઉત્તર દિશામાં વાયુ હોય અને વાદળાં ન દેખાય તે કારતક મહિનામાં વરસાદ થાય. ૭ चतुर्थे दिवसे प्राप्ते मेघजालं प्रदृश्यते दुर्भिक्षं जायते घोर मनादृष्टया न संशयः Aho ! Shrutgyanam * Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (૩૯) ચૈત્ર શુદિ ચે ને દિવસે વાદળાંને સમુહ દેખાય તે વરસાદવગરને ભયંકર દુકાળ પડે તેમાં શક નથી. ૮ दिनद्वयं यदा वाति वायु दक्षिण पश्चिमः तदा न जायते धान्यं दुर्भिक्षं चात्र जायते ચિત્ર સુદ ચોથથી માંડીને બે દિવસ સુધી દક્ષિણ અને પશ્ચિમ દિશામાં વાયુ વાય તે ધન્ય ન થાય અને દુકાળ પડે. तृतीया पंच नवम्यां वायुः पूर्वोत्तरो यदि . सर्वशस्यानि जायंते प्रजाच मुखिनो ध्रुवम् १६ ચિત્ર સુદ ત્રીજ પાંચમ અને તેમને દિવસે જે પૂર્વ અને ઉત્તર દિશા વચ્ચેને વાયુ વાય તે સર્વ પ્રકારનાં ધાન્ય થાય અને પ્રજા પણ ખરેખર સુખમાં રહે. ૧૦ चैत्र मासस्य पंचम्यां शुक्लपक्षे विलोकयते अभ्रच्छन्नं नभः सर्व विद्युद् गजनकुलम् ११ गोधूमानत्र गृह्णीयान्महानापि युनिन् श्रावणे विक्रयेत्तांश्च लामो हि त्रिगुणो भवेत् १२ ચૈત્ર મહિનાના શુક્લ પક્ષની પાંચમને દિવસે જે આકાશ વાદળાંથી છવાઈ જાય, વિજળી અને ગર્જનાઓ થાય, તે બુદ્ધિમાન માણસે મેઘા એવા ઘઉંને પણ સંઘ કર, કારણ કે શ્રાવણ મહિનામાં તે વેચવાથી ત્રણગણો લાભ થાય. Aho ! Shrutgyanam Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (४०) चैत्रमासस्य दिवसे शुक्ले च पंचमी दिने सप्तम्यां च त्रयोदश्यां यदा मेघः प्रवर्षति १५ तारकापतनं चैव गर्जनं विद्युता सह वर्षान्तो हि तदा नूनं नात्र कार्या विचारणा १४: ચૈત્ર માસના શુકલપક્ષની પાંચમે સાતમે તથા તેરસે જે. વરસાદ વરસે, તાશ પડે એને વિજળી સાથે ગર્જના થાય તે ખરેખર વર્ષાઋતુને અંત આવ્યે જાણ, તેમાં બીજે કઈ જાતને વિચાર ન કરે. ૧૩, ૧૪ मूलयादौ यमं चांते चैत्रे कृष्णे निरीक्षयेत् यावक्षिणदिग्वायु स्तावत् वृष्टि प्रदायकः १५ ચૈત્ર માસના કૃષ્ણપક્ષમાં મૂલ નક્ષત્રથી માંડીને ભરણી નક્ષત્ર સુધીમાં દક્ષિણ દિશા તરફ જેટલો વાયુ હોય તેટલે વૃષ્ટિને દેનારે જાણ. ૧૫ चैत्रस्य कृष्णपंचमी सप्तमी नवमीषु च दुर्भिक्षं जायते चेच्च पतंति जलबिंदवः १६ ચૈત્ર માસના કૃષ્ણપક્ષની પાંચમે, સાતમે અને નવમે જે જળનાં બિંદુ પડે તે દુકાળ થાય. ૧૬ पंचमी सह रोहिण्या सप्तमी चाईसंयुता नवमी चैव पुष्येण तदा रसमहर्म्यता Aho! Shrutgyanam Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (૪૧) ચૈત્ર માસના શુકલપક્ષની પાંચમ જો રોહિણીવાળી હાય, સાતમ ને આ નક્ષત્રવાળી હોય અને નવમ જો પુષ્ય નક્ષત્ર થાળી હાય તા રસ વસ્તુઓની કિમતમાં ઘણા વધારા થાય. ૧૭ स्वात्या सह पूर्णमासी विद्युन्मेघसमन्विता तदा दृष्टिर्न विज्ञेया कार्त्तिकावधि पंडितैः ૨૮ ચૈત્ર માસની પુનમ જો સ્વાતિ નક્ષત્રવાળી હાય અને વિજળી તથા મેધ દેખાય તે પડતાએ એટલું વધારી રાખવું કે છેક કારતક મહિના સુધી વૃષ્ટિ નહીં થાય. ૧૮ चैत्रस्य शुक्लपक्षे तु त्रयोदश्यां तथैव च धूमिका जायते चैव मेघस्तत्र न वर्षति વળી ચૈત્ર માસના શુકલપક્ષમાં તેસને દિવસે જો ધુમરી થાય તે ત્યાં વરસાદ ન થાય ૧૯ R वैशाख मास वैशाखे गर्जितं भूरि सलिलं पवनो घनो उष्णो ज्येष्ठो विशिष्टः स्यात् कथितं मुनिसत्तमैः १ વૈશાક મહિનામાં ખુબ ગર્જના થાય, ખુમ પાણી અને પવન હાય તેમજ જેઠ મહિના સારી પેઠે તખ્યા હાય તા તે સારાં જાણવાં એમ ઉત્તમ મુનિઓએ કહેલું છે. ૧ ' वैशाखे शुक्रपंचम्यां अभ्रच्छन्नं यदा नभः गर्जते वर्षते चापि पूर्ववातो भवेद् यदा Aho! Shrutgyanam * Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (४२) उदयास्त समयेऽर्कस्य जायते भुवि चेद् ध्रुवम् संग्रहे सर्व शस्यानि प्रचूराणि प्रयत्नतः । मासे भाद्रपदेऽत्यंत महाणि भवंति हि, ज्ञातमेवंहि विद्वद्भिः ज्योति विद्याविशारदैः । વૈશાક મહિનામાં શુકલ પાંચમને દિવસે સૂર્યોદય તથા સૂર્યાસ્ત સમયે જે આકાશ વાદળાંથી છવાયેલું હોય, ગર્જના તથા વૃષ્ટિ થતાં હોય અને પૂર્વદિશાને વાયુ વહેતું હોય તો પ્રયત્નપૂર્વક ઘણું ધાન્યા સંઘરી મૂકવાં. કારણ કે ભાદરવા મહિનામાં તે ઘણું મેંઘાં થવાનાં. એ પ્રમાણે તિષવિદ્યામાં वियक्ष माता विद्वाना प्राध्यु छ. २, ३, ४ वैशाखे तु प्रतिपदि मेधा वा विद्युतो यदा सर्व धान्यस्य निष्पत्ति भवति हि सुखप्रदा ५ વૈશાક શુદિ પડવાને દિવસે વાદળાં તથા વિજળી થાય તે સર્વ પ્રકારનાં ધાન્ય નીપજે અને સુખકારક પણ નીવડે. ૫ तृतीया शुक्लपक्षस्य वैशाखे गुरुतोऽन्विता, रोहिणी रुक्ष संयुक्ता भूरि धान्यपदा मता ६ વૈશાક માસના શુકલપક્ષની ત્રીજ જે ગુરૂવારી અને શેહિણી નક્ષત્રવાળી હોય તે તે ઘણાં ધાન્યને આપનારી થાય, वैशाकशुक्ल द्वितीया यदा हि गर्जनान्विता, संध्याकाले मध्यान्हे वा तदा दुर्भिक्षसंभवः । ७ Aho! Shrutgyanam Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (४३) વૈશાક માસના શુકલપક્ષની ખીજે સ ંધ્યાકાળે અથવા મન ધ્યાન્હકાળે જો ખરેખર મ ના થાય તે દુકાળના સંભવ જાણુવે. वैशाखशुक्ल चतुर्थ्यां सूर्योदये भवेद्यदि इशानी दिशामाश्रित्य चंडवायु भयप्रदः महामारी समुत्पातो भवति जनविनाशकः ज्येष्ठमास तदा नूनं युद्धं चैव महीभूजाम् વૈશક મહિનાની શુકલ ચતુર્થી ને દિવસે સૂર્યોદય સમયે જો ઈશાન દિશામાં ભયંકર પ્રચંડ વાયુ દેખાય તે જેઠ મદ્ધિનામાં, માણસાના મ્હોટા નાશ કરનારો મરકીને ઉત્પાત થાય અને રાજાએ વચ્ચે પણ યુદ્ધ જામે. ૮, ૯ पंचमी रविवारा चेद् वैशाखे शुक्लपक्षका तदातिवृष्टितो ज्येष्ठे जलप्लवै जगत्क्षयः षष्ठी च शनिवारा चेन् मेघच्छन्नो नभोमणिः उदयकाले संजातो धूलिवृष्टिश्व पूर्वगा तदापाढे वं वृष्टिः करकाणा संजायते नदी सरोदा चैव संपूर्णाः सलिलै ध्रुवम વૈશાક મહિનાની શુકલપક્ષની પાંચમ જો રવિવારી હેાય તે જેઠ મહિનામાં અતિવૃષ્ટિથી તેમજ પાણીની રેલથી જગ તના ઘાણ નીકળી જાય ૧૦ ' ܐ Aho ! Shrutgyanam ८. ११ १२ Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (૪૪) વૈશાક મહિનાની શુકલપક્ષની છઠ જે શનિવારી હોય અને ઉદય વખતે સૂર્ય વાદળાંથી છવાયેલું હોય તેમજ પૂર્વ દિશામાં ધુળની વૃષ્ટિ થાય તે આષાઢ માસમાં ખરેખર કરાઓ પડે અને નદી તળાવ તથા સરવરે ખરેખર પાણીથી છલકાણ સાય. ૧૧, ૧૨ वैशाक शुक्लपक्षस्य सप्तम्यां च निशापतिः सूर्यास्तसमये नूनं रक्तैराच्छादितोऽभ्रकैः ११ तदा बालविनाशः स्यादापाहे समुपद्रवैः तहिने भोमवार श्चेत्तदा नाशो हि भूभुजाम् १४ વઈશાક માસના શુકલપક્ષની સાતમને દિવસે સૂર્યાસ્ત સમયે ચંદ્ર જે ખરેખર લાલ વાદળાંથી આચ્છાદિત થયેલો હોય હા અષાઢ માસમાં ઉપદ્રવને લીધે બાળકોને મરો થાય અને તે દિવસે જે ભમવાર હોય તે ખરેખર રાજાઓને પણ વિનાશ થાય. ૧૩, ૧૪ अष्टम्यां तस्य मासस्य सोमवारो यदा भवेत् निशीथे तारकाणां च पतनं पूर्वदिशि यदि १५ तदा हि छत्रभंगः स्वात्तथा मार्या उपद्रवः अनावृष्टिश्च लोकानां पशुनां च विनाशिनी १६ વઈશાક મહિનાના શુકલ પક્ષની આઠમને દિવસે જે રામવાર હેય અને મધ્યરાત્રિયે પૂર્વ દિશામાં તારાઓ ખરે Aho ! Shrutgyanam Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (४५) તા ખરેખર છત્રભંગ થાય, મરકીના ઉપદ્રવ થાય, અને ટાકાને તથા પશુઓના સદ્ધાર કરનારી અનાવૃષ્ટિ થાય. ૧૫, ૧૬ वैशाक शुक्ल नवमी भरणी संयुता यदि मेघैश्च्छना सगर्जा च विद्युद्भिश्व समन्विता तदा ज्येष्ठे भवेन्नूनं दृष्टि भद्रपदे तथा सर्व धान्यस्य निष्पत्तिः सर्वलोकाः सुखान्विताः १८ વઈશાક માસના શુકલપક્ષની નામ જો ભરણી નક્ષત્રવાળી હાય, વાદળાં ગના તથા વિજળીએ કરીને સ ંયુક્ત હોય તે જેઠ તથા ભાદરવામાં ખરેખર વૃષ્ટિ થાય, ધાન્યા સારીરીતે પાકે અને લાકે સુખમાં રહે. ૧૭, ૧૮ १७ दशम्यां तस्य मामस्य सूर्यास्तसमये यदि शुक्लपक्षे भवेदिद्रचापस्य दर्शनं ध्रुवम तदा ज्येष्ठे न वृष्टिः स्यादापाठेऽपि तथैव च श्रावणे भाद्रमासे च ह्यतिवृष्टि भवेत्किल તે વઇશાક માસના શુકલ પક્ષની દશમીને દિવસે સૂર્યાંસ્ત સમયે જો ખરેખર, ઇંદ્રધનુષ્ય દેખાય તે જેઠ અને અસાડમાં પણ વરસાદ ન થાય; પણ શ્રાવણુ તથા ભાદરવામાં પુષ્કળ વરસાદ થાય. ૧૮, ૨૦ Aho ! Shrutgyanam १९ शुक्लपक्षस्यैकादश्यां तस्मिन्मासि यदांवरम् आच्छदितं हि मध्यान्हे श्यामवर्णैः किलाभ्रकैः २१ Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (૪૬) तदा वृष्टि भवेन्नूनं कार्तिके व्याधिदा वि चतुर्मास्यां तु वर्षाया बिंदोरपि न संभवः २२ ઇશાક માસના શુકલપક્ષની અગીયારશને દિવસે અપેારે આકાશ જો શ્યામ રંગનાં વાદળાથી છવાઇ જાય તે પૃામાં સંખ્યાળા પેદા કરનારા વરસાદ કારતક મહિનામાં થાય અને ચામાસામાં વરસાદનું ટીપું પગુ ન પડે. ૨૧, ૨૨ तस्य मासस्य द्वादश्यां संध्याकाले भवेद्यदि विद्यां दर्शनं प्राची दिशि रक्त प्रभान्वितम् तदापाढे भवेन्नूनं वह्निजोऽत्र हापद्रवः धनधान्यहरो मह्यां तृणानां चैव नाशकः :૪ - વઈશાક માસના શુકલપક્ષની ખારશે. સધ્યાકાળે પૂર્વદિશામાં લાલ કાંતિવાળી વિજળીનાં દર્શન થાય તે મસાડ મહિનામાં ખરેખર આ પૃથ્વી ઉપર ધનધાન્યના ધ્વ ંસ કરનારા તથા ઘાસના નાશ કરનારા અગ્નિથી ઉત્પન્ન થનારી ઉપદ્રવ થાય. ૨૩, ૨૪ त्रयोदशी तन्मासस्य निर्मला च भवेद्यदि गुरुवासर संयुक्ता ज्येष्ठे वृष्टिस्तदा ध्रुवम् २३ २५ વઇશાક માસની શુકલ પક્ષની તેરસ જો ગુરૂવારી હાય અને નિર્મલ હોય તે જેઠ માસમાં ખરેખર વરસાદ થાય. ૨૫ Aho ! Shrutgyanam Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (४७) 'चतुर्दशी च संयुक्ता रविवारेण वृष्टिदा चतुर्मास्यां हि धान्यानां तृणानां च मता प्रदा २६ તે વઇશાક માસના શુકલપક્ષની ચાદશ જો રિવવારી હાય તે ચામસામાં સારા વરસાદ થાય અને ધાન્ય તથા ઘાસ નીપરે એમ પડિતા માને છે. ૨૬ पूर्णमासी सदा ज्ञाता वैशाखस्य शता पशुनाशकारी ज्योति विद्यासार विशारदैः २७ વૈશક મહેતાની પુનમ એ શનિવાર હોય તે પશુઓને નાશ થાય ભય જયેષ વિદ્યાકુળ નેિનુ કહેવું છે. ૨ वैशाल nursery ea 26 राज्यसंगकरा ज्ञाता सोमवासरसंता વૈશક ના કૃષ્ણપક્ષની પાંચમે જો સામવાર હોય અને વાદળાં થાય તે રાજ્યના ભગ કરારી જાણવી. ૨૮ नवमी दशमी चै विद्युद्भियदि संयुता कृष्णपक्ष्या हि वैशाखे मेघच्छन "भाकरा तदाषाढे कृष्णपक्षे वृष्टि भवति निश्चितम् ग्रहिला इंव नदीयेगा उच्छलंति मलैयुताः વૈશાક મહિનાની કૃષ્ણપક્ષની નેામ અને દશમે વિજળદ થાય, વાદળાંએ શો સૂર્ય ઢીંકાઇ જાય તે અષાડ મહિનાના ३० Aho ! Shrutgyanam २९ Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (૪૮) અંધારીયામાં ખરેખર વરસાદ થાય અને નદીઓના પ્રવાહ ગાંડા માણસની જેમ પાણીથી ઉછળવા લાગે. ૨૯, ૩૦ वैशाखस्य नामावास्या मेघगर्जसमन्विता सूर्यास्त समये नूनं शस्यनाशप्रदा मता ३१ વઈશાક માસની અમાસ સૂર્યાસ્ત સમયે મેઘના ગરવ વાળી હોય તે ખરેખર તેનાથી ધાન્યને નાશ થાય. ૩૧ जेठ मास ज्येष्ठस्य प्रथमे पक्षे या तिथिः प्रथमा भवेत् आयोति केन वारेण तामन्वेषय यत्नतः છ મહિનાના શુકલપક્ષમાં પહેલી તિથિ ક્યા વારની આવે છે તેની પ્રયત્ન પૂર્વક તપાસ કરવી. ૧ भानुना पवनो वाति कुजो व्याधिकरो मतः राजपुत्रेण दुर्भिक्ष भवति हि न संशयः २ જેઠ સુદ પડવાને દિવસે રવિવાર હોય તે ઘણે પવન કુંકાય, મંગળવાર હોય તે વ્યાધિ કરે અને બુધવાર હોય તો દુકાળ પડે એમાં બિલકુલ શંકા નથી. ૨ गुरु भार्गव सोमानां योकोऽपि हि जायते जलेन पूरिता पृथ्वी धनधान्यं च संमतम् ३ વળી પડવાને દિવસે ગુરૂ શુક્ર કે સેમિનાર હોય તે પૃથ્વી જળથી ઉભરાઈ જાય અને અને ધાન્ય પણ સારૂં પાકે. ૩ Aho ! Shrutgyanam Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ कदाचिदैवयोगेन शनिवारो यदा भवेत् जलेविना प्रजानाशगच्छत्रभंगश्च जायते અને કદાચિત દેવજોગે તે દિવસે શનિવાર હોય તે પાણી વિના પ્રજાનો નાશ થાય અને છત્રભંગ થાય. ૪ आर्द्रादीनि च रुक्षाणि ज्येष्ठशुकले निरीक्षयेत् साभ्राणि हन्यते वृष्टिं निरभ्रे वृष्टि रुत्तमा ५ જેઠ માસના શુકલપક્ષમાં આદ્ર વિગેરે નક્ષત્રે જેવાં જે તે વાદળાંવાળાં હોય તે વૃષ્ટિને નાશ કરે અને વાદળાંવિનાનાં હોય તે ઉત્તમ વૃષ્ટિ થાય. ૫ ज्येष्टमासस्य शुकले हि पक्षेऽत्र द्वितीया दिने गर्जन यदि जायेत वृष्टि व भवेद् ध्रुवम् . ६ જેઠ માસના શુકલપક્ષમાં બીજને દિવસે જે ગર્જના થાય તે ખરેખર વૃષ્ટિ ન જ થાય. ૬ ज्येष्ठशुकल तृतीयाया मार्दा चेदर्षति यदा संध्याकाले तदा नूनं दुर्भिक्षस्यात्र संभवः જેઠ મહિનાના શુકલપક્ષની ત્રીજને દિવસે જે આદ્ર નક્ષત્ર હોય અને સંધ્યાકાળે વરસાદ થાય તે અહીં દુકાળને संभवतो . ७ चित्रा स्वादि विशाचा मासि निरभ्रता आषाढं निर्जलं कृत्वा श्रावणे वति ध्रुवम् ८ Aho! Shrutgyanam Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (૫૦) જેઠ માસના ચિત્રા સ્વાતિ અને વિશાખા નક્ષત્રમાં વાહળાં થાય તે અષાઢ માસ કે જાય પણ શ્રાવણ માસમાં જરૂર વરસાદ થાય. ૮ पंचग्रह बारा यत्र सोमं कुर्वति दक्षिणे मंगले म्रियते राजा भार्गवे म्रियते प्रजा बुधे रसक्षयं याति गुरुः कुर्यानिरुदकम् शनौ घृतक्षयं विद्यान् मासे मासे निरीक्षयेत् १० જે માસમાં પાંચ ગ્રહના તારાઓ ચંદ્રને પિતાની દક્ષિણ તરફ રાખે છે, તેમાં મંગળ હોય તે રાજાનું મૃત્યુ થાય, શુક હોય તે પ્રજાને મરે થાય, બુધ હોય તે રસને ક્ષય થાય, શુરૂ હોય તે સુકામણું કરે અને શનિ હોય તે ઘીને ક્ષય કરે એવી રીતે દરેક માસ વિષે સમજી લેવું. ૯, ૧૦ ज्येष्ठस्य शुक्ल पंचम्यां गर्जनं श्रूयते यदि दाक्षिणश्च यदा वायु रभ्रच्छन्नं यदा नमः .. ११ तिलानां संग्रहं कुर्यात्तस्मिन् काले विचक्षणः कार्तिके विक्रयेत्तानि लाभश्च त्रिगुणो भवेत् १२ જેઠ મહિનાના શુક્લ પક્ષની પાંચમને દિવસે જે ગજેના સંભળાય, દક્ષિણ દિશાને વાયુ વહે, આકાશ વાદળાંથી છવાયેલું હિય તે એવા સમયમાં વિચક્ષણ માણસે તલને સંઘર કરે. કારણ કે કારતક માસમાં તે લ વેચવાથી ત્રણગણે લાભ થાય. Aho ! Shrutgyanam Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (५१) ज्येष्ठस्य कृष्णपक्षे तु चंद्रोदयं निरीक्षयेत् साभ्रेण वर्षते मेघो निरभ्रे वृष्टिहीनता જેઠ માસના કૃષ્ણપક્ષમાં ચંદ્રને ઉદય જે. જે તે વદળાંવાળે હેય તે વરસાદ વરસે અને વાદળાંવગરને હેય તે વૃષ્ટિ ન થાય. ૧૩ ज्येष्ठ शुकलस्यैकादश्यां कृता च शुभमंडलं उच्च स्थाने तु संस्थाप्यो महद्दण्डो महाध्वजः १४ एवं कृत्वा प्रयत्नेन साधयेत्कालनिर्णयः एको वातो यदा वाति चतुर्दिनानि चोत्तरे १५ चत्वारो वार्षिका मासा ध्रुवं वर्षति लाभदाः धान्यतृणनिष्पत्तिश्च जायते प्राणिहर्षदा १६ જેઠ માસના શુકલપક્ષની અગીયારસે એક ઉત્તમ મંડલકુંડાળું કરી, ઉંચે સ્થાને મોટા દંડવાળે એક મટે ધ્વજ સ્થાપ, અને તે ઉપરથી સાવચેતીપૂર્વક કાળને નિર્ણય કરે. હવે જે ચાર દિવસ પર્યત ઉત્તર દિશા તરફ એકજ વાયુ વાય તે વર્ષના ચાર મહિનામાં ખરેખર લાભપ્રદ વૃષ્ટિ થાય, અને પ્રાણીમાત્રને હર્ષ પમાડનારી ધાન્ય તથા ઘાસની सारी नी५४ थाय. १४, १५, १६. यदि चेत्पश्चिमो वात श्चतुर्दिनानि वाति च अनावृष्टिं विजानीयात् दुर्भिक्षं रौववं भवेत् १७ Aho! Shrutgyanam Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (૫૨) તેમ કરતાં જો ચાર દિવસ સુધી પશ્ચિમ દિશા તરફ વાયુ વાય તા અનાવૃષ્ટિ તથા ભયંકર દુકાળ થાય. ૧૭ वायव्यां च तथा प्राच्यां नैऋत्यां वाति वा सदा आषाढ श्रावणे चैव भवति वृष्टि रुत्तमा १८ તેમ કરતાં જો વાયવ્ય, પૂર્વ અથવા નઋત્ય દિશામાં હુંમેશાં વાય તે! આષાઢ અને શ્રાવણ માસમાં ઉત્તમ વૃષ્ટિ થાય. ૧૮ ज्येष्ठे चेद्रोहिणी योगो निरभ्रंस्त्वतिवृष्टिः साको धान्य निष्पत्तिदायको हि मतो बुधैः १९ જેઠ માસમાં સિંહણીના યેગ વાદળાંવિનાના હાય તે અતિવૃષ્ટિ થાય અને વાદળ સહિત હોય તા ધાન્યની સારી પેદાશ થાય એમ પંડિત પુરૂષષ માને છે. ૧૯ ज्येष्ठे च रोहिणीयोगे यदा मेघः प्रवर्षति ૨૦ सुभिक्षं जायते मह्यां तृणनिष्पत्ति रुत्तभा જેઠ મહિનામાં રાહિણીના યાગ થતાં વરસાદ થાય તે પૃથ્વીમાં સુકાળ થવાના અને ઘાસ પણ સારી પેઠે નીપજવાનુ એમ જાણી લેવું. ૨૦ रोहिणीं दु समायोगे तस्मिन्मासे यदा नहि वृष्टच्छपि कीटकोपद्रवस्तदा २१ જેઠ માસમાં રહિણી અને ચંદ્રના ચૈત્ર થાય, અને એ યેાગમાં વાદળ છાયેલાં રહે છતાં પણ વૃષ્ટિ ન થાય તે કીડાઓના ઉપદ્રવ થાય. ૨૧ Aho ! Shrutgyanam Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (43) ज्येष्ठ शुक्लस्य द्वादश्यां घटिकायगते निशि चंद्रबिंबं यदा छन्नं नीलवर्णे भयंकरैः अस्तदा न ज्येष्ठे हि दृष्टि भवति निश्चितम् आषाढे रक्त संयुक्त मेघ दृष्टि च जायते २३ જેઠ શુદ્ધિ ખારશને દિવસે રાત્રિએ બે ઘડી ગયા પછી ચંદ્રનું બિંબ ભયંકર કાળા વાદળથી છવાયેલું દેખાય તે ખરેખર જેઠ મહિનામાં વૃષ્ટિ ન થાય અને આષાઢ માસમાં ३धिरवाणी वर्षा थाय २२, २३. तद्व्रष्टितो हि नाशश्च भूमिजातैर्हि कीटकैः क्षेत्रारोपित बीजानां तृण राशेर संभवः ૨ २४ એ રૂદ્ધિવાળી વૃષ્ટિને લીધે, ભૂમિમાંથી કીડાએ નીકળી, ક્ષેત્રોમાં વાવે ધાન્યનાં બીજ ખાઇ જાય અને ઘાસ પણ ન થાવ. ૨૪ दशमी ज्येष्ठ मासस्य शनिवारेण संयुता जलवृष्टि स्तदा न स्याज्जावति विरला भुवि २५ જેઠ મહિનાની દશમ શાંનવારી હોય તે જળની વૃષ્ટિ ન થાય અને પૃથ્વીમાં વિરલા પ્રાણી જ જીવી શકે. ૨૫ ज्येष्ठस्य कृष्णपक्षस्य मूलं प्रवर्षते यदि षष्ठिदिनं न वर्षेत पश्चाद् वृष्टिं भवेद् ध्रुवम् Aho ! Shrutgyanam २६ Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (૫૪) જેઠ માસના કૃષ્ણપક્ષનુ મૂલ નક્ષત્ર જો વરસે તે સાઢ દિવસ સુધી વરસાદ ન થાય અને પછી જરૂર વૃષ્ટિ થાય. ૨૬ ज्येष्ठस्य पूर्णिमास्यां तु मूलप्रस्रवते यदि पठित्रा न वर्षते पश्वाद् वर्षति माधवः २७ જેઠ માસની પુનમને દિવસે જો મૂલ નક્ષત્ર વચ્ચે તે સાઠ દિવસ સુધી વૃષ્ટિ ન થાય, પણ પાછળથી વરસાદ થાય. ज्येष्ठस्य कृष्णपक्षे च द्वेरुक्षे श्रवणादिके न वर्षते न वर्षे वर्षे वर्षते सदा ૨૮ જેઠ માસના કૃષ્ણપક્ષમાં શ્રવણુ અને નિષ્ઠા નક્ષત્ર વરસે ના વરસાદ થાય અને કાશ જાય તે વરસાદ ન થાય. ૨૮ ज्येष्ठ मासे खमावस्या पूर्णमास्यां मघापि वा दिवा वा यदि वा रात्रौ मेघा गच्छेति नांबरे २९ अवृष्टिस्तु भवेत्तत्र नात्र कार्या विचारणा चतुर्मासावधि नूनं प्राणिनां हि भयंकरा ૨૦ જેઠ મહિનાની અમાસને દિવસે અથવા પુનમના દિવસે મઘા નક્ષત્ર હોય અને દિવસે અથવા રાત્રીએ આકાશમાં વાદળાં ન ચડી આવે તે ખરેખર ચાર મહિના સુધી પ્રાણીઓને માટે ભયંકર એવી વૃષ્ટિ જાણી લેવી એ વિષે જરા પણું શંકા ન રાખવી. ૨૯, ૩૦ Aho! Shrutgyanam Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (૫૫) અષાઢ માસ. आषाढ मासे प्रथमे च पक्षे निरभ्रमातंड मुमंडले च न चेव संगर्जति नैव वृष्टि सिद्धयं वर्षति नैव मेघः १ આષાઢ માસના શુકલપક્ષમાં સૂર્ય મંડળ વાદળ વગરનું હાય અને ગર્જના કે વૃષ્ટિ ન થાય તે બે મહિના સુધી વરસાદ ન જ થાય. ૧ आषाढ शुक्ल पंचम्यां मेघा वा विद्युतोऽपि वा तदा सुवष्टि विज्ञेया धान्य तणप्रदा भुवि ३ આષાઢ માસના શુકલપક્ષની પાંચમને દિવસે જે વાદળt અથવા વિજળી થાય તે પૃથ્વી ઉપર ધાન્ય અને ઘાસ ઉપજાવનારી વૃષ્ટિ થશે એમ જાણવું. ૨ आषाढ शुक्ल पंचम्यां पश्चिमः किंतु मारुतः गर्जति वर्षते चापि शुक्रचापं च द्रश्यते ३ संग्रहेत्सर्व धान्यानि कार्तिके हि महर्घता बहुलाभं करोति च नान्यथा मुनिभाषितम् ४ આષાઢ માસની શુક્લપક્ષની પાંચમે ગર્જના થાય, મેધ વરસે, ઈદ્ર ધનુષ્ય દેખાય છતાંય પશ્ચિમ દિશાને વાયુ હોય તે સર્વ ધાન્યને સંગ્રહ કરે, કારણ કે કારતક મહિનામાં ઘણી મોંઘારત થવાની અને ઘણું સારો લાભ મળવાને. એ પ્રકારનું મુનિએનું કથન અન્યથા નથી થતું. ૩, ૪ Aho ! Shrutgyanam Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( ११ ) आषाढे शुक्लपक्षे तु रोहिणीयोग उत्तपः तथाविद्युद् गर्जी वा शस्यनिष्पत्तिदो मतः ५ ષાઢ માસના શુકલપક્ષમાં રેહિણીના યાગ સારા ગણાય. એ સમયે જો વાદળાં વિજળી અથવા ગર્જના થાય તે ધાન્યની પેદાશ થાય. ૫ न वृष्टी रोहिणीयोगे न च पूर्वोत्तराजलम् आषाढे च यदा जातं तदा दुर्भिक्ष मंभवः ६ આષાઢ માસમાં રાહિણીને ચાગ થવા છતાં વૃષ્ટિ ન થાય તેમજ પૂર્વાષાઢા અને ઉત્તરાષાઢા પણ પાણી વિનાના ખાલી જાય તે દુકાળને સંભવ જાણવા. ત્ माघे फाल्गुने मासि चैत्र वैशाखयों स्तथा आषाढे स्वातियोगश्च सर्वशस्यप्रदः स्मृतः માહુ, ફાગણુ, ચૈત્ર અને વૈશાક અને સાષાઢ માસમાં સ્વાતિ નક્ષત્રને ચેગ સર્વ પ્રકારનાં ધાન્યને આપનારા જણાमे छे. ७ नवम्यां तिथावाषाढे शुक्लायां निमलो रविः उदये चापि मध्यान्हे निरभ्रं यदि चांबरम् वर्षते चतुरो मासाः सर्वधान्य फलप्रदाः तृणा नामपि निष्पत्ति जयते पशुतोषदाः Aho ! Shrutgyanam ፡ Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ . (૫૭). આષાઢ મહિનાના શુકલ પક્ષની નેમને દિવસે સૂર્ય નિર્મલ, હાય, સૂર્યોદય સમયે તથા બપોરે આકાશમાં વાદળ ન હોય તે ધાન્ય ઉપજાવનારે વરસાદ ચારે મહિનામાં સારી પેઠે થાય અને પશુને સંતોષ આપનારૂં ઘાસ પણ ઉપજે ૮, ૯ आषाढे चैव संक्रांतौ यदि वर्षति माधवः व्याधि रुत्पद्यते घोरा मनुष्यपशुनाशदा આષાઢ મહિનામાં સંક્રાન્તિને દિવસે વરસાદ થાય તે માણસ અને પશુ પ્રાણીને નાશ કરનારી ભયંકર વ્યાધિ થાય. आषाढे शुक्लपक्षेच द्वादश्यां यदि विद्युतः प्रभाते यामीकाष्ठायां दृश्यते नभसि धुवम् ११ गर्जना च श्रवःपुट स्फोटनामा प्रजायते मध्यान्हावधि मेघाश्च वर्षते जनकामदाः અષાઢ માસના શુકલ પક્ષમાં બારદાને દિવસે પ્રભાત સમયે દક્ષિણ દિશામાં જે આકાશમાં ખરેખર વિજળી દેખાય અને કાન ફાડી નાખે એવી ગર્જના સંભળાય તે બપોર સુધીમાં લેકેના ઈચ્છિતને આપનારે વરસાદ થાય. ૧૧, ૧૨ तहिने यदि पूर्वायां दिशि शक्र धनुर्धवम् दृश्यते हि प्रभाते चेत्तदा दुर्भिक्ष संभवः વળી તે દિવસે પૂર્વ દિશામાં પ્રભાતે ઇંદ્રધનુષ્ય દેખાય તે દુકાળને સંભવ જાણુ. ૧૩ Aho! Shrutgyanam Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (५८) आषाढ शुक्लपक्षस्य त्रयोदश्यां यदांबरे पश्चिमायां हि मेघाः स्युः पंचवर्णाः प्रभान्विताः १४ तदातत्कृष्णपक्षे हि वृष्टि भवति निश्चितम् तथा पुनरपि भाद्रे पृथ्वी स्यात् सलिलान्विता १५ આષાઢ માસના શુકલપક્ષની તેરશને દિવસે માકાશમાં પશ્ચિમ દિશા તરફ્ કાંતિવાળાં પચરંગી વાદળાં થાય તે ૧ માસના કૃષ્ણ પક્ષમાં ખરેખર વૃષ્ટિ થાય અને ફીને ભાદરવા મહિનામાં પૃથ્વી જળમય થઇ જાય. ૧૪, ૧૫ पूर्णिमा सोमवारेण संयुताऽपाढगो यदा तदा दृष्टि र्न तन्मासि विज्ञेया विबुधैः सदा १६ આષાઢ માસના શુકલપક્ષની પુનમ જો સામવારી હાય સ્તા પડિતાએ એટલું સમજી લેવું કે તે માસમા વૃષ્ટિ ન थाय. १६ आषाढे कृष्णपक्षे च शुक्रो यस्तं प्रयाति चेत् तदा यत्र गोधूमानां नाशो भवति हीमतः આવઢ મહિનાના કૃષ્ણપક્ષમાં શુક્રના મસ્ત થાય તે જવ અને ઘઉં હીમને લીધે નાશ પામે. ૧૭ आषाढ कृष्णपक्षस्य द्वितीया विद्युदन्विता सोमवारेण संयुक्ता द्विदलध्वंसदा स्मृता Aho ! Shrutgyanam १८ Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (૫૯) આષાઢ માસના કૃષ્ણપક્ષની બીજને દિવસે સેામવાર ડાય અને વિજળી થાય તા કઠોળના નાશ કરનારી જાણવી. ૧૮ तृतीयायामाषाढस्य कृष्णपक्षे यदांबरम् संध्याकाले न संछन्नं श्याममेवैश्वलै ध्रुवम् तदा मारी समुत्पातो भवति विश्वनाशकः न वरं शनिवारेण युक्तयां रविणा पुनः १९ ૨૦ આષાઢ માસના કૃષ્ણપક્ષની ત્રીજને દિવસે સંધ્યાકાળે, ચલાયમાન એવા શ્યામ મેઘથી વાદળ છવાયેલું' ન હાય તે જગતના વિનાશ કરનારે મરકીના ઉપદ્રવ થવાના, અને તે ત્રીજને દિવસે શનિવાર કે રવિવાર હાય તા પણ ઠીક -નહીં. ૧૯, ૨૦ पूर्णमास्यां त्वमावास्या माषाढे यदि तारकाः पतंति पूर्वदिग्भागे निशीथे धान्यनाशदाः માષાઢ મહિનાની મમાસ કે પૂર્ણિમાએ મધ્યરાત્રિએ ભૂવ દિશામાં તારા ખરે તા ધાન્યના નાશ થાય. ૨૧ ફ્ आषाढ कृष्णपक्षे च चतुर्थी तु शनियुता तदा चणक धान्यस्य ध्वंसो मिहिकातो ध्रुवम् २२ ાષાઢ માસના કૃષ્ણપક્ષમાં ચેથ જો શનિવારી હોય તે અરેખર હીમને લીધે ચણાના નાશ થાય. ૨૨ Aho ! Shrutgyanam Page #79 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (१०) कृष्णपक्षे त्वाषाढस्य पंचमी वासरे यदा संध्याकाले च पूर्वाया मिंद्रचापो यदीक्ष्यते तदा तंडुलवृंद हि संग्राह्यो वणिजैः सदा कार्त्तिके विक्रयस्तस्य कथितो बहु लाभदः २४ આષાઢ માસના કૃષ્ણપક્ષમાં પાંચમને દિવસે સંધ્યાકાળે પૂર્વ દિશામાં ઇંદ્રધનુષ્ય દેખાય તેા વેપારીએએ 'મેશા ચેાખાના ર ધરા કરવા તે ચાખા કારતક મહિનામાં વેચવાથી ભારે साल थाय २३, २४ तन्मासि कृष्णपक्षे च मध्यान्हे सूर्यमंडलम् सजलं स्याद्यदा षष्ठयां संत्यक्त मेघडंबरम् तदा न वष्टिर्विज्ञेया वर्षावधि महाजनैः नाना रोग समुत्पाता भवंति जननाशकाः २३ २५ २६ ાષાઢ માસના કૃષ્ણપક્ષની છઠ્ઠને દિવસે મધ્યાન્હકાળે સૂર્યમંડલ જળવાળું દેખાય અને મેઘાડંબર ન હાય તા એક વસ સુધી વૃષ્ટિ ન થાય, લાટાને પીડા માપનારા વિવિધ પ્રકારના વ્યાધિ તથા રોગ થાય. ૨૫, ૨૬ Aho ! Shrutgyanam आषाढ कृष्णपक्ष्या हि सप्तमी वातपूरिता मेघच्छन्ना च विज्ञेया वृष्टिदा भुवि मानुषैः આષાઢ માસની કૃષ્ણપક્ષની સાતમે જો બહુજ પવન હોય २७ Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (૬૧) અને આકાશમાં વાદળાં ચડી આવતાં હોય તે તેને વૃષ્ટિનાં ચિન્હ જાણવાં ૨૭ आषाढ पूर्णिमा रात्रौ यदि चंद्रो न दृश्यते चतुरोपि तदामासान् जलं वर्षति माधवः ૨૯ ષાઢ શુદ પુનમની ાત્રિએ ચંદ્ર ન દેખાય તા ચામ મહિના સુધી વરસાદ પડયા કરે. ૨૮ यदि तत्रामचंद्रो परिवेषयुतोऽत्रवा तदा जगत्समुद्ध शक्रेणापि न शक्यते . २९ આષાઢ શુદ પુનમના ચંદ્ર નિર્મળ અથવા કુંડાળાવાળા હાય તા જગના ઉદ્ધાર કરવાને ઇંદ્ર પણ અસમથ ગણાય. ૨૯यदि तत्राग्निवातः स्यादस्थिशेषा मही भवेत् दाक्षिणात्यो यदा वात स्तदा राज्यक्षयो ध्रुवम् ३० વળી જો તે દિવસે અગ્નિખુણાના વાયુ હાય તો પૃથ્વીમાં ખાલી હાડકાંજ રહી જાય અને જો દક્ષિણ દિશાના વાયુ હોય તા ખરેખર રાજ્યના ક્ષય થાય. ૩૦ तद्दिने नैऋते वायुर्दश्यते निर्जलं नभः fafter तदा सर्व कर्तव्यो धान्यसंग्रहः विक्रयित्वा ३१ અષાઢ સુદ પુનમને દવસે નેઋત્ય ખુણાના વાયુ વહેં અને આકાશમાં પાણી ન દેખાય તા બધુ લો નાખીને પણ ધાન્યના સંગ્રહ કરી લેવા. ૩૧ Aho! Shrutgyanam Page #81 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( १२ ) ३२ सहिने वारुणी वातो वृष्टि शस्यपदी ध्रुवम् वायव्यः शलभादीना मुपद्रवयुतो मतः વળી આષાઢ શુદિ પુનમને દિવસે પશ્ચિમ દિશાના વાયુ થાય તા વૃષ્ટિ અને ધાન્ય થાય, પણ જો વાયવ્ય દિશાના વાયુ વાય દા તીડ વિગેરેના ઉપદ્રવ થાય એમ માનવામાં આવે છે. ૩૨ उत्तरे मारुते लोको महदूहर्षयुतो भवेत् ३३ इशाने मारुते धान्यनिष्पत्ति भवति शुभा વળી ાષાઢ શુદ્ધિ પૂર્ણિમાએ ઉત્તર દિશાના પવન વાય તે લેાકામાં ખુબ હર્ષ ફેલાય અને ઇશાન દિશામાં વાય તે ધાન્યની ઘણી સારી નીપજ થાય. ૭૩ आषाढयां त्वमावास्यां पूर्वगो यदि मारुतः अस्तं गच्छति तीक्ष्णंशौ शस्य निष्पत्तिरुत्तमा ३४ આષાઢ માસની અમાસે સૂર્યાસ્તસમયે પૂર્વ દિશાને વાયુ તા પુષ્કળ ધાન્ય પાકે. ૩૪ હાય आषाढे कृष्णपक्षे तु चतुर्थी पंचमी भवः षष्ठी सप्तमी जातच गर्भो वृष्टिप्रदो मतः ३५ ઋષિઢ માસના કૃષ્ણપક્ષની ચેાથ, પાંચમ, છઠ્ઠું કે સાતમે ઉત્પન્ન થયેલા ગર્ભ દૃષ્ટિ આપનારા મનાય છે. ૬૫ आषाढे कृष्णपक्षे च पंचम्यां नैऋते यदि अभ्राणि पीतवर्णानि जायंते हि दिनोदये Aho ! Shrutgyanam ३६ Page #82 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (૬૩) तदा वृष्टिश्च विज्ञेया श्रावणे शस्यदा भुवि पूर्वायां यदि तनिस्यु स्तदा वृष्टिर्न श्रावणे E આષાઢ માસના કૃષ્ણપક્ષમાં પાંચમને દ્વિવસે નૈઋત્ય દિશામાં સદિય સમયે પીળા રંગનાં વાદળાં થાય તેા શ્રાવણ મહિનામાં પૃથ્વી ઉપર ધાન્ય પકવનારી વૃષ્ટિ થવાની એમ જાણી લેવું અને એવાં વાદળાં જો પૂર્વ દિશામાં થાય તા શ્રાવણ મહિનામાં વરસાદ ન થાય. ૩૬, ૩૭ आषाढे दशमी कृष्णा सुभिक्षाय सरोहिणी एकादशी तु मध्यस्था द्वादशी कालभंजिनी ३८ આષાઢ માસમાં કૃષ્ણપક્ષની દશમ જો રાહિણી નક્ષત્રવાળ હાય તા સુકાળ સમજવા, અગીયારશ હાય તા સાધારણ અને આરશ હોય તે। કાળનો નાશ કરનારી જાણાવી. ૩૮ श्रावण मास. चत्र च श्रावणे चापि पंचाश्च भवंति चेत् दुर्भिक्षं तत्र जानीया च्छत्रभंगं च जायते ? ચૈત્ર અને શ્રાવણ માસમાં પણ જો પાંચ રવિવાર હોયઃ તા દુકાળ અને છત્રભંગ જાણવાં. ૧ बुधः प्राच्यां प्रतीच्यां च भृगुर्हि श्रावणे यदा तदा दृष्टिर्न विज्ञेया ध्रुवं भाद्रपदावधि Aho! Shrutgyanam Page #83 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (૬૪) શ્રાવણુ મહિનામાં બુધ પૂર્વ દિશામાં અને શુક્ર પશ્ચિમ દિશામાં હાય તા ખરેખર ભાદરવા મહિના સુધી વૃષ્ટિ ન થાય એમ જાણી લેવું, ૨ श्रावण शुक्लपचम्यां स्वातियोगजलं यदा ३ निष्पत्तिः सर्व शस्यानां प्रजा निरुपद्रवा શ્રાવણ મહિનાની શુકલ પાંચમને દિવસે જો સ્વાતિ નક્ષત્રના ચેગનું પાણી પડે તે સ ધાન્ય નીપજે અને પ્રજા પણ સુખકારીમાં રહે. ૩ श्रावण शुक्ल सप्तम्यां अस्तं गच्छति भास्करे न वृष्टो यदि पर्जन्यो जलाशां मुंत्र सर्वथा શ્રાવણ માસના શુકલપક્ષની સાતમને દિવસે સૂર્યાસ્ત વખતે જો વરસાદ ન વસે તેા પાણીની આશા સર્વથા મુકી દેવી. ૪ ५ श्रावणे पूर्णिमास्यां तु श्रावणे सलिलं यदा सुभिक्षं च समादेश्यं कुर्याच्चात्र न संशयः શ્રાવણ મહિનાની પૂનમે જો શ્રાવણ નક્ષત્ર હાય અને પાણી વરસે તે સુકાળ વિષે બિલકુલ નિ:શંક રહેવુ. પ श्रावणस्य त्वमावास्यामुपरागो भानोर्यदि तदा मारी समुत्पातो भवति कार्तिके व શ્રાવણુ માસ અમાસે જે સૂર્યનું ગ્રહણ હાયતા કારતક મહિનામાં રાગચાળા ચેસ થાય. ૬ ६ Aho! Shrutgyanam Page #84 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (६५) नाद्रपद मास. भाद्रपदस्य शुक्लायां द्वितीयायां यदा नमः मेघच्छन्नं तदा मयां शस्यनिष्पत्ति रुत्तमा ભાદરવા માસના શુકલપક્ષની બીજને દિવસે આકાશ વાદળાથી છવાયેલું હોય તે પૃથ્વી ઉપર ધાન્ય સારી પેઠે પાકે. ૧ तहिने रविवार श्वेत् आकाशं च निरभ्रकम् तदाहि शीतकालस्य धान्यपाको न जायते २ ભાદરવા માસની બીજને દિવસે શનિવાર હોય અને આ કાશમાં વાદળા ન હોય તે શીયાળુ ધાન્ય ન પાકે. ૨ भाद्रपदे तृतीयायां शुक्लपक्षे यदांबरे । नैऋते विद्युतां बातो निशीथे हि विदृश्यते ३ तदा वन्हिभवोत्पातो भवति जनभीतिदः कृष्णपक्षे च तन्मासे देशे ग्रामे पुरेऽथवा ४ ભાદરવા માસના શુકલપક્ષની ત્રીજને દિવસે મધ્ય રાત્રીએ આકાશમાં નિત્ય દિશામાં વિજળીને સમુહ દેખાય તે લેકોને ભય ઉપજાવનારે અગ્નિને ઉત્પાત તે માસના કૃષ્ણપક્ષમાં ३म मया नगरम थाय. 3,४ चतुर्थी तस्य मासस्य संध्याकाले सदागतिः दाक्षिणात्यो यदा वाति तदा गोधूम संक्षयः Aho! Shrutgyanam Page #85 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ભાદરવા માસની શુકલપક્ષની ચોથને દિવસે સ ધ્યાકાળે, દક્ષિણ દિશાને પવન વાય તે ઘઉંના પાકને નુકશાન થાય.૫ भाद्रस्य शुक्ल पंचम्यां यदा सूर्यस्य मंडलम् श्वेतमेधै भवेच्छन्नं मध्यान्हे नभसि स्थितम् ६ तदा हि पतनं तम्यां भवति विद्युतः किल तस्मिन्नगरेऽरण्येऽथवा ग्रामे भयप्रदम् ભાદરવા માસની શુકલ પક્ષની પાંચમને દિવસે બપોરે આકશમાં રહેલું સૂર્યમંડળ વેત રંગનાં વાદળથી છવાઈ જાય તે તે નગરમાં વનમાં અથવા ગામમાં રાત્રીને વખતે ખરેખર विजी ५3. ६, ७ भाद्रपदे शुक्लषष्ठयां चंडवातो यदा निशि तदा हि तम्य मासस्य कृष्णपक्षे प्रवर्षति ભાદરવા માસમાં શુકલપક્ષની છઠને દિવસે રાત્રીએ જે ભયંકર વાયુ કુંકાય તે તે માસના કૃષ્ણ પક્ષમાં જરૂર વરસાદ याय, ८ सप्तम्यां तस्य मासस्य सोमवारो यदा भवेत् अभ्रच्छन्नं न चाकाशं सूर्यास्तसमये खल्लु तदा वृष्टि नै विज्ञेया तस्मिन्मासे सदा बुधैः नाना रोग समुत्पातो प्रजासु च प्रजायते १० Aho! Shrutgyanam Page #86 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (૬૭) ભાદરવા માસના શુકલપક્ષની સાતમે જે સોમવાર હાય અને સૂર્યાસ્ત વખતે આકાશ વાદળથી છવાયેલું ન હોય તે હંમેશા પંડિતાએ એટલું સમજી રાખવું કે તે માસમાં વૃષ્ટિના વાખા પડવાના, અને પ્રજામાં વિવિધ પ્રકારને રેગચાળે ફાટી નીકળવાને. ૯ ૧૦ भाद्रपदे तथाष्टम्यां प्रभाते यदि दृश्यते इंद्रचापः प्रतीच्यां हि तदा वृष्टि निशि ध्रुवम् ११ ભાદરવા મહિનામાં શુકલ પક્ષની આઠમે પ્રભાતે પશ્ચિમ દિશામાં ઇંદ્રધનુષ દેખાય તે રાત્રિએ ચક્કસ વરસાદ થાય. ૧૧ नवम्यां भाद्रमासस्य रविवारो यदा भवेत् वायव्ये च महावायु स्तदा वृष्टेरसंभवः ભાદરવા મહિનાના શુકલ પક્ષની નવમ જે રવિવારી હે અને વાયવ્ય દિશામાં ભારે પવન ફૂંકાય તે વૃષ્ટિને સંભાર ન રખાય. ૧૨ दशमी भाद्रमासस्य दुर्दिना यदि जायते गर्जनं च प्रभाते हि भूरिधान्यं तदा मतम् १३ ભાદરવા મહિનાની શુકલપક્ષની દશમ જે વાદળાંવાળી હેય અને પ્રાત:કાળમાં ગર્જના થઈ હોય તે ઘણું ધાન્ય થાય એમ માનવામાં આવે છે. ૧૩ भाद्रस्यैकादशी जाता यदा वातैः समन्विता भोमवारयुता चापि शुक्लपक्ष्या जलपदा . १४ Aho ! Shrutgyanam Page #87 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (૬૮), ભાદરવા માસના શુકલ પક્ષની અગીયારસે જે ભમવાર હોય અને વાયુ ફુકાતું હોય તે વરસાદ થાય. ૧૪ पूर्णिमायां हि भाद्ररय सजलं चंद्रमंडलम् दृश्यते मेघरहिवं तदा वृष्टिरसंभवः १५ ભાદરવા માસની પુનમે ચંદ્રમંડળ જે પાણીવાળું દેખાય અને વાદળાં ન દેખાય તે વરસાદની આશા ન રખાય. ૧૫ भाद्रस्य कृष्ण पंचम्यां यहा वृष्टि न जायते संध्याकाले तदा मह्यां शलभोपनो मतः १६ ભાદરવા માસની કૃપક્ષની પાંચમે સંધ્યાકાળે જે વૃષ્ટિ ન થાય તે પૃથ્વી ઉપર તાડેને ઉપદ્રવ થાય એમ જાણી લેવું. ૧૬ कृष्ण षष्ठि हि भादस्य भौमवारान्विता यदि समेघा गर्जनयुक्ता सर्व शस्यपदा मता. १७ ભાદરવા માસના કૃપક્ષની છે? જે ભેમવારી હોય અને વાદળાં તથા ગર્જના થાય તે સર્વ પ્રકારનાં ધાન્ય પાકે. ૧૭ अमावास्यां च भाद्रस्य याम्यां हि विनाता यदा दर्शनं जायते रात्रौ तदा धान्य महधता १८ ભાદરવા માસની અમાસને દિવસે રાત્રિએ દક્ષિણ દિશામાં જે વિજળીનાં દર્શન થાય તે ધાન્ય બહુ મેવું થાય. ૧૮ Aho ! Shrutgyanam Page #88 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (१८) यासों मास. अश्विने शुक्लपक्षे हि प्रतिपद्यदि गर्जिता तदा मारी समुत्पातो भवति खलु कार्तिके १ આસા માસના શુકલપક્ષની એકમને દિવસે જોગર્જના થાય તે કારતક મહિનામાં ખરેખર રોગચાળો ફાટી નીકળે ૧ आश्विनस्य द्वितीयायां शुक्लपक्षे यदांवरस tray महादितं हि दिनोदये तदा हिमपात भवति माघे निश्चितम् भूरयः पशवो येन पंचत्वं च प्रयति हि. ३ ાસે। માસના શુકલપક્ષમાં બીજને દિવસે સૂર્યોદય સમયે આકાશ જો પીળા રંગનાં મોટાં વાદળાંથી છવાયેલું હૉય તા માહ માસમાં ખરેખર હીમના ઉત્પાત થાય અને તેથી ઘણા પશુએ મૃત્યુના માર્ગ પકડે. ૨, ૩ शुक्लपक्ष्या तृतीया च सोमवारान्विताश्विने समेघा ज्वरदा ज्ञेया लोकोपद्रवकारिणी માસા માસના શુકલપક્ષની ત્રોજ જો વાદળાવાળી અને સામારી હેય તે! તાવના રોગ ફેલાય અને લેકીને હેરાનગતિ लोगवची पडे. ४ Aho ! Shrutgyanam Page #89 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (७०) आश्विन शुक्ल पंचम्यां सूर्य विवं यदांबरे मध्यान्ह समये रक्तं निरभ्र चंडभान्वितम् तदा हि तस्य मासस्य कृष्णपक्षे सदा बुधैः विज्ञेयं वि महायुद्धं नृपाणां तु परस्परम् આ માસના શુક્લ પક્ષની પાંચમને દિવસે મધ્યાહુ સમયે આકાશમાં સૂર્યનું બિંબ જે લાલ રંગનું, વાદળાં વિનાનું અને ભયંકર કાંતિવાળું દેખાય છે તે માસના કૃષ્ણપક્ષમાં રાજાઓની અંદર મહાયુદ્ધ થવાનું એમ ડાહ્યા માણમોએ ખરેખર સમજી રાખવું. પ, ૬ आश्विन शुक्लै कादश्यां संध्याकाले यदांबरे प्रतिच्यां पर्वताकारा मेघाः कौमुदी संनिभाः ७ तदा चणक गोधूमनाशो भवति निश्चितम् वृष्टितः शलभे यो वा प्रोक्तमेवं जिनाधिपः ८ આ માસના શુકલપક્ષની અગીયારસે સંધ્યાકાલે પાશ્ચમ દિશામાં આકાશને વિષે પર્વત જેવાં કે ટાં અને ચાંદની જેવા વેત રંગનાં વાદળાં દેખાય તે દ્રષ્ટિને લીધે અથવા તીડને વીધે ચણા અને ઘઉને નાશ થવાને એમ જીનેશ્વરેએ ભાખ્યું છે. द्वादश्यामाश्विने मासे शुकलपक्षे निशि यदा चंदविवं भवेच्छन्नं श्याम मेघैस्तदा ध्रुवम् ९ Aho! Shrutgyanam Page #90 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (૭૧) कृष्णपक्षे हि तन्मासे वृष्टि भवेज्जनप्रिया लवलीखर्जुरादीनां पाकश्च त्रिगुणो भवेत् १० આસો માસના શુક્લ પક્ષની બારસે રાત્રિએ ચંદ્રનું બિંબ જે શ્યામ રંગનાં વાદળથી છવાયેલું હોય તે ખરેખર તે માસમાં કૃષ્ણપક્ષમાં લેકેને પ્રિય એવી વૃષ્ટિ થાય અને ચાલી તથા ખજુર વિગેરેને ત્રણ ગણે પાક ઉતરે. ૯, ૧૦ आश्विन पूर्णिमायां च संध्याकाले यदांबरे चंद्रबिंब घनश्च्छन्न मुदेति श्याम भान्वितैः ११ तदा बाधौं महोत्पात चंडवायु कृतो भवेत् भूरिपोत विनाशः स्याद्योजन शतकावधि १२ આસો સુદ પુનમને દિવસે સંધ્યાકાળે ચંદ્રનું બિબ આ કાશમાં ઉગતી વખતેજ શ્યામ કાંતિવાળાં વાદળથી છવાયેલું દેખાય તે સમુદ્રમાં ભયંકર વાયુને લીધે માટે ઉત્પાત થાય અને સે જન સુધીમાં ઘણું વહાણેને ભૂકે થઈ જાય.૧૧,૧૨, श्त्याचार्य श्री विजयप्रजसूरि विरचित मेघमालाख्य ग्रंथ संपूर्णः Aho ! Shrutgyanam Page #91 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (૭૨) મેઘમાળાની પૂરવણી. વાદળાં વિજળી અને વાયુને સંબંધ. (રૂદ્રયા મલ તન્ન અન્તગત ) अन्यं च कथयिष्यामि श्रृणुतत्त्वेन भामिनि मेघ विद्युत् समायोगं येन जानति पंडिताः पूर्वस्यां दिशि संध्यायां यदा मेघाकुलं नमः कश्चिदंश समाकारः कश्चिद्धस्तिसमः पिये। केचित् सिंह समाकाराः केचित् पर्वत सन्निभाः केचिन् मकर मत्स्या केचिन मृगसमाः प्रिये एवमेवयदा मेघाः पंचरात्रं प्रवपते विज्ञेचं सप्तरात्रं वा दृष्टिं वर्षति तोयदः । હે પાર્વતીજી ! હવે હું વાયુ વીજળી અને વાયુનાં ફળ કહું છું તે તમે સાંભળે. પ્રથમ તે હું વાદળાં અને વિજળી વિષે જ કહીશ. હે પ્રિયે! પૂર્વ દિશામાં સ ધ્યાકાળે જે આકાશ વાદળાંથી છવાયેલું દેખાય, કઈ કઈ વાદળાં ડાઢના આકારવાળાં, હાથીના જેવાં આકારવાળાં, કઈ કઈ સિંહ, પર્વત, મઘર અથવા મને છના હો જેવા તેમજ મૃગના આકારનાં હોય તો પાંચ રાત્રી પર્યત અથવા સાત રાત્રી સુધી વરસાદ થાય. ૧, ૨, ૩, ૪, Aho ! Shrutgyanam Page #92 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (७३) उत्तरादिशि संध्यायां दृश्यते नगमालिका अर्बुदैः सदशा मेघा यदा दृश्यंति पार्वति वर्षते सप्तरात्राणि चाद्ध रात्राणि भैरवि मकरैः सदृशो भेवो यदा देवि प्रदृश्यते ઉત્તર દિશામાં સાં પર્વત જેવી મેઘમાળા દેખાય અને અબુંદના જે દૃશ્ય થાય તે હે ભરવી-પાર્વતી? અર્ધ રાત્રીએ વરસાદ પડે અને સાત રાત સુધી રહે. અને જે મઘરના જે મેઘને આકાર થાય તે– वर्षते च त्रिरात्रेण सप्तरात्र तथापि या आग्नेय्यां च यदा मेघो दृश्यते सुरसुंदरि रात्रौ वर्षति जीमूतो भैरवेणेतिभाषितं इशाने च यदा मेघा जायते कृष्णपर्वताः ८ ત્રણ રાત્રી અથવા સાત રાત્રી પર્યત વરસાદ પડે અને હે સુરસુંદરિ! તે જ મેઘ જે અગ્નિ ખૂણામાં દેખાય તે રાત્રે વરસાદ થાય એમ ભૈરવે પિતે કહ્યું છે હવે ઈશાન ખુણામાં કાળા પર્વતની જેમ વાદળાં ઘેરાય, वर्षति च यदा मेघाः संध्या कालेऽथवा प्रिये वायव्यां च यदा मेघो जायते वरवर्णिनि वातदृष्टि हि जानीया द्रात्रौ स्यात् प्रहरादि मे मेघास्तु कथिता देवि दिशा चाष्टौ प्रकीर्तिताः १० Aho! Shrutgyanam Page #93 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (૭૪) તે સાંઝેજ વષા થાય. અને હું વરવર્ણિનિ! જે વાયવ્ય બુણમાં વાદળાં થાય તે રાત્રીના પહેલા પહેરમાંજ પવન સાથે વરસાદ થાય એમ જાણવું. મેઘના આકાર તથા મીઠ દિશાઓ વિષે એ પ્રમાણે સમજી લેવું. ૮-૧૦ वायुधारिणं मेघं च श्रृणु तत्त्वेन सुंदरि वायु लक्षणं विज्ञेयं पूर्वादौ यत् फलं भवेत् ११ सुभिक्षं पूर्ववातेन जायते नात्र संशयः दक्षिणे क्षेम मारोग्यं नैऋत्यां दुःखदो भवेत् १२ હે સુંદરિ! નિશ્ચયથી પવનને ધારણ કરવાવાળા મેઘ વિષે હું હવે તમને કહું છું તે સાંભળે. વાયુનાં લક્ષણ પણ જાણવા જેવાં છે, અને તેનાં પૂર્વ આદિ દિશામાં કેવાં ફળ ફળે છે તે પણ હું તમને કહીશ, જે પૂર્વ દિશામાં પવન ફુકાય તે વરસ સારૂં પાકે એમાં શંકા ન રાખવી દક્ષિણ દિશામાં વાયુ વહે તો આરોગ્ય તથા કુશળતાનાં ચિન્હ સમજવાં અને મૈત્રય ખુણામાં વાયુ વહે તે દુઃખકારક થાય. ૧૧-૧૨ वारुण्यां दिव्य धान्यानि वायव्यां वायः खे भवेत । उत्तरे शुभदा देवि अशान्यां सर्व संपदः १३ વારૂણી દિશામાં પવન વહે તે ઘણું સરસ ધાન્ય પાકે અને વાયવ્ય ખુણામાં વહે તો તે કેવળ આકાશમાં જ રહેવાને. વળી હે દેવિ ! ઉત્તર તરફને પવન સારૂં ફળ આપે, અને ઈશાન ખુણને વાયુ સંપૂર્ણ સંપદાન આપનારે હેય. ૧૩ Aho ! Shrutgyanam Page #94 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (૭૫) वायुधारणं मेघानां कथितं तव सुंदरि विद्युल्लक्षण चिन्हानिष्टदिक् पूर्वतः फलम् १४ હે સુંદર! એ પ્રમાણે વાયુને ધારણ કરનારાં મેઘ વિષે મૈં' તમને કહી દીધું. હવે વિજળીનાં લક્ષણૢ. ચિન્હ તથા આઠ દિશાનાં ફળ અનુક્રમે પૂર્વ દિશાથી માંડીને કહુ છું તે સાંભળેા. ૧૪ पूर्वे विद्युत्करा मेघा आग्नेय्यां जलशोषकाः दक्षिणे रौरवं घोरं नैऋत्यां भयमादिशेत् सुभिक्षं पश्चिमे देवि वायव्यां सुखसंपदः उत्तरे वर्षते मेस्त्वीशाने विजयी भवेत् १६ પૂર્વના મેઘ વિજળી ઉત્પન્ન કરે, અગ્નિખુણાના મેઘ પાણીને સાષવનારા હોય છે, દક્ષિણુને મેચ ભયંકર દુકાળ આણે છે અને નૈઋત્ય ખુણાના મેઘ ભય સૂચવે છે. અને હું વિ! પશ્ચિમને મેઘ સુકાળ લાવે છે, વાયવ્ય ખુણુાને મેઘ સુખ તથા સંપત્તિ આપનારો હેાય છે. હવે જો ઉત્તરમાં મેઘ વરસાદ્ધ આણે તેા ઇશાનખુણામાં વિજય થાય. -ત∞થન. वृक्षस्य पूर्व शाखायां वायसः कुरुते गृहम् सुभिक्षं क्षेम मारोग्यं सुदृष्टिः शस्य संपदः १५ Aho ! Shrutgyanam Page #95 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (७९) अग्निकोणस्य शाखायां वायसः कुरुते गृहम् दुर्भिक्षं च विजानीया नैव वर्षति तोयदः વૃક્ષની પૂર્વશાખામાં જે કાગડે પિતાને રહેવા માટે જગ્યા નકકી કરે તે સુકાળ, ક્ષેમ, આરોગ્ય, ઉત્તમ વૃષ્ટિ તથા ખેતી માંથી સારી પેદાશ થાય. વૃક્ષના અગ્નિ ખૂણામાં જે એવી જગ્યા શોધી લે તે દુકાળનું ચિન્હ સમજવું, વરસાદ ન પડે. दक्षिणे यदि शाखायां वायसः कुरुते गृहम् हाहाकारं महारौद्रं विग्रहं च समादिशेत् शाखा माश्रित्य नयां बायसः कुरुते गृहम् द्वौ मासौ वर्षले भवस्तुबारं जायतेनदा ४ વૃક્ષની દક્ષણ તરફની શાખામાં કાગડે પિતાને માથે બાંધે તે મહા ભયંકર અને હાહાકાર વર્તાવનારો વિગ્રહ થય. નેત્રત્ય ખુણા તરફની શાખામાં આશ્રય શોધે તે બે મહિના સુધી વરસાદ થાય અને પાછળથી ઝાકળ પડે ૩, ૪ क्रियते पश्चिम शाखायां वायसेन गृहं यदि न च दृष्टिं विजानियात कथितं ते महेश्वरि वायव्य कोणगः काको यदिवा कुरुते गृहम् वातवृष्टिं विजानीयात् कथितं काललक्षणम् ६ વૃક્ષની પશ્ચિમ શાખામાં જે કાગડો માળે બાંધે તે હે મહેશ્વરી વરસાદ ન થાય. એ વાત હું તમને કહી રાખું છું. - Aho ! Shrutgyanam Page #96 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (૭૭) વાયવ્ય ખુણા તરફની શાખામાં કાગડા પેાતાનું ઘર ખાંધે તા પવન સાથે વરસાદ પડે. એ પ્રમાણે સુકાળ દુકાળનાં લક્ષણ જાણી લેવાં. ૫-૬ उत्तरायां यदा काकः करोति गृहमुत्तमम् सुभिक्षं जायते धान्य मारोग्य मुखसंपदः इशानको यदि वै वायसः कुरुते गृहम स्वात्योदकास्तथा मेघाः कृषिश्च परितुष्यति. ૮ વૃક્ષની ઉત્તર દિશા તરફની શાખામાં એ કાગડા પોતાના સરસ માળે! ખાંધે તે ધન ધાન્ય સારાં નીપજે, સુકાળ થાય અને અરાગ્ય તથા સુખસ'પત્તિ આવી મળે. ઇશાન ખુણાવાળી શાખામાં માળા બાંધે તે સ્વાતિ નક્ષત્રમાં વરસાદ થાય અને ખેતરમાં સારા પાક ઉતરે. ૭-૮ यदि वा मध्य शाखायां वायसः कुरुते गृहम् अनावृष्टि विजानीयात् कथितं काकलक्षणम वल्मीक भूमिमाश्रित्य वायसः कुरुते गृहम मारी चौरभवं विद्यानैव वर्षेति तोयदाः १० વૃક્ષની વચલી શાખામાં કાગડા માળા બાંધે તા વરસાદ ન થાય એ પ્રમાણે કાગડાના નિવાસ વિષે મેં કહ્યું. હવે જો રાડાવાળી માટીના સ્માશ્રય લઇ કાગડા મળે! આંધે તે રાગ શાક તથા ચારી વિગેરેના ભય ઉપજે. ૯-૧૦, Aho ! Shrutgyanam Page #97 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (૩૮) शूष्क वृक्षे गृहं कुर्याच्चौरस्य चभयं भवेत् राजविग्रह माप्नोति महा राजभयं भवेत् ११ સૂકાઈ ગયેલા વૃક્ષ ઉપર જે કાગડા માળે બાંધે તે. રેગ તથા ચેરને ઉપદ્રવ થાય, રાજા રાજા વચ્ચે લડાઈ માંગે અને ચક્રવતી રાજાને માથે પણ આફત પડે. સાઠ સંવરોનાં નામ (૧) પ્રભવ (૨) વિભવ () શુકલ (૪) પ્રદ (૫) પ્રજાપતિ (૬) અંગિરા (૭) શ્રીમુખ (૮) ભાવ (૯) યુવા (૧૦) ધાતા (૧૧) ઈશ્વર (૧૨) બહુધાન્ય (૧૩) પ્રમાથી (૧૪) વિકમ (૧૫) વૃષ (૧૬) ચિત્રભાનુ (૧૭) સુભાનુ (૧૮) તારણ (૧૯) પાર્થિવ (૨૦) અવ્યય.( આ વીશ સંવત્સર બ્રહ્મવિંશતિ નામે પ્રસિદ્ધ છે. ) (૨૧ ) સર્વ જિત્ (૨૨) સર્વધારી (૨૩) વિરોધી (૨૪) વિકમી (૨૫) ખર (૨૬) નંદન (૨૭) વિજય (૨૮) જય (૨૯) મન્મથ (૩૦) દુમુખ (૩૧) હેમલંબી (૩૨) વિલંબક (૩૩) વિકારી (૩૪) શાવરી [૩૫] હવ [૩૬] શુભકૃત [૩૭] શેભન [૩૮] ક્રોધી (૩૯) વિશ્વાવસુ (૪૦) પરાભવ. (આ વિશ સંવત્સર - વિશીના નામથી ઓળખાય છે. ) - (૪૧) પ્લવંગ (૪૨) કીલક (૪૩) સભ્ય (૪૪) સાધારણ (૪૫) વિધકૃત (૪૬) પરિધાવી (૪૭) પ્રમાદી (૪૮) આનંદ (૪૯) રાક્ષસ (૫૦) નલ (૫૧) પિંગલ Aho ! Shrutgyanam Page #98 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (૬૯). (પર) કાલયુક્ત (૫૩) સિદ્ધાર્થી (૫૪) રોદ્ર (૫૫ દુમુખી (૫૬) દુંદુભી (૧૭) રૂધિરેલ્ગર (૫૮) રક્તાક્ષી (૫૯) ધન (૬૦) ક્ષય. (આ વિશ સંવત્સર નષ્ટરૂદ્ર વિશીના નામથી પ્રસિદ્ધ છે. ) સાઠ સંવત્સરનાં ફળાફળ મહાદેવજીએ સાઠ સંવત્સરનાં ફળ પાર્વતીજીને નીચે પ્રમાણે કહ્યાં છે – પહેલા સંવત્સરમાં ખુબ વરસાદ થાય છે. દૂધ, ઘી તથા ધાન્ય સારાં પાકે છે. બીજા સંવત્સરમાં સુકાળ અને આરોગ્ય સુખ પ્રાપ્ત થાય છે, રાજાને શાંતિ મળે છે, પ્રજા પણ આનદમાં રહે છે. શુક્લ સંવત્સરમાં માણસે તથા હાથીઓને વિવિધ પ્રકારના રોગ થાય છે, બાકી બીજી રીતે સુખ અને આનંદ મળે છે. પ્રદ સંવત્સરમાં જગત ધન ધાન્યથી ઉભરાય છે, તમામ પ્રકારનાં કલેશ શાંત થઈ જાય છે. પ્રાજાપાત્ય સંવત્સ ૨માં ગાયે ખુબ દુધ આપે છે અને આરોગ્ય તથા કુશળતા પ્રવર્તે છે. અંગિરા નામના સંવત્સરમાં લેકે ઉત્સાહિત રહે છે અને વરસાદ પણ સારે થાય છે. શ્રીમુખ સંવત્સરમાં ધાન્ય સારૂં પાકે છે. ગાય સારૂં દુધ આપે છે અને વરસાદ પણ ખુબ થાય છે. ભાવ સ વત્સરમાં સઘળાં ધાન્ય પાકે છે પણ મેંઘારત મટતી નથી અને લોકોમાં ચિંતા તથા શેક વર્તે છે. યુવા સંવત્સરમાં તેલ તથા ધી ઠીક ઠીક થાય છે, વરસાદ સાધારણ પડે છે અને ધાન્ય પણ ઠીક પ્રમાણમાં ઉતરે છે. ધાતા Aho ! Shrutgyanam Page #99 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (૮૦) સંવત્સરમાં વૃક્ષ, દુધ તથા ગોળ અધિક પાકે છે, કપાસ મેઘા થાય છે. બહુધાન્ય સવત્સરમાં લવીંગ, મધ તથા ગવ્ય ૫દાથ દુ`ભ નથી થતાં, વૃષ્ટિ ખુબ થાય છે પણ લેાકેાની નીતિ સારી રહેતી નથી. સુપુરાણ સત્સરમાં અનેક પ્રકારનાં ધાન્ય પાકે છે. પ્રમાથી નામના સવત્સરમાં રાજનાશ, દુભિક્ષુ, ચારાના ભય તથા કાંઇ કાંઇ સુખ-દુખરૂપી ફળ મળે છે. વિક્રમ સવત્સરમાં વ્યાધિ વગરના સુકાળ, ક્ષેમ, આાગ્ય વર્ત છે, મને પ્રજા આનંદથી કલેલ કરે છે. વૃષ સંવત્સરમાં કેદરા, ભાત, મગ, જવ, તથા દાળ વગેરે વસ્તુઓના ભાવ થાય છે અને દુકાળ જેવું દેખાય છે. ચિત્રભાનુ નામના સવસરમાં ચણા, મગ, અડદ અને કશુ અાદિ ધાન્ય પાકે છે, વરસાદ વિચિત્ર પ્રકારને થાય છે. સુભાનુ સવસરમાં આરોગ્ય વરસાદ તથા ક્ષેમ કૂશળતા સારી પેઠે વતે છે. તારણ સવસરમાં ચારેને ભય થાય છે અને વરસાદના અભાવે ભારે ભયંકર દુકાળ પડે છે. પાર્થિવ સવત્સરમાં દેશના સઘળા ભાગમાં ધાન્ય નીપજે છે અને સૈારાષ્ટ્ર તથા કર્ણાટક દેશમાં તે અત્યંત ધાન્ય થાય છે. વ્યય સવત્સરમાં વરસાદ એછે. થાય, ખેતી સાધારણ થાય અને પાક પણ આજ ઊતરે. સર્વજિત્ સંવત્સરમાં પૃથ્વી પાણીથી છલકાય છે અને દરેક પ્રકારની કુશળતા રહેછે. સવધારી સ ંવત્સરમાં તાવ અને માગનુ જોર હાય છે, ધન્ય અશબર પડતાં નથી, તે ઉપરાંત બીજા કષ્ટ પણ આવી પડે છે. વિરધી નામના સવત્સરમાં ભયંકર વ્યાધિ થાય છે, ચારોથી લાકામાં ત્રાસ ફેલાય છે, ગાયે Aho ! Shrutgyanam Page #100 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (૮૧) પશુ શાહુ ઘી-દૂધ આપે છે. વિક્રમી સવત્સરમાં તીડના ઉપ દ્રવ થાય છે, તથા પાકના લાભ દુનીયાને મળી શકતા નથી. ખર સંવત્સરમાં યાર્ષીક કયાઈક વરસાદ થાય છે અને ક્યાંઇક કયાઈંક સાવ કારાડુ રહે છે. છતાં ધાન્ય ઠીક ઠીક પાર્ક છે. નદન સ ંવત્સરમાં સુકાળ, ક્ષેમ, મારાગ્ય તથા ખીજી બધી રીતે માનદ રહેછે, ગાયા ઘી-દ્ધ સારી રીતે આપે છે. નંદનનું ફળ તેના નામ પ્રમાણે સારૂં જ મળેછે.વિજય સ ંવત્સરમાં ક્ષત્રિય,વૈશ્ય, શુદ્ર તથા નટ વિગેરે લેકે રેગથી પીડા પામે છે. જય ના મના સંવત્સરમાં સુકાળ થાય, દેશમાં સ્વસ્થતા રહે પણ રાગને લીધે કેટલીક વ્યાકુળતા ભોગવવી પડે. મન્મથ સંવત્સરમાં ખંડ તથા ધાન્ય ખરાખર ન પાકે, કાદરા માંઘા થાય મને વ્યવહાર પણ ઠીક ન ચાલે. દુર્મુખ સંવત્સરમાં ધાન્ય માત્ર સૂકાઇ જાય અને ચોખ્ખા દુકાળ પડે ! હેમા ખી સંવત્સરમાં ચારી કરવાવાળા રાજાઓને લીધે બધે ત્રાસ વતૅ અને ચીજ માત્ર મોંઘી થાય. વિલ ંબ સોંવત્સરમાં ઘણુા ઉપદ્રવ થાય. ઉંદરને લીધે રોગચાળા ફેલાય. વિકારી નામના સંવત્સરમાં વરસાદ નહીં જેવા થાય, ધાન્ય બરાબર ન પાકે અને દુકાળ જેવી દશા વર્તે. શારી સંવત્સરમાં આખી પૃથ્વી ઉપર સુકાપણું થાય, લેકે! બહુ દુ:ખી થાય. લવ નામના સત્તરમાં ધાન્ય ખુબ પાકે. વરસાદ પણ સારી પેઠે થાય. શુભકૃત સ ંવત્સરમાં સઘળ શુકાળ પ્રવર્તે, ક્ષત્રીય, ગાય, બ્રાહ્મણ અને સમસ્ત પ્રજા સુખથી રહે. શાભન સંવત્સરમાં આરાગ્યતા અને નિરૂપદ્રવતા વર્તે, ગાય અને બ્રાહ્મણ આનંદમાં રહે. સુધી સંવત્સરમાં બાહ્ય રી Aho! Shrutgyanam Page #101 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (૮૨) ગેને લીધે જગત આકુળવ્યાકુળ થાય, વરસાદ થડ થાય અને લેકે નજીવી વાતમાં ક્રોધે ભરાય. વિશ્વાવસુ સંવત્સરમાં વરસાદ સારે થાય પણ કપાસના ભાવ આકરા બેલાય. પરાભવ નામના સંવત્સરમાં મંડલેશ્વરો તથા રાજ્યના બીજા અધિકારીઓથી પ્રજા કષ્ટ પામે. તવંગ સંવત્સરમાં ગ્રીષ્મ ઋતુ તથા વસંત ઋતુમાં પાણી પડે, તેથી ઘાસ અને ધાન્ય નાશ પામે, પ્રજામાં દુ:ખ અને બેચેની ફેલાય. કીલક સંવત્સરમાં વરસાદ પુષ્કળ થાય. પણ રાજ્ય તરફને ઉપદ્રવ બધી જગ્યાએ પ્રવર્સ ! સૌમ્ય સંવત્સ૨માં સઘળાં પ્રકારનાં ધાન્ય પાકે, આરોગ્ય રહે અને વરસાદ પણું જોઈએ તેટલે વરસે. સાધારણ સંવત્સરનું ફળ નામ પ્રમાણે જ જાણી લેવું. અર્થાત્ વરસાદ ઠીક ઠીક થાય અને ધાન્ય પણ ઠીક ઠીક પાકે. વિરેાધકૃત સંવત્સરમાં વૈશાક મહિનાથી વરસાદ શરૂ થાય, અને ચેતરફ એક સરખે વરસે માત્ર કાન્યકુજ દેશમાં વિરોધ શાંત ન થાય. પરિધાવી સંવત્સરમાં ક્ષેમ, આરોગ્ય, ધનધાન્ય તથા ઈષ્ટ મિત્ર વિગેરેને લાભ થાય. પ્રમાદી સંવત્સરમાં સંપૂર્ણ અનાજ પાકે. સુકાળ તથા સુખ વિષે કંઈ બાકી ન રહે. આનંદ સંવત્સરમાં ધાન્ય ઘણું મેંવું થાય, ખેતીને નાશ થાય, ઘી તેલ માંઘાં મળે, બાકી બીજી રીતે પ્રજા ક્ષેમકુશળ રહે. રાક્ષસ સંવત્સરમાં કેદરા, ભાત, મગ વિગેરે ધાન્ય તથા પશુ વિગેરે પ્રાણી વિનાશ પામે. પિગલ, સંવત્સરમાં વરસાદ ન થાય. ગાય, ભેંસ, સેનું, Aho ! Shrutgyanam Page #102 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (૮૩) રૂપ તથા તાંબું વિગેરે વેચીને પણ ધાન્યના સંગ્રહ કરવા. કાયુક્ત સંવત્સરમાં વરસાદ થાય પણ ખીજાં રાગ મનુષ્યપ્રાણીને હેરાન કરે. સિદ્ધાર્થ સંવત્સરમાં પાણી તથામનાજની લીલાલ્હેર થાય. રોદ્ર સંવત્સરમાં વરસાદ એછે થાય અને તેથી અન્ન પણ ઓછુ પાકે, રાજકત્તા નિષ્ઠુર અને. દુર્મુ ખ સંવત્સરમાં સાધારણ સુકાળ થાય; વહેવાર ચલાવવા મુશ્કેલ થઇ પડે. દુદુભી સવત્સરમાં સંપૂર્ણ ઉપદ્રવ શાંત થઇ જાય. અનાજ સારા પ્રમાણમાં પાકે અને પ્રજાને સુખ મળે. રૂધિરાિર સંવત્સરમાં ગમે તેમ કરીને પણ અનાજના સંઘરા કરવા. કા રણ કે રાજાઓને મ્હોટા સંગ્રામ થાય એવા દરેક સ ભવ હાય છે. રક્તાક્ષી સ’વત્સરમાં દુકાળ પડે, રાજા પણ પ્રજાને કનડે. ક્રોધન સંવત્સર પણ કોઇ રીતે સારા ગણાતા નથી. એ વરસે મરણ પ્રમાણ વધેછે. ક્ષય નામના સંવત્સરમાં કુલિંજન જેવા પ્રતાપી મ`ડળ અને કુરૂદેશ જેવા દેશે પણ દુ:ખ ભાગવે એ રીતે સાઠ સ ંવત્સરનું ફળ ઘણું ખાનગી રાખવા જેવું છે છતાં હું અર્ધાગિ મેં તમને જેવુ છે તેવુ કહી દીધુ છે. na Aho ! Shrutgyanam Page #103 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (૮૪) વર્તમાન જૈન સાહિત્યના અપૂર્વ ગ્રંથો. શ્રી મહાવીરજીવન વિસ્તાર સચિત્ર. (મનુષ્યમાત્રના આત્માનો ઉદ્ધાર કરનાર મહાન આદર્શ ગ્રંથ) આજથી આ ભારતભૂમિમાં ૨૫૦૦ વર્ષ ઉપર થઈ ગયેલા જૈન” ધર્મના મહાનમાં મહાન પ્રર્વતક શ્રી મહાવીરદેવ. આ જૈન મહાવીર દેવનું કહો કે જગતના પેગમ્બરેમાંના એક મહાનમાં મહાત્ “ પેગમ્બર” નું જીવન ચરિત્ર જાણવા માટે દુનીઆમાં મનુષ્ય આતુર હોય તેમાં નવાઈ નથી. પણ દિલગીરી સાથે જણાવવું પડે છે કે તેમના ભક્તોએ કે એતિહાસીક શેધખોળ કરનારાઓએ તેમનું જીવનવૃતાંત મેળવવા માટે પ્રયત્ન કર્યો નથી અને તેના અભાવે આજે આ મહાન પુરૂષના આદર્શને લાભ જગતનાં મનુષ્ય લઈ શક્યા નથી. પણ વર્તમાનમાં આ મહાન પુરૂષનું જીવનચરિત્ર જાણીતા લેખકરારા. સુશીલે તૈયાર કરી તેનું નામ શ્રી મહાવીર જીવન વિસ્તાર આપી, જાણીતા બુસેલર મેસર્સ મેઘજી હીરજીની મારફતે પ્રગટ કરાવેલ છે. આ ગ્રંથ માટે મહાત્મા ગાંધીજી અને જાહેર પત્રએ સારા અભિપ્રાય આપેલ છે. મૂલ્ય રૂા. ૨૦-૦ Aho ! Shrutgyanam Page #104 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (૮૫) પુણ્ય પ્રભાવ સચિત્ર. યાને સમરાદિત્ય કેવળી ચરિત્ર. તેને માટે પ્રસિદ્ધ જૈન ઇતિહાસકાર-મુનિમહારાજ શ્રી જિનવિજયજીના અભિપ્રાય. [ રૂપીયા ૫૦ ના ગ્રંથ રૂપીઆ પાંચમાં. ] ( ” શ્રી મહાવીર ” પત્ર અંક બારમામાંથી. ) પ્રકાશક-મેઘજી હીરજી જૈન મુકસેલર, પાયની મુ ંબઇ. પૃષ્ઠ સંખ્યા, ૬૮, પાકુ પુઠું, મૂલ્ય પાંચ રૂપીઆ. જૈન સમાજની સુરૂચિને પોષવા સારૂ ભાઇ મેઘજી હી૨૯એ જુના સાહિત્યને નવા રૂપમાં મુકવા માટે જે માર્ગ લીધે છે તે ઇચ્છવાયાગ્ય છે. નવી પ્રજાને જાના રાસાએ વાંચવા જેટલેા અવકાશ કહેા કે રસ કહેા, તે હવે રહ્યો નથી. તેમનાં માટે જૂના રાસાઓને જે નવી શૈલીમાં ચાજી મ તરંગ-ખાહ્યાંગ આકર્ષીક બનાવી તેમના હાથમાં મુકવામાં આવે તે તેઓ તેને લાભ રસપૂર્વક લઈ શકે, એવા હેતુથી મરણાવશેષ થએલા પાલીતાણા વિદ્યા પ્રસારક વગે પ્રાચીન પદ્મમય જૈન કથાઓને નવી ગદ્યશૈલીમાં વાર્તારૂપે ગોઠવી છપાવવાના પ્રશંસનીય ઉપક્રમ કર્યાં હતા, તેણેજ છપાયેલા સમરાદિત્ય ચિત્રથી ભાઈ Aho! Shrutgyanam Page #105 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (૮૬) મેઘજીએ આ પુનરાવૃત્તિ કાઢી છે અને તેને કેટલાક પ્રાસંગિક ચિત્રથી સચિત્ર બનાવી છે. કદ જોતાં પુસ્તકની કિંમત કંઈક વધારે લાગે છે ખરી, પરંતુ આગળના શ્રાવકે પ૦ રૂપિઆ ખચીને પણ જે સમરાદિત્ય ચરિત્ર મેળવી શકતા ન હતા, તે દષ્ટિએ આજે આવી રીતે પાંચ રૂપિયામાં મળતું આ ચરિત્ર મધું ન કહેવાય.પણ અનહદ સસ્તામાં સસ્તું જ કહેવાય. વિવિધ પજા સંગ્રહ–સચિત્ર વિધિ સાથેનો મહાન ગ્રંથ, ભાગ ૧-૨-૩-૪-૫-૬-૭ પંડિત શ્રી વિરવિજયજી કૃત, દેવપાળવિકૃત, દેવચંદ્રજી કૃત, રૂપવિજયજી કૃત, જ્ઞાનવિમલસૂરિકૃત, ઉત્તમવિજયજી કૃત, વિજયલક્ષમીસૂરી કૃત, સકલચંદ્રજી ઉપાધ્યાય કૃત, મેઘરાજમુનિ કૃત, યશવિજયજી કૃત, પદ્મવિજયજી કૃત, ધર્મચંદ્રજી કૃત, દીપિવિજયજી કૃત, આત્મારામજી કૃત, બુદ્ધિસાગરજી કૃત, કુંવરવિજયજી કૃત, વિજયરાજેદ્રસુરિ કૃત, હંસવિજયજી કૃત, ગંભીરવિજયજી કૃત, રામદ્ધિસાર મુનિ કૃત, વલ્લભવિજયજી કૃત, આદિ મહારાજેની બનાવેલી પૂજાઓ, ઉપરાંત ચિત્ર -- ( ૧ સમવસરણ, (૨) ચકેશ્વરી દેવી, (૩) પાશ્વ કુમાર અને કમઠ રોગી, (૪) પાર્શ્વનાથ, પદ્માવતી, ઈંદ્ર અને ઇંદ્રાણી, (૫) શંત્રુજ્ય મહિમા ગર્ભિત, ( ૬ )કંડુરાજા, (૭) નારકીનાં રંગીન ચિત્ર, (૮) પદ્માવતી દેવી, (૯) ચોવીશ તીર્થકર, નવપદજી, અને ગૌતમસ્વામી, ( ૧૦ ) કેશરીયાજી Aho ! Shrutgyanam Page #106 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (૮૭) તીર્થ, [૧૧] અષ્ટાપદજી [ ૧૨ ] આબુજી તીર્થ, (૧૩) પાવાપુરી (૧૪) ચમ્પાપુરી, ) [ ૧૫ ] સમેતશિખરજી તીથે, ( ૧૬ ) મહાવીર ઉપસર્ગ, ( ૧૭ ) યોગનિષ્ટ આચાર્ય શ્રી બુદ્ધિસાગરજી, (૧૮) તારંગાજી તીર્થ, ( ૧૯) પ્રભાવિક મહાત્મા શ્રી જિનદત્ત દાદા સૂરીશ્વરજી, ( ૨૦ ) શ્રી મહાવી૨, ચોદ સ્વપન અને અષ્ટ મંગલિક, (૨૧) ગૌતમસ્વામીજી મહારાજ આદિના ફટાઓના સંગ્રહથી ભરપુર સુપર–રાયલ સેળ પેજી, પૃષ્ઠ ૭૫ સેનેરી કપડાનું સુશોભિત મજબુત પંડું છતાં કિંમત રૂપીયા અઢી.પટેજ વી. પી. ખર્ચ જુદું. રાજપશ્ન. જૈનધર્મ, જૈનદર્શન, અને જૈનનીતિ સંબંધી હજારો પ્રશ્ન અને શંકાઓનાં સમાધાન. શ્રીમદ રાજચંદ્ર જુદા જુદા વિદ્વાનેને જેનદર્શન સંબંધી જે સચોટ અને અસરકારક ઉત્તર આપ્યા હતા, તેને આ ગ્રંથમાં બહુ સરસ રીતે સંગ્રહ કરવામાં આવ્યા છે. જૈન દ. શન અને વેદાન્તદર્શન ઉપરાંત અન્ય દશને વિષે પણ ઘણું માહિતી મળી શકે છે. અને લગભગ બે હજાર ઉપરાંત છે, અને તેના જવાબ પણ તેટલા જ વિગતવાર આપવામાં આવ્યા છે. તુલનાત્મક અભ્યાસ પદ્ધતિ, ઉદારવિચારસરણી અને નિર્મળ વિવેકદૃષ્ટિએ આ ગ્રંથને આત્મા છે, એમ કહીએ તે ચાલે. જીજ્ઞાસુઓએ એક વાર તે આ ગ્રંથ જરૂર વાંચી જ જોઈએ. કીં. માત્ર ૧-૪-૦ Aho ! Shrutgyanam Page #107 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (૮૮) રાજકુમારી સુદર્શના યાને સમળી વિહાર સચિત્ર. માટે પ્રસિદ્ધ જૈન ઇતિહાસકાર સુનિ મહારાજ શ્રી જિનવિજયજીને અભિપ્રાયઃ ( “ શ્રી મહાવીરપત્ર ” અંક ૧ મે. ) રાજકુમારી સુદર્શના યાને સમળીવિહારઃ-(સચિત્ર) માગધી પ્રબંધ ઉપરથી લખનાર પન્યાસજી શ્રી કેસરવિજયજી ગણિ, પ્રગટ કર્તા-શા. મેઘજી હીરજી બુકસેલર પાયધુની, મુંબઇ ન. ૩. મૂલ્ય રૂા. ૩૦-1 ( પૃષ્ઠ સંખ્યા ૬૦૮ ) “ ચિત્રવાળ ગચ્છીય દેવેન્દ્રસૂરિએ બનાવેલી સુદર્શનાચિરત્ર નામે પ્રાકૃત કથાના માધારે વાર્તાના રૂપમા મા કથાનકની યાજના કરવામાં આવી છે. થાનક રોચક અને સરલ ભાષામાં આળેખેલુ હાવાથી સાધારણ વર્ગને વિશેષ રૂચિકર થઇ પડે તેવું છે. સાથે મુદ્રણકળાના રસિક ભાઈ મેઘજીએ કથાનકને ઉચિત એવાં કેટલાંક ચિત્રાદ્વારા તથા નયનમનહર છપામણી અને ધામણીદ્વારા પુસ્તકની માકર્ષતામાં આર વધારા કર્યો Aho ! Shrutgyanam Page #108 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ના જ મેઘજી હીરજી બુસેલર પાયધુની મુંબઈ નં. ૩ (૮૯). છે. જૈન સાહિત્યના મહાન ખજાનામાં જ્યાં ત્યાં નજરે પડતી ઉપદેશપ્રદ અને આનંદજનક કથાઓને આવા સુન્દર રૂપમાં જે લેકે આગળ મુકવામાં આવે તે લેકેની રૂચિને સુમા દેવાનું અને સાથે વ્યવહાર સાધવાનું અને કામ સહેલાઈથી સફલ થઈ શકે તેમ છે. તેમજ મુનિઓ પણ વ્યર્થ કલહે કરી સમાજને ક્ષુબ્ધ કરવાને બદલે આવી જાતની સાહિત્યસેવામાં જે પિતાના સમયને સદુપયોગ કરે તે નિશ્ચિત રીતે સ્વ અને પર, બનેનું કલ્યાણ કરી શકે તેમ છે. પંન્યાસજી શ્રી કેસરવિજ્યજી પિતાના સમયને આવી રીતે સદુપયોગ કરી બીજા મુનિએ માટે પણ અનુકરણેય દાખવે. ઉપસ્થિત કરતા રહે છે, તે બદલ તેમનું અભિવંદન જ કરવું જોઈએ. ” (“શ્રી મહાવીર પત્રમાંથી) મધધારી દેવપક્ષસૂરિ વિરચિત જૈન મહાભારત યાને પાંડવ ચરિત્ર (સચિત્ર) (ગુજરાતી સરળ ભાષામાં) આ મહાન ગ્રંથને આદર્શ ચિને પછવાડે રૂપીયા ૬૫ ને ખર્ચ થયેલ છે. મતલબ કે આ એક ગ્રંથમાં કિંમત રૂ. ૬૫૦ ના તે માત્ર ચિત્રજિ છે. આ દળદાર ગ્રંથમાં પૂર્ણ સંખ્યા ૭૭૬, ચિત્ર ૧૪, jક મજબુત સેનેરી કપડવાળું, છતાં કિંમત રૂા. ૩-૦ Aho ! Shrutgyanam Page #109 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (૯૦ ) મેઘજી હીરજી બુકસેલર પાયધુની મુંબઈ નં. ૩ - આ સુંદર ગ્રંથ દરેક જેના ઘરમાં અવશ્ય હવે જ જોઈએ, કારણ કે આવા મહાન ગ્રંથોના વાંચન અને મનનથી વીર બનીએ છીએ ? અને બહાદુર વીરો અને વીરાંગનાઓ ઉત્પન્ન કરી શકીએ છીએ. અગાઉથી આ ગ્રંથ. ના હજારો ગ્રાહકે ડીપોઝીટ ભરીને, છપાવ્યા પહેલાં થઈ ગયા હતા. હવે સિલકમાં નકલે છેડી છે. માટે વહેલે તે પહેલો! ઉત્તમ કુમાર ચરિત્ર-સચિત્ર. આ મહાન ચમત્કારી પુરૂષના ગ્રંથમાં નીચેના વિષયો આવેલા છે: (1) ગંગા કિનારે આનંદ (૨) વારાણસી નગરી (૩) કર્મ પરિક્ષા (૪) અ% પરિક્ષા (૫) કૃતધ્રોને ધિકાર (૬) મદાલસા (૭) પરનારી સહોદર (૮) કુબેરદત્તની કુબુદ્ધિ (૯ શકિત હૃથા મદાલસા (૧૦) પાપને ઘડે કુટયો (૧૧ તિલોત્તમાને મેલાપ (૧૨) વિશ્વકમોને અવતાર (૧૩) સપદંશ (૧૪) ઉપકારને બદલે (૧૫) પરસ્પર પ્રેમજાત (૧૬) સહુ કળા [૧૭ ત્રિલેચનાની ચિંતા (૧૮) વિષપ્રવેગ ૧૯) સ્વામી અને શેઠ (૨૦) પક્ષીની પંડિતાઈ [૨૧] આપદાન [૨૨] ચતુરાની ચેકડી (ર૩) શત્રુમિત્ર થ (૨૪) પુત્ર અરણ (૨૫) ગેપાળમાં યુદ્ધ, (૨૬) કેવળી કથિત પૂર્વભવ [૨૭] ઉપસંહાર, કિરૂા. ૧--- Aho ! Shrutgyanam Page #110 -------------------------------------------------------------------------- ________________ મેશ્વજી હીરજી મુકસેલર પાયની મુખર્જી ન. ૩ ( ૯૧ ) દાનવીર રત્નપાળ [સચિત્ર ] યાને રત્નપાળ વ્યવહારીચા. મા મહાન્ ચમત્કારીક વેપારીના જીવનચરિત્રમાં ખાસ નિચેના વિષયે આવશે. (૧) પુત્ર ચિ ંતા, ( ૨ ) વર પ્રદાન, (૩) મ’અણુ શેઠ, (૪) ગભ વક્રય અને ફારજવરાનું કે, (૫) પુત્રને પરગ્રહવાસ, ( ૬ ) પ્રવાસ, (૭ એક ગૃહસ્થ કઠીયારા, ૮) હું કાણુ છુ, (૯) રત્નવતી, (૧૦) રત્નપાળની વિવિધાવસ્થા, (૧૧) – નગરીની ધુત પ્રજા, (૧૨) નિવિષય શુદ્ધ પ્રેમ, (૧૩) વીણાના મેહ, (૧૪) એ મિત્ર, (૧૫) મિત્ર વિયેગ, (૧૬) કાર્ય સિદ્ધિ, (19) મિત્ર ચિ ંતા (૧૮) રાવલનું ધાંધલ, (૧૯) મડ઼ા મેળ૫, (૨૦) અ તે નર કે નારી ? (૨૧ દાનવીર રત્નપાળ, (૨૨) દંપતી દીક્ષા (૨૩) દીનચર્યા, (૨૪) નલીલા, (૨૫) પૂર્વભવ (૨૬) ઉપાહાર. કિ માત્ર રૂા. ૧-૮-૦ રસિક સુધારસ સ્તવન સંગ્રહ. ભાગ ૧ થી ૮. આ ગ્રંથમાં ચૈત્યવંદન કરવાની વિધિ, ચૈત્યવંદને, સ્તવના, થાયા, પ્રભાતીયાં, લાવણીએ, સ્તુતિએ, ગઝલા, સઝા Aho ! Shrutgyanam Page #111 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (૯ર) મેઘજી હીરજી બુકસેલર પાયધુની મુંબઈ નં. ૩ ચે અને વૈરાગી પદેના સંગ્રહ ઉપરાંત પચ્ચખાણ લેવાની વિધી, એવીશ તિર્થકરોનાં નામ, લંછન, વર્ણ, ઉંચાઈને કઠે, આત્મગણિ ઇત્યાદિ વિષયે આવેલા છે. સાઈઝ પેકેટ, પેઠું સુંદરમાં સુંદર. છતાં કિંમત માત્ર ... ... રૂા. ૦-૧૦ જૈન સ્તુતિ–સચિત્ર આ ગ્રંથમાં આનુપૂવી, ચોપાઇ, દોહરા, છેદે, સ્તુતિઓ, પાંસઠીયા યંત્રને છંદ, સ્તવને, ભક્તામર સ્તોત્ર, કલ્યાણમંદીર તેત્ર, આરતીઓ, સાધુવંદના, જીવરાશિ, મહાવીર સ્વામીનું ચઢાલીયું, ચાર શરણું, વૈરાગ્ય ઉપદેશક દેહા, વ્યવહારેપયોગી હિતશિક્ષા, પંડિત લાલન વૈરાગી દષ્ટાંત માળા ઈત્યાદિ બાબતે છે. કિંમત માત્ર રૂા. ૦૮-૦ પાકશાસ. વનસ્પતિ અને અનાજમાંથી અનેક ઉત્તમોત્તમ પકવાને બનાવવાની રીત (કળા) આ ગ્રંથમાં વિદુષી પ્લેન લલિતાગૌરી અને વિમલાગેરી હેને બતાવેલ છે.... . ૩-૦-૦ Aho ! Shrutgyanam Page #112 -------------------------------------------------------------------------- ________________ મેઘજી હીરજી બુસેલર પાયધુની મુંબઈ નં. ૩ (૯૩). જૈન સાહિત્યનાં અપૂર્વ ગ્રંથે. ૧ અનુભવ પચ્ચીશી ... .. ૦-૮-૦ ૨ અધ્યાત્મ કલ્પદ્રુમ .. ૨–૮-૦ ૩ આત્મ પ્રબોધ ભાષાંતર ૨-૮-૦ ૪ આત્મ વલ્લભ સ્તવનાવલી ૦-૮-૦ ૫ અધ્યાત્મસાર ભાષાંતર ૨-૮-૦ ૬ આત્મસિદ્ધી શાસ્ત્ર ... ૧-૦-૦ ૭ આત્મ-વલ્લભ પૂજા સંગ્રહ ૨-૦- ૮ અભયકુમાર મંત્રીશ્વરનું જીવન ચરિત્ર ભાગ ૧-૨ -૦-૦ ૯ આત્મ પ્રદીપ .. . ... ૭-૮-૦ ૧૦ આત્મતત્વ દર્શન .. .... ૦-૧૦-૦ ૧૧ આગમસાર અને અધ્યાત્મ ગીતા. ૦-૬-૦ ૧૨ ઉત્તમ કુમાર ચરિત્ર-સચિત્ર. ... .. ૧-૮-૦ ૧૩ ઈસાવા પનિષદુ ભાવાર્થ . .. ૧-૦-૦ ૧૪ ઉપમીતિ ભવપ્રપંચા કથા ભાગ ૧-૨ દરેક ભાગના ૩-૦-૦ ૧૫ ઉપદેશ પ્રાસાદ ભાષાંતર ભાગ ૧ લે .. ૨-૮-૦ ૧૬ ” ” ” ૨. .. ૨–૦-૦ 99 છે ? ” ૩... ... ૨-૦-૦ ૧૮ * * * ૪... ... ૨- -૦ Aho ! Shrutgyanam Page #113 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( ૯૪) મેઘજી હીરજી બુક્સેલર પાયધુની મુંબઈ નં. ૩ ૧૯ » » , - • ૨-૮-૦ ૨૦ ઉપદેશ સપ્તતિકા યાને દેવ, ગુરૂ અને ધર્મનું સ્વરૂપ. ૧-૮-૦ ૨૧ ઉપદેશ કલ્પવલી ભાષાંતર ... ૨-૦-૦ ૨૨ કર્મ ગ .. ૩-૦-૦ ૨૩ કુમારપાળ ચરિત્ર-સચિત્ર ૧-૪-૦ ૨૪ કર્મ પરિક્ષા ૨-૦-૦ ૨૫ કબીર વાણું ૨-૦-૦ ૨૬ કર્તવ્ય કંકણ ૧-૦-૦ ૨૭ કુવલય માળા ભાષાંતર ૮-૧૨-૦ ૨૮ કાન્હડકઠીયારે અથવા સાચી ટેકની ગેબી ફતેહ ૧-૦-૦ ર૯ શ્રી ચૈતમ સ્વામીને રાસ અને જૈન શારદા પૂજનવિધિ–સચિત્ર • ૦-૨-૦ ૩૦ ગિરનાર મહાસ્ય ... ૩૧ ગુરૂ ગીતા ૩ર ગુરૂ ગીત ગુંહલી સંગ્રહ ૦ ૧૨.૦ ૩૩ મુંહલી સંગ્રહ ભાગ ૧-૨ .. . ૦-૭-૦ ૩૪ ચંપકમાલા ચરિત્ર . . ૦ ૮-૦ ૩૫ ચંદનબાળા ચરિત્ર-સચિત્ર .. ૦-૩ ૦ ૩૬ ચંદરાજા અને રાણી ગુણવલીનું ચરિત્ર-સચિત્ર ૨-૮-૦ ૩૭ જૈન રામાયણ-સચિત્ર ૧-૮-૦ Aho ! Shrutgyanam Page #114 -------------------------------------------------------------------------- ________________ મેઘજી હીરજી બુકસેલર પાયધુની મુંબઇ નં. ૩ ( ૯ ). ૩૮ જિનદેવ દર્શન ... ... ... ૦-૬-૦ ૩૯ જૈન મહા સતી મંડળ-સચિત્ર . . ૧-૪-૦ ૪. જેને મહાભારત યાને પાંડવ ચરિત્ર-સચિત્ર ... ૩-૦-૦ ૪૧ જૈનધર્મ પ્રવેશ પથી ભા ૧-૨-૩-૪. .. ૧-૪-૦ ૪૨ જૈનધર્મ પ્ર. પિ ભા. ૧-૨-૩–૪ ના અર્થ .. -૭-૦ ૪૩ જૈનશાળા ઉપગી ગરબાવળી-સચિત્ર ૦-૪-૦ ૪૪ જૈન માર્ગ પ્રારંભ થી ભા. ૧-૨ ૦-૪-૦ ૪૫ જેના માર્ગ પ્રવેશિકા ભા. ૧-૨-૩ ૦૧૨.૦ જ જૈનસતી આદર્શ જીવનમાળ-સચિત્ર. ૧-૮-૦ ૪૭ જેનસતિ રત્ન. રંગબેરંગી ચિત્ર સહિત ૧-૪-૦ ૪૮ જૈન લગ્નવિધિ તથા જેન ગીત સંગ્રહ .. ૦-૪-૦ ૪૯ જેન કથા સંગ્રહ .. ૧-૮-૦ ૫૦ જેન સાહિત્યમાં વિકાર થવાથી થયેલી હાનિ ... ૧-૦-૦ ૫૧ જૈન દર્શન ( કતાં પંડિત બેચરદાસજી) .... ૨-૮-૦ પર જંબુસ્વામિ ચરિત્ર . ” ૦-૮-૧ પ૩ જૈન સ્તુતિ-સચિત્ર. .. . ૦-૮-૦ ૫૪ જેન અતિહાસીક રાસ માળા ... ૧-૦-૦ ૫૫ જૈન ધાતુ પ્રતિમા લેખ સંગ્રહ ૧–૯–૦ પ૬ જૈન ગ૭મત પ્રબંધ થ૭ જેનોપનિષદ ૯-૨-૪ Aho ! Shrutgyanam Page #115 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( ૯ ) મેઘજી હીરજી જીકસેલર પાયધુની મુંબઇ ન. ૩ ૫૮ જૈન ખ્રીસ્તી ધર્મ ના મુકાખલા અને સ ંવાદ ૧-૦-૦ ૫૯ જૈન સંઘ કબ્યાદિ ગ્રંથ ક્રૂ તપાગચ્છીય પંચ પ્રતિક્રમણ સૂત્ર વિધિ સહિત ૨-૦-૦ ૬૧ તિર્થાવલી પ્રવાસ ૦-૧૨૦ ... 9-6-0 ૬૨ તીર્થંકર ચરિત્ર-સચિત્ર ( ૨૪ તિર્થંકરના ચરિત્રા ) ૨-૮-૦ ૬૩ ત્રિષ્ટિ શલાકા પુરૂષ ચિત્ર પ` ૧-૨ ભાષાંતર ૩-૪-૦ પર્વે ૩-૪-૫-૬, ૩-૪-૦ ૪ ૫૧ ૭-૮-૯ 3-6-0 પૂર્વ ૧૦ ૨-૮-૦ 19 ,, ૬-૦-૩ ૬૭ તત્વનિણૅય પ્રાસાદ ... ૬૮ તપારન મહેાદધી ( તપાવલી ) વિભાગ ૧-૨ ૧-૦-૦ ૦-૧૦૦ ૬૯ દેવસીયાઇ પ્રતિક્રમણ વિધિ સહિત. ૬૦ દિવ્ય જીવન ૭૧ દન ચાવીશી રંગીન ક્રૂર દાનવીર રત્નપાળ. સચિત્ર ૫ 13 "} "" 19 , "" }} છ૩ ધન્યકુમાર ચરિત્ર ૭૪ દમયંતી ચરિત્ર-સચિત્ર ... 19પ ધમઁબિન્દુ ( ભાષાંતર ) છ૬ ધન્નાશાલીભદ્રનેા રાસ ૭૭ ધ્યાન વિચાર ... ... ... .... 8.0 ... : : ... ... : Aho ! Shrutgyanam ... 200 "" ;7 ... ... 900 ... ... 100 ... : : ... ... : ... 9-0-0 0-7-0 ૧-૮-૦ ૩-૮-૦ ૦-૪-૨ ૨-૦-૦ ૧-૮-૦ ૦-૬-૦ Page #116 -------------------------------------------------------------------------- ________________ મેઘજી હીરજી બુકસેલર પાયધુની સુ ંઅઇ નં. ૩ ( ૮૭ ) ૭૮ ધાર્મિક ગદ્ય સંગ્રહ અને પત્રસદુપદેશ ભાગ ૧-૨ ... ૭૯ નરચંદ્ર જૈન યેતિષ અને હીર જ્યાતિષ. ... ૮૦ નેમનાથ ચરિત્ર ૮૧ નિત્ય નિયમ પાથી ૪-૫-૦ ૩-૦-૦ ૨-૭-૦ ૦-૪-૦ ૨-૦-૦ ૮૨ નવસ્મરણ અર્થ સહિત-સચિત્ર ... ૮૩ નવસ્મરણુ તથા પુણ્ય પ્રકાશનું સ્તવન-સચિત્ર પેકેટ ૦-૪-૦ ૮૪ પારસમણિ યાને હૃદયતેજ ૨-૦-૦ ૮૫ પાર્શ્વનાથ ચરિત્ર ૧-૮-૦ ૦-૮-૨ 9-6-0 ૦-૮-૦ ૩-૮-૦ ૦-૧૨૦ ૧-૦-૦ ૨-૦-૦ ૭-૫-૦ ૧-૮-૦ ૦-૪-૦. ૯૨ ૯૩ પ્રતિજ્ઞા પાલન ... "" ... ૮૬ પ્રવૃત્તિ-નિવૃત્તિ ૮૭ ૫'ચપ્રતિક્રમણ સૂત્ર અર્થ સહિત ૮૮ પ્રેમથી મુક્તિ ૮૯ પતિવ્રતા સતીએ. આવૃત્તિ ત્રીજી-સચિત્ર ૯૦ પ્રાચીન શ્વેતાંબર–અર્વાચીન દિગ ખર ૯૧ પૂજા સંગ્રહ ભાગ ૧ ૨ ... ... 0.6 ... ... ... ... ... ... ... Aho ! Shrutgyanam ... *** *** ... 0.0 ... ... 440 ... ... ૯૪ પરમાત્મ દર્શન ૯૫ ૫જાકેસરી લાલા લજપતરાય અને જૈનધર્મ ૯૬ ભાવનાશતક ૫. મુનિ શ્રી રત્નચંદ્રજી કૃત...૧-૮-૦ ... ... Page #117 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (૯૮) મેઘજી હીરજી બુકસેલર પાયધુની મુંબઈ નં. ૩ ૯૭ ભુવનભાનુ કેવલી ચરિત્ર . . ૦–૮–૦ ૯૮ ભદ્રબાહુ સંહિતા-આ મહાન તિષને ગ્રંથ રા. રા. સુશીલે સંવાદના રૂપમાં તૈયાર કરેલ છે ૩-૦-૦ ૯ ભજન સંગ્રહ ભાગ ૭ • ૦-૮-૦ ૧૦૦ , , ૮ • • ૩-૦-૦ ૧૦૧ 9 ) . . ૧-૮-૦ ૧૦૨ ,, ,, ૧૦ ... * ૩-૦-૦ ૧૦૩ ભારત સહકાર શિક્ષણ કાવ્ય ... ... ૦-૧૦-૦ ૧૦૪ મહીલા મહોદય ભાગ ૧-૨ સચિત્ર. દરેક ભાગના ૨-૦-૦ ૧૦૫ શ્રી મહાવીરજીવન વિસ્તાર-સચિત્ર - ૨-૦- ૧૦૬ શ્રી મહાવીરભક્ત મણિભદ્ર અને શ્રાવિકા રત્નમાળા સચિત્ર આવૃત્તબીજી... . ૧-૮-૦ ૧૦૭ મલયી સુંદરી ચરિત્ર-સચિત્ર. ... ૨-૮-૦ ૧૦૮ મિત્રધર્મ ૦-૮-૦ ૧૦૯ મણકાન્ત કાવ્યમાલા-સચિત્ર ... ૩-૦-૦ ૧૧૦ યુગાદિ દેશના ભાષાંતર ૦–૮–૦ ૧૧૧ ગશાસ્ત્ર ભાષાંતર ૨-૦૦ ૧૧૨ ચોગ દીપક . • ૧-૪-૦ ૧૧૩ રસીક સુધારસ સ્તવન સંગ્રહ ભાગ ૧ થી ૮ ૦-૧૦-૦ Aho ! Shrutgyanam Page #118 -------------------------------------------------------------------------- ________________ મેઘજી હીરજી બુકસેલર પાયધુની મુંબઈ નં. ૩ (૯) ૧૧૪ રાજકુમારી સુદર્શન યાને સમળી વિહાર સચિત્ર ૩-૦-૦ ૧૧૫ રાજપ્રશ્ન જૈનધર્મ. જેનદર્શન, અને જેન નીતિ સંબંધી હજારો પ્રશ્નો અને શંકાઓના સમાધાન. ૧-૪-૦ ૧૧૬ રેખાદર્શન ... ... ... ૧-૦-૦ ૧૧૭ રત્નાકર પચીશી ... ... ૦–૨-૦ ૧૧૮ લાલન જેન આત્મવાટિકા . . ૦-૧૨૦ ૧૧૯ વિવિધ પૂજાસંગ્રહ-સચિત્ર. વિધિ સાથે મહાન ગ્રંથ, ભાગ ૧-૨-૩-૪-૫-૬-૭. . . ૨-૮-૦ ૧૨૦ વ્યાખ્યાન સંગ્રહ-પ્રસિદ્ધ વકતા ચારિત્રવિજયજી મહારાજજી કૃત. ... ... ... ૧-૮-૦ ૧૨૧ વિજ્યચંદ કેવલી ચરિત્ર. ... ૦-૮-૦ ૧૨૨ વસ્તુપાળ તેજપાળ ચરિત્ર. ૧-૮-૦ ૧ર૩ વિદારી કથા. . ૦-૧૨૦ ૧૨૪ વિજયકળા. ૧૨૫ વિવેક વિલાસ-સચિત્ર. ૩-૦-૦ ૧૨૬ સજન સન્મિત્ર. ૪-૦-૦ ૧૨૭ સભ્યત્વ કૌમુદી ભાષાંતર ૧૨૮ શ્રાદ્ધ ગુણ વિવરણ ૨-૦-૦ ૧૨૯ શાન્તિનાથ ચરિત્ર ૨-૦–૦ ૨-૦-૦ ૧-૦-૨ Aho ! Shrutgyanam Page #119 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (૧૦૦) મેઘજી હીરજી બુકસેલર પાયધુની મુંબઈ નં. ૩ ૧૩૦ શત્રુ જય મહામ્ય (સંપૂર્ણ) ભાષાંતર સહિત ૨–૮–૦ ૧૩૧ શુદ્ધપયાગ: • • • ૦-૪–૦ ૧૩૨ સમાધીશતક અને સમતાશતક ... ... ૦૮-૦ ૧૩૩ શ્રીપાલ રાજાને સચિવ રાસ અર્થ સહિત ૩-૮–૦ ૧૩૪ શ્રીપાલ રાજાને નાને રાસ ... . ૦-૮-૦ ૧૩૫ શ્રાવક કર્તવ્ય . . . ૧-૮-૦ ૧૩૬ સમ્યકત્વ બાર વ્રતની ટીપ-જક પ્રસિદ્ધ વક્તા મુનિ ચારિત્રવિજયજી .. . ૦-૧-. ૧૩૭ સઝાયમાલા ભાગ ૧-૨-૩-૪ દરેક ભાગના ૨-૦-. ૧૩૮ સૂરીશ્વર અને સમ્રાટ • ૨ ૧૨૦ ૧૩૯ સતીધર્મ–પતિસેવા અને સતીસમાજ ભાગ ૧-૨ ૫-૮-૦ ૧૪૦ સતી સુલસા સચિત્ર ૧૪૧ સતીચંદનબાળા સચિત્ર .. .. -૨-૬ ૧૪૨ સરસ સચિત્ર સ્તવનાવલી . ૩-૦-૦ ૧૪૩ શ્રાવક ફરજ યાને સુધારસ સ્તવન સંગ્રહ ભાગ ૧-૨-૩-૪–૫-૬ સચિત્ર. ૧૮-૦ ૧૪૪ સમરાદિત્ય કેવળી ચરિત્ર. યાને પુણ્ય પ્રભાવ સચિવ. ૨-૮-૦ ૧૪૫ સુપાર્શ્વનાથ ચરિત્ર ભાગ ૧-૨ . ૪–૮–૦. Aho ! Shrutgyanam Page #120 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૪-૮-૦ ૭-૪-૨ મેઘજી હીરજી બુકસેલર પાયધુની સુખઇ નં. ૩ (૧૦૧ ) ૧૪૬ શ્રીમદ્ રાજચંદ્ર આવૃત્તિ ત્રીજી ૧૪૭ શકુનાવળી જૈનગર્ગાચાર્ય કૃત ૧૪૮ સુખી જીવન ૧૪૯ રસદાયક-નિધિ ચરિત્ર ૧૫૦ હુ સિવનેાદ ૧-૦-૦ 2-8-0 ૧-૦-૦ ૧-૦-૦ ... ... ... ... BES *** ... *** ૧૫૧ જ્ઞાન સાર ભાષાંતર ૧પર જ્ઞાનભડાર –મા ગ્રંથમાં અનેક માલાના ઘેાડા તથા સૂત્રેાના ભાષાંતરે આપેલ છે. કીંમત ૧૫૩ જ્ઞાનસાગર Inwardzia.ancwww.aring ... Aho! Shrutgyanam ... 440 ... ... ૧૧૨૦ ૨-૦-૦ Page #121 -------------------------------------------------------------------------- ________________ મેઘજી હીરજી બુકસેલર પાયધુની મુંબઇ ન. ૩ ( ૧૦૨ ) बाळबोध लीपीमां उपायलां गुजराती जाषानां पुस्तको. किंमत. नाम. नाम. आरंभसिद्धि भाषांतर १०-०-० अढीद्वीप नकशानी हकीकत ३-८-० अभयकुमारनो रास ०-८-० अंजना सतीनो रास ०-४० अर्हनितिनुं भाषांतर १-८-० अध्यात्मसार आनंदघनचिदानंद कल्पसूत्र सुवोधिका ३-०-० मूलपाठ २-०-० चंद केवळीनो रास ३-०-० जैनकथा रत्नकोप भा. १-२-४-६-७-८ मो दरेक भागना ४-०-० 'जैन दिग्विजय बहोंतेरी ०-१२ ० | जैन तत्वादर्श आत्मसिद्धिशास्त्र जैनप्रबोध १-०-० अज्ञानतिमिर भास्कर ३-८-० उमेद अनुभव सचित्र १ - ४-० उपदेश तरंगीणी जीवविचार, नवतत्व, दंडक अने लघु संघ कल्पसूत्र वारसो भाषांतर ४-८-० किंमत. १-८-० | यणी अर्थ सहित Aho ! Shrutgyanam ६-०-० ५-०-० ५-०-० ०.१२-० Page #122 -------------------------------------------------------------------------- ________________ नाम. भेछ ही२० मुसेसर पायधुनी भुप न. ३ (१०३) किंमत. नाम. किंमत. जंबुस्वामी चरित्र १-०-० प्रतिष्टा कल्प भाषांतर १-०-० जैनकुमार संभव काव्य २-०-० प्रमाणनय तत्वालोजैनधर्म सिंधु ३-०-० __कालंकार ३-०-० जैन रामायण सचित्र ४-०-० भगवती मूत्र भाषांतर देवचंद्रजीकृतचोवीशी१-८-० भाग ? लो. ९-०-० भाग २ जो. ९---- देववंदन माळा १-८-० धर्मपरिक्षानो रास २-८-० मोक्षमाला ०-१२-० नर्मदा सुंदरीनो रास १-०-० महाजनवंश मुक्तावली २-८-८ प्राचीन श्वेतांबर-अर्वा रत्नसमुच्चय रामविचीन दिगम्बर ०-१२-० लास ७-८-० पंचप्रतिक्रमणसूत्र २-१२-० वैराग्यकल्पलता ४-०-० पूजा संग्रह भाग १ २-८-० वीशस्थानकनो रास २-०.० प्रकरणरत्नाकर.भा.२, ७-०-० विमल मंत्रीनो रास २-०-० , भा. ४, १०-०-० वैद्य दिपक ७-०-० पांउवचरित्र भाषांतर ६-८-० समरादिल्य केवलीनो प्रतिमाशतकभाषांतर १-०-० रास ५-०-० प्राकृत व्याकरण ३-८-० | श्रीपाल राजानो रास पर्युषणादि बार प सचित्र ४-०-० वनी कथा २-८-० शुकनशास्त्र Aho ! Shrutgyanam Page #123 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( १०४ ) मेघल डील मुम्सेझर पायधुनी मुंबई नं. 3 किंमत. किंमत. नाम. सुक्तमुक्तावली कथा सहित ३-८-० सामुद्रिकशास्त्र १-८-० ३-०-० समयसार नाटक हरिभद्रसूरिकृत वत्रीस नाम. जयंत विजय तिलक मंजरी ४-०-० दशवैकालिक सूत्र धर्मशर्माभ्युदयकाव्य १-०-० प्रमेय कमळ मार्तड ४-०-० प्रभावक चरित्र १-८-० ०-८-० १-८-० | वाग्भटालंकार यशस्तिलक पूर्वखंड ३-१२-० उत्तरखंड २-१२-० २-८-० २-८-० १-२-० अष्टक २-०-० हितशीक्षानो रास हंसराज बच्छराजनो रास ०-८-० "" अध्यात्मकल्पद्रुम ०-८-० समरादित्य संक्षीप्त ५-०-० सुभाषित रत्नसंदोह आरंभसिद्धि उपमितिभवप्रपंचकथा ५-०-० | सुपार्श्वनाथ चरित्र Aho ! Shrutgyanam १-०-० २-८-० Page #124 -------------------------------------------------------------------------- ________________ શ્રી મહાવીર જી વન-વિસ્તાર :: Muk N TI * - 1 * , , , જ , -- નV , , - Trus, - ---- - - કિર્તા- ૨ા-સુશીલ, કાઝ-પની ની વુઝર, પાયધુની-મું.