Book Title: Jain_Satyaprakash 1942 12
Author(s): Jaindharm Satyaprakash Samiti - Ahmedabad
Publisher: Jaindharm Satyaprakash Samiti Ahmedabad
Catalog link: https://jainqq.org/explore/521585/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra - amadAvA jhI zAha. cImanalAlo!5LadAsa ke mAM ke 8 7 i . rAga - 2 For Private And Personal use only Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir || maiM hUM || akhila bhAratavarSIya jaina zvetAmbara mUrtipUjaka munisammelana saMsthApita zrI jainadharma satyaprakAzaka samitirnu mAsika mukhapatra zrI jaina satya prakAza varSa 8 || vikrama sa. 199 : vIrani. sa. ra469 : IsavIsana 1942 || 2mAM baM rU | mAgazara zu di 8 : maMgaLavAra : DIsembara 15 | 87 viSaya - darzana : 93 1 zrI lAbhasAgarakRta pAjina-stavana : zrI. bhogIlAla ja. sAMDesarA 2 jesalamera : zrI. sArAbhAI ma. navAba 3 jaina itihAsa meM lAhaura : DA. banArasIdAsajI jaina : 81 4 mahesANA purama'Dana zrI AdinAstavana : pU. mu ma. zrI. jayaMtavijayajI : 84 pa jenadhamI vIrAnAM parAkrama : zrI mohanalAla dIpacaMda cokasI : 87 6 takSazilAnI zikSaNa-praNAlI : zrI. nAthAlAla chaganalAla zAha : 90 7 'jaina tat-vasAra'kA racanAsthala amarasara kahAM hai : zrI. agara caMdajI bhaMvaralAlajoM nAhaTA : 'kundakunda-zrAvakAcAra : pU. mu. sa. zrI. navinayanI : 98 9 vAta-caitya' zatA sAthe : pU. mu. ma. zrI. vinaHvenAnI : 100 10 pravacana-praznamAlA : pU. A. ma zrI. vijaya padyasUrijI : 102 navI madada, kAgaLanA asAdhAraNa bhAla, svIkAra : : 104nI sAme RE sUcanA-A mAsika aMgrejI mahinAnI paMdaramI tArIkhe pragaTa thAya che. tethI saranAmAnA pheraphAranA khabara bAramI tArIkhe samitinA kAryAlaye pahoMcADavA. lavAjama vArSi ka-be rUpiyA : chUTaka cAlu aMka-traNa AnA mudraka : narottama ha. paMDayA; prakAzaka : cImanalAla gokaLadAsa zAha; prakAzanasthAna zrI jainadhama satya prakAzaka samiti kAryAlaya, jezi'gabhAInI vADI, ghIkAMTA roDa, amadAvAda, mudraNasthAna : subhASa prinTarI, mIrajApura roDa, amadAvAda, For Private And Personal use only Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ( virAra nitya namaH | a USIRI kamArka 87 aMka 3 zrI lAbhasAgarakRta pArzvajina-stavana (upajAti vRtta badaDa) saMpAdaka : zrI bhegIlAla ja. sAMDesarA, bI. e. (onarsa) gUjarAtanA samartha sAkSara saddagata narasiMharAva diveTiyAnuM eka vidhAna hatuM ke prAcIna gujarAtI sAhityamAM akSaramaya vRttone prayoga thato nahoto. paraMtu saMzodhanane viSaya prAgatika (Progressive) che. jema jema no prakAza sAMpaDato jAya tema tema jUnAM vidhAnamAM pheraphAra karavo ja paDe. chellAM thoDAMka varSonA saMzodhanoe batAvI ApyuM che ke zrI narasiMharAvanuM vidhAna barAbara na hatuM. gayA varSe gujarAta varnAkayulara sosAyaTI taraphathI bahAra paDela " prAcIna gujarAtI sAhityamAM vRttaracanA" nAmanI pustikAmAM vikramanA caudamA saikAthI ogaNIsamA saikA sudhImAM thayelI gUjarAtI vRttaracanAonI samAlocanA karIne A vastu batAvavA meM prayAsa karyo che. paraMtu jUnI gujarAtInuM sAhitya hajI to ghaNuM aMdhArAmAM che. hajI jUnA sAhitya uparanI dhULa khaMkherAtI jaze tema kaMi navuM jANavAnuM maLaze. mArI uparyukata pustikA prasiddha thaI gayA pachI, saMgasundarakRta "sArazikhAmaNarAsa" (2. saM. 1548)nI hAthapratamAMthI keTalAka bhAga upamti vRttamAM lakhAyele maLatAM te A varSanA gUjarAtI ' sAptAhikanA dIpotsavI. aMkamAM prasiddha karAvyo che tathA lAbhasAgarakRta "pArzvajinastavana" paNa AkhuM upanatimAM lakhAyela hoI "jaina satya prakAza"nA vAcake samakSa raju karela che. A "pAzvajinastavana"nI be patranI hastalikhita prata pATaNamAM sAgaranA upAzrayanA bhaMDAramAM che tathA te pU. muni zrI puNyavijayajIe mane ApI hatI. hAthapratamAM lakhyA saMvata nathI, paNa te sattaramA saikAthI A taraphanI hoya ema lipi uparathI lAgatuM nathI. kartA lAbhasAgara AcArya vijayadevasUrinA samakAlIna che tathA pitAne ravisAgaranA ziSya tarIke oLakhAve che. temaNe mALavAmAM devAsamAM A kRtinI racanA karI che. kAvyanA aMte racyA saMvata nathI, paraMtu vijayadevasUrine jIvanakALa dhyAnamAM rAkhatAM A kAvya vikramanA sattaramA saikAnA bIjA athavA trIjA caraNamAM racAyuM haze, ema kahI zakAya. For Private And Personal Use Only Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ( [ 74 ] zrI jaina satya prakAza [varSa 8 vijayadevasarinI hayAtImAM ja te lakhAyuM hatuM, eTale saM. 1671 (vijyadevasUrinA svargavAsanuM varSa )thI A taraphanuM hoI zake nahi. A kAvyanA upajAtimAM ghaNe sthaLa chaMdabhaMga thAya che tathA keTaleka ThekANe to kAvyanI paMkitaone kayA chaMdanuM nAma ApavuM e paNa savAla ubho thAya che. 24-6-28-29 kaDIomAM cArane badale pAMca caraNa che, e sUcaka che. kaDIne aMte lagabhaga eka ja vicAranI amuka rIte punarAvRtti karIne pitAnA kathanane bhAradarata banAvavAne kavino Azaya che, e spaSTa che. arvAcIna gUjarAtI kavitAmAM paNa A paddhatine Azraya levAya che. jo ke emAM pAMcamuM caraNa keTalIkavAra bI kAI khuMdanuM paNa hoya che. mULa kAvya zrI gururAya-pAya namInaI, sAradamAya mani samarInaI, zrIpAsa Asa3 pUraNahAra, patA ja puraI karatAM juDAra. 1 te pAsajInA guNa varNavajaI, eka mukhi jIbhaI te kima kahI jaI? jau hAI nirmala kevalanANu, te pAsajInuM kIjaI vakhANa. 2 tohaI kahuM chauM nija matti sArU, jima dAna dIjaI ghari chatti sArU, havAI sAMbhali sahU bhavya loka, ANaMda AvaI, nAI ja zeka. A jaMbudIvaI atihi pavitraI, tIrtheza janamyA jihAM dharmapatra, te bharta traI achaI Arya deza, jihAM puNya pUrAM, nahiM pApaleza. vANurasI tihAM nagarI ja sAra, gaDha maDha maMdira pAli prakAra, naliyAM ja toraNa ghari ghari bAra, nita nita uchA atihi apAra. azvasena nAma tihAM rAya rAjaI, vadI sAhUi bhavAya bhAI, nyAyaI ja rAjA jima rAma chAjai, pUraI pratApaI dinarAja lAI. 6 sItA vinItA jima Ami jANI, salaha guNe kari saghale vakhANuM, rUpaI ja raMbhA, harinI gharANI, nAmaI ja vAmAM tasa paTTarANI. 7 devaloka dasamAthI prabhu caviA, A matye lokaI prabhu pAya ThaviyA, viThya jJAnadhArI garabhaI upannA, vAmAiM dIThAM caudaI supanAM. rANuM te jAgI priyanaI jagAvaI, mIThe ja vayaNe suhiNuM suNAvaI, tava rAya jaMpa", "hocaI suputra, kaI cakavatI, kaI jinavara pavitra." 9 supana pAThaka te rAyaI teDAvyA, saMtoSa pAmyA, zAstra suNAvyAM, "je artha kIdho I tuhe Aja, zAstra mAhi piNa te ja chaI rAja." 10 rUDA ja DehalA pUrIjai Asa, paripUrNa hUu prabhu garbhavAsa, dina sAna sADhA naI nava mAsa, janamyA dasamA dina, vadi pisa mAsa. 11 - 31nA. 8 For Private And Personal Use Only Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir aMka 3] pArvajina-stavana trituM jagamAMhi ANaMda vartAI, saMsArika jIvana bhaya sahu nivartAi, naraha taNuM te jIva sukakha pAvaI, jina-janma thAtaI e rIte phAvAI. 12 chappana disinI kumarI ja AvaI, zucikarma karavA te zuddha bhAvaI, cisa isuravara jaI meIMgi, sanAtra karAI prabhu leI aMgi. 13 hUu prabhAta naI Ugya diNaMda, rAjA taNuI mani atihiM ANaMda, janmamahocchava rUDo ja ke, bahu dAna denaI jase lIdhe. 14 tihAM nAma thAvuM zrIpAsakumara, sevA karaI chaI sahUI ja amara, anukamiM yauvana siM AvyA, prabhAvatI kumarI paravyA. 15 hivaI sukha bhogAmAM teharyuM aneka, pachaI ja aNya manasya viveka, dAna deI varasI saMyama bhAra, letAM ja cazuM thAI jJAna sAra. 16 ta5 japa karatAM, karma japatAM, kevalI thayA prabhu vihAra karatAM, samavasaraNi prabhu baIThA ja haI, suranara bhaviyaNanaI paDibehaI. 17 dAna, sIyala, tapa, bhAva suddAra, dharma prarUu cAra prakAra, tihAM sAdhu, sAdhvI, zrAvaka, zrAvI, thA caturvidha saMgha suprabhAvI 18 nIlavaraNa naI nava hatha kAya, zrIpAsAmI zatavarSa Aya, nAgalaMchana chaI jehanaI pAya, aSTa mahAbhaya prabhunAmi jAya. 19 kamaTha haThIna tai mada gAlyo, AgiM balatau je nAga DhAlyauM, te nAga marInaI thaye paraNiMda, sevaI ja prabhunA pada-araviMda. 20 dharaNiMda-dharaNI veroTayA devI, padmAvatI paNi prabhu-pAya sevi, samakitadhArI chaI sarvadheva, vighana nivAI saMghanAM sadaiva. 21 purisAdANuM prabhu kevalanANI, aMta samayanI mani vAta ANI; anukrami saMmetazikhari pahatA, tihAM siddha A prabhujI mehatA. 22 cihuM disi rUpaI cauharI te sahaI, upari prabhu jasa mAMDavo mehaI, dharaNI rAvalai prabhu-guNa javArA, prabhu jA5 mITala hAthaI savAra (?) 23 arihaMta siddha sAdha kevalI praNata, dharma ArAdhau thaI Ikacitta, e cAra maMgala vartaI jivAhari, vararAja kanyA paraNi tivAhari, zrI pAsanAmiM jaya jaya tivArI. 24 gAja vAjAM te jhAjhAM ja vAja, vararAja kanyA AvaI dravAjaI, deharaI upAsaI devaguru rAja, juhArI vAMdInaI karaI dharmakAja, 25 devAMgaNuM huI deva-guru sASi, saMga ho Ajanma ArSi chehaDA ja bAMdhyAM, prabhu dhyAna rASaI, zrI pAsajInuM mani dhyAna rAI sahiguru sAco jinadharma bhAI. 26 zuMhalI karI naI guru naI vadhAvaI, dhavala maMgalorI te gAvAI For Private And Personal Use Only Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org jaina sthApatyo ane jJAnamadirAthI samRdhdha rAjaputAnAnuM eka jaina tIrtha jaisalamera lekhaka--zrIyuta sArAbhAI maNilAla navAba, amadAvAda ( kramAMka 8pathI cAlu ) (1) zrI pArzvanAthanuM derAsara jaisalameranA killA paranA ADa jinamaMdiza paikI mULanAyaka zrI pArzvanAthajInuM derAsara mukhya gaNAya che. A derAsaramAM dAkhala thavA mATe sauthI pahelAM eka pAMca ja phuTa uMcAIvALA daravAhamAM praveza karavA paDe che. sAmAnya rIte UMcA mANasAne namIte ja dAkhala thayA mATe jANe ke A daravAje na banAvyA hoya tema, dAkhala thatAM ja aMdaranA derAsaranA pravezadvArane vizALa daravAjo najare paDatAM, ApaNane lAge che. Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir uparokta pAMca phUTano daravAAmAM dAkhala thatAM ja adbhuta sthApatyakAmavALuM pILA jesalamerI pASANamAMthI kArI kADhelu lagabhaga vIsa phuTa UMcu tAraNa, padaramA saikAnA rAjaputasthApatyanA sarjanahAreAnA jIvatA jAgatA smAraka samuM pravAsI-yAtrInI najare paDe che. tAranuM TUMkuM varNana A pramANe cheH tAraNanA uparanA bhAgamAM madhya sthAne jinezvaradevanI mUrti padmAsanastha svarUpamAM birAjamAna che. madhyastha mUrtinI baMne bAjue paNu bIjI ekeka padmAsanastha mUrti che. padmAsanastha mUrtionA uparanA bhAgamAM kAtarakAmavALI sthApatyakRti che ane te sthApatyakRti para ekeTa iMDuM pattharanuM che, uparAMta bAjumAM nAnAM nAnAM seMkaDA nRtya karatAM pho tapagaccha rAjA vijayadeva vAsa, AcArya. upAdhyAya paMnyAsa, siMhaguru hAthai vAsa ThavAvai, RNu pari zrAvaka--kula te dIpAvarka. 27 e zlAka bhAvaI bhaNatAM ja guNutAM, ANuda pAmaI sahui ja suSutAM; vararAja kanyA aviDa prIti, naranArI sahunai avihaDa prIti; saMtAna rUDAM, rUDI ja rIti. saMghamAhi mATo mahimA nivAsa; gaNesa sAdhunI pUI ja Asa; cavihu saMghanI purai ja Asa. tapagacchi meTA je mahAnubhAva, suvihita paMDita mAhi suprabhAva; zrIguru ravisAgaranau susosa, lAbhasAgara, prabhu jaya pAsa isa. 30 mAlavadesi devAsanagara, sahima tIratha, mahikaI ja tihAM zlAma dhaI staMtra racANu, zrIpAsa jinavara name jiNANu. 31 iti pANigrahaNAdhikAra zlokabandhabandhuradravyabhAvamAMgalika maMdiraprazasta zabdasundara zrI pArzvajinapuradaMrapradhAnatarastavanaM agara, samAsama || zubhaM bhavatu sarvatra sajjanAnAM vizeSataH / paropakAritAdharmakarmazarmayuSAM bhRzam // 1 // zrIrastu // For Private And Personal Use Only 28 29 Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir aMka 3). jesalamera [77] zilpAe kotarelAM che. mULa A tAraNa be moTA vizALa sthaMbha upara AveluM che. bane vizALa thAMbhalAo para paNa TheTha taLIethI judIjudI jAtanI sthApatyakRtio kArelI che. sthApatyakRtione uparanA bhAgamAM judI judI zilpAkRtio paNa zipIoe 18nuM karelI che ane toraNanI lagabhaga madhyamAM cAre bAju pharatI nRtya karatI lagabhaga doDha deDha phUTa UMcI asarAo katarelI che, jenuM zilpa kharekhara addabhuta che. nRtya karatI dAMganAonA pAchaLanA bhAgamAM judIjudI jAtanAM gIta gAtAM tathA vAjiMtra vagADatAM seMkaDo nAnAM nAnAM rUpa zipIe suMdara rIte kotarelAM che. A toraNanA uparanA bhAgane tathA nIcenA bhAgane pheTogrApha zeTha ANaMdajI kalyANajInI peDhI taraphathI "jaina DIrekaTarI vibhAga mATe levaDAvavAmAM Avela che. mAnA raNamAM paNa baMne bAjue nava nava nAnI nAnI jinapratimAo kotarelI che. kharekhara ! A toraNa paMdaramA saikAnI jenAzita rAjaputakalAnuM addabhUta mAraka che. toraNanI madhyamAMthI pasAra thaIe eTale zrI pArzvanAthajInA maMdiramAM javA mATe ATha pagathI caDavA paDe che. pagathIA caTI rahIe eTale te ja vakhate ApaNuM mAthA upara delavADAnAM addabhUta rathApatyakAmonI yAdI ApatI suMdara kotarakAmavALI chata tarata ja najare paDe che. cAra thAMbhalAne ke A chata saMkalI che. A cAre thAMbhalAonI madhyamAM paNa baMne bAju sAta sAta nAnI padmAsana mUrtiovALAM traNa taraNA addabhuta kotarakAmavALo che. A sthApatyakAma joI rahyA pachI AgaLa vadhatAM tarata ja jaisalamera tIrthanA tIrtha pati zrI pArzvanAthajInA derAsaramAM praveza karavA mATeno mukhya daravAje Ave che. pravezadvAranA uparanA bhAgamAM paNa maMgalamUrti tarIke zrI pArzvanAtha bhagavAnanI pILA pASANanI padmAsanastha mRti kotarelI che. daravAjAmAM pesatAM ja sAme mULanAyaka zrI pArzvanAthajInI mUrti najare paDe che. - pravezadvAramAM pasIne jarA AgaLa jaIe eTale ATha sthApatya kAmavALA thAMbhalAovALo sabhAmaMDapa Ave che. sabhAmaMDapanI chatanI putaLIo paNa ghaNI ja suMdara che. paraMtu ajJAta vahIvaTadAroe te putaLIo upara ragaragAna karI daIne kapaDAM paheraveza paNa mAravADI phezana karI nAkhyo che ane A rIte A addabhuta zilponI zilpakalAnA itihAsane naSTa karI nAkhe che. A AThe thAMbhalAomAM nRtya karatAM judAM judAM svarUpanAM suMdara zilo che ane AThe thAMbhalAonI vacce ekeke taraNa, suMdara sthApatya kAmavALuM tathA baMne bAjue sAta sAta nAnI nAnI padmAsanatha jinabhUtiovALuM che. A rIte ATha thAMbhalAonI vaccenA tAraNomAM baMne bAjunI malIne 112 jinapratimAo che. A toraNAne tilaka to tarIke saMbodhavAmAM Ave che. ane zrI pArzvanAthajInA A derAsarane nava toraNavALA derAsaranA nAmathI oLakhavAmAM Ave che. A nava toraNonI gaNatarImAM ATha toraNa sabhAmaMDapanA ane eka cAkamAMnuM moTuM toraNa jenuM varNana agAu A lekhamAM ja huM karI gayo chuM, te pramANe nava toraNanI gaNatarI gaNAya che. vaLI A toraNanI jinamUtionI saMkhyA paNa A lekhamAM ApavAnuM kAraNa e che ke atyArasudhI jesalamera tIrthanI jinamUrtionI je gaNatarI gaNavAmAM AvI che, temAM toraNanI tathA maMgalamUrtionI paNa saMkhyA gaNatarImAM levAmAM AvI che. For Private And Personal Use Only Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir [78] zrI jaina satya prakAza [ 8 sabhAmaMDapa ane pravezadvAranI vaccethI bhamatImAM javAno rasto zarU thAya che. bhamatImAM 51 devakulikA(derI)o che; ane te dareka devakulikA para ekeka maMgalamUrti tarIke zrI jinezvaradevanI padmAsanastha mUrti kotaravAmAM AvelI che. A devakulikAomAM nAnI moTI 404 jinapratimAo pASANunI che tathA eka evI jinamAtAne paTa che. A badhI pratimAonA zilAlekho svastha jaina vidvAna pUrNa caMdrajI nAhara taraphathI 4. sa. 1828 mA na 5 saMkha' tRtIya 5 (salamera)mA prasiddha thorA, jemAM keTalIka mahattvanI bhUla paNa rahI javA pAmI che, je meM sudhArI lIdhI che. paraMtu teozrInA saMgrahamAM zrI pArzvanAthajInA derAsaranI 51 devakulikAonI bArasAkha paranA zilAlekhAno ullekha suddhAM paNa jaNAtuM nathI, tethI te badhA lekhe parano cune majura pAse sApha karAvIne meM laI lIdhA hatA, je nIce pramANe che:devakulikA naMbara 1] saM0 1473 varSe varaDA harapAla putra AmAkena putra pAlhA mAjaNa... 2] 1473 varSe varaDA harapAla putra kA Daina putra...... 3] 1473 4-5] 24 ne deshg| 52 sepa Prage nathI. 6] saM0 1473 varSa tA. samarA putra depAjagasiMhajasajayabholAmelAzrAvakaiH puNyArtha devakulikA kAritA 7] saMvat 1473 varSa pAgvATa UdA suta upa(kha)reNa svabhAryA jaDaNAdi puNyArtha devagRha kAritA 8] saMvat 1473 varSe co0 kItA sutai karmaNa pAMcA ThAkurasI jeThA zivarAja...... .....zrAvakaiH kAritA 9] saMvat 1473 varSa co0 kItA lakhamaNadevAbhyAM kAritA devagahikA 10] saMvat 1473 varSe zreSTi mammaNaputreNa zreSTi jayasiMhana svapuNyArtha kAritA devagRhikA 11] saMvat 1473 varSe sA0 pethaDaputra saccAkena kAritA gaNadhara nayaNAsuta sAligena ca / dvAra kAritA devagRhikA mAtA rAjI puNyArtha 12] saM0 1473 varSe saM0 kIhaTa saM0 devadatta Usabhadatta kAnhA jIvaMda jagamAla saM0 kapUrI mAlhaNade karamI pramukha parivAreNa svapuNyArtha devagahikA kAritA 13] Aza 52 sema sisa nathI. 14] saMvata 1473 varSe sA0 sIhA putreNa sA0 somA zrAvaNa kAritA 15] saM0 1473 DAgA bhonA suta madAzrAvakeNa nijabhAryA mAlaNade puNyArtha deharI kAritA 16] saMvat 1473 varSe sA0 chejasI sutena karApitA Tha* devasiMhena putra bacharAja jasahaDAdi sahitena kAritA devagRhikA For Private And Personal Use Only Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 3] jesalamera [7] 17] saM0 1473 varSe DAgA kuMrapAla suta sAdAkena svabhAryA sahavate puNyArtha kAritA pautra varI[ ha] 18] saMvat 1473 19] saMvat 1473 varSe 20] saM0 1473 varSe sA0 raulAputreNa sA0 ApamallazrAvakasya pethA bhImA jeThA sahitena bhAryA kamalAde puNyArtha kArite 21] saM0 1473 varSe sA0 dhanA putra sA0 amara moSasiMha suzrAvakAbhyAM devagRhikA 22] saM0 1473 varSe zrIkAra khetA putra saM0 Aha saM0 bAlhA suzrAvakAbhyAM sthapuNyArtha kAritA devagRhikA / / 23] saM0 1473 varSa maM0 delhA putra maM0 hApU putra maM0 pAlhA maMtri bauDAbhyAM saparivArAbhyAM devagRhikA kaaritaa|| 24] saM0 1473 (nagara 23 pramANe ). 25] saMvat 1473 varSe bha0 jhAMjhaNa suta guNarAja bIkama kAlU...... 26] se nathA. 27 ] saM0 1473 varSe bha0 lohaTa bha0 jesA pAsA ba ( TakU) cauDA bhAryA jIvI puNyArtha ca kAritA devagRhikA 28] saM0 1473 varSe bha0 tihuNA putra delhA kusalA suzrAvakAbhyAM pu0 mAMDaNa sivarAja kalitAbhyAM kAritA 29] saM0 1473 varSe bha0 mUlA putra bha0 bhAmA suzrAvakeNa svapuNyArtha deva gRhikA kAritA // 30] saM0 1473 varSa bha0 mUlA putra bha0 devarAja suzrAvakeNa devagRhikA kAritA 31 ] saMvata 1473 varSe go0 bAhaDa putra sAmaNa sA dhavala putra mahirAja jeThA mA hIrA Iraja sA dhavala putra cAMpA mAtR hIrAde puNyArtha kAritA . 32] saMvat 1473 varSe go0 guNiyA putra dhannA puulA kolA pramukha parivAreNa...deva puNyArtha devagRhikA [kAritA ] 33] saMvat 1473 varSe sA0 pUTA suta rAmasiMha putra guNarAna dhannA sAhitena kAritA // 34] saM0 1473 va0 sA. sAraMga putra jaItA jesA rANA zrAvakeH ninamAta punAde jaItA bhAryA jAlhade kAritA // 35] saMvat 1473 varSe sA0pAsA putra jagAkena svapuNyArtha devagRhitA kaaritaa|| 36] saM0 1473 varSe sA0 suhaDA putra......putra sA0 jiNadatta ratnapAla kalitena devagRhI . 37] saM0 1473 sAdhuzAkhIya jevU nemA hemA shraavkaiH| nemA kalatra nAgalade puNyArthaM kAritA // For Private And Personal Use Only Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir [40] zrI jaina satya prakAza [158 - 38] 1473 varSe parI sAhala putra sIhAkena putra samadhara vIkA narabada sahitena mAtRpita puNyArtha zAMtinAtha devagRhI kaaritaa|| 39] khAsa gayI akssre| hA gaNesA vAyA lepa vAMyA shaate| nathI. 40] 1473 varSe pa0 sAmala polA kUpA karaNA vAchA zrAvakai pitR suhaDA mAtR siMgArade puNyArtha AdinAtha devagRhI kAritA / / 41] saM0 1473 varSa pa0 pUnA bhAryA phadU zrAvikayA nijapuNyArtha devagRhI gRhItA pha0 600 vyayena kAritA // 42] [saM.] 1473 parI0 gRjara putra padmasiMhena narapAla hApA surapati sahitena nijabhAryA padama(ma lade puNyArtha kAritA // 43] saMvat 1473 varSe bhaMDArI cAMpA putreNa bhaM0 ghausIkena svamAtR bAlhI kAritA ca devagRhikA // 44] [saM0] 1473 bhaNa0 mUladeva putra UdA sUrA vIsA jesala meghAkaiH tanmadhye pautra jaItA phUUbhyAM mUladeva sUrA puNyArtha kAritA // 45] saMvat 1473 varSa bhaMDArI sonAkena svapitR hariyA puNyArtha zrIdevagRhikA kaaritaa|| 46] saMvat 1473 varSa caitra sudi 15 dine vAghamAra sA0 vIsA suta guNIyA deharI...... 47] ||rd|| saMvat 1473 caitra sudi 15 harIA putra rUpA sAIra rAula sAdhA saha pitA baM0 harI AvarIA jagasIha suta punyArtha // 48] saM0 1473 varSe caitra sudi 15 sA0 sarA putra sA0 ratana Aka putra sA0....... 49] [saM0] 1473 madhUDAgotrIya sA0 jhAMjhaNa putra mAMgaTa putra siriyAde kAritA devagRhikA || 50 ] saM0 nalhaNa putra nImA sAdhU laghU...ke putra karihAdai sahitena saM0 1473 deharI kArApitA // 51] saMvat 1473 mItI nAthU bhAryA dhadhiNi zrAdhikayA putra sAraMgasahitayA kAritA // A 51 devakulikAonA lekhomAMthI ApaNane paMdaramA saikAnA zrAvako tathA zrAvikAonAM judAM judAM gotranAM vividha nAmo tathA vyaktionAM nAme paNa jANavA maLe che. uparAMta 41 mI derInA lekhamAM derInuM kharca phaLa 600) thayuM te bAbatano ullekha che, je uparathI te samayamAM keTaluM kharca thatuM haze teno khyAla AvI zake che. vaLI 46, 47 ane 48 naMbaranI derImAM caitra zudi 15 no ullekha che, je derInI pratiSThAnI tArIkha che; kAraNa ke pArzvanAthajInA maMdiranI pratiSThA paNa te ja divase thaI che. je bAbatana derAsaramAM kALA patthara para beThelI prazastimAM spaSTa ullekha che. (juo pU. nAvara "jaina lekha saMgraha" bhAga 3 prazati naM ra pa thI 7muM pAnuM) (cAlu) For Private And Personal Use Only Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir jaina itihAsa meM lAhaura lekhakaH zrImAn DaoN. banArasIdAsajo maina, M. A., Ph D. [lekhAMka 1] nAma-lAhaura bar3A prAcIna nagara hai| yaha kaI sau barasoM se paMjAba kI rAjadhAnI rahA hai| paMjAbI loga ise " lAhaura", "lhaura" kahate haiN| phArasI kI kitAboM meM isako "lahAvara, lohAvara, lahAvUra, lahavara, rahavara" ityAdi karake likhA hai| amIra khusaro ne ise "lAhAnUra" ke nAma se bhI pukArA hai-jaise, __ az2a hadde sAmAniyA tA lhaanuur| heca imArata nesta magara dAre ksuur|| __ [kiranussaadaina] kucha prAcIna jaina lekhakoMne bhI ise yahI nAma diyA hai| jaise1. amRtasara bhaMDArakI 'aNuttarovavAiya' kI pratikI puSpikA saMvat 1591 varSa kArtika vadi 9 dine guruvAsare sahagalagotre paramapuruSa hIMgA tatputra mANika tatputra laddhA zrI vRddhagacche zrI munIzvarasaMtAne zrI puNyaprabhasUri tasiSya vA0 zrI bhAvadevAya siddhAMtasya pustakaM svapuNyArtha zrI laahaanurpure|| 2. paTTI bhaMDArakI 'jaMbuddIvapaNNatti' kI puSpikA saMvat 1764 varSe miti 14 zuklapakSe vAra budhavAre zrI 5 pUjya jI harIdAsajI tasya ziSya maNasA viga tatra liSataM lAhAnUra madhe kutabaSAMkI mNddii| 3. paTTI bhaMDArake 'karmagrantha kI puSpikA liSataM malUkA RSi saMvat 1765 azvana zudi 6 maMDI kutabaSAM kI gaLe siMdharAja kaa| 4. paMjAba yUnivarsiTI lAibrerIke saMskRta vibhAgake hastalekha naM. 849kI puSpikA saMvat 1811 mitI kArtika zudI 15 paurNamAyAM tithau budhavAsare lahAnara nagara madhye....bANIyA vaMze nauraMga purIyA lAlA navanidhirAyajI.... 5. sUrIzvara ane samrATa, pR0 254 3 A Catalogue of Manuscripts in the Panjab Jain Bhandar's by Banurasi Das Jain Lahore. 1939 grantha naM0 40 2. , , grantha naM. 915 3. , ,, prantha naM. 463 For Private And Personal Use Only Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir [ 82] zrI jena satya prakAza [varSa 8 lAhanagaDha majhi pravara prAsAda kraayu| (kRSNadAsakRta durjanasAla bAvanI,chaMda 54) 6. "jaina vidyA" prathama aMka, hindI pR0 31. jaTamala kRta " lAhorakI gajala"kI zrIyuta agaracaMda nAhaTAkI pratimeM 'lAhAnUra" zabda AtA hai| brAhmaNa paMDita ise " lavapura" kahate haiN| akabarake samayase jainoMmeM isakA nAma lAhaurake sAtha 2 " lAbhapura" bhI par3a gyaa| jaise, bhAnucandracaritra' aadimeN| rAjapUtoM ke itihAsameM ise " lohagaDha "bhI kahA hai| aMgrejI speliMga Lahore ke prabhAvase gujarAtI, marAThImeM ' lAhora' likhate haiN| sthApanA-daMtakathA to yaha calI AtI hai ki zrI rAmacandrajIke beTe lavane labapura arthAt lAhaura basAyA, aura kuzane kuzapura arthAta kasUra / lekina isa daMtakathAke tathyAtathya jAnanekA koI sAdhana nahIM hai| lAhorake kilemeM lohakA mandira hai aura amRtasarameM lohagar3ha daravAjA hai| inakA saMbandha lavasa hai yA rAjA lohase, yaha nizcaya pUrvaka nahIM kahA jA sktaa| kisI 2 ko khayAla hai ki grIka lekhaka TAlamIne jisa "lAbokala" nagarakA ullekha kiyA hai, vaha lAhaura hai| aisA pratIta hotA hai ki lAhaurako vikramakI dUsarI tIsarI zatAbdImeM kisI rAjA lohane basAyA aura thor3e hI samayameM yaha bar3A bhArI nagara bana gyaa| avazeSa yadyapi paMjAbameM jainadharmakA itihAsa bar3A uJcala aura mahattvapUrNa rahA hai, tathApi lAhaura meM isake avazeSa kucha bahuta purAne nahIM milte| sabase prAcIna avazeSa samrATa akabarake samayake haiN| saMbhava hai ki khoja karane para inase bhI purAne avazeSa mila jAya / lAhaurake purAne jaina gharAne zvetAmbara saMpradAya ke mAnane vAle osavAla haiM jinako yahAM Ama bolacAlama "bhAbar3e " kahate haiN| digambara jaina to briTiza rAjyakI sthApanA hone para yahAM Ae aura ve adhikatara agravAla jAtike haiN| nagarake jisa bhAgameM osavAloMkI basatI hai, use "thaDiyAM bhAbaDayAna" kahate haiN| aba ise "jaina sTrITa" bhI kahane laga gaye haiN| yahAM akabara ke samayakA mandira aura upAzraya aba taka vidyamAna hai| 4. isase pahale lAhaurameM upAzraya nahIM thaa| bhAnucandrane cAla clii| eka dina akabara darbArama degme phuNce| kAraNa pUchane para kahA ki dugme AnA par3atA hai| taba akabarane bhUbhipradAna kI aura zrAvakoMne usa para upAzraya banavA diyaa| [bhAnucandragaNi carita, prakAza 2, loka 122-30] For Private And Personal Use Only Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 3] jena itihAsa lAhora [83) thaDiyAM bhAbaDayAna akabarake samayameM yA usase kucha pUrva basA hogaa| - lAhaurase sAta ATha mIla dakSiNakI ora eka grAma hai jisakA nAma hai " bhaabddaa"| zAyada yahAM bhAbar3I arthAt osavAloMkI basatI hogI, isIse yaha nAma pdd'aa| bhAbar3A grAmameM mantrI karmacaMda dvArA jinakuzalasUrikI caraNapAdukA sthApita kI gaI thIM, jisake sAtha eka bAvar3I aura bahutasI z2amIna bhI lagatI thii| assI pacAsI barasa hue. isa jamInako bhAbar3Ake jamIMdAroMne dabA liyA / taba vahAMse caraNapAdukA haTA kara pAsa vAle grAma "guru mAMgaTa meM sthApita kI gii| purAnI ho jAne para ye caraNapAdukA zaharake mandirameM rakha dI gaI aura gurumAMgaTameM naI caraNapAdukA padhArI gaI / caraNapAdukAke sthAna para prati mAsa zvetAmbara jainaukA melA lagatA hai| yahAM kA jalavAyu bar3A svAsthyaprada hai| ina ke atirikta bahutase aise grantha milate haiM jo akabara ke samaya lAhaura meM race yA lipi baddha kiye gaye / prasiddhazrAvaka --- akabarake samaya lAhorameM do mulya zrAvaka the- durjanasAlasiMha aura krmcnd| inameMse durjanasAlasiMha to jadiyA gotrIya osavAla thaa| isake pitAkA nAma nAnU aura pitAmahakA nAma jagUzAha thaa| yaha tapAgacchIya zrI hIravijayasUrikA ananya bhakta thaa| kRSNadAsane saM. 1651 meM lAhaura meM "durjanasAla bAvanI" likhii| isake anusAra durjanasAlane lAhaurameM eka mandira banavAyA, aura saMgha sameta zaurIpurakI yAtrA karake vahAMkA jIrNoddhAra kiyaa| . dUsarA zrAvaka mantrI karmacanda thaa| yaha bIkAnerakA rahane vAlA bacchAvata gotrIya osavAla thA aura kharatara gacchIya zrIjinacandramUrikA bhakta thaa| rAya kalyANamalakI orase akabarake darbArameM rahatA thA / sAdhuoMkA padhAranA-janmase to akabara musalamAna thA lekina vaha isakA kaTTara anuyAyI nahIM thaa| use anya dharmIkA rahasya jAnaneko bar3I icchA thii| isa liye vaha saba mata matAntaroMke paNDita aura upadeSTAoM ko apane darbArameM bulAkara unase vArtAlApa kiyA krtaa| saM. 1639 meM jainadharma ke prasiddha AcArya hIravijayasUriko bhI Agare bulaayaa| unake upadezase prabhAvAnvita hokara akabarane kaI dinoMke liye jIvahiMsA banda kara dii| kucha barasa AgarA prAntameM raha kara sUrijI to gujarAta dezako vApisa cale For Private And Personal Use Only Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir [84] zrI jaina satya prakAza [varSa8 gaye aura akabara lAhaura A gyaa| mantrI karmacanda kI preraNAse akabarane jinacandrasUriko lAhaura bulaayaa| ye phAgana sudi 12, saM. 1648 Idake dina lAhaura phuNce| inake sAtha jayasoma, ratnanidhAna, guNanidhAna, samayasundara Adi kaI sAdhu the| hIravijayasUrine bheje hue vijayasena aura bhAnucandra jeTha sudi 13, saM. 1649 ke dina lAhaura phuNce| dharmaprabhAvanA-ina donoM AcAryoMne apane upadeza dvArA akabarase jainadharmakI baDI prabhAvanA karAI / prabhAvanAmaya utsava aura jalase jo lAhaura meM hue unakA varNana kisI AgAmI aMkameM prakAzita kiyA jAyagA / rA, ghanazI , . 121. (rAmaparA) muni vimalaviracita, mahesANA puramaMDana zrI AdinAtha stavana saMpAdaka: pUjya muni mahArAja zrI. jayaMtavijyajI, vaLA A stavana pAlItANAmAM zeTha ANaMdajI kalyANajInI peDhI hastakanA jJAnabhaMDAramAMnI eka hastalikhita prata uparathI utArIne ahIM ApyuM che. prastuta prata upara "zrI. zaMkhezvara prArthanAtha stavana' evuM nAma ApavAmAM AvyuM che, ane tenA prAraMbhamAM A stavana ApyuM che. A stavanamAM mahesANA zaheramAMnA zrI AdinAtha prabhunA jinamaMdirane ItihAsa Apela hovAthI e dRSTie e vizeSa upayogI che. A stavananA racayitA jagaddagurU zrI hIravijayasUrIzvarajInA ziSya upAdhyAya zrI vimalaharSa vAcakanA ziSya muni vimala che, e vAta chellI-kalazanI kaDImAMthI jaNAI Athe che ane e uparathI A stavana lagabhaga traNa saikA pahelAnuM hovuM joIe ema puravAra thAya che. | DhAla-dhamAla saddaguru caraNakamala namI, samarI sArada mAyA re, ANaMda ANu , AdIzvara jinarAyA re. maDisaNuM puramaMDa, (aMkaNI nayarI vinItA suMdara, nAbhirAya tihAM rAjaI re; tasa paTarANI marudevI, rUpiM raMbhA chAjaI re. mahisANA 2. cauda sapana mAtA lahaI, sUtI raMgI rayaNI re; rAya kahaI suta pAmasvaI, marudevI sasIvaNuM re. mahisANA 3. For Private And Personal Use Only Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir aMka 3] zrI AdinAtha - stavana [85] nava mAsa dina sAta guliI, kuMara janAo udAra re; suragiri sura mahutha karI, rASabhanAma diuM sAra re. mahisANuM0 4. anudina vAdhaI rASabhajI, keli karaMta sAra re, vana vaya prabhu pAmiyA, paraNI daI taruNI udAra re. mahisANa0 5. vIsa lAkha puravavaru, kuMara padavI raMgI re; trisaThi lAkha pUrava valI rAjya karyuM zubha saMgI re. mahisANA) vizvasthiti paragaTa karaI, prANInaI hita karavA re; lokAMtika sura vanalAI, triNi jaga jIva udhariyA re, mahisANa0 7. prabhu saMyama svayaI AdarI, upadesau jinadharma re; kevala lahI zivazrI vare, TAlI AThaI karma che. mahisANa0 8. zata putranaI rAjya sthApiyA, ApI saMvacharI dAna re; cAra sahasaryuM vrata liuM, citta dharI zubha dhyAna re. mahisANA. 9 che DhAla-tripadIphAga che rASabha jinezvara lIdhI dIkha, pUrava jinavara mAnI zIkha; na ko prabhu sArIkha. mahimaMDalamAM karI vihAra, varasa sahasa Ika jinavara sAra; nahi paramAda lagAra. kevalajyAMna upAyuM udAra, TAlyAM azubha karma apAra; hao jagi jayakAra. samavasaraNa caI sura abhirAma, sonA rUpa maNine tAma; triNa gaDha suMdara dhAma. tihAM bAIsI zrISabhajisuMda, dharmadesanA di AnaMda; pratibodhaI bhavivRda. thApayA caurAsI gaNadhAra, sahasa curAsI muni parivAra; triNa lAkha sAdhavI sAra. triNi lAkha pAMca sahasa vizeSa, pAMca lAkha cupana sahasa azeSa; zrAvaka zrAvikA suviza leSa. zrI jinavara cauvita saMgha thApI, sUdhI zIkha sahanaI ApI; prabhukIti jagamAM vyApI. 17. vicaraI surakaDi paravariyA, saMsArasAgarathI prANi udhariyA; zivaramaNI vara kariyA. aSTApada parvata zubha dhyAnaI, sAthiM sAdhu sahasa daza mAnaI; karyuM aNusaNa abhidhAnaI. For Private And Personal Use Only Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir [ 86 ] zrI jaina satya prakAza [varSa 8 AdIzvara jinavara zivaramaNI, ANaMda ANa vegaI paraNI; bhavasAgara bhayaharaNa. nAbhirAya kula gayaNa diNaMda, marudevinaMdana zreSabha niNaMda je pUjaI praNamaI ANaMda. te huI zivaramaNa kaMta, ANui bhavasAgaranuM aMta; pAmaI sukha anaMta. 22. che DhAla-rAga goDI che mahiMsANuM nahiM bhaviyaNa jana mana mehaI re, saMghavI bhejAnaI deharaI aSabhajI hAI re, dehara ati suMdara cAra gabhArA cusAla re, gabhAre cAre cyAra sumukha suvizAla re. 23. mUlAI gabhAri marudevinaMdana Adi re, suhaNuM deI prakaTayA koI na jANuI Adi re, bIjaI deI gabhAre sehaI zAMti jimuMdA re, je saMghavI bhejaI pratiSThAvyA ANuMdA re. 24. saMvata sela ogasaI (1919) vaizAkhI sudi bIjaI re, zrI vijayadAnasUri jeha pratiSThayA hajaI re; cuthaI gabhAraI zreyAMsa pratimA udAra re; saMghavI vegaDanI (?) neha bharAvI sAra re. 25. paradakhiNuM rUDI zikhara sahita cuvIsa re, - raMgamaMDapa jAtAM magna hiMsaI nisadisa re, thAMbhA catariyA toraNa atihiM suraMga re, pUtalI prabhu Agali nAcaI karAI manaraMga re. 26. rUNa guNatI ghaMTA dhUpaghaTI bahu rAjaI re, cAra saI ogaNatrIsa deharaI pratimA chAjaI re; prabhu aMga anopama mastaki mukuTa rasAla re, kaMcana maNi mANika motI jaDita vizAla re. 27. deI cakakhu anepama bhAla tilaka abhirAma re, kaMThi sevanataNI caMpaka kali guNa dhAma re; muktAphala ke haII navasara hAra re, uri zrIvatsa hArthi bahabahi vilaya udAra re. 28. kari kaMcana zrIphala pAtra palAMThI sAra re, sUkaDi bahu kesara aMbara naI ghanasAra re; For Private And Personal Use Only Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir aMka 3] zrI AdinAtha - stavana [ 87] ghaNu jAti taNuM vara leI kusuma sugaMdha re, prabhu pUjA karatAM truTaI karamanAM baMdha che. 29. tapagacha gaNuM gaNu bhAsura sarada diNaMda re, - jinazAsana maMDaLa zrIhIravijayasUviMda re; jiNuI pratibadhI asura akambara sAhi re, amAri taNe (paDaha?) vajaDA jagamAMhiM re. 30. tasa sIsa ziromaNi zrI vimalahariSa uvajhAya re, jasa vANI amRta pItAM bhavadukha jAya re; jiNi vAda karInaI TAlyAM vAdImAna re, pUrava RSi tolAI mahimA meru samAna che. 31. savi sAdhu siMgArA guNa sArA bahu jAsa re, saMyama ramaNIsyuM ahanizi karaI vilAsa re; tasa caraNaprasAdi sIsa kahaI ANaMdi re, mahisANu maMDaNa yuNiA AdijiNuMda re. 3ra. che kalaza che bhavajaladhikAraka sukRtakAraNa zrIhIravijayasUrIsa, sasa sasa suMdara muni puraMdara vimalaharSa vAcaka vara; tasa caNa yAmala kamalamadhukara muni vimala vaMchika kare, mahisANA puravara maMDana jinavara ta Adi jisaro 33. || iti zrI AdinAtha stavana pUrNa jenadharmI vIronAM parAkrama lekhaka-zrIyuta mohanalAla dIpacaMda cokasI ( gatAMkathI cAlu) bachAvatonI caDatI-paDatI maMtrI karamacaMdra (6) gayA aMkamAM bachAvata vazanI caDatI-paDatIno vRtAnta pUrNavirAma anubhave che. TAMka mahAzayanA AdhAre AlekhAyela e hevAla upara zodhakhoLa dvArA prApta thayela lakhANa dvArA je prakAza paDe che. e uparathI je tAravaNuM karavAmAM AvI che e saMbaMdhamAM cheDe ullekha karavA asthAne nahi gaNAya. - uparokata lekhamALAno mAro hetu e che ke jainetara lekhaka taraphathI jeno upara dayApAlananI ThekaDI karato kAyaratAno je AkSepa karavAmAM Ave che te keTalo nirbheLa ane sAthosAtha ItihAsanI anabhijJatAno sUcaka che e batAvavuM. ahiMsA ke dayA e sAce ja For Private And Personal Use Only Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir [ 88 ] zrI jena satya prakAra aNumUle sadaguNa che. jyAM lagI enuM rahasya yathArtha svarUpe samajAya nahIM ke emAM keTalI badhI addabhuta zakti samAyelI che eno sAce khyAla prApta thAya nahIM tyAM lagI ene AgaLa dharI-gUjarAta ke bhAratavarSanA patanamAM athavA to mAthe ThekAyelI parAdhInatAmAM-e saddaguNano durguNarUpe sadhiyAro lenArA kiMvA ene ja pradhAnapada ApI, dharmamArge prayANa karanArA janonA zire javAbadArI oDhADI teonI dayAne nimittabhUta banAvavAnA prayAsa karanArA lekhaka kevA UMdhA mArge jaI rahyA che e udAharaNa TAMkI batAvavuM. jainadharma e kharekhara, ahiMsA dharmane ja agra sthAna Ape che ane jyAM lagI e ahiMsAno amala yathArtha svarUpe thAya nahIM tyAMlagI jagatamAM sAcI zAnti sthapAvAnI paNa nathI evuM enuM dara maMtavya paNa che. Ama chatAM e ja dharmanA anuyAyIoe dezanI paristhiti ane sayogo najaramAM rAkhI, parAkrama dAkhavavAmAM kacAza nathI rAkhI, ke kAyaratAno oLo paNa paDavA dIdhe nathI; hiMsA e doSa yukata che, emAM ughADuM pApa dekhAya che e jANyA chatAM deza pratyenA premane laI ke svapharajane khyAla karI temaNe zastro dhAraNa karyo che ane amApa bahAdurI dAkhavI che-e paNa batAvavuM. Ama lekhamALA pAchaLa je vividha dRSTibinduo rakhAyelAM hatAM e keTale aMze phaLibhUta thayAM che e to vAcake ja kahI zaMka, chatAM eTaluM te jarUra kahI zakAya ke judI judI je parAkrama gAthAo saMgrahIta karavAmAM AvI che e uparathI jainetare taTastha daSTi rAkhI joze to sahaja jaNAze ke deza ke prAMtanI parataMtratA nathI to jaina dharmanA umadA siddhAMta ahiMsAne AbhArI ke nathI to e dharmanA anuyAyIoe amalamAM mUkelI dayAne AbhArI; parAdhInatAno itihAsa to judAM ja kAraNe para avalaMbe che jenI carcA ahIM aprastuta che. A muddA para dRSTi doravI jenArane maMtrIzvara karamacandranA vRtAnta aMge je mAnyatAphe have pachI AlekhavAnA che te jotAM temAM khAsa matabheda jevuM nahIM lAge. bachAvatonI paDatI rAjyakartAnA bephane laIne thaI che ane e veLA e vaMzanA chellA nabIrAoe zuravIratA dAkhavI prANArpaNa karela che, tema game te kAraNane laI maMtrIzvara karamacaMdra bIkAnera cheDI amuka samaya paryata samrATa akabara pAse rahyA che e je muddAnA u9lekho che temAM mAtra pharaka paDato nathI. je kaMI matabheda pravarte che te kAraNemAM ane tArIkhomAM pravarte che. "yugapradhAna zrI jinacaMdrasUri e nAmanA nAhaTA baMdhuo' kRta pustakamAM maMtrIzvara karmacaMdra aMge nIce mujaba noMdha che. 'osavAla jAtike punIta itihAsameM bacchAvata vaMzakI garimA gauravAnvita hai, isa vaMzakI ujjvala kIrti-kaumudIkA 'karmacaMdra mantri baMzaprabaMdha meM vistRta varNana hai| bIkAnera rAjyase isa vaMzake mahApuruSoMkA rAjyasthApanAse lagAkara lagabhaga 150 varSAMtaka dhaniSTa sambandha rahA hai / saMkSiptameM itanA hI kahanA paryApta hogA ki bIkAnera rAjyakI sImAkI vRddhi aura rakSA karane meM unakA bahutakucha hAtha thaa| rAjanaitika kSetrake sAtha-sAtha dhArmika kSetra meM bhI isa vaMzake purakhAoMkI sevA vizeSa ullekhanIya hai|" e hiMdI pustakanI "maMtrIzvara kamacandra" nAmA mathALA heThaLa Apela upara mujabanI zarUAtanI kaMDikA vAMcatAM ja bachAvata vaMzanI mahattAno ane e vaMzanA nabirAoe rAjyakAraNamAM bhajavela bhAgano sahaja khyAla Ave che. pustakanI noMdha darzAve che te For Private And Personal Use Only Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org 6 arka 3] jainadhamI vIrAnAM parAkrama [ 89 ] pramANe maMtrIzvaranA vaDavAoe rAjyanI temaja jainadharmanI sevA bajAvI che eTalu ja nahi paNa e vaMzautAra cAlI AvI che. te vaMzane dharmamArge vALavAmAM kharatara gacchanA munirAjonI dezanA khAsa nimittabhUta che. karamacaMdra maMtrIzvare muniupadezathI dharma mAge. kharacela dravyanI vistRta noMdha hovA uparAMta temane traNa strIo hatI ane emAM jIvA tathA ajAyabanne nAmA patnIethI bhAgyacaMdra tathA lakSmIcaMdra nAmA putraratna utpanna thayA evA spaSTa ullekha che. A sarva zvetAM TAMkamahAzayanA pustaka uparathI je sArarUpa citra agAunA aMkAmAM dAravAmAM Avela che. emAM mahattvano pharaka nathI paDatA. eTale e savita--caNa na karatAM TUMkamAM matabhedane muddo jaNAvI devA ucita samAya che. rAyisaMhanI khaphagIthI bacavA matrIzvara pAtAnA parivAra sahita bIkAnera ADI gayA arthAt palAyana karI gayA evA mata TAMkamahAzayanA che. e mATe nAhaTA baMdhue lakhe che keH anyadA kisI kAraNase rAyasiMhajIkA citta-kAluSya jAnakara bhAvIke zubha saMketa se unakA Adeza lekara vicakSaNa aura buddhimAna maMtrIzvara dIrghadarzitA se apane svajana parivAra ke sAtha meDate meM Akara nivAsa karane lage / . Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir Ave ja phaeNka maMtrIzvara karmacadranA mRtyusthaLa sabaMdhamAM che, chatAM maMtrIzvara bIkAnera DI gayA pachI vanaparyaMta pAchA pharyA nathI, e vAtathI ubhaya (rAyaMsa ane maMtrI ka ca6) vacce jabarA maphara hAvAnI vAta vadhu savita bane che. rAyisaMhanI gAdI para sUrisa AvyA ane e kacadranA putrone sanmAna pUrvaka teDI lAvyA, ma`trIpada ApyuM, ane temane e pachI temanA sanArAnA prasaMga keTalAMka varSo pachI nyA che ema keTalIka sAbiti ane AsapAsanA banAvA uparathI nAhaTA baMdhue puravAra kare che. e vAta mAnI laIe tepaNa eka divase traNa:handara sipAiothI acchAvatAnu raheThANu gherAyuM e te te paNa lakhe che. eTale risa MhanI avakRpA game te kAraNe thai hatI e vAtamAM kaMI ja pharaka nathI paDatA. lAvazaja saMbaMdhamAM paNa nATA badhuoe labANathI ullekha karI TAMka mahAzaye darzAvela vAta karatAM judI ja vAta kahI che. teo kahe che ke kadranA varA garbhavatI strIthI thayela satAnathI nathI rahyo, paNa iMllI ghaTanA banI te pUrva lakSmIcaMdranA putro rAmacaMdra ane rUdhanAtha udayapuramAM jaine vasyA hatA temanAthI cAlu rahyo che. A sarva aitihAsika matapherA hovAthI emAM kayA vajanadAra che ene nirNaya e viSayanA abhyAsIo mATe rAkhI mAre je kahevAnuM che te eTaluM ja ke acchAvata vaze jainadharmanu pAlana karavA chatAM samaya Avye na te zUrAtana dAkhavavAmAM pAchI pAnI karI che ke na tA kadI kAyaratAne najadIka AvavA dIdhI che. teoe te vIrezane chAje tevI rIte mRtyune bheTa karI peAtAnA jIvatarane dhanya karyu che; ( cAlu ) For Private And Personal Use Only Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir takSazilAnI zikSaNa-praNAlI saM.sva. zrIyuta nAthAlAla chaganalAla zAha. - - " zrI jena satya ?'kAza' nA dIpotsavI aMkamAM zrI. nAthAlAla da. zAha tazilA-tenuM sukhasiddha vizva vidyAlaca' zIrSaka lekha pragaTa thayA pachI, gata mahA sudi 14 nA roja pAlanapuramAM temanuM avasAna thayuM. temanA avasAna pahelAM temanA pitAnA taraphathI ane temanA avasAna pachI. temaNe karela sUcanA mujaba temanA putra zrI. amRtalAlabhAI taraphathI tazilA viSayaka keTaluMka lakhANa amane mAsikamAM pragaTa karavA mATe maLyuM hatuM. jaina itihAsamAM takSazilAnuM viziSTa sthAna hovA chatAM tene saLaMga ItihAsa haju cAcA nathI, A sthitimAM tazilA saMbaMdhI je kaI jANavA cAgya varatu maLe te pragaTa karavAmAM Ave te bhaviSyakALamAM te japhara upayogI thaI paDe-ema samajI zrI. nAthAlAlabhAi taraphathI je sAmI amane maLI che te pragaTa karavAne ame nirNaya karyo che. takSazilAnI sarvocca thAta vidyAnA kendra tarIkenI che. tyAM : I paddhatithI riTaNa ApavAmAM AvatuM hatuM teno kaMIka khyAla A lekhamAM ApavAmAM AvyA che. che ke A lekha mutayA bAddha jAtaka graMthonA AdhAre taiyAra thayelo che, chatAM temanI hakIkate tad rilAnI ri -praNAlI jANavAmAM sau koIne upayogI thaI paDe evI hovAthI e ahIM pragaTa karIe chIe. taMtrI. purAtana buddhisTa jAtaka kathAomAM takSazilAnAM vidyApIThA mATe, e yuganA abhyAsakrama mATe ane te kALanI zikSaNa paddhati mATe upayogI ulekha karavAmAM Avela che. te ullekhomAM maLI AvatI ghaTanAmAMthI amuka amuka bhAga tAravI te samayanA vidyApIThAmAM kevI rIte zikSaNa apAtuM tenuM aitihAsika vivaraNa nIce ApavAmAM Ave che. zikSaNa paddhatinI mukhya rUparekhA jAtaka naM. 2para mAM A pramANe vAta che:- kAzImAM brada datta na mane eka rAvaLa hato ane ane brahmadatta nAmano eka kuMvara hato. pahelAMnA vakhatanA rAjAe potAnA zaheramAM koI suvikhyAta guru hoya to paNa, zikSaNanI samApti mATe ghaNIvAra pitAnA kuMvarane dUra paradezamAM mokalatA; evA hetuthI ke paradezamAM pharavAthI yuvAno garva gaLI jAya ane TADha taDake veDatAM zIkhe tathA duniyAdArIthI vAkepha thAya. A rAjAe paNa ema ja karyuM. potAne kuMvara soLa varasane che tyAre eNe ene potAnI pAse lAvyA ane eka joDa ekavaDA vaLIAnI, eka pAMdaDAMnI chatrI ane 1000 sikkA ApI kahyuM"kuMvara, putra, tuM takSazilA ja ! ane tyAM rahI vidyAbhyAsa kara." putre pitAnI AjJA mAthe caDhAvI, mAbApane namaskAra karyA ane cAlI nIkaLyo. yogya samaya jatAM e takSazilA pahoMce. tyAM eNe gura kayAM rahe che, e tapAsa karI. e tyAM pahoMcyA tyAre gura vyAkhyAna pUruM karI gharanA bAraNuM AgaLa Amatema AMTA mAratA hatA. gurane jotAM ja kuMvare pitAnI pAvaDIo hADI nAMkhI, chatrI baMdha karI dIdhI, ane savinaya namaskAra karIne jyAMne tyAM kAbha kahyo. gurue joyuM ke e thAkI gayo hato. gurue A navA abhyAgatane AvakAra Apo. kuMvare khAI pIne thaDe vizrAma lI. pachI e pAchuM guru pAse gayo ane adabhavALI emanI pAse Ubho rahyo. For Private And Personal Use Only Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir aMka 3] takSazilAnI zikSaNa praNAlI [ 1 ] kayAMthI Ave che ? " gurue pUchyuM. kAzIthI." tame Ane dIkarA thAo * 'huM kAzInA rAjAno dIkaro chuM.' ahIM kema AvavuM thayuM ?" vidyAbhyAsa mATe." yuvAne javAba Apo. ThIka, gurudakSiNuM lAvyA che ke gurusevA karI vidyAdhyayana karavA IcchA che?" huM dakSiNa leto Avyo chuM;" ema kahIne eNe gurunAM caraNo samIpa pitAnI 1000 sikkAnI kathaLI raju karI dIdhI. sthAnika vidyAthIo divase gurasevA karatA ane rAtre guru pAse abhyAsa karatA, paraMtu je vidyArthIo dakSiNa lAvatA e guranA gharamAM emane veSTa putra tarIke rahI adhyayana karatA. A guru paNa bIjAonI peThe zubha divase zubha mudatamAM A kaMvarane bhaNAvatA. Ama A zuM kuMvaranuM bhaNatara zarU thayuM. A vAta parathI e kALanI zikSaNa paddhatinI sarva mukhya rUparekhAo ApaNane vahevAra pUratI ja jAya che. have ame enI samaja paDIzuM ane bI ja kamAMthI je vizeSa mAhitI maLe e TAMkIzuM. vidyAlaya takSazilA vidyAnuM sauthI vadhAre suprasiddha mathaka hatuM. bhAratanA judA judA ane dUra dUranA bhAganA vidyAthIo tyAM bhaNavA AvatA. dUra AvelA kAzIzI, rAjagraha 2thI, mithilA thI, ujjainathI, madhyaprAMtamAM AvelA kAlathI, ane uttara pradezamAM AvelA zivi ane kurAjyomAMthI, vidyArthIonAM ToLeToLAM tyAM kevI rIte AvatAM e viSenA jAtakomAM saMkhyAbaMdha ullekha che. tazilAnI, vidyAnA mathaka tarIkenI khyAti, alabatta, tyAMnA adhyApakonI khyAtine lIdhe hatI. teo potapotAnA viSayamAM AdhArarUpa samartha vidvAno hevAthI haMmezAM emane "jagavikhyAta" kahevAmAM Ave che. bhAratavarSanA bhinna bhinna dUra dUranA bhAgomAMthI sArA sArA vidyArthIo adhyayana mATe takSazilA jatA ane takSazilA e jamAnAmAM 1 [* 272, 285, 409; 2. 85, 87, 4. 50, 224, 5. 263, 1ra6]. 2 [3. 298, 5. 177, 247.. 3 [4. 11, 6, 347.] 4 [4. 392.]. 5 [3 115.] 6 [6. 210, 6. 457, 3. 399, 1. 356] che. AvA eka guru vize ApaNe ema vAcIe chIe ke "brAhmaNa ane kSatrIya varNanA yuvAne samasta bhAratamAMthI enI pAse vidyA levA AvatA [ 3, 158 ]' * ahIM temaja AgaLa jayAM jyAM pAdanomAM AvA AMkaDA AvyA che ne, te te naMbaranA jAtakamAM te te hakIkatano ulekha hovAnuM sUcave che. For Private And Personal Use Only Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir zrI jaina satya prakAza [varSa 8 -- - -- hiMdustAnanuM bauddhika (budhdhi viSayaka) pATanagara baneluM te nisaMka vidattA ane bahALI khyAti pAmelA AvA vidvAnone lIdhe ja. Ama dezanA bhinna bhinna bhAgo takSazilAne A devaLaNInA kendrasthAnanI mukhya vidyApIThe mAnya karelAM maMdire hA, takSazilA hiMdustAnanA viratRta sAkSara samAja para eka prakAre sAmrAjya calAvatuM. vidyAthIo haMmezAM potAnI keLavaNInI pUrNAhuti mATe ja takSazilA jatA varNavAya che. zarU karavA mATe nahIM. soLa varSanI uMmare vA "vacamAM AvatAM ja emane tyAM mokalAvAtA, e batAve che ke takSazilA prAthamika nahi paNa uMcI keLavaNInuM mathaka hatuM. tyAM mahAvidyAlayo hatAM vA vidyApIThe hatI. jANavA jevuM che ke ummaranI A hada Adhunika kALanI vidyApIThAe nakkI karelI che eTalI ja che. ane e paNa kharuM ke pAkI vayanA vivArthIone ja vidyAbhyAsa mATe gharathI ATale dUra mokalI zakAya. sAmAnya rIte vidyArthIone, dAkhala thatI vakhate, adhyApakane pUrepUrI dakSiNa kriyA phI AgaLathI ja ApavI paDatI. ema jaNAya che ke adhyApananI phI takSazilAmAM 1000 sikkAnI nakkI thayelI hatI. koI rekaDI phI na bharI devAnI sthitimAM hoya to phIne badale e adhyApakanI sevA kare to cAlatuM.10 vidyArthIono moTo bhAga dahADe guru sevA karIne ja rAte vidyA meLavatA. eka 500 brAhmaNa vidyAthInI nizALa saMbaMdhI evuM vAMcavAmAM Ave che ke tyAM vidyArthIone guru mATe Idhana bhegAM karI lAvavAnI sevA uThAvavAnI hatI. keTalIka vAra koI vidyAthI AvI sevAomAM majurI kAmamAM jarA paNa vakhata na kADhatAM potAno badho samaya adhyayana pAchaLa gALavAnuM che ane sAthe sAthe AgaLathI pho rokaDI na ApI zake eTale garIba hoya evuM paNa banatuM. AvA vakhate e vidyAthI pAchaLathI phI bharI deze evo enA para vizvAsa rakhAta. AvA eka kAzInA brAhmaNa vidyAthI viSe evo ullekha che ke takSazilAmAM pitAnuM bhaNatara pUruM karyA pachI gaMgA pAranA dUra dUranA pradezomAM bhikSA paryaTana karIne eNe enA gurunI dakSiNa pUrI karI. dakSiNuM "sAta nIka' vA senAnA DAka oNsanI varNavAya che. A uparathI ema jaNAya che ke e kALamAM guradakSiNuM sonA nANAmAM apAtI.12 A saMbaMdhamAM eka bIjI vAta yAda Ave che. brAhmaNa zikSaNa-praNAlikA pramANe brahmacArI bahudhA snAtaka thayA pachI kiMvA abhyAsa pUro karI rahyA pachI gurudakSiNA Apate. vidyArthI ghaNo garIba hoya ane uparyukata koIpaNa rIte e dakSiNa na bharI zake tyAre ghaNIvAra keTalAka udAra mANase ene dharmAdA keLavaNI ApavAne prabaMdha karI ApavA nIkaLatA kAzImAM eka "jaga vikhya ta' guru viSe ApaNe evuM vAMcIe chIe ke enA hAtha taLe 500 brAhmaNa (kivA garIba) vidyArthIo adhyayana karatA. AvI nizALa calAvavAnI muzkelI kAzInA lokoe A vidyArthIone nitya sahiyArA kharcamAMthI jamaNa 8 [ udA. pa-162, 210 ] 9 [ 1. 272, 285, 4. pa0, 224.] 10 [ mIla. 59 6, 11 ]. 11 [ 1. 17-18 ]. 12 [2. 244] For Private And Personal Use Only Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir aMka 3] takSazilAnI zikSaNa-praNAlI [ 3] A (aaN TALI, ane vidyArthI one maphata keLavaNI apAvo. udAra graha guruziSyone prasaMgopAta jamavAnuM AmaMtraNa ApatA. tethI paNa emanuM bhaNataranuM kharca keTaleka daraje kamI thatuM. eka ThekANe evuM vAMcavAmAM Ave che ke eka gAmaDAnA kuTuMba takSazilAmAM 500 vidAthIonI eka AkhI nizALane jamaNa ApyuM hatuM. eka AkhA gAmaDAe paNa evuM jamaNa ApyuM hatuM. 13 ghaNI vakhata A notarAMne kama evI rIte goThavAta ke AkhI nizALane rAja kaMIka ne kaMIka jamaNa hoya ja. vidyArthIono eka bIjo prakAra evo hato ke jemane pitAnA rAjya tarasthI vidyAvRtti (skaMlarazipa) maLatI hatI. sAmAnya rIte AvA vidyArthIo potAnA dezanA rAjakuMvaranA sobatI tarIke tyAM adhyayana mATe AvatA. kAzInA ane rAjagRhanA darabAranA purohitinA dIkarAo potapotAnA rAjakuMvara sAthe vidyA mATe takSazilA AvelA evuM ApaNuM vAMcavAmAM Ave che. chatAM keTalAka vidyArthIone vAMcI keLavaNI meLavavA mATe rAjya pitane kharca mokSatuM evA dAkhalAnI kAMI beTa nathI. kAzInA eka brAhmaNa vidyArthIne tyAMnA rAjAe rAjayane kharca dhanurvidyAne khANa abhyAsa karavA mATe takSazilA moka9yo hato ema ApaNe vAMcIe chIe. 14 bhaNataranuM kharaca ahIM niyata karelI guru dakSiNamAMthI bhAgye ja nIkaLI zake ema hatuM e noMdhavAnuM che. e samayamAM zALA nAmanI eka vepArI saMsthAno mAlika na hovAthI ghaNuM karIne 1000 sikakAomAMthI kazA para eno potAnA mahenatANuM tarIke lAge na hato. je vidAthI phI bharatA ane gura sAthe eka ja AzramamAM nivAsa karatA temanA khAvApIvAnuM ane rahevA karavA ItyAdinuM kharca kADhavA mATe phI jarUrI hatI. paraMtu gurunI sAthe ja rahevAnuM pharajiyAta na hatuM, divase bhaNatA vidyArthIone paNa zikSaNa apAtuM. kAzInA rAjakumAra zunya viSe ApaNe ema vAMcIe chIe ke e svataMtra ghara rAkhIne raheto ane tyAMthI takSazilAnI pAThazALAmAM bhaNavA jatA.15 divase bhaNanArA vidyArthIone pAThazALAmAM dAkhala karavAmAM AvatA e parathI sucita thAya che ke gRhasthI jIvana gALanArA vidyArthIo paNa tyAM AvatA. eka "gAmaDAnA brAhmaNa viSe ApaNe ema vAMcIe chIe ke e kAzInA koI paMDitanA hAtha taLe traNe vide ane aDhAre rAtre no abhyAsa karI rahyA pachI te potAnI jamIna jAgIra saMbhALavA mATe tyAM rahyA; e paraNe ane gharamAMDIne rahyo. ane chatAM, ene bahArathI bhANatA vidAthI tarIke abhyAsa cAlu rAkhavA devAmAM Avyo. e mAtra be traNa vakhata AvI zakayo kAraNa enI khaMdhI vahu ja jyAre e pAThazALAmAM javAno vicAra karato tyAre mAMdagIne DhoMga karatI. eka paradezI juvAna brAhmaNanI paNa evI ja vAta che. e eka suvikhyAta gurunA 500 vidyArthIomAMne eka hato. "e eka strI sAthe premamAM paDe ane tenI sAthe paro. tyArapachI eNe kAzImAM rahevAnuM kAyama rAkhyuM chatAM be traNa vArathI vadhu vakhata e guru pAse jaI zakyo nahi." enI bahekI gaelI strI ene keTalIkavAra eTale pajavatI ke eNe guru pAse javAnuM tadane mAMDI vALyuM." 13. [1. 239; 1. 317; 3. 171,] 14. [5, 263; 6. 238 ane 5. 247; 5. 127.] 15. eka rAtre pADa pUro karI gu 2jInA gharamAMthI nIkaLI aMdhArAmAM potAnA ghara bhaNa prayANa For Private And Personal Use Only Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org [ 4] zrI jaina satya prakAza [varSa 8 sAta ATha dahADo pachI e pAchA guru pAse javA lAgyo. pachI gurue ene jarUrI zikhAmaNa ApI, ane tyArapachIthI "e enI vahunA taraga para mAna ApatA nahi" ane tyArathI e strI paNa tophAna karatI baMdha paDI. strInI badalIthI eka bIjA vidyAthanA abhyAsamAM paNa Ama vikSepa paDyo hato evI vAta che. 6 aMtamAM ame kAzanA eka pa00 vidyArthIonA guno dAkhala paNa ApIzuM. gurue amuka prakAranI khAsa parIkSA karIne potAnA eka vidyArthIne potAnI vayamAM AvelI dIkarI mATe pasaMda karyo. keTalAka guruoe to evo cAla pADe hato ke je pitAne paraNAvavA lAyaka dIkarI hoya to te pitAnA moTAmAM moTI uMmaranA ziSyane ApavI.17 eka gura mATe vidyArthIonI moTAmAM moTI saMkhyAnuM dhoraNa pa00nuM hatuM. 18 ATalI saMkhyAthI zALAmAM ghaNI moTI vividhatA AvI zake. vidyAthIo paNa judA judA prakAranA hatA, kAI A nyAnano to koI vaLI bIjane, kAI phalANuM darajajAne to koI phalANuno. alabatta, brAhmaNa ane kSatriya varganA juvAnIAonI emAM moTI saMkhyA hatI. (3. 4:8) dUra dUranA rAjyanA rAjakumAro19 tathA amIra umarAvonA kuMvaro 20 paNa tyAM hatA. vaLI vepArIne, darajInA, mAchInA dIkarAo paNa tyAM hatA. kAraNa. eka gura viSe ApaNe evuM vAMcIe chIe ke ene siddhAMta e hatI ke vidyArthIne dAkhala karavAmAM koI paNa prakAranuM nyAta jAtanuM ke ucca nIcanuM baMdhana na joIe. "e je maLe tene, mAchIne ne zudrone paNa nIti niyamano bodha karato, pachI sAMbhaLanAranI IcchA hoya ke na hoya. paraMtu cAMDAlene vidyArthI tarIke dAkhala karavAmAM AvatA nahi. ujjainanA be cAMDAla chokarAo viSe ApaNe evuM vAMcIe chIe ke emaNe pitAnA janmanI kamanasIbI joIne vicAra karyo ke "ApaNe cAMDAlanAM karmo kadI karI zakavAnAM nathI. cAlo ApaNe ApaNe janma chupAvIe ane yuvAna brAhmaNano veza laI tyAM adhyayana karIe!" A veze dAkhala thaI e chokarAoe eka dUra dUra sudhI khyAti pAmelA gurunA hAtha nIce rahI smRtino abhyAsa karyo. emAMnA eka vidyArthIe to abhyAsamAM saphaLatA paNa meLavI. paraMtu eka gAmaDIAe eka vakhata pAThazALAne jamavA teDI hatI, tyAre koI asAvadhAnInI paLamAM emaNe cAMDAlanI belIno prayoga karI dIdhe, e parathI emano veza pakaDAI gayo ane emane ekadama kADhI mukavAmAM AvyA (naM. 498). cAMDAla sivAyanI dareka vAtanA vidyArthIone pAThazaLAmAM praveza karavA devAmAM Avato. paraMtu A vidyArthIo badhA haMmezAM pitAnA bApadAdAnA vArAnA viSayono ja 16 [ 1. 463; 1. 300; 301, 302. ] 17 [ 3. 18, 6. 347 ] 18 [ 1. 239, 317, 402, 3, 18, 235, 143, 171. 19 [ 1. 272, 2, 87, 3, 238; 5, 162, 5, 17, 210, 247, 262. 426. kapaDa; 4. 96, 316; 3. 115, 415. ] 20 [ 2. 99; 5. 227; 4. 237 ] 21 [ 4. 38, 3. 171, ] For Private And Personal Use Only Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir arka 3] takSazilAnI zikSaNa praNAlI [ 95 ] | abhyAsa karatAM evuM nahatu. eka takSazilAnA brAhmANa vidyArthI viSe ApaNA vAMcavArmo Ave che ke te potAnA guru pAsethI jyAtiSanA abhyAsa karIne pAchaLathI kAzInI AsapAsanA ja'galAmAM pAradhI tarIke jIvana gALavA lAgyA, bIjo eka brAhmaNa vidyAthI jene bApa moTA hoddedAra hatA te bIjA badhA viSayA ThADIne naduvidyA zIkhyA. bInna eka viSe evu kahevAya che ke eNe udAra vidyAe (Liberals)nA abhyAsa karyA hatA ane dhanurvidyAmAM pArgata thayA hatA. vaLI 'iMdriya gamya' sarva vastu para je jAduthI adhikAra sthapAya e jAdunuM adhyayana karanAra eka brAhmaNanA chokarAe vijJAnanA (Science) abhyAsa pasa'da karyA hatA. ane eka bIjo traNa veda ane aDhAra vidyAene potAnI karavAnA abhyAsa karatA hatA evA ullekha che. Ama ApaNe joie chIe ke dareka prakAranA ane dareka sthitinA juvAne ahI bhaNataranA prAsattAka rAjyanI chAyAmAM peAtAnI nyAtajAtanA ane UMca nIcanA bheda bhUlI jatA. rAjakumAreA, umarAve, vepArIe, daraSTae, tema ja dharmAdAthI jemane nibhAva thatA kivA je phI sarakhI ApI zake nahiM te badhAya ahIM eka ja zALAnA ane eka ja gurunA vidyArthI banI eka khInna sAthe bhaLI jatA. garIba vidyArthI one zALA mATe halakA prakAranI majurI ane satata mahenata karavI paDatI; paraMtu, kAipaNa prAmANika mahenatamAM nAnapa thI e dhAraNa ahIM ravIkArAyelu hAvAthI te tyAMnA umarAva vanA vidyArthI o sAthe samAnatA bhAgavatA. pAThazALAmAM sarva bhedabhAva bhUlAvanAra eka vizeSa vastu hatI-tyAM rahetA badhAne sAdAi ane niyama pAlananA amuka dhAraNane sarakhI rIte anusaravuM paDatuM. ( cAlu ) kaLA ane zAstrIya daSTie sarvAMga suMdara bhagavAna mahAvIrasvAmInuM triraMgI citra 14"x10" sAijha : ArTakArDa upara trira MgI chapAi : sAnerI bArDara : mUlya-cAra AnA (TapAla kharcanA doDha AnA judo. ) zrI jainadhama satyaprakArAka samiti jezi'gabhAInI vADI : ghIkAMTA, amadAvAda. For Private And Personal Use Only Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 'jena ta-tvasAra' kA racanAsthala amarasara kahA~ hai ? (eka vicAraNA) lekhaka:-zrIyuta agaracandajI bhaMvaralAlajI nAhaTA. zrI jaina AtmAnaMda sabhA bhAvanagara dvAra 'jaina tattvasAra' nAmaka graMtha gujarAtI bhASAntara sahita prakAzita huA hai, usake upodghAta meM pravartaka munirAja zrI kAntivijayajI mahArAja ne ukta graMtha ke racanAsthAna kI TippaNI meM likhA hai ki-'amarasara, e paMjAba mAM sikkha dharmAnuyAyiornu pavitra sthAna che' / jabase yaha ullekha hamAre avalokana meM AyA tabhIse hameM yaha Tippana saMdehAspada pratIta huaa| kyoMki paMjAba vAlA amarasara na hokara amRtasara suprasiddha hai| isake bAda upAdhyAya samayasundarajI racita 'cAra pratyeka buddha caupAI' evaM 'cAturmAsika vyAkhyAna' kI prazasti para vicAra karane para hamArA yaha saMdeha aura bhI dRDha ho gyaa| kyoMki 'cAra pratyeka buddha caupAI' kA dUsarA khaMDa saM. 1664 caitra vadi 13 Agare, meM viracita hai| unhoMne saM. 1665 caitra sudi 10 ko amarasara meM 'cAturmAsika vyAkhyAna paddhati' ko racanA karake saM. 1665 jyeSTha zuklA 15 ko 'cAra pratyeka buddha caupAI' ke cauthe khaNDa ko Agare meM hI pUrNa kiyA hai| isa se spaSTa hai ki caitra vadi 13 taka kavivara Agare meM hI the aura caitra zukla 10 ke pahile amarasara pahuMca cuke the| isake bIcake dinoM kA antara kevala 12-13 dinoM kA hai, itane thor3e samaya meM Agare se paMjAba ke amRtasara pahuMcanA saMbhava nahIM hai aura na itanI dUra jAne para jyeSTha mahIne meM punaH Agare lauTa AnA hI saMbhava hai| aMtaH prastuta amarasara aura hI koI sthAna honA caahie| isake bAda hamArA dhyAna jaisa. lamera ke amarasAgara' kI ora gayA para vaha bhI sudUra deza meM aura pIche kA batA huA hone ke kAraNa samasyA ko hala karane meM samartha na ho sakA / aura kaI varSoM se yaha gutthI jyoM kI tyoM ulajhI par3I rhii| abhI kucha mAsa pUrva 'cAda' kA sana 1935 sitambara kA aMka hamArI najaroM meM aayaa| usameM prakAzita 'zekhAvata rAjapUta vaMza kI janmabhUmi amarasara' ko paDhane para hameM yaha nizcaya ho gayA ki 'jaina tatvasAra' evaM 'caturmAsika vyAkhyAna' Adi kA racanAsthala prastuta amarasara yahI hai, jo ki jayapura se uttara kI ora 34 mIla aura jayapura relave ke govindagaDha nAmaka sTezana se 15 mIla para avasthita hai| isakA eka kAraNa yaha bhI hai ki amarasara ke zrI ninakuzalasarijI ke guNagarbhita stavana upalabdha haiM aura prastuta amarasara meM sthita zrI ninakuzala 1 phAsa gujarAtI sabhA, bambai ke mukhapatra 'traimAsika' meM prakAzita muni zrI kAMtisAgarajI ke 'mugalakAlamA lakhAyela jaina sAhitya' lekhameM bhI amRtasara evaM amarasAgara kI amarasara honekI saMbhAvanA kI gaI hai, para vaha ThIka nahIM hai| For Private And Personal Use Only Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 24 ] amarasara kahAM hai sUrijI kI caraNa pAdukAoM ke lekha bhI isa lekha meM chape haiM evaM khAtA gacchIya muni kanakamomajone saM. 1644 ke zrAvaNa meM 'ArdrakumAra dhamAla' bhI amRtasara meM bnaaii| unako bhI caraNapAdukAoM kA lekha prastuta lekha meM chapA hai| yadyapi ye donoM lekha bahuta azuddha chape haiM phira bhI mahatva ke hone ke kAraNa yahAM uddhRta kie jAte haiN| [1] "sambat 1653 vaSe vaizAkhAdya 5 dine zrI jinakuzalasUrIzvarANAM pAduke kArite amarasara vAstavya zrI saMghena jJAtA / mUlasvUta ? prAreta kamA maMtrI karmaH caMdra zrI bomlaH mecaH paMDi zrAMniyAMzca moNa sAnaM mahadya ceSTitama yuge akSeH" [2] " sambat 1662 varSe va 3 vadi 5 dine somavAre zrI kharatara gadhAcanAcArya zrI. zrI. kanakamomagaNInAM pAdukA pratiSThite ya bhayA mAma zrI jinacaMdrasUriH siH" amarasara satarahavIM zatAbdI meM kharatara gaccha kA eka viziSTa sthAna thaa| yahAM kI racita nimnAta kRtiyAM upalabdha haiM: 1 saM. 1638 zItalajina stavana, kartA sAdhukIrti / 2 saM. 1644 zrAvaNa Adra kumAra dhamAla-kartA-kanakasoma / 3 saM. 1665 cai. zu. 10, cAturmAsika vyAkhyAna-kartA samayasuMdara / 4 zItala jina stavana-kartA smysuNdr| 5 saM. 1665 Azvina zukla 10, yazodhara rAsa-kartA-vimalakIti / 6 sa. 1669 Azvina zukla 15 bu. jainata-tvasAra kartA-sUracadra / 7 saM. 1680 kA. zu. 13, laghusaMghayaNI bAlAvabodha-kartA-zivanidhAna / kalpasUtra bAlAvabodha . saM. 1661 meM zrI jinasiMhasarijI yahAM padhAre the aura mAgha zukla 7 ko zrI jinasAgarasUrijI ko unake bar3e bhAI vikrama aura mAtA mRgAdevo ke sAtha hI dIkSA dI gaI thii| dIkSAmahotsava zrImAla thAnasiMha ne kiyA thA jisakA ulleza zrI jinasAgarasarirAsa Adi meM pAyA jAtA hai| saM. 1680 ke pazcAt amarasara kA koI ullekha dekhane meM nahIM AyA, saMbhava hai isake thor3e arase ke bAda hI rAjaviplava ke kAraNa jainoM ko yahAMse haTa jAnA paDA ho / 'cA~da' meM prakAzita lekha ke anusAra abhI yahAM aparasara khAza, navalApurI (nAyaNa) tathA paThAnoM kA vAsa tonoM ko milAkara jise kasbA amarasara kahate haiM, kevala 5000 kI AbAdI hai| evaM yaha amarasara pahale jATa (gurjara) amarAkI DhANo thii| zekhAvata vaMza ke sthApaka rAva zekhAjI. vi. saM. 1455 ke lagabhaga yahAM gaDha banavA kara rahane lage the| uparyukta jaina kRtiyoM ke anusAra yahAM para zrI zItalanAthajI kA jaina mandira thaa| parantu isa lekha meM usakA koI ullekha nahIM kiyA gayA hai, kevala uparyukta do lekhoMvAlI chatariyoM kA dAdA pote kI chatarI nAmase prasiddha hone kA ullekha kiyA hai| ataH ukta sthAna se nikaTa vartI evaM jayapura nivAsI bhAIyoM kA kartavya hai ki ukta maMdira va dAdAvAr3I Adi jaina smArakoM kI khojakA samucita jJAtavya prakAzita kreN| For Private And Personal Use Only Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir kundakunda-zrAvakAcAra (yAnI-vivekavilAsakA dUsarA bhava) lekhaka-pUjya munirAja zrI darzana vijayajI jainasaMghameM A. jinadattasUri nAMmake 2 AcArya hue haiN| 1. A. jinavallabhasUrike paTTadhara, jo kharataragacchake prathama pradhAna AcArya hai| 2. vAyar3agacchake A. jIvadevasarike paTTaghara, jinhoMne jAbAlIke rAjA udayasiMhake maMtrI devapAlake putra dhanapAlakI khuzIke lie 'vivekavilAsa' banAyA hai| 'vivekavilAsa meM 12 ullAsa aura 1321 zlokapramANa saMskRta-padya hai| isameM pradhAnatayA gRhastha-vyavahArakA nirUpaNa hai / vaha apanI DhaMgakA advitIya graMtha hai| usa samaya 'vivekavilAsa' itanA lokaprIya aura vyApaka ho gayA thA ki-vaidaka dharmAvalambI mAdhavAcArya ne apane 'sarvadarzanasaMgraha-graMtha meM jainadarzanake paricayake lie isIke hI zloka A. jinadattamUrijIke havAlese uddhRta kiye hai| kisI digambara vidvAnako apane samAjameM isa DhaMgake granthakA abhAva khaTakA, aura vicAra Ate hI "zrAvakAcAra" banA diyA / usake nirmAtAkA nAma hai "jigacandramurike ziSya kundakunda AcArya"granthanirmAtAne bhI jyAdaha takalIpha hI na uThAI, kucha saMskAra dekara sAreke mAre 'viveka pilAsa'kA hI "zrAvakAcAra" nAma rakha diyaa| basa, isa taraha eka anUThA digambara zAstra taya ho gyaa| kundakunda AcAryane 'vivekavilAsa'meM jo 2 saMskAra diye haiM ve ye haiM 1-donoM graMthake Adi maMgalAcaraNa, ullAsakI saMkhyA viSayanirUpaNa, viSayapratipAdaka praloka aura aMtima kAvya ekarUpa haiM, parasparameM sirpha 25-30 zlokoMkA heraphera hai| 2. kundakunda AcAryajIne 'vivekavilAsa ke kaI zloka uDA diye haiN| ullAsa 1 ke 84 se 98 zloka, u0 2 kA 39 vA, u03 kA 60 vA, u05 ke 10-11-57-142-143-144-146 188 se 192 (12) praloka, aura u0 8 ke 49-60-61-75-85-255-293-343-344-646-367-420-ba 421 zloka meM se pUre paune Adhe yA pAva zloka uDA diye haiN| 3. kundakunda AcAryane 'zrAvakAcAra' meM kucha naye zloka baDhA diye hai| u0 1 meM 63 se 70 // zloka, u0 2 meM 33-34 ce zloka aura ullAsa * paM. jugalakizora mukhtArako granthaparIkSAke AdhAra para / ___x zrI veMkaTezvara praisa -bambaise mudrita vi. saM. 1926 kA saMskaraNa 'sarva darzana maMgraha Ahata darzana "lo. 23 pR. 38-72 / For Private And Personal Use Only Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 4 3] - zrApayAra 8 ve meM 253 vA zloka adhika bar3hA diye haiN| 4. kucha sthAnoMmeM zlokoMko upara nIce kara rakkhe hai, aura kahIM 2 padoMko hI ulaTA diyA hai| isa prakAra pralokoMke naMbarameM heraphera ho gayA hai, evaM arthakrama bhI tUTa gayA hai| 5. saba ullAsoM ke aMtameM saMdhiyAM bhI likhI hai| sirpha vivekavikAsa ke sthAnameM 'zrAvakAcAra' zabda rakha diye haiN| 6. 'vivekAvilAsa' meM aMtima kAvyake bAda 10 padyoMkI prazasti hai, jisameM A. jinadattamarijI kI guruparaMparA Adi varNita hai| 'zrAvakAcAra' ke aMtameM aisI prazasti nahIM hai| 7. 'vivekavilAsa' kI zlokasaMkhyA 1321 hai, aura 'zrAvakAcAra' kI zlokasaMkhyA 1294 hai| 8. AcAryane 'vivekaSilAsa' meM prathama ullAsa ke tIsare aura navaveM zloka meM apane gurujI aura graMtha kA nimna taraha paricaya diyA hai| jo + vavat pratibhA yasya / svasthAnasyApi puNyAya / va + co madhurimAMcitaM // kuprvRttinivRttye|| de + haM gehaM zriyastaM svN| shriivivekvilaasaakhyo| vaM + de sarivaraM gurum // 3 // | graMthaH prArabhyate mitaH // 9 // kundakunda AcAryane una donoM ko nimna rUpa meM parAvartita kara rakhe haiN| jIvavat pratimA yasya / svasthAnasyApi puNyAya / baco madhurimAMcitaM // kupravRttinivRttaye // dehaM gehaM zriyastaM svaM / zrAvakAcAravinyAsavande jina vidhuM guruma // 3 // granthaH prArabhyate mayA // 9 // 'zrAvakAcAra'ke vidhAtAne asalIpana batAneke liye heraphera karanA cAhA, aura paisA kiyA bhI sahI, magara jo khAsa badalane ke kAbila thA, vaha to unake khyAla AyA meM hI nhiiN| dekhie 1. 'vivekavilAsa'ke ullAsa 8 zloka 241-242 meM tIrthakara meM nahIM rahane vAle 18 dUSaNa batalAye haiM, ve 18 doSa zvetAmbara mAnyatAke anusAra hai| digambara samAja unase bhinna aura 18 doSa mAnatI hai| kintu 'kundakundazrAvakAcAra meM to 'vivekavilAsa'ke hI 18 doSa darja haiN| 2. A0 jinadattasUrijIne 'vivekavilAsa'ke prathama ullAsake tIsare zlokameM apane guruko, guptAkSaroMse nAma jor3akara namaskAra kiyA hai| tIsare zlokake cAroM caraNoM ke pahile pahile akSaroMko milAnese 'jI+va+de+va' nAma banatA hai| mAne-'vivekavilAsa'ke nirmAtA A0 jinadattamarike gurukA nAma "jIvadevamUri" hai| unako 'vande mUrivaraM gurum ' padyase AcArya ne namaskAra kiyA hai| For Private And Personal Use Only Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir [100] zrI jena satya prakAza [198 'zrAvakAcAra' meM u01 kA tIsarA zloka to vahI hai sirpha cauthe caraNa meM 'vande jinavidhuM gurum' itanA pharaka rakkhA hai, magara kundakunda AcAryane isake prathama-akSaroM kA bheda nahIM paayaa| ukta donoM galatIyAM itanI vizada haiM ki aura 2 pramANoM kI apekSA rahatI nahIM hai| ___ khojI vidvAnoMne usa graMtha kI parakha kara lI, aura Amataurase jAhira kara diyA ki-'kundakunda zrAvakAcAra' jinadattoya-'vivekavilAma' kA hI sarAsarI anukAraNa hai, yAnI pakSabheda ke jarie nAmAMtara hai| __ 'arihanta-caitya' zabdakA artha [eka vicAraNA] lekhaka-pU. A. ma. zrI. vijayalabdhisUrIzvarajIziSya pUjya munimahArAja zrI vikramavijayajI (gatAMkase kramazaH) __ " anya yUtha jAnevAlA sAdhu jainatvake guNase rahita ho jAtA hai tathA pUrva samAja ke liye hAnikAraka hai ( bhraSTa paMcakAdivat ) isaliye tyAjya hai, kintu mUrti meM to guNa avaguNakA prazna hI nahIM, na ajainaMki hAthameM jAnese bhaya hI hai"aisA pratyAlocakakA lekha hai / vicAra to bahuta suMdara hai, kintu kucha aMzameM bhUla hai, anya yUthameM jAnebAlA sAdhu jainatvake guNase rahita ho jAtA hai isameM kAraNa yaha hai ki-jainayogya AcaraNa na honese veSabhUSAdike parivartanase athavA anya yUthikoMke saMsargake kAraNa padArthakI viparIta prarUpaNAse; na ki kevala anya yUthameM jAne mAtrase evaM anya tIrtha ke siddhAntake grahaNamAtrase / kyoMki mithyAdRSTike darzanazAstra samyagadRSTise parigRhIta honepara vaha samyagjJAna kahalAtA hai evaM matirUpa samyagjJAna aura zrutajJAna mithyAdRSTise parigRhIta ho to vo mithyA jJAna zruta-ajJAna kahalAtA hai| kevala jAnane mAtrase nahIM, kintu asat prarUpaNA dvArA, bhavya jIvoMko jainamArgama viparIta jJAnakA utpAdaka hone ke kAraNa samyagajJAna samyaka zruta nahIM kahalAtA hai| isI prakAra bhagavatamUrti bhI anya tIrthIkoM ke hAthameM jAnese unakI kI huI avidhi pUjAprabhati bhavyoMko azuddha bhAvotpAdaka ho jAtI hai| azubha bhAvotpAdakatvarUpa avaguNa anya tIrthika parigRhIta pratimAoMmeM hai, mizrita aura kebala samyagadRSTi pari gRhIta pratimAmeM vizuddha bhAvotpAdakaguNatva hai isaliye 'mUrti meM guNa avaguNakA prazna hI nahIM' aisA likhanA anyAya hai| makSojI aura kemarIyAjI ekadama nAma AkRti vibhUSAdise parivartana nahIM hai, jisase azubha bhAvakA utpAdaka ho ske| aura ekadama mithyAdRSTi parigRhIta bhI nahIM hai isaliye koI harakata nhiiN| For Private And Personal Use Only Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ma 3] arihanta-catya zabdaka artha [101] ___ "svasamAjase bhraSTa hokara anya samAjameM milanevAloMke liye bAdhA rakhanA khAsa jarUrata hai, kyoMki aise loga pUrvaparicayake kAraNa pUrvasamAjake sAmAnya logameM pahuMcakara unheM bhI bigADanekA prayatna karate haiN"| ucita likhA gayA hai, parantu yaha bAdhA 'anyatorthikaparigRhItacaityAni' zabdase hI nIkAlanI cAhie, isameM koI nirbadha nahIM hai| isakA anya zabdoM se bhI nirAkaraNa ho jAtA hai| "eka taraha se hai to yaha nyAya saMgata bAta" isa taraha kahate hue anicchAse Apane bhI ukta kucha bAtoM ko nyAyasaMgata mAna hI liyaa| isaliye usa viSayapara mujhe jyAdA likhane kI jarUrata nhiiN| phira likhate haiM ki " kintu thoDIsI bAta aura raha jAtI hai vo yaha ki sAdhu se asAdhu to ho sakatA hai, kintu kyA paramezvara bhI patita hote haiM ? jaDameM bhI guNa avaguNakA sadbhAva hotA hai?" yaha bAta jarUra raha jAtI hai aura yaha to Apa para bhI bItI hI hai jo ki jaDa mUrtimaMDana ko jaisA hI dekhA jhaTa kUda paDe, kalama uThAI aura likha maaraa| jaDa honese hI mUrtimaMDanane apane bhAvako Apako batalAyA nahIM, aura jyoM kA tyoM kalamase kAgaja ko Apane kAlA kara diyaa| isase hI Apako jaDameM guNa va avaguNa hai yA nahIM isakA mAna ho hI jAtA hai| na mAno to usake liye koI upAya nhiiN| dUsarI bAta rahI paramezvara kii| unheM koI patita kahatA ho nahIM aura anya tIthiko se parigRhIta bhI nahIM ho skte| unakI mUtti meM bhI jabataka tadIyatva rahegA tabataka apatita hI hai anyathA apUjanIya hai isase paramezvarameM koI patita vA apatita kI zaMkA hI nahIM rahatI hai| ___ aura asaNaM pANaM ityAdi vAkyoM ko lekara sUrijI kA jo upahAsa karate haiM aura likhate hai ki "vAstavameM AhAra pANI khAdima svAdima ye zabdoM hI manuSya ke vyavahAra khAna pAnakI vastu ghoSita kara rahe haiM, pUjAkI vastuoM ko koI bhI AhAra Adika se nahIM batalAte" yaha bilakula jhUTha hai, kyoMki 'anna utthiya devayANi' isake sAtha asaNaM pANaM kaise lagage isa bAtako dekhI hI nhiiN| anya tIthika devatA manuSya hai hi nahIM to asaNaM pANaM kA isake sAtha samanvaya ho sakatA hai / ataH pratyAlocaka mahAzayajI! mUrtidveSake naze ko utArakara samadRSTi se vicAra kIjiye / (kramazaH) sUcanA A aMkanI jema Avato aMka paNa vakhatasara 15mI tArIkhe pragaTa karavAnI IcchA che. Ama chatAM atyAranA anizcita saMgenA kAraNe aMka pragaTa karavAmAM vilaMba thAya to te calAvI levA ane patra lakhIne tapAsa nahIM karavA vAcakone vinaMtI che. vya. For Private And Personal Use Only Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir pravacane-praznamAlA prAjaka-pU. AcArya mahArAja zrI vijayapadhasUrijI (gatAMkathI cAlu) 13 prazna-bhAva vaidyanuM svarUpa zuM? uttara-paMcamahAvratonI sAdhanA, pAMce Idriyane vaza karavI, cAra kaSAyone jItavA, ATha pravacana mAtAnI sAdhanA, traNa daMDathI nivRtti vagere sAtvika guNone dhAraNa karanAra zrI. AcArya bhagavaMta vagere mahApuruSe bhAva vaidya kahevAya-kAraNa ke te pUjya mahArSibhAgavaMto prabhu zrI tIrthakadevanA upadeza pramANe bhAva rogane dUra kare che, ne bhavya jIvone dezanA daIne bhAvathI dUra rahevA prayatnazIla banAve che. A ja irAdAthI maMtrI vastupAle aMtima samaye tevA bhAva vaidyanI mAgaNuM karI che. A saMbaMdhI vizeSa binA meM zrI. lekaprakAza, bhAvanAka5latAdinI prastAvanAmAM vistArathI jaNavI che. pahelAM naMbaranA bhAva vaidya prabhuzrI tIrthakara deva jANavA, kAraNake temaNe bhAva rogane nirmala nAza karyo che. temanA virahamAlamAM mahAvratAdi guNavaMta gurumahArAja bhAva vaidya kahevAya. 103 104 prazna-bhAva roganuM svarUpa zuM ? uttara-1 kAma, 2 kapAya, 3 boTA-binajarUrI vicAre, 4 asabhya bhASA, 5 ayogya kAyika pravRtti vagere kAraNone laIne saMsArI che je cAragatinAM duHkha bhogavI rahyA che, te bhAva rega kahevAya. bhAva roganuM mukhya kAraNa mananI kharAba bhAvanA che. tethI bhavya jIvoe mAnasika bhAvanAne nirmaLa karanArAM sAdhane sevavAM joIe. vizeSa binA zrI dezanAciMtAmaNimAM jaNAvI che. 10. 15 prazna-zrI mahAvIra deve aMtima samaye bhavya jIvone hita zikSA detAM jaNAvyuM hatuM ke -"he bhavya che ! tame bhAraMDa pakSInI mAphaka pramAdane tyAga karIne zrI jenadharmanI sAtvikI ArAdhanA karIne siddhipadane meLavo " mArapatrakAra sq " ema zrI uttarAdhyayana sUtranA cothA adhyayananI chaThThI gAthAmAM je bhAraMDapakSIne dRSTAMta tarIke jaNAvyuM che te pakSInuM svarUpa zuM ? uttara- A bhAraMpakSinA eka zarIramAM chava be hoya, tene peTa eka hoya, Deka judI judI be hoya, be moDhA ane be jIbha hoya, tathA te pakSI bhASA-manuSyanA jevI bole. je vakhate te be jIvane pramAdathI judAM judAM phaLa khAvAnI IcchA thAya, te ja vakhate te maraNa pAme, tethI maraNanA bhayane lIdhe te pakSI bahu sAvaceta rahe che. AvI sAvacetI zrI jinadharmanI ArAdhanAmAM rAkhatAM jarUra siddhinA sukha maLe A bhAre pakSInI binA zrI jJAtAsUtravRtti, praznavyAkaraNavRtti, aupapAtikasutravRtti, kalpasUtranI kiraNavalo, sukhadhikA TIkA vageremAM jaNAvI che. 105 106 prazna-bhAraMDa pakSine keTalA prANa hoya ? uttara-bhA pazinA eka zarIramAM be va hoya te baMnene mana sivAya bAkInA pAMca iMdri, vacanabaLa, kAcabaLa, zvAsozvAsa, AyuSya-A nave prANe judAM judAM gaNatAM ne aDhAra prANamAM manane bheLavatAM 19 prANa heya, ema saMbhave che. A bAbatamAM For Private And Personal Use Only Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org arka 3] pravacana praznamAlA [ 103 ] kharI binA zrI kaivalabhagavatA ho, ema paMDita zrI vIravijayajI mahArAje prazna ciMtAmaNimAM jaNAvyuM che. 106. 107 prazna--bhAraDa pakSinA zarIranI vadhAremAM vadhAre UMcA keTalI hoya? - Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir uttara--tenI UMcAiethI nava dhanuSya pramANa hoya che. A bAbatamAM zrI loka prakAzamAM jaNAvyuM che ke "dhanu:vRdharUM" ahIM jAtinI apekSAe eka vacana kahyu ThaM ema samajavuM. tethI te bhAraDa pakSienA zarIranI uMcAi tevA kAlAdinI apekSAe ghaNAM dhanuHpRthakatva pramANu paNa saMbhave che, AvI uMcAivALA zarIrane dhAraNa karanArA bhAra. pakSio traNa gAu pramANa UMcAivALA dehane dhAraNa karanArA yugalikAnA mRtaka zarIrAne upADIne samudrAdi agAdha jalAzayAmAM pheMkI de che. AvA prakAranuM spaSTIkaraNa thI bRhatsaMgrahaNInITIkAmAM zrI malagirijI mahArAje pazu ryuM chaeN, tethI vizeSa binA te graMthamAMthI joi levI. 107. 108 prazna--devAnA bhuvanapati, vyaMtara, dhyeAtiSI, vaimAnika, e bhedamAMthI kA bhedamAM lavasattama devAne gaNavA "" uttara-sarvAsiddha vimAnanA devAne lavasattama deva tarIke zrI bhagavatI sUtrAdimAM jaNAvyA che. pAchalA bhavamAM te nila sayamanI sAdhanA karatA hatA. tenA pratApe temaNe ghaNAM karyA khapAvI dIdhAM paNa chUTTe tapa karatAM jeTalAM karmo khape, teTalAM karmo bAkI rahyAM. A karmo sAta lava pramANu vakhatamAM khapI zake evAM che. paNa A samaye teTaluM AyuSya adhika ( vadhAre ) tedevAnu che nahi; eka bAju AyuSya pUruM thavAnI taiyArI che, bIjI bAju e zeSa karmone kSaya karavA bAkI che. A sthitimAM te devA visAmA tarIke sarvArthasiddha vimAnamAM devapaNe upaje che. je devAnuM AyuSya sAta lava jeTalu vadhAre hAta te te teTalA samayamAM chUTTe tapathI khapAvavA lAyaka karmA khapAvIne jarUra meAkSanA avyAbAdha sukha pAmata. paNa tenA abhAve te viziSTadevapaNuM pAme che. A binAne lakSyamAM rAkhIne lavasattama devAnI vyAkhyA zrI jainAgamamAM A pramANe jaNAvI che--pAchalA bhavamAM sAta lava jeTalA AyuSyanI echAzane laine jee mekSamAM na gayA paNa sarvAsiddha vimAnamAM gayA te devA " lavasattama deva " kahevAya, ane tee devanA cAra bhedomAM vaimAnika deva kahevAya. lavasattamamAM lava zabdathI lava nAmanA kAlanuM svarUpa jANavuM joie. tenu svarUpa TUMkAmAM A pramANe jANavu. [1] sAta zvAseAvAsane eka speka thAya. [2] cha stAkano lava thAya. [3] cha lavanuM murtta thAya. [4] 30 murttanA divasa thAya. [5] 30 divasane mahine thAya. [6] bha!ra mahinAnuM va A vagere binA zrIleAkaprakAzamAM vistArathI jaNAvI che. 108. thayuM. 19 prazna lavasattama devAnI devatA TUMkAmAM paNa jaNAvI che sAhibI kAi mahApuruSe kAi traMthamAM uttara ---- te pAchalA bhavamAM nirmAla saMyamane sAdhatAM upazama zreNita mAMDe che. temAM meAhanIya karmanI badhI prakRtine upazamAvIne eTale te prakRtine je pradezeAdaya rasAya cAlu hato, te badha karIne (aTakAvIne) agiyAramA 'upazAMta kAya vItarAga For Private And Personal Use Only Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir (104] zrI jaina satya prakAza [varSa 8 chaprastha" guNarasthAna ke jAya cheahIM teo aMtarmada sudhI vItarAga dazAno anubhava kare che, yathAkhyAta cAritramAM rahIne eka sAta vedanIyane ja bAMdhe che. A munivare chaThThalapa karIne sAta lavamAM khapAvI zakAya, teTalA karmo bAkI rahyAM ne AyuSya pUruM thavA AvyuM, tethI kAladharma pAmIne sarvArthasiddha vimAnamAM devapaNe upaje che. ahIM aMtarmudUrtamAM ye paryApti pUrI karI paryApta thAya che. te de devatAI zAmAM poDhayA (suI ) rahe che ne viziSTa devatAI sukhane anubhave che. zayAnI uparanA bhAgamAM jhumakhADAnA AkAre eka motI laTakatuM rahe che. vacamAM 64 maNanuM eka hoya che. te potAnI kAMtithI daze dizAmAM ajavAza phelAve che. tenI AjubAju cAra motI 32 maNanAM hoya che. tenI AjubAju sola maNanAM 8 motI heya che. tenI AjubAju AThamaNiyAM 16 motI hoya che. tenI AjubAju cAraNiyAM 32 metI heya che. tenI AjubAju be maNiyAM 64 motI hoya che, tenI AjubAju eka maNiyAM 128 matI hoya che. A rIte -1-4-8-16-32-64-128=153 motI thayA AjubAju rahelAM badhAM motI vacalA 64 maNanA motInI sAthe vAyunA saMbaMdhathI aphaLAya tyAre temAMthI rAga rAgaNIyukta nATaka prakaTe. te sAMbhaLatAM lavasattama deva apUrva pigalika AnaMda anubhava kare che. te anubhavamAM teo evA tallIna bane che ke jethI bhUkha tarasa paNa temane pIDatI nathI. A devo tetrIsa: sAgaropamanuM AyuSya hovAthI tetrIsa hajAra varSa vItyAbAda AhAranI IcchA kare, ne tetrIsa pakhavADiyA vItyA bAda zvAsocchavAsa le. te AyuSya pUrNa karI manuSya bhavamAM AvI mokSa mArgane sAdhe, ne siddha thAya. A binA TUMkAmAM paMDita pravara zrI vIravijayajI mahArAje cosaTha prakArI pUjAmAM jaNAvI che. A binAmAMthI apUrva bodha e maLe che ke narabhavanA sAta lava jeTalA paNa AyuSyanI keTalI viziSTatA che ? eTaluM paNa AyuSya mokSane meLavavAmAM je khAsa jarUrI che, te adhika AyuSyanI vizeSa jarUriyAta, ane vizeSa uttamatA heya, emAM navAI zI ? A hakIkatane lakSyamAM laIne bhavya chemAnava jIMdagIne eka paNa kSaNa niSphala na ja javA devo joIe. 19. | | zrI pravacana-praznamAlAnuM pUrvArdha saMpUrNa che. saMpuNNaM putraddhaM bhavyANa bhavyabohayaM hiya // vivihatthasatthakaliya-siripavayaNapaNhamAlAe // 1 // raiyA paumeNeya-guruvarasirinemisUrisIseNaM // tIsehamuttaraddhaM-pakarissAmi pamopaNaM II For Private And Personal Use Only Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir navI madada nIce mujaba navI madada amane maLI che, te mATe upadeza ApavAnI kRpA karanAra pUjya munivara tathA te te saddagRhasthA ane sAno ame AbhAra mAnIe chIe. 51) pU. 5. ma. zrI dharmavijaya gaNinA sadupadezathI zeTha zrI jIvaNalAla amajIbhAI hA: zrI. ratilAlabhAI, vaDhavANa zahera. 1) kAThArI khImacaMdabhAI tribhovanadAsa, vaDhavANa zahera. pU. mu. ma. zrI darzanavijayajI mahArAjanA sadupadezathI nIce mujaba madada maLI che. 11) zeTha bhIkhAbhAI bhudarabhAI koThArI, vaDhavANa ke+5 (pAMca varSa mATe) 11) zeTha hATAlAla narasIdAsa ghaDiyALI 11) zeTha cImanalAla narasIdAsa zAha 11) zeTha nasIdAsa nathubhAI vorA ,, (eka varSa mATe) ra5) pU. A. ma. vijaya amRtasUrijInA sadupadezathI staMbhatIrtha tapagaccha janasaMdha, khaMbhAta. (10) pU. A. ma. vijayakumudasUrijInA sadupadezathI pArI mIThAbhAI kalyANacaMda, kapaDavaMja. AzA che bIjA gAmanA sudhA tathA sadagRhasthA paNa A rIte madada mokalI AbhArI karaze. vyavasthApaka = kAgaLanA asAdhAraNa bhAvA " zrI jaina satya prakAza " jenA upara chapAya che te kAgaLAno bhAva laDAI zarU thaI te pahelAM sADAtraNa Ane ratalano hato. laDAInA be varSa pachI A bhAva sAta-ATha Ane ratalanA thayA hatA. gaI divALI pahelAM e bhAva mAra--tera Ane ratala jeTalA vadhI gayA hatA. ane atyAre e bhAva vadhIne paNa be rUpiye ratalano thaI gayo che. eTale mULa bhAvathI atyAre lagabhaga ATha, gaNA bhAva thaI gayA che. Ama chatAM ame 'zrI jaina satya prakAzanuM lavAjama vadhAryuM nathI, ane hAlamAM e vadhAravAno amAro irAdo paNa nathI. paNa A rIte 8 zrI jana satya prakAza" ApavuM ame cAlu rAkhI zakIe te mATe samitine vadhu madada mokalavAnI ame saune vinaMtI karIe chIe. - vyavasthApaka svI kA 2 zrAvaka-kartavya--(hindI bhASA) prayojaka-pUjya munimahArAja zrI niraMjanavijayajI mahArAjA prakAzaka - zrInemiamRtakhAMtiniraMjana graMthamAlA, mAstara jasavaMtalAla giradharalAla zAha, jaina pAThazAlA, pAMjarA pola, ahamadAbAda; pRSTha saMkhyA 208, mUla cha aanaa| For Private And Personal use only Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir Shiri Jaina Satya Prakasha Regd. No. B. 3801 dareke vasAvavA cAgya zrI jenuM TANAnA traNa vizopAM kA - 1 zrI mahAvIra nivANa vizeSAMka bhagavAna mahAvIra svAmInA jIvana sudhI aneka khAyA. samRddha eka evA che te pahela "nA me mAnI ladhu , ira zrI payuM paNa pUrva vizeSAMka jAga vAna patAvIne nA chAnA nona ti drAsa ganAna thI ra o eka piya. [] dIpotsavI - loko vana mahArAja na vI ka no nA ne tA IniTa sane lagA le dabANa sarcapada - rara | rAgo rAMdhu, zrI ja sAre prakAzanA be viziSTa e ke [1] kamAMka 43 daza na.mI. mAMsAhA hovAnA AkSeponA javAmara ke re thI sara "> mUlya cAra AnA . sanAM rASTra mAM zI bica dvAcAryuM nA jIvana nuM ! mune thI namuM chuM e che ke, vAva hanA, Aii janadharma satryaprakAro samiti - ura rAgamanI vADI, dIkAMTA, amadA kaTabAra For Private And Personal Use Only