Book Title: Jain Satyaprakash 1939 03 SrNo 44
Author(s): Jaindharm Satyaprakash Samiti - Ahmedabad
Publisher: Jaindharm Satyaprakash Samiti Ahmedabad
Catalog link: https://jainqq.org/explore/521544/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ trA nAmaza varSa 4 : natro cImanalAla gokaLadAsa zAha : mAMka 44 ; B a = www.janelibrary.org Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Namo tthu NaM bhagavao mahAvIrassa siri rAyanayaramajjhe, saMmoliya savyasAhusaMmaiyaM / paraM marfsAthe, mavALa mAM virSa zrI jaina satya prakAza (mAsika ) vikrama saMvat 1995 pha gaNa vada 11 vIra saMvat 2465 budhavAra isavIsana 1939 mArca 1pa vi-Sanya ---na 1 IlAdurgastavanam : mu. ma. zrI bhadraMkaravijayajI : 437 2 zrIAdIzvarastotram : mu. ma. zrIvAcaspativijayajI : 438 2 vimalavasahInA pratiSThApaka koNa : mu. bha. zrI jayaMtavijayajI : 49 4 namaskAra mahAmatra-mahAbhya : zrIyuta sucaMda purUSottamadAsa badAmI: 446, 5 jaina darzanamAM vAdanuM sthAna : mu. bha. zrI kanakavijayajI : 4pa 6 mahAtmA cIlAtIputra : mu. bha. zrI yazabhadavijayajI : 4pa cha jainadarzana ane supAtradAna : A. bha. zrI vijayapadhdhasUrijI : 46 1 / eka saMzodhana : zrIyuta maracaMt nAdarA : 465 8 sahadharmI : zrIyuta mitranI vanoratha : 6 10 phalavA nIrthano ItihAsa : mu. bha. zrI nyAyavijayajI : 4 11 aMtarIkSajInI utpattinuM stavana : zrIyuta maNilAla kesarIcaMda : 392 samAcAra tathA svIkAra 476 nI sAme sthAnika grAhakone amadAvAdanA-sthAnika-je grAhaka bhAIonuM lavAjama AvavuM bAkI che teo amAro mANasa Ave tyAre tene lavAjama ApIne AbhArI re ! - pU. munirAjone vijJapti - vihAra daramyAna mAsika vakhatasara ane kekANAsara pahoMcADI zakAya te mATe dareka aMgrejI mahinAnI teramI tArIkha pahelAM, vihArasthaLanI khabara amane maLatI rahe evI vyavasthA karavA sau pU. munirAjene vikRti che. lavAjama sthAnika 1-8-0 bahAragAma 2-00 chUTaka aMka 0-3-0 mudraka : nattama haragovida paMDayA, prakAzaka : cImanalAla gokaLadAsa zAha, mudraNathAna : sumAya prInTarI salApasa kosa roDa amadAvAda, prakAzanasthAna : zrI janadharma satyaprakAzaka samiti kAryAlaya, jesiMgabhAinI vADI dhIkAMTA reDa, amadAvAda. Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI jana satya prakAza kramAMka : [ bhAsis ] [15deg 4 : mA 8] . IlAdurgastavanam kartA-munirAja zrI bhadrakaravijayajI [hariNI vRttam] ruciravanamAlAbhA bhAsvAn pratIta sudarzano navajaladanIlAkAro'yaM babhAviva mApatiH / zritaphaNiguhogaGgAbhavacchivAnugatazca vai,| ghanabahulatAramyazcelAcalo'sitapakSavat // 1 // phalitaSiTapAlIlIlAlAlitA yadapityakA, suSumasumanomAlAzAlA nikunyjjttaaghttaa| vicakilajapA nirguNDI mAdhavInavamAlikA kalitalalitArAmAmA bhAsitA ruciraM vyabhAt // 2 // sarasasarasIkallolAlI cakAsitadantakA, sphuTaphalatatiH puSpyabAlapravAlalatA ttaa| vikacapikacAdupradhyAnAmramajarirAjitA, vividhavihagazreNIyuktA babhau yadupatyakA // 3 // sphaTikaghaTitaM caityaM zaityaM vyabhAzca yadurdhvake, navavasumatI devI zvetAtapatrasamAnakam / prakaTavikaTocchraGgakailAsavadramaNIyakaM, jitarucipayodIpyagmadhyasthazAntijinezvaram // 4 // [zArdulavikrIDita vRttam ] mAlurArjunanimbanIpatatayo mAkandamAlA zubhA / rambhAtAlapalAzakAzakalayaH kaGkellikarkandhukAH // mandArapriyakAmlikAsuniculAH sanmajulAbajulAH, zobhante sma ca sundareDaragirau punnAganAraMgakAH // 5 // ulatsumakesaro mRdutaraH prekhallatApallavaH, svacchAmbhaH kumudAkarotpaladalazreNIprasaMgaprabhAk / ailAnau sukhakArihArisurabhiprAgbhAravAho bhRzam , zIto dakSiNaparvataspRgamalo mandaM samIro vavau // 6 // Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [438] zrI jaina satya za kulyAkUpanadInadAlisubhago durgaH suraMgAMkitaH, kUTo/bhramaNasphuTocchraya mitiH pracchAditAkAzadik / pratyaktIkRtabhUridhAtuvikRtiH kAntArakAntAvaniH, zArdUlapratighoSanAdamukharaH stheyAtsadailAcalaH // 7 // iti iDaragirivarNanam ] DimbhAlIlalitAsudhAdhavalitA pAzcAlikArAjitA, mattA lambagavAzatoraNacaNA gopAnasI bhraajitaa| pracchannAMgaNaramyakuDyajaTilA vedI viTaMkAMkitA, bavAsecanakaMvarA pracakame yasmin suvezmAvaliH // 8 // sbhyaagyairgunngiirpaurpurussrvshaavtNsaayitaiH| kAruNyAbdhivikAzanendukiraNaiH sdhdhrmsmpaalkaiH| karmagranthavimarzanakanipuNairdhanyairvadAnyAgrimaiH, sA bidvadbhiradhiSThiteDarapurI saMdidyute sundaram // 9 // {iti iDarapurovarNanam] (kramazaH) // zrI AdIzvarastotram // kartA-munirAja zrI vAcaspativijayajI [sagadharA vRttam] AnandAnandanAle tridazapatizirovandyamAle vizAle, svarNAdrau saudhakumbhAnabhinavavizadAna skandhadeze'valambya / mArA''saddhAranAlairvizadasuvitatAnkauMkumAna saumyabhaktyA, nItvA devendrarAjaH snapayati pravaraM taM stuve nAbhisUnum // 1 // adyApyeSo'pi meruH tridazajanapatisnAnadhArAbhidhArA tpItasvarNAdrinAmnA jayati bhuvi sadA tIrtharAjaprabhAvAt / yatrAste devarAjastridazagaNayuto bandhanAbheyabhakttyA, nAbheyo'sau prazAnto nikhilajanatatAviSTisiddhathai nu bhUyAt // 2 // zrImannAbheyapadmAvadanasusaraso bAhyametyAzuzAMtA nprApyAmUna, saumyabhAvAn gaNadharapravarAcAvIcakrarUpAn / bhitvA vaitADhyaraupyaM haratu matimalaM yApi mithyAsvarUpaM, janmasthAnapraNAzatripathagatibhayA dvAdazAMgI nadI saa||3|| zrIcakrA saumyarUpA suSumitasubhRjA lIlayA krIDayantI, santI vikhyAtakAMtijvalitazitazikhaM ckrmaalolyntii| zrItatvAkhyAtarUpA tridazapatikRtA pUjitA mantramUrti martiNDAcaNDatApA visataguNANA pAtu mAM divyadhAmA |asow.jainelibrary.org Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI vimalavasahI(Ayu)nA pratiSThApaka kANu ? lekhaka--munirAja zrI jayantavijayajI * k . " zrI jaina satya prakAza 'nA kramAMka trIsamAM zrIyuta agaracaMdajI bhavaralAlajI nAhaTAne zrI arbudAcala ' nAmane lekha pragaTa thayA hatA. temAM Abu uparanA vimala sahI maMdiranA upadezaka ane pratiSThApaka viSe ullekha karavAmAM AvyA che. eja vakhate te sadhI khulAsA karavAnA mAre vicAra thayA hatA, paraMtu sAhityakAronA jANavAmAM ke jovAmAM Ave tene AdhAre te kaMi lakhe te saMbaMdhI TIkA-TippaNI karavAnI zI jarUra che ?-evA vicArathI te sabaMdhI kai paNa lakhavAno vicAr me mulatavI rAkhyA hatA. paraMtu e lekhamAM potAnA gaccha paratvenA mamatvabhAvathI, kaMi paNa AdhAra vagaranuM lakhAyu hoya to e sAdhIne satya khulAse prakaTa karavA ja joie; e pramANe keTalAka sajjanA taraphathI preraNA thavAthI, vilaMbathI paNa A lekha lakhavA mATe prayatna karavAmAM AvyA che. ane sajjano temaja vidvAno A lekhane niSpakSapAta STithI vAMcaze evI AzA rAkhavAmAM Ave che. < zrIyuta nAhaTAjIe ukata lekhanI pahelI paMktimAM AmU uparanA jaina maMdiramAM zrI vimala daMDa nAyake aMdhAyeluM vimalavasahI maMdira sauthI prathama che' ema lakhyuM che, parantu temAM " atyAranA vidyamAna maMdizamAM '' eTalu vAkaya umeravAmAM AvavuM jotuM hatuM. kemake vimalavasahInA pahelAM paNa AbU upara jaina daza hovAnA ane tenI yAtrA karavA mATe keTalAka AcAya mahArAjo gaelA hovAnA ullekha keTalAka granthAmAM maLe che. eja peregrAphanI aMdara zrIyuta nATAjI Abu rAsa ' daMtakathAonA AdhAre lakhAela heAvAnuM kahe che, parantu ukta rAsamAM ApelA savat pramANe te rAsa Apyu uparanA luNlRvasahI maMdiranI pratiSThA thayA pachI e ja varSe eTale vi. sa'. 1289mAM khane! hAvAthI temAM 'luNavasahI'nI baNe bhAge satya hakIkata ApavA uparAMta keTalIka nahiM jANavAmAM AvelI navI hakIkatA paNu ApavAmAM AvI che. A rAsamAM 'vimalavasahI'nI hakIkata gheADIka ja ApelI che. te ke te gurUpara parAthI sAMbhaLavA pramANe ane khIjA granthAne AdhAre lakhI haze, chatAM 'vimalavasahI' pachI phakta base ja varSoMne aMtare racAela hovAthI ane vimalavasahinA varSoMnavALA khIjA grantho karatAM prAcIna hovAthI vizvasanIya mAnI zakAya, < ' ukta lekhamAM tyArapachI zrIyuta nAhaTAjI vimalavasahI ' maMdira khoMdhAvavA mATe vimala senApatine upadeza denAra ane vimalavasahInA pratiSThA karAvanAra tarIke zrImAna vamAnamUrrArjInA ullekha kare che, paNa temAM temanI bhUla thAya che. vimalavasa hInI pratiSThA zrImAna va mAnasUrijIe karyAMnu kAIka khatara gacchanI paTTAvalinA AdhAre prezaphesara epha kIlehene epItrAkriyA inDiyAnA dasamA bhAgamAM vimala Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI jaina satya prakAza vasahinA jIrNoddhAranA vi. saM. 1778nA lekhanA vivecanamAM lakheluM; tenA AdhAre meM paNa mArA "Abu' nAmanA pustakamAM vimalavasahInA pratiSThApaka tarIke zrI vardhamAnasUrijInuM nAma lakhyuM che. paratu pAchaLathI bIjA grantha jotAM e pramANe lakhavAmAM mArI bhUla thaI che, ema mane jaNAyuM che. kAraNa ke (1) "vimala prabandha" khaMDa navamAM, kaDI 26526ka. (rtA kavi lAvaNyasamaya racanA saM. 1568); (2) "vimala ladhu prabandha" khaMDa trIje kaDI 92 (kartA kavi lAvaNyasamaya, racya saM. 1568); (3) "hIravijayasarirAsa" (kartA kavi RSabhadAsa) AnaMda kAvya mahodadhi, maukita pAcamuM pRSTha 100 (4) "tapAgacchanI junI padAvali' (jena vetAmbara konpharansa heralDane mahAvIra aMka sacitra sana 1995) vagere granthamAM vimalavasahI maMdiranI pratiSThA zrImAna dharmaSasUrijIe karyAne ullekha che. temaja (1) " vimala caritra" ke 326 thI 441 (ka. upAdhyAya zrI indraraMsagaNi, racanA saM. 1578); (2) "vimala prabandha" khaMDa 6 tathA 9 mo (kartA lAvaNyasamaya racanA saM. 1568); (3) "vimala ladhu prabandha (kartA kavi lAvaNyasamaya racanA saM. 1568); (4) "upadeza kalpavallI" pallava 36, zloka 3ra6 thI 438 (kartA vAcaka zrI IndrahasagarNa racanA saM. 1555); (5) "upadezasAra saTIka" pRSTha 10, (kartA paM. kula sAragaNi); (6) "upadeza taraMgiNuM" pRSTha 11ra-113 (kartA zrI ratnamaMdira gaNa, racanA saM. 1500 lagabhaga); (7) "padAvali samuccayamAM" zrI gurUpadAvali pRSTha 168, ( 18 mI zatAbdI), (8) zrI hIravijayasUri rAsa, (kartA kaSabhadAsa ) AnaMda kAvyamahedadhi, mautika pAMcamuM (pRSTha 96) (9) "zrI abudagiritIrtha stavana" (kartA navimaLa, racanA saM. 1728) (10) paM. zIlavijayajI kRta "prA cIna tIrthamALA" kaDI 38, (racanA saM. 1746); (11) zrImAna vijayavIrasarIzvarajI mahArAjanA rAdhanapuranA jJAnabhaMDAranI eka hastalikhita paTTAvali vagere granthamAM zrI vimala daMDanAyakane Abu tIrthano uddhAra karavA mATe zrImAna dharmaSasUrijIe upadeza ApyAnuM khUba vistArathI varNana che. jo ke ukata badhA grantha paMdaramI zatAbdI pachI banelA che ane tenA lekhaka tapAgacchIya che. paraMtu ahiM vicAravAnuM e rahe che ke koI paNa lekhaka pitAnA gacchanA pUrva purUSane mahimA vadhAravA mATe kadAca atizayokitavALuM lakhANa kare! paraMtu vimalavasahinA pratiSThApaka zrImAna dharmaSisUrijI mahArAja tapAgacchIya na hatA, athavA te vi. saM. 1008mAM tapAgacchanI utpatti paNa thayelI na hatI. eTale uparyuMkata tapAgacchIya lekhakoe pranthonA AdhAre ane gurU paraMparAthI sAMbhaLelI vAtane nikSapAtapaNe lakhelI hovAthI te vadhAre vizvAsapAtra gaNI zakAya. 1 vimala senApatine Abu upara maMdira baMdhAvavAno upadeza zrImAna dhamadhaSasUrie karelA heTha "pratiSThA paNa temaNe ja karI haze,' ema samajIne A pramANe lakhavAmAM AvyuM have ema jaNAya che. Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aka 8 zrI vimalavasahI(abu)nA pratiSThapaka koNa? [41] yadyapi kharataragacchanI keTalIka padAvaliyAmAM zrImAna vardhamAnasUrijIe vimala senApatine Abu upara maMdira baMdhAvavA mATe upadeza ApyAnuM ane vimalavasahine pratiSThA karyAnuM lakheluM daSTigocara thAya che. paraMtu () te badhI padAvalio arvAcIna eTale ke paMdaramI zatAbdI pachInI che. ane arvAcIna granthare, ghaNI vakhate, potAnA gacchanA mamatva bhAvane laine ke game te kAraNe potAnA gacchanA pUrvAcAryone mahimA vadhAravA mATe prAcIna kALamAM thaelAM AvAM mahAna kAryo ke jenA pratiSThApakanA ullekhavALA zilAlekho vagere nathI maLatuM, tevAM kAryo sAthe emanuM nAma joDI de che evuM jovAmAM Ave che. dAkhalA tarIke "aMcaLagacchIya moTI paTTAvali' (bhASAtara pRSTha 170)mAM lakhyuM che ke aMcaLa gacchAntargata zrI zaMkhezvaragacchanI vallabhI zAkhAnA zrImAna somaprabhasUrijIe Abu uparanA vimalavasahI maMdiranI pratiSThA vi. saM. 1008mAM karI." Ama aneka udAharaNa maLI zake ema che. (2) temaja "mahAjana vaMza mukatAvala"mAM pa. rAmalAlajI gaNie lakhyuM che kebikAnera (rAjaputAnA)mAM mahAtmAo (kulagurU) ane vahIvaMcAoe zrImAna jinacaMdrasUrijInuM svAgata na karyuM, eTalA mATe maMtrI karmacaMdrajIe temanA cepaDA ane vaMzAvaLIone nAza karAvyuM. ane pachI padAvalio vahI vAMcavAnA cepaDA vagere navuM karAvyuM. je A vAta sAcI hoya to kharataragacchanI paTTAvaliyA guruparaMparAthI sAMbhaLavA pramANe ane daMtakathAone AdhAre lakhelI mAnI zakAya. (3) vaLI te paTTAvalimAM matabheda che. keImAM vimalavasahinA mULa nAyakanI mUrti vajanI, keimAM maNinI, keDamAM senAnI ane kaImAM dhAtunI hovAnuM lakhelA che. vaLI koI kaImAM te vimaLa maMtrIzvarane na janadhamAM banAvye-arthAta jANe te pahelAM jaina hatuM ja nahi ane pAchaLathI jaina banAvyo hoya evo bhAsa karAvyo che. (4) kharatara gacchanI arvAcIna pAvalIo, kharatara gacchanI prazastio ke kharatara gacchIya zilAlekhe sivAya bIjA koI paNa granthamAM ke zilAlekhamAM zrI vardhamAna sUrijIe vimalavasahI maMdira baMdhAvavA mATe upadeza karyAnuM ke tenI pratiSThA karAvyAnuM lakheluM hoya evuM mArA jovAmAM AvyuM nathI. (5) eka vAta e paNa vicAravA jevI che ke-kharatara gacchIya paTTAvalimAM zrImAna vardhamAnasUrijIne zrImAna udyotanasurijInA ziSya tarIke oLakhAvela che. zrImAna udhotanasurijIe vikrama saM. 994mAM AbunI taLeTImAM zrImAna sarvadevasUrijI pramukha ATha AcAryone svapade sthApIne vaDagacchanI sthApanA karI e vAta te spaSTa ja che. chatAM kharatara gacchanI mAnyatA pramANe zrImAna udyotanasurijIe pitAnI pATe zrImAna vardhamAnasUrijIne sthApyAnuM kadAca mAnI laie te paNa teo (vardhamAnasarijI) vi. saM. 994mAM paTTadhara AcArya banyA pachI 94 varSa sudhI-arthAt vi.saM. 188mAM vimala Jain Education"InternatiQia mA a hI eka lekha apAvavAmAM prakaTa thayA hatA. Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [42] zrI jaina satya prakAza vasatinI pratiSThA thaI tyAM sudhI-vidyamAna rahe ane pratiSThA karAve e vAta bilakula mAnI zakAya tevI nathI.' (6) kharataragacchIya zrImAna jinaprabhasUrijIe vikramanI caudamI zatAbdInA uttarArdhamAM racelA "zrI vividhatIrthakalpa "mAM zrI abdakalpa' paNa banAvela che. temAM senApati vimaLanA upadezaka tarIke athavA te vimalavasahinA pratiSThApaka tarIke zrImAna vardhamAnasUrijIno ullekha karyo ja nathI. je vimalavasahinI pratiSThA zrI vadhu mAnasUrijIe karAvI hatI, to pitAnA gacchanA mULa purUSa tarIke temanA nAmano ullekha zrImAna jinaprabhasUrijIe "andAdi kalpamAM jarUra karyo hato. (7) kharataragaccha paTTAvala gAthA 14-15-16, (a. bha. nAhaTA saMpAti atihAsika jana kAvya saMgraha' pR. 45)mAM zrI vardhamAnasUrijInA padhara zrI jinezvarasUrijIe gujarAtanA mahArAjA durlabha rAjanI sabhAmAM vi. saM. 1024mAM "khatara' birUda maLyAnuM lakhyuM che. te e zrI jinezvarasUrijInA gurU zrI vardhamAnasUrijI vi. saM. 1988 sudhI eTale pitAnA ziSyane pitAnI pATe paTTadhara sthApyA pachI 64 varSa sudhI vidyamAna rahe ane vimalavasahinI pratiSThA kare e paNa asaMbhavita ja che. (8) "zrI vijaya dharma lakSmI jJAnamaMdira' AgrAnI "zrI kharataragaccha padAvalinI eka hastalikhita prAcIna prati, jenI dahegAmanivAsI 5. aMbAlAla premacaMda zAha vyAkaraNa tIrthe presa kepI taiyAra karI che, temAM zrImAna vardhamAnasUrijInA varNanamAM temaNe vimala senApatine upadeza karyAnuM ke vimalavasatinI pratiSThA karyAnuM lakhyuM ja nathI. vaLI temAM zrImAna jinezvarijIe mahArAjA durlabharAjanI sabhAmAM catyavAsIonI sAthe vAda karIne temane jItyAnuM lakhyuM che, paraMtu te vakhate temane kharatara birUda maLyA saMbaMdhIne kaze. ullekha nathI. - ---- 1 jena ve. ke. heralDa (eprIla-juna sana 1918)mAM chapAelI eka padAvalimAM lakhyuM che ke jemane pachIthI zrI vardhamAnasUrijI nAma ApavAmAM AvyuM hatuM, teo citya vAsI zrI jicaMdrasUrinA ziSya hatA. pachI teo zrImAna udhotanasUrijInA ziSya thayA" zrImAna udyatanasUrijIe vi. saM. 994mAM AbunI taLeTImAM zrI sarvadevasUri pramukha ATha AcAryone svapade rathApyA. tyAMthI vihAra karI anukrame ajArI gAme AvyA. tyAM teozrIe pitAnA Dekare ziSyane gya jANIne AcArya pada ApI ajArI gAmamAM zrI vardhamAna savAmInA jinAlayanA nAmathI "zrI vardhamAnasUri" evuM nAma ApyuM." jUe-vIravaMzAvaLIjeta sAhitya saMzodhaka, khaMDa 1, aMka traNa. 2 kharataragacchanI uparyuMkata paTTAvalimAM mahArAjA dulaMsarAjanI sabhAmAM mAna jinezvarasUrijIne vi. saM. 1024mAM kharatara birUda maLyAnuM temaja koI padAvalimAM 1080mAM ane kaImAM 1088mAM kharatara birUda maLyAnuM lakhyuM che paNa baratara" birUda mATe te badhA saMvata khATA kare che. kemake pATaNanA mahArAja durlabharAja e saMvatemAM gAdI para vidAmAna ho ja nahi. mahArAja durlabhane rAjyakALa vi. saM. 1016 thI 1078no aitihAsika dathiI siddha thaela che. ane tenI pachI tenI gAdI para Avela mahArAjA bhImadeva (pahelA)ne rAjyakALa vi. saM. 1078 thI 120 nizcita thaela che. Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ eka 8 ] zrI vimalavasaha(Abu)nA pratiSThApaka keNa? [44]. A badhAM kAraNo uparathI vimala daMDanAyakane upadeza ApanAra ane vimalavasahinI pratiSThA karanAra zrImAna vardhamAnasUrijI na hatA e spaSTa rIte jaNAI Ave che. ane vimaLa senApatine upadeza ApanAra zrImAna dharmadheSasUrijI hatA e vAta paNa uparanA purAvAthI vAcakenA dhyAnamAM sArI rIte AvI gaI haze ja. have e prazna vicAravAnuM bAkI rahe che ke tyAre vimalavasahinA pratiSThApaka koNa? e mATe vi. saM. 1500 pahelAMnA nimnalikhita granthamAM nAgendra, caMdra, niti ane vidyAdhara garachanA cAra AcAryoe maLIne vimalavasatinI pratiSThA karyAnA ullekha maLe che. (1) "AbU rAsa" (apabhraMza bhASAmAM racanA saM0 1289)mAM lakhyuM che kechuN AyarihiM payaTTha kiya bahu bhAvabharanta // 40 // (2) "prabandha koSa"mAM "vastupAla tejapAla prabaMdha" pR0 121 ( kartA bhaladhArI zrI rAjazekharasUri, racanA saM. 1405)mAM ullekha che ke- tattathaiva dRSTvA campakadrumasannidhau tIrthamasthApayat / paittalapratimA tatra mahatI / vikramAdityAt sahasropari varSANAmaSTAzItau gatAyAM caturbhiH saribhirAdimArtha pratyatiSThipat / 'vimalavasatiH' iti prasAdasya nAma ( ra)'' (3) "gurnAvalI" (kartA zrI munisundarasAra, racanA saM. 141 )mAM lakhyuM che ke "yanmaulimauli : prabhurAdimo'hatAM cakAsti nAgendramukhaiH pratiSThitaH / ucaiH padaM yAnti ninaMsayApi me parAGmukhAzcAdha itova darzayan // 52 // " (4) "purAtana prabandha saMgraha"mAM je "vimaLavasatika prabandha naM. 33 pRSTha para. (kta prAyaH ratnamadiragaNuM, racanA saM. lagabhaga 1480)mAM jaNAvavAmAM AvyuM che ke ataH kurivAraH jAtiH tujako sumarAcAra gi ar" (5) "abudagiri ka95" (kartA. zrI samasudarasUri racanA saMlagabhaga 1480)mAM lakhyuM che ke"jAnevAlA fthatatika, zrInAbhisaMbhavajinAdhipatiryadIyam / sauvarNamauliriva maulimalaGkaroti, zrImannaSphaLa thatA rAvalami' 20 || (6) "upadezasAra saTIka" pRSTha 60, (kartA. paM. kula sAgaNI)mAM lakhyuM che ke "kAvaya nicz, R0 2088 varSa thayunivirSa adANAbhaarmitN rIrImayaM nAgendrAdi 4 sUribhiH pratiSThitaM sthApitaM / yataH-- - For private Persorfal Use Only Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI jaina satya prakAza " nAgendracandranirvRtti-vidyAdharapramukhasakalasaMghena / 19 { Th k arbudakRtapratiSTho yugAdijinapuGgavo jayati (19) " tapAgacchIya junI paTTAvali ' (jaina zve. ke. heralDa mahAvIra aka citra, pRSTha 354 julAI-ekaTAbara san 1915)mAM lakhyuM che ke: dhavASasUri ane nAgendra Adi cAra AcAryoe vimalavasahinI vi. sa0 1088mAM pratiSTha karI. A vagere grantha parathI e siddha thAya che ke vimalavasahinA pratiSThApaka zrImAnava mAnasUrijI nahi paNa uparyukta cAra gacchanA AcAryo ja che. uparyukata pramANe| vi. sa. padarasAthI pahelAMnA hAvAthI te vadhAre vizvasanIya gaNuAya, temaja A pramANe upara vadhAre vizvAsa rAkhavAnuM bIjuM e paNa kAraglR che ke--vimala senApati ane tenA kuTuMbIonI sAthe vidyAdhara ane nAgendra gacchanA sUrivaryo sAthe dhaniSTa saMbaMdha hatA. dAkhalA tarIke-- [ kr [ as ] (1) vimaLa maMtrInA vaMzanA pUrva purUSa maMtrI nInAe pATaNamAM vidyAdhara gacchamAM AdinAthanuM maMdira vanarAja cAvaDAnA samayamAM baMdhAvyuM hatuM. (jue nAgendra gacchIya zrImAnuM bhidrasUrijIe lagabhaga vi. sa. 1250mAM racelA zrI mallInAtha caritra, zrI caMdraprabhasvAmi caritra, zrI zreyAMsanAtha caritra, ane sanakumAra caritranI prazasti ane vimala caritra kSeka 41) (2) vimala senApatinA moTA bhAi mahAmAtya naiDhanA vaMzaja mahAmAtya pRthvIpAle lagabhaga 1200mAM pATaNamAM vidyAdhara gacchanA uparyukata maMdiramAM maMDapa karAvyeA hateA. (jIe 'vimala caritra' zyAka 69) (3) uparyukta mahAmAtya pRthvIpAlanA putra mahAmAtya dhanapAlanI vina tiyA nAgendra gacchIya zrImAna haribhadrasUrijIe vi. sa. 1250nI AsapAsamAM zrI candra prabha ritra, zrI zreyAMsanAtha caritra, zrI mallInAtha caritra ane sanatkumAra cati caritranI racanAe karI hatI. ane te cAre caritrAne aMte temaNe vimala senApatinA kuTuMbanI prazasti vistArathI ApelI che. A uparathI e siddha thAya che ke vidyAdhara gaccha ane nAgendra gucchanA AcA ceaunA vimaLA maMtrIzvaranA kuTuMba sAthe niSTha saMbaMdha bA kALa sudhI rahyo hate. tathA zrImAn dha dhoSasUrijI caMdrakuLanA ane vaDa (bRhad ) gacchanA hatA. eTale ukta cAra gacchanA cAra AcAryomAM caMdra gacchanA hisAme temane paNa samAveza AmAM thai jAya che. vimaLa maMtrIne AzrutInA ulhAra karavA mATeno upadeza ApanAra zrI dharmASasUrijI hovA chatAM cAra AcAryoe maLIne pratiSThA karI hAvAthI, keTalAka granthAmAM zrImAn dharmAMdhASasarijI athavA koi paNu AcAryanuM nAma pratiSThApaka tarIke nathI AvyuM, e banavA cAgya che. (nivRtti gacchanA AcArya sAthe vimaLa daMDanAyakane za saMbaMdha hatA te mArA jANuvAmAM AvyuM nathI.) vimaLa maMtrIzvare Abu upara karADe rUpIAne vyaya karIne badhAvelA vizvavikhyAta, anupama vimalavasahI maMdiranI pratiSThA vakhate peAtAnA kuTu MbanI sAthe gurU tarIkenA Jain EducatighaniSTha saMbaMdha dharAvanArA ukata cAre gunA AcAyAMne te kheAlAve ane temane Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aMka 8] zrI vimalavasahI(Abu)nA pratikA2ka kaNa [ 5] hAthe pratiSThA karAve e vizeSa saMbhavita che. eTale emAM jarA paNa zaMkAne sthAna rahetuM nathI. pR26 nA chellA peregrAphamAM zrIyuta nAhaTAjI lakhe che ke-"vimalanI prArthanAthI zrI vardhamAnasUrijIe cha mAsa sudhI Abu upara tapasyA karI. ane dharaNendra prakaTa thayA. pachI bIjA dee prakaTa thaine jinabimbanuM prakaTa thavAnuM sthAna vagere batAvyuM. vagere vagere. paraMtu upara kahevAmAM AvyuM te pramANe vimala senApatie zrI vardhamAnasUrijIne prArthanA karI hoya e saMbhavita ja nathI. vimala daMDanAyake svayaM pote ja aMbikAdevInI ArAdhanA karyAnuM, aMbikAnA AdezathI vimalavasahI baMdhAvyAnuM ane abikAdevIe maMdira baMdhAvavAmAM sahAyatA kyanuM-vine dUra karyAnuM (1) purAtana prabaLa saMgraha antargata "vimalavasatikA praba' naM. 33 mAM (2) saM. 147 mAM zrI jinaharSagaNIviracita "vastupAla caritra" sarga ATha, zloka 67 mAM (3) "zrI arbada prAcIna jaina lekha saMdeha", lekhAMka 1, (vi. saM. 1378)mAM (4) "vimala prabandha" Adi ghaNA grantha, stotro ane zilAlekhamAM lakheluM che. temaja vimala maMtrIne kuTuMbIomAM seMkaDo varSo sudhI aMbikAdevInI ArAdhanA-mAnyatA cAlu rahI che. (juo-abuMda prAcIna jaina lekha saMdeha, lekhAMka 51 ane 82 ) zrIyuta nAhaTAjIe pRSTha 217nA pahelA peregrAphamAM lakhyuM che ke -"eka purANI prati uparathI udbhUta karI AbU prabandha prakaTa karuM chuM, paraMtu te purANI eTale keTalA varSanI? 100, 200 varSonI? ke pAMcasethI uparAMta varSonI? e kaMI lakhyuM nathI. temaNe prakaTa karela "Abu prabandha' e khAsa Abune prabandha nathI. e Abune ja prabandha hota to temAM Abu parvatanA varNana uparAMta Abu uparanA te vakhatanAM vidhamAna bIjA tamAma jaina maMdironuM varNana paNa AvyuM hatuM. paraMtu tema nathI. A te kharataragacchanI kaI padAvali ke gurUparaMparAmAMnA zrI vardhamAnasUrijInA vaNamAM, teonI mAnyatA pramANe zrI vardhamAnasUrijI sAthenA saMbaMdha pUratuM ja ukta prabamAM varNana che. tapAsa karatAM jaNAyuM che keH--thI kharataragacchIya zrI jayasama upAdhyAyajIe vi. saM. 1650 mAM karmacaMdra prabandha ra che, ane tenA upara temanA ja ziSya zrI guNuvijayajIe saM. 1665 mAM TIkA racI che. A TIkAmAM zrI vardhamAnasUrijInA varNanamAM uparyukta "Abu prabandha" Apela che. tenI sAthe A chapAe "Abu prabandha" meLavatAM akSarazaH maLatuM Ave che. eTale ukata prabaMdha temAMthI ja laIne ahiM (zrI jana satya prakAzamAM) prakaTa karavAmAM AvyuM lAge che. eTale A badhu vi. saM. 1665ne heI te vadhAre prAcIna na hovAthI, tethaja upara batAvelAM kAraNa ane pramANethI A "Abu prabandha' nA lakhANa upara vizvAsa na rAkhI zakAya e svAbhAvika che. aMtamAM zrIyuta nAhaTA niSpakSapAta daSTithI A mArA lekhane je, vicArIne | Jain EducattemAMthI sAra grahaNa karaze, evI AzA sAthe viramuM chuM Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI namaskAra mahAmaMtra-mAhAbhya lekhaka-zrIyuta suracaMda purUSottamadAsa badAmI bI. e., ela. ela. bI. riTAyarDa spe. ke. jaja (kramAMka 4thI cAlu) arihaMta bhagavAnanA saMbaMdhamAM kAMIka jANyA pachI have siddha bhagavAnanA saMbaMdhamAM ApaNe kAMika joie. "siddha" zabdanA arthane vicAra karatAM ApaNane jaNAze ke e zabda mULa dhAtu ti' uparathI nIkaLe che. "tti dhAtunuM e bhUtakRdaMta che. ene artha "taiyAra thayelo", "pAra pAmele" evo thAya che. taiyAra thavAne tene siddha na kahI zakAya, tene sAdhanIya kahevAya. je guNamAM athavA je guNa vaDe je siddha thaye heya eTale niSpanna thayo hoya, parAkASThAne paho heya, saMpUrNa thayuM hoya te temAM siddha kahevAya. evA siddha cauda prakAranA hoya che. (1) nAmasiddha, (2) sthApanAsiddha, (3) vyasiha, (4) karmasiddha, (5) zilyasiddha, (6) vidyAsiddha, () maMtrasiddha, (8) gasiddha, (8) Agamasiddha, (10) arthasiddha, (11) yAtrA siddha, (12) abhiprAya athavA buddhisiddha, (13) tapasiddha ane (14) karmakSayasiddha. A cAra prakAranA siddha paikI ApaNA pUjya siddha bhagavAna te caudamAM "karmakSayasiddha che. eTale ApaNe prathamanA tere siddha viSe vicAra na karatAM caudamAM karmakSayasiddha" viSe ja vicAra karIzuM. "karmakSayasiddha" sAmAnyathI te AtmA kahevAya ke jeNe sarva karmabhedane niravazeSapaNe kSaya karI nAMkhyA che. karmakSaya guNamAM athavA karmakSaya guNa vaDe paripUrNatAne pAmelA, parAkASThAe pahoMcelA hoya teone karmakSayasiddha kahI zakAya. ApaNe emanA viSe vicAra karIe. ekAkSarI nirUktithI siddha eTale karmakSayasiddhano artha A mujaba karavAmAM Ave che - "ji" zabda be akSarano banelo che "ft ane "g' ekAkSarI nirUkti artha karavAnI rIta pramANe eka akSara belAya eTale tenA uparathI Akho zabda samajI javA hoya che. jemake "ma. je." bole eTale mohanalAla jeThAbhAI samajI javAya; tema ahIM paNa "Ni' akSarathI "uttara' ema Akhe zabda samajavAno che, ane 4 akSarathI "paMta e Akho zabda samajavAno che. "nA" zabdano artha "baddha'bAMdheluM thAya che, ane "dhaMta' zabdano artha bhAta-bALI nAMkheluM thAya che. eTale sAmAnya rIte siddha' zabdano artha "jeNe bAMdheluM bALI nAMkhyuM che te" e samajI zakAya. zuM bAMdheluM ane kevI rIte bALI nAMkheluM te cAlu saMbaMdhathI ApaNe samajavAnuM che. siddhAMtamAM te khulAsAvAra jaNAveluM che, te ApaNe saMkSepathI joIe. - 1 juo vi. A mA. 3028; A gA. 937 2 jAo vi . mA. 3029, 303thI 3038 ane A, mA. 28 Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ba': 8 zrI namaskAra mahAmaMtra-sAhAsya [447] (1) jIva nisargathI-svabhAvathI nirmala che. tenI sAthe jyAre karmapugala paramAzruo bhaLe che tyAre tenI nirmalatAmAM pheraphAra thAya che ane te samala jaNAya che. A pramANenI samakatA, pravAhanI apekSAthI, anAdikALathI cAlI Ave che. AtmA rAga dveSane pariNAmathI karmavargaNAnA pudgale pitAnI tarapha kheMce che, ane te pudgalene pachI jJAnAvaraNI Adi ATha prakAranA karma-vibhAgamAM vaheMcI nAkhe che. A pramANe dIdhuM kALathI-pravAhanI apekSAe anAdikALathI-ATha prakAranuM AtmAnI sAthe lAgeluM karma bhavya jIvanuM yogya kAraNa pAmIne sarvathA nAza pAmI zake che. abhavya jIvonuM sarvathA kadI nAza pAmI zakatuM nathI. Ama hovAthI 'mita' zabdathI pravAhanI apekSAe bhavya jIe A prakAra bAMdheluM karma ApaNe samajavAnuM che. (2) jema jAjavalyamAna agnathI tapAvavAmAM Ave to loDhAne mela baLIne bhamIbhUta thAya che, tema tIvra dhyAnarUpa analathI, bAMdheluM karma baLI jAya chebhasmIbhUta thAya che te jaNAvavAne mATe "dhaMta' mAta zabda vaparAya che. "sita ane "dhaMta' e be zabdanA prathama akSare laine banAvelA siddha' zabdathI AtmA sAthe pravAhanI apekSAe anAdikALathI baMdhAyelAM A prakAranAM karmone je bhavyAtmAoe dhyAna vagere tapanA tApathI sadaMtara bALIne bhasmIbhUta karI nAkhyuM che teone samajavAnuM che. 1siddha bhagavAna siddhAvasthA prApta thatAM pahelAM jJAnAvaraNI, darzanAvaraNI, mohanIya ane aMtarAya e cAra karmone sarvathA nAza karIne sarvajJatva pAme che-eTale kevalI thAya che, pachI te sAmAnya kevalI hoya, athavA tIrthaMkara nAmakarmane udaya hoya te tIrthakara kevalI eTale arihaMta haya, e banne prakAranA kevalI bhagavAne bAkInAM bepAhi cAra karmavedanIya karma, AvuM karma, nAma karma ane gotra karma-no ekI vakhate sarvathA nAza kare che, ane te nAza thatAM samakAle siddhapada prApta kare che. ahiM e prazna utpanna thAya ke cAre bhopAhi karma samarithatinAM heya te te samakALe tene nAza thAya ane mokSe javAya, paNa jyAre te viSama rithativALAM heya tyAre zuM thAya? AyuH karmanA karatAM vedanIya, nAma ane gotra e traNa karmonI dIrdha sthiti hoya te AyuSyane laMbAvIne bAkInAM traNa karmonI sAthe samasthitivALuM kare ? athavA hRsva sthitivALA AyuH karmanA baLathI bAkInAM karmone TuMkA karI nAkhe? A banne rIti yathArtha lAgatI nathI. pahelImAM "akRtAbhyAgama" dezano prasaMga Ave, ane bIjImAM "kRtanAza' devane prasaMga Ave. Ama hovAthI jyAre karmonI sthiti viSama hoya tyAre te vedanIyAdi karmone nAza samakAle na thavuM joIe, paNa kamathI eka pachI eka thA joie. A sthiti paNa barAbara lAgatI nathI. AyuSkarma kSINa thaI jAya te pachI. bIjAM karmone kSaya karavA mATe saMsAramAM kevI rIte rahI zakAya, ane jo ema kahevAmAM Ave ke AyuSkarmane kSaya thaI jAya te mokSamAM jato rahe, te vedanIyAdi karmonA je aMze bAkI rahelA hoya tene sAthe laine mekSamAM kema 1 jue. vi. A gA karU, khaDa mA 429; tathA vuiM , ma 3029 thI 3045 Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 8] zrI jana satya prakAza jaI zakAya; kAraNa zAstranuM vacana che ke "sakala karmane kSaya' thayethI ja mekSa thAya che. Ano khulAso ApatAM zAstramAM jaNAveluM che ke jemAM cAra karmo samasthitivALAM hoya tene kAMI samudaghAta karavAnI jarUra nathI eTale te te samuddhAta karyo sivAya ekI sAthe karma kSaya karIne siddha thAya che. paNa je jIvane AyuH karma thoDuM hoya ane zeSa karmo tenAthI vadhAre hoya te te jIva apavartanAkaraNathI traNa karmone samudaghAta karIne AyuSyanI samAna kare che. samududhAta zabdamAM traNa zabda che. raja, putra ane zA. ra6 eTale samyapha prakAre eTale pharI atimAM na Ave tevI rIte, 7 eTale prAbalyathI-atyaMta, ghara eTale kamIne haNavA-nAza karavA. eTale pharI udbhava na thAya evI rIte atyaMta karmone nAza kare tenuM nAma samuddaghAta kahevAya. e eka prakArano prayatna vizeSa ke, eka prakAranI AdhyA tmika kriyA che. e kriyAthI jIva traNa karmonI sthitinA TukaDA karIne Ayukama sAthe samasthitinA banAve che. AyuSanA baMdhane pariNAma koI evA ja prakArane che ke jethI chevaTe te AyuSa, vedanIya Adi karmanI apekSAe thoDuM athavA samAna rahe che, paraMtu adhika nathI hotuM. eTale AyuSa karma dIdhuM hoya ane bIjAM karmo ladhu sthitivALAM heya e paristhiti uddabhavI zaktI ja nathI. A samududhAta kiyA jANavA lAyaka che. jyAre pitAnuM AyuSya antarmuhUrtAvazeSa rahe tyAre AyuSathI adhika sthitivALAM vedanAdi karmonI sthitine vidhAta karavAne kevalI bhagavAna samudaghAta AraMbhe che. samuddhAta karavAnuM hoya tyAre prathama AvakaraNa nAmanI kriyA kare che. mAre have A kartavya che evA prakArane kevalIne upayoga, athavA udayAvalikAmAM karma prakSeparUpa vyApAra kare-te AvarjIkaraNa kahevAya. e AvarjIkaraNa aMtarmuhUrta sudhI karavAmAM Ave che, tyAra bAda samuddhAta karavAmAM Ave che. e samuddhAtanI kriyA ekaMdare ATha samayamAM samApta thAya che. pahelA samayamAM pitAnA deha pramANa paho, temaja Urdhva, ane adhe lAMbo lekanA anta bhAga sudhI jate, pitAnA Amapradezano daMDa kevalI kare. bIjA samaye te daMDane pUrva tathA pazcima e be dizAmAM phelAvIne bAjuethI kAnta gAmI kapATa jevo kare. trIjA samaye te ja kapATane dakSiNa ane uttara e be dizAmAM phelAvIne kAnta sudhI pahecate maLyAna kare. Ama karavAthI lakano ghaNe bhAga pUrAya che, kAraNa ke jIva ane pudgalanI gati samazraNa hovAthI manthAnanA AMtarAM pUrAyA vinAnAM rahe che. cothA samaye te AMtarAM paNa pUrI nAMkhe che, eTale A leka pUrAI jAya che. tyArapachI pratimapaNe saMharaNa kriyA zarU thAya che. temAM pAMcame samaye anyAnanA AMtarAM saMharI le che eTale ke karmasahita jIvapradezane saMkoce che. chaThThA samaye jIvapradezane vadhAre saMkeca karIne maLyAna harI le. sAtame samaye pATane saMharI le, eTale daMDarUpa thaI jAya ane AThame samaye daMDane paNa saMharI le ane 1. juo vi mA For Private Pegou Use Only | mA. nA 18 thI 305ray Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ eka 8] zrInamaskAra mahAmaMtra-mahAgya [49] zarIrasya thaI jAya. bhInuM vastra jema paheluM karavAthI jaladI sukAI jAya che, tema A kriyAthI karmone samududhAta thaI jAya che.' samuddaghAta nAmano prayatnavizeSa karyA pachI phakta aMtarmuhUrtakALa kevalI bhagavAna saMsAramAM rahe. te kALamAM mane roga, vAyoga, ane kAyAga-e traNe yegane vyApAra kare che. temAM asatya ane mitra-e be prakAranA manoyoga ane vayanAgane asaMbhava hovAthI satya ane asatyAmRSa athavA vyavahAra e be prakAranA ja maneyoga ane vacanogane vyApAra kare, ane kAyama te audArika hoya jethI gamanAgamanAdi, pITha phalakAdikanuM pratyarpaNa karavA vagere vyApAra kare. tyAra pachI sarva megene nirodha atarmuhUrtakALamAM kare. karmabaMdhanAM cAra mukhya kAraNo-mithyAtva, avirati, kaSAya ane yoga jaNAvavAmAM AvelAM che. yoga te paikI eka kAraNa hovAthI jyAM sudhI tene sAMtara nirAdha na thAya tyAM sudhI chava saMpUrNa karma rahita thaI zake nahi ane siddhAvasthA prApta karI zake nahi. sagI jIva nirjarAnA kAraNabhUta parama zukala dhyAne te pAme nahi. tethI siddha dazA prApta karavA mATe nirodhanI khAsa jarUra che. prathama asaMkhyAta samayamAM manoyogano virodha kare, pachI asaMkhyAta samayamAM vacanagane nirAdha kare, ane chevaTe asakhyAta samayamAM kAyayogane rUpe, ane dehanA trIjA bhAgane cheDatA zazI bhAva pAme. jazeleza eTale mera parvata, tenI pike je avasthAmAM acalapaNuM-sthirapaNuM che te zelezI avasthA kahevAya; athavA sthiratA vaDe zaila eTale parvatanA je dAsI eTale RSi je avasthAmAM thAya te zaleza avasthA kahevAya. athavA "se" eTale te maharSi je avasthAmAM alezI thAya te zelezI; athavA zIla eTale samAdhAna, ane sarva saMvara te sarvathI utkRSTa samAdhAna 25 hovAthI sarva saMvara rUpa zIlane Iza-svAmI te zIza kahevAya, ane tenI je avasthA te zailezI avasthA kahevAya. pAMca hrasva are , I, u, 4 ane la bahu utAvaLathI nahi tema bahu dhIme nahi. paNa madhyama rIte bolavAmAM jeTalo kALa jAya teTalo kALa A avasthAne hoya che. te avasthAmAM AvatAM pahelAM kAyayogane nirodha karavA mAMDe tyArathI sUkSmakriyAnivRttirUpa zukala khAna kevalI bhagavAna kare che, ane sarva gano niSedha karI zelezI avasthAmAM Ave tyAre bucchinnakriyAapratipati dhyAna kare che. pavaLI e avasthAmAM asaMkhyAta guNa guNavaNImAM pUrve raceluM vedanIyAda karma samaye samaye khapAve che, ane dicaritra samaye kiMcit nirlepa thAya che, ane 1 juo A. gA. 931 tathA vi. A gA. 3032 2 juo vi. A. mA. 3056-57 3 jAo vi . gA. 3058 thI 3064 * jue vi. bA. gA 65 thI 69. Jain Education InternatiAjae vi. A. mA. 301 thI " 4 Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [4 ] - zrI jaina satya prakAza carama samaye manuSyagati Adi bAra prakRttio ane tIrthakara nAmakarmane udaya hoya to tera prakRtimAM khapAve che. temanA samyakatva-jJAnadarzana-sukha ane siddha sivAyanA audayikAdi bhAvo tathA bhavyatva yugapata nivartana pAme che. audAAida traNe zarIre sarvathA prakAre teo tyaje che ane pachI acitya zakti vaDe samayAntarane ke pradezAtarane sparyA vinA eka ja samayamAM sAkAra upage Rju pAmelo AtmA mokSa sthAnamAM pahoMce che. tyAM pahele samaye sAkAra upaga heya che ane bIje samaye anAkAra upayoga hoya che. ema samaye samaye upayoganI taratamatA thayA kare che. A pramANe kamasara upayoga pravarte tenuM kAraNa e pramANene jIvane svabhAva ja che. ahiM eka vizeSa zaMkA sahaja uddabhave che. siddhadazA, sakala karma rahita jIva thAya tyAre prApta thAya che, ane siddhadazA pAme eTale tarata jIva mekSa sthAnamAM jAya che, e ApaNe jANyuM. paNa jyAre jIva bilakula karmarahita thaI gayA tyAre ene gamanakriyA thavAnuM kAraNa kaMI samajAtuM nathI. e kAMika UNuM sAta rAja uMce kema gamana kare che ? ane uttara eTalo ja che ke A pramANe thavAmAM chavano svabhAva ja he che. e svabhAva ApaNI samajamAM Ave teTalA mATe zAstramAM tuMbaDAnuM, eraMDaphaLanuM, agninuM, dhUmanuM ane dhanuSamAMthI chaDelA bANanuM ema judAM judAM pAMca daSTAMta ApavAmAM AvelAM che. (1) jema mATIne lepa dUra thavAthI tuMbaDAne avazya Urdhva gatibhAva thAya che, ane te nizca anyathA nathI jatuM, tema jaLanI sapATIthI upara paNa nathI jatuM, tevI rIte karmalepa dUra thavAthI siddhane urdhva gatibhAva thAya che, ane anyathA gati thatI nathI, temaja lenI upara paNa gati thatI nathI. (2) eraMDAdine phaLa baMdha cheda thavAthI prerAyelA ekadama gatimAna thAya che, tema siddha paNa karmabaMdhano cheda thavAthI preraNA pAmIne gatimAna thAya che. (3-4 agnine athavA dhUmADAne Urdhvagati pariNAma thAya che, tema vimukata AtmAne paNa svabhAvathI ja Urdhvagati pariNAma thAya che. (5) dhanuSa ane purUSanA prayatnathI prerAeluM tIranuM bhinnadezamAM gamana thAya che, tema karmarUpa gatinuM kAraNa dUra thayA chatAM parNa pUrva prayogathI siddhanI gati thAya che. vaLI kuMbhAranuM cakra kriyAne hatuM je kuMbhAra te viramyA chatAM paNa pUrva pragathI sakriya-pharatuM hoya che tema mukatAtmAnI paNa gatirUpa kriyA hoya che. ( cAlu ) 1 jIo vuiM. A. gA. 16 thI 31pa0 Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jenadarzanamAM vAdanuM sthAna lekhaka-munirAja zrI kanakavijayajI (AcArya mahArAja zrI vijayarAmacaMdrasUrijInA ziSya) jainadarzananI lokottara praNAlI jainadarzana e eka ane avibhAjya darzana che; enI susaMgata ane abAdhita anekAnta tattvavyavasthA e darzanane jagatanAM sau Itara darzananI mokhare rAkhe che. janadarzananI syAdAda praNAlikAne korANe mUkI jeo e darzananI upAsanA karavAnI vAta kare che, vastutaH teo e darzanane oLakhI zakatA nathI. ane eTale ja jainadarzananI upAsanAne nAme, e darzananI avibhAjyatAnA mULamAM ja teo ghA kare che, ane e darzananI tattva vyavasthAne khaMDita karI, jainadarzananA varcasvathI teo sadAya vaMcita ja rahe che. kemake ekAvAdano Agraha rAkhI jainadarzananI upAsanA e prANavihoNA kalevaranI ja pUjanA kahI zakAya. eTale ekandare jainadarzananI svAda pUrvakanI tattvavyavasthA; jainadarzanane sadAkALa anAgrahI rAkhe che. A darzanamAM koI paNa vastu tatvane ekAnta Agraha che ja nahi, padArthonuM jevuM svarUpa svAbhAvika rItyA avasthita che tene te rIti apakSapAta daSTie svIkAra kare e ja jainadarzananI lokottara praNAlI che. ekandare jajubhAve se koIne e kabUlavuM paDe che ke-jainadarzanamAM tatvajJAna viSenI je nirAgrahatA pUrvakanI sUkSma chaNAvaTa, yogya vimarzana mATe vicAronI Apa-le temaja satya vastu paratvene nirbhika AdarabhAva che; te Itara kaI paNa Astika darzanamAM maLI zako prAyaH asaMbhAvya che. A AkAza jamIna jeTaluM attara, jana ane taditara darzananuM anAdithI cAlyuM Ave che. eTale vAdane jeTaluM mahattvanuM sthAna A apakSapAtI jinadarzanamAM maLyuM che tevuM bhAnabharyuM sthAna bhAgye ja Itara darzanamAM haze. bahu dUrane nahi, paNa najIkana eTale Azare 2500 varSanA prAraMbhathI ke atyAra sudhIne jana itihAsa e vastu spaSTa kare che ke " game te maMtavyanuM pratipAdana karanAra, nirAgraha dazAvALa samarthavAdI jyAM vAda karavAne upasthita thato, ke jainadarzanamAM mAnanAra prabhAvaka purUSo te sAmA vAdInA saghaLA siddhAnta ane dalIlone zAntipUrvaka, haiyAnI lAgaNIne khaLabhaLAvyA vagara, dhyAnathI sAMbhaLI letA, ane egya vicAronI Apa-le karavA pUrvaka, AMgaNe upasthita vAdIne nikhAlasatA pUrvakanA tatvavimarzana mATenI yogya sAmagrI pIrasatA ke jenA vege, sAme dhIra vAdI, e sAmagrIno upayoga karIne satya vastune svIkAra karI lete, mATe ja vAdIe paNa nadarzananA ATha prakAranA prabhAvakomAM eka prabhAvaka tarIke gauravabharyuM sthAna dharAve che. Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [[ pa ] zrI jana satya prakAza vAdanI mahattA ane AvazyakatA ghare vAre vAre sarakapurika e sAmAnya lekitamAM jarUra satya samAyeluM che. vicAronI nirbhikatAthI nikhAlasatA pUrvaka paraspara Apa-le karavAthI yogya vimarza thavA pUrvaka sArA narasAne viveka thaI zake che. eTale e daSTie tattvajJAna thavAmAM upakAraka evA vAdanI mahattA sau koIne eka sarakhI rItie svIkArya hoI zake che. kure mune sinniA e nyAye siddhAntabheda kadAca heI zake, mantavya ke siddhAnta bheda prAmANika hoya te te kSantavya che; ane e prAmANika matabhedanA nirakaraNa mATe jarUra paraspara nikhAlasatAthI vicAronI Apa-le thaI zake, egya parAmarza thavA mATe e Apa-lenI ati agatya che, ane A vizuddha hRdayanI Apa-le e vAdanuM sAcuM ane nirbheLa svarUpa che. sAmAnyarIti jaina jainetara saMpradAyano prAcIna ItihAsa e vAtane spaSTatAe svIkAre che ke bhUtakALamAM badhA darzanakAre paraspara potapitAnA siddhAntanI Apa le karatA ane tattvaparAmarza pUrvaka ane je satya nizcita thatuM tene RjubhAve svIkAravAne taiyAra rahetA. ekandare pUrvanA bhUtakALanI e sAmAnya paristhiti hatI ke vAdanA sIdhA ane sAdA svarUpathI paricita tavaMgaveSake vAdathI lAbha letA, ane sArA narasAne viveka karI zakatA. paNa A prasaMge eka vastu spaSTa karavI joIe ane te e ke jainadarzana ane Itiradarzana, e bane darzananI vAda viSayaka paristhitimAM khUba ja antara che. jainadarzanamAM niSpakSa dharmavAdane khUba ja mahattva maLyuM che, kAraNa ke ApaNe atyAra agAu spaSTa karI cUkyA te rItiye A darzananI tattvavyavasthA taddana niSpakSa ane yukitayukata tattvanA svIkAramAM Agraha seve che, jyAre Itara darzanakAra svakIya manta sAmAnA gaLAmAM balAtuM vaLagADI devAmAM pitAnuM gaurava samaje che; A pari sthitimAM niSpakSavAdane jainadarzana ja mahattvanuM sthAna Ape che ema kahevAmAM veza paNa atizayokita nathI. vAdapratye ATale aNagame kema? - jema tavaMgaveSaka mATe vAda e jIvanamAM mahattvanuM sthAna dharAve che, ane tethI te vargane vAda para AdarabhAva tha saMbhAvya che; tema bIjI duHkhada paristhiti e ubhI thavA pAmI che ke sAmAnya janasamudAyanI manovRtti saheje vAda paratve arUci ke upekSAbhAva dAkhavatI najare paDe che. eTale e zaMkA thAya che ke vAda jevI tattvajJAna mATe anivArya gaNAtI mUlyavAna vastu para vartamAnamAM ATalI arUci kema? A prazna kAMIka aTapaTo che; chatAMye enA nirNayanI atyAre eTale vAdanI mahattAne samajavA mATe khAsa jarUra che. ane tethI vAda mATenI jana samAjanI A arUcinA mULa nidAnane jANuM levuM e khUba jarUrI che. e kahevuM joIe ke jagatanA anya vyavahAramAM jema sarva sAdhAraNa rAtie banatuM AvyuM che tema vAdane viSe paNa tevuM ja banavA pAmyuM che. ane te e ke vAdamAM paNa sAcAM ane juThAM tAnuM mizraNa khUba vadhatuM cAlyuM che. vAdanuM sIdhuM. For Private & Personal Use Om Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aMka 8) janAdazanamAM vAdanuM sthAna [53] sAdu ane RjutAbharyuM svarUpa jeTaluM tattvajijJAsuone mATe upakAraka che, teTaluM ja te vAdanuM vikRta svarUpa ke je vAdAbhAsa tarIke oLakhAya che te AmaprajAnI lAgaNIne ADe raste deranArUM nIvaDe che. keTalIka veLA e ja kAraNe vAdanA nAme TeTA ane bakheDAo vadhI paDe che. eTale jyAre tatvavAdanA nAme kheMcAkheMca ane amuka prakAranI baddhAgraha dazAno atireka thAya che tyAre jagatanI azAnti vadhe che; jana samudAyane mATe temaja tattvajijJAsuo mATe te vAda AzIrvAdarUpa na banatA bhayaMkara ane kALArUpa bane che. vAdanA A "ravA paDa muje kora AtA hai' nA vikRta svarUpe jana samAjane khUba ja bhaDakAvyo che. ane pariNAme "vahAra' e leketi vAdanA aNagamA mATe, lekamAM savizeSa pracArane pAmI che. jana samudAyanI vAda sAmAnya paratvenI A bhaDaka. eTalI badhI kAramI che ke je vAdanA zuddha ane sAcA svarUpathI paNa tene vaMcita rAkhe che. sAcuM ja che ke "dUdhathI dAjhayo chAza pheMkIne pIve." eTale e vastu spaSTa thaI zake che ke sAcA svarUpavALa vAda mahattvano ane tatvajijJAsuone upagI che, tema vAdanuM mithyA svarU5 vAdanA amRtane jhera banAve che, eTale vAdanA sAcA svarUpane oLakhI levuM e jIvananI bIjI jarUrIAtanI jema tavaMgaSakone mATe ati Avazyaka che. vAdanA prakAre ane vartamAna paristhiti vAdanA sAcA svarUpanI sAthe, tenA vikRta svarUpanI jANa karavI e prathama jarUranuM che. kemake vAdanA nAme evI paNa paristhiti pUrvanA bhUtakALamAM ane vartamAnamAM paNa ubhI thatI ke jemAM vAdanA mithyA svarUpamAM muMjhAyela varga pitAno kakko khare sAbIta karavAne tattvavAdanA svAMga heThaLa, siddhAntanI carcAnA bahAne keTalAye dhamapachADA karato ke je sAMpradAyika abdha mAnasanuM bhayaMkara pariNAma ja kahI zakAya. sAmAnya vAda viSenI ATalI pUrva bhUmikA bAda, ApaNe e samajI zakayA ke "vAda e upakAraka ane mahattvabharyuM tattva che." have te vAdanuM svarUpa jANavuM jarUrI che, kemake vAdanuM nirbheLa svarUpa na samajAya te saMbhavita che ke atyAra agAu ApaNe jaNAvI gayA tema vAdanA nAme aneka anarthonI hAramALa ubhI thAya, eTale vAda ane vAdAbhAsanI pAramArthika oLakha karavI joIe. jo ke vAda ane vAdAbhAsanA aneka bheda-prabhede kadAca saMbhavI zake te paNa vAstavika gaNanA mujaba mukhyatayA vAda ane vAdAbhAsa e bannenA maLIne traNa agauNa bheda, enA svarUpanI bhinnatAthI, paDI zake che. ane bIjA saMbhAvya saghaLAya bhede emAM yathAmati antabhUta thaI zake che. (1) zuSkavAda, (2) vivAda ane (3) dharmavAda. A traNeya vAdanA agauNa prakAre che. jenadarzana A traNeya prakArene mukhyatayA svIkAre che. sarvadarzanadI samarthavAdI AcAryadeva zrImad haribhadrasUrijI, svakIya aSTaka Jain EducprakaraNamAM A vAdone khUba ja saraLatA ane spaSTatA pUrvaka samajAve che. A traNeya Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ { 54 } zrI jaina satya prakAza [ r vAdamAM vAstavika rItiye zuSkavAda ane vivAda e banne prakAranA vAda, vAdAbhAsa tarIke- ataH vAdanA vikRta svarUpe-jijJAsuone kaMTALArUpa bane che. eTale A e vAdanA yege ja Aje jagatanI cemera sAce tattvavAda dUSita banyA che. AjanI ApaNI Antarika paristhiti vizeSa du:khada che. Aje ApaNe vAdanA svarUpathI avaLI dizAe dUranA dUra utarI paDayA chIe. Aje ApaNA samAjamAM be vargo najare paDe che. eka va siddhAntane mAne che, prAmANika matabhedane kSantavya svIkAre che, vAdanI mahattAne kabUle che, paNa vAdanA nAme keTalIka veLAe zuSkavAda ane vivAdanA kASTa prakAramAM aTavAI jai, tattvavAda jevA upakAraka vAdanA nAme vastunA mUlyane, siddhAntanA premane jagatamAM taddana kaMgAla dazAmAM ANI mUke che. bIjo varga e che ke jene siddhAnta jevuM kAMI rAkhyuM ja nathI; prAmANika mantavyabhedamAM jene kAMI sattva mAnyuM ja nathI. A varga zuSkavAda yA tevAja prakAranA vAdanA vikRta svarUpanA lAMbA pIMjaNu karI, jagatane siddhAntathI calita karavAne taiyAra ane che. eTale A prakAranA banne varganA gheADAka seLabheLa vAtAvaraNathI ApaNe e paristhitimAM AvI paDIe chIe ke jenA mege keTalIka veLAe ApaNane ema lAge che ke 'siddhAntanA nAme te vaLI A vAdavivAda zA ?' 'AvA jhaghaDA te vaLI hatA haze ? ane ApaNe e siddhAntanA premane, kadAgraha ane kheMcapakaDa mAnavAne taiyAra banIe chIe. vaLI jyAre, siddhAntanA prAmANika AgrahanA aMge thatA vAdya viSenA bhUtakAlIna itihAsanA varNana vAMcIe ke sAMbhaLIe tyAre ApaNane sheje tevAM varSoMne nIrasa ane jhadhaDAbharyAM lAge che; temaja tevI rItiye siddhAntane mATe, niI katAthI RjubhAve vAda karavAne taiyAra, ApaNA pUrvakAlIna prabhAvaka pureSAne "nakAmA jhaghaDA karanArA ane anudAra' kahevAne ApaNe lalacAe chIe. pazu vAdanA sAcA svarUpa viSe AMgaLI cIMdhatA kahevuM joie ke A ApaNA eka himAlaya jevaDI mahAna bhUla che. ApaNI cemeranI paristhitinuM A eka aniSTa pratibimba che. jo siddhAnta ke tattvajJAna viSenI bhUkha raheje udhaDI hoya teA pUrvakAlIna yA vartamAnakAlIna tattvavAdo ke carcAe Apabhute nIrasa lAge ja kema ? paNavamAnanA anAtma vAtAvaraNe, ApaNI Antara paristhitimAM jabbara palaTA ApI che, ApaNI tattvacarcAnI bhUkha dabAI gaI che, eTale ja tattvacarcAnA miSTa bhejanA, ApaNI mandamala hAjharIne anukULa ane poSaka nathI banatA. eTale pariNAma e Ave che ke ApaNe vAda ane carcAnA nAmathI DarIe chIe, athavA to tevI paristhitimAM cUpa ja besI rahevAnuM ApaNane pasaMda paDe che. zuSkavAda anakAraka che. kahevuM joIe ke, ApaNI A vartamAna paristhiti mATe ApaNu siddhAntavihANu vAtAvaraNa jeTaluM javAbadAra che, teTaluM ja javAbadAra vAdAbhAsa tarIke prasiddha zuvAda paNa che. zuSkavAda eTale nIrasa-dhyeya vahANeA vAda. na e vAdamAM siddhAnta heAya che ke na prAmANika matabheda. krUkta huM kAMi jANuM chuM e abhimAna pUrvaka, sAmA samatha pratibhAzALIne pI`khI nAkhavAnI kharI temamAMthI ja * 7 A vAdanu utthAna che. Jain Educato International Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aMka 8] jenadazanamAM vAhanuM sthAna { 55]. zukavAdanuM A sAmAnya svarUpa che. A vAda upasthita karanAra jema samaya ane zakitane apavyaya kare che, tema AvA zuSkavAdInI sAthe sAthe nikhAlasatA pUrvaka, tattva jijJAsAthI vAda karanAra paNa eka prakAranI jIbhAjoDI ja kare che, ane tevA nirdabhatAthI vAda karavAne IcchanAre paNa zuSkavAdane uttejana ApavAnI kriyA karanAra kahI zakAya, kemake atyaMtamAninA sArdha krUracittena ca dRDham / dharmaviSTena mUDhena zuSkavAdastvavasthitaH // atyaMta mAnI ke je pitAnI ja vastune abhiniveza pUrvaka daDhatAthI vaLagI rahenAra, ane game tevI satya vastu rajU thatI hoya to paNa, "eka mAruM uhuM enI mAnyatAvALA, kUra cittavRttivALA, dharmathI mUDha AtmAonI sAthe, vAda karanAra sAdhu puruSa paNa zuSkavAdInI haroLamAM AvI jAya che. eTale zuSkavAda e, mAnI AtmAothI jema udbhave che; tema tevA naguNA, AtmAbhimAnInI sAthe nikhAlasatAthI vAda karanArA paNa zuSkavAdane bhUle cUke uttejana Ape che, mATe ja e vAdanA pariNAme nIpajatA phaLane nirdeza karatA pU. samarthavAdI AcArya mahArAjA zrI haribhadrasUrIzvarajI pratipAde che ke - vijaye'syAtipAtAdi, lAghavaM tatparAjayAt / dharmasyeti vidhApyeSa, tattvato'narthavardhanaH // A zuSkavAda karanAra nikhAlasa purUSe paNa eka bhUlanA pratApe e vAdane ane aneka anarthonI hAramALane janma Ape che. dUra cittavRttivALA ane pitAnI hArane kadI paNa nikhAlasatA pUrvaka kabUla nahi karanAra, zuSkavAdIne chatAM ApaNuM sAcI vastu enA gaLe utAravI e banI zake ja kema? ane kadAca tevA prakAranA sogamAM phasAI gaela te AtmabhimAnI vAdI, pitAnI hArane na chUTake hadayamAM DaMkha rAkhavA pUrvaka svIkAre che paNa e zuSkavAdI bicAre bhara sabhAmAM beThA paDI jAya che. ane keIka vakhate, bhaya ane mAnanA bhayaMkara bhUtAvaLamAM aTavAte te pAmara AmadhAta-ApaghAta karavAne prerAya che. zuSThavAdamAM bannenI javAbadArI eTale enA AtmaghAtamAM dharmatatvanA ISNu sAdhupurUSa nirarthaka nimittabhUta bane che, eTale evA vAdI sAthe vAda kare e jANI bujhIne svakartavyathI bhraSTa banavA jevuM che. jema tattvagaSaka, vAdane aMte pitAnI hArane kabulI, satya vastunA vinIta upAsaka bane che, tema A zuSkavAdI bicAro AtmaghAta karavA prerAya che. jo ke enAthI banI zake te te AtmaghAta karavAnI hade jAya ja nahi, prathama te sAmA A Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 45+ ] zrI jaina satya prakAza f = 4 nikhAlasa ane satyanA pUjArIne game tema karIne aTapaTA yogAmAM cUMthI ja nAkhe, chatAMye jyAre A sAmA potAnA mantavyamAM khUba ja aTaLa ane aDaga ane tyAre te zuSkavAdIne anya upAya na jaDe, eTale e dhavAtA mAnane ane ALane akhaDita rAkhavA AtmaghAtanA pratyAdhAtI mAne pakaDe che. tIvra veranA anuansa karIne nAhaka saMsAra bhramaNa kare che. eTale A ekeka karatA DhiyAtA anarthI zuSkavAthI janme che, ane e zuSkavAdamAM bannenI javAbadArI che, e vastu ApaNe pUrve spaSTa karI cUkayA chIe. kadAca e zaMkA anivArya bane ke "jyAre ApaNe nikhAlasatAthI vicArAnI Apa le karIe ane ApaNA vAdane dhavAdamAM pariNamatA jovAnI IcchA dharAvIe, chatAMye jyAre sAme| zuSTavAdanA ja svarUpamAM vAdane ghasaDI jAya temAM satyanI veSA mATe vicAraNA yA dharmavAdane karanAra ApaNA doSa zAne ? e sadhaLAya anarthInA javAbadAra te acegya AtmA ja kAM nahi ? emAM ApaNI bhArgIdArI kema hoI zake ?" A matalakhanuM kAMIka samajanAra, zakita hRdayanA AtmAonI A samajaNu, keTaleka aMze jarUra ApaNane mUMjhavaNamAM pADe. ApaNane paNa ema ja thAya ke "vAta sAcI che. ayogya AtmAo potAnI bhUlane bhAgave emAM anya kema javAbadAra ane' pazu A eka samajaphera che. ayeAgya AtmAe peAtAnI bhUlathI pete anarthonI hAramALane ubhI kare jemAM anya dRSita nathI e vAta jeTalI helAithI ApaNe samajIe chIe, teTalI ja rahelAIthI ApaNe e vastu paNa samajavI rahI ke "ayeAgya vastune jANI bujhIne cUMthI nAkhanArAonA ava svabhAvane oLakhI, phogaTa potAnI satya vastu sAmAnA gaLe utAravAnA Agraha sevavA e satyAgraha nathI paNa durAgrahanuM niSTa pariNAma che. mATe ja zuSkavAdI jevA ayogya ane sAcA dharmavAdane mATe manda hAjarI dharAvatA rAgIne jANI joine dharmavAdanA miSTAnnA pIrasanAr ane rItie dUSita ane che. eka te dharmavAdanA svarUpane janasamAjamAM kaMgAla banAve che, temaja nAhakanI te vAdI dvArAe thatI dharmanindAnuM nimitta paNa bane che. zuSkavAdInI hArathI thatA anarthI ApaNe atyAre jANyA, paNa kadAca e dha dveSI zuSkavAdI, sAmAne evA ja kaparA saMyogAmAM mUkI, sAcA vAdIne mUMjhavaNamAM mUkIne potAnI jIta kabUla karAve te ekAnta dharmanI avahelanA thAya, janasamAja dharmavAdanI ane dharmanI nindA karavAne prerAya, eTale e rItiye pazu zuSkavAdI sAthena vAda, dhanA thi mATe ane dharma mATe, pU. haribhadrasUrivaranA zabdomAM ja kahIe ta viSADacepa naravato nathavardhanaH '' ane rItie vAstavika anone vadhAranAra ja che. mATe zuSkavAda e sarvane mATe ane vizeSataH dharmanA arthA satyanA gaveSako mATe varjya ane taddana kaMgAla kArTinA che. enA paDakhe paNa ubhuM rahevu e anaya prada che. '' ( cAlu. ) Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahAtmA cilAtIputra (dharmagaMgAthI patitapAvana thayela eka AtmAnI amarakathA) lekhaka --munirAja zrI yazabhadravijayajI zAsananAyaka prabhu mahAvIradevanA caraNasparzathI pavitra banelI magadhanI pATanagarI rAjagRhI pitAnA AMgaNe svarganA dene bolAvI alakApurInuM bhAna karAvatI hatI. magadhanA siMhAsane tyAre mahApratApI paramAharta samrATa zreNika birAjatA hatA ane nyAyapUrvaka rAjya zAsana calAvatA hatA. magadhezvarI cillaNadevIe zreNikane jainadharmanAM to samajAvI jainazAsananA premI banAvyA hatA, ane anukrame te ahiMsAmaya dharma pratye AkarSAIne prabhu mahAvIra devanA ananya bhakata banyA hatA. A samayamAM rAjagRhInI samRddhi ane suMdaratAnA guNagAna dezadezamAM gavAtA hatA. paNa atyAre te zreNika jevA rAjavI, abhayakumAra jevA maMtrI ane saLibhadra jevA lakSmInaMdana vige kSINa thayelI e nagarI bhUtakALanI vAtasamI thaI gaI che. e rAjagRhI nagarImAM samRddhizALI dhanasArthavAha nAme zeTha rahetA hatA. te zeThanA parivAramAM subhadrA nAmanI strIthI utpanna thayela pAMca putro ane eka susumA nAmanI putrI hatAM. putrInI sAravAra ane ramatagamatanA mATe cilAtIputrane rAkhavAmAM Avyo, kemake te zeThanI gRhadAsIno putra hatuM. susumAkumArI paNa haMmezAM cilAtIputrathI khuza rahetI hatI. anukrame banne jaNa yauvana vayane pAmyAM. yauvanavayane AdhIna banela cilAtI susumAnA snehanI jhaMkhanA karavA lAgyo. temaja ata baLavAna hovAthI nagarajane paNa kanaDavA lAgyo. dhana zeThane A vAtanI khabara paDavAthI tene potAnA AvAsamAMthI kADhI mUko. unmatta svabhAvavALo cilAtI zene tyAMthI nIkaLIne siMha guphA nAmanI corapallImAM gayA. te TAImamAM pallIne nAyaka mRtyu pAmavAthI cAroe cilAtIne baLavAna jANI pallIno nAyaka banAvyo. pavanathI jema agni vadhAre pradIpta thAya che tema ceranI sebatathI tenAmAM pApI vRttione vadhAro thaze. ekadA susumAnA sauMdaryathI mugdha banele ane dhanathI tIraskAra pAmela cilAtIputra badhA corone laI dhanazeThane luMTavA rAjagRhInA mArge ravAnA thayo. rastAmAM sAthenA cerene kahyuM ke je dhana prApta thAya te badhuM tamAre grahaNa karavuM ane zeThanI putrIne huM grahaNa karIza. AvI rIte TharAva karIne rAtrine viSe badhA cere zeThanA gharamAM piThA. corene joI bhayabhIta banelA zeTha pitAnA pAMca putrone laine makAnanA gupta sthAnamAM chupAI rahyA, paNa khajAnAne luMTavA AvelA corone rokI zakayA nahI. pelA era dhanane ane cilAtIpu susumAne laIne ravAnA thayA. temanA pachI zeThe dhamAla macAvI mUkI. tethI koTavAla vagere tyAM AvI pahoMcyA. temane tathA pitAnA pAMca putrone sAthe laIne zeTha corane pakaDavA ravAnA thayA. nagararakSakane pitAnI pAchaLa hathI ArabaMdha AvatA joyA tethI bhayabhIta banI sarva mAla paDatuM mUkI e pibArA gaNI gayA. tethI dhanazeTha amaladAre sahita cilAtIne pakaDavA AgaLa Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 8 ] zrI jaina satya prakAza [ varSa 4 ravAnA thayA. skaMdha upara susumAne -cakIne doDatA dAsIputre temane peAtAnI pAchaLa na~mAM AvatA joyA, eTale teNe ekadama susumAnu mastaka kApI nAkhyuM, ane dhaDane tyAM ja rahevA dai mastaka hAthamAM lai vana vege AgaLa doDavA lAgyA. eTalAmAM te sau tyAM AvI paheAMcyA. tapAsa karatAM susumAne karUNAjanaka dekhAva najare paDayA. tethI zeDha peAtAnA putra sahita vilApa karavA lAgyA. ane ante saunI sAthe nagara tarapha pAchA pharyA. parama tIrthaMkara prabhu mahAvIra deva te vakhate rAjagRhInA AMgaNe padhAryA hatA. sau nagarajanonI sAthe zeThe paNu pAtAnA pAMca putrA sahita prabhudevane vaMdana karavA gayA. te vakhate prabhudeve A pramANe upadeza ApyA. huM bhaLye, je jIvAnA cittane viSe hamezAM evI ciMtA rahyA kare che ke-mAre joie teTaluM dhana nathI, mArI parivAra paNa mArI upara sasnehi nathI, mArA rAjavInI paNa mArI upara mIThI najara nathI, mArU` zarIra vyAdhi grasta che, te jIvo AvA prakAranI gaDamathalamAM paDI AtmasAdhanamAM pramAdI bane che. mATe sujJa manuSyAe A saMsAra samudrane viSe durlabha evA mAnava janma pAmIne avazya dharma dhyAnamAM lIna banavuM joie. vivekI manuSyanA khajAnAmAM pUrva janmanuM punyarUpa : dhana sIlakamAM paDayuM hoya che chatAM navuM upArjana karavA udyamI bane che. ane avivekI manuSye dharUpa dhanathI nirdhana chatAM paNu dharma ArAdhanA karatA nathI. tethI du:khI banI saMsAramAM bhaTake che, manuSya jema A lokane mATe cevIze kalAka prayAsa kare che tema jo palAkane mATe prayAsa kare te te anukrame zivasukhane pAme che. mATe huM mahAnubhAve, jyAM sudhI jarArUpa rAkSasI AvI nathI, vyAdhirUpa bhamarI daza detI nathI, ane IMdrirUpa dheDAnI zaMkata kSINa thai nathI, tyAM sudhImAM dharma AcaravA e uttama che. A pramANe dhadezanA sAMbhaLI rahyA pachI dhanazeThe prabhudevane pUchyuM-he prabhu mArI putrI surumAnI upara cilAtI rAmavALe kema thayA? tenA javAbamAM bhagavAna mahAvIradeva A pramANe melyA-- kSitipratiSThita nAmanA nagaramAM yajJakane mAnanArA yajJadeva nAme brAhmaNu rahete tA. temaja te paMDitAinA dAvA dharAvIne jinezvarAnA dhamanI niA karatA hatA. ekadA kAI khALa sAdhue tene vAda karavA elAvyo. vAdamAM te brAhmaNe A pramANe zarata karI ke jenAthI huM hArIza tene huM ziSya thaIza. pachI te khALa sAdhu tene peAtAnA gurU pAse laI gayA. tyAM te kSaNumAtramAM hArI gaye! ane jaina matamAM dIkSita thaye|. tyArapachI zAsana devIe tene A pramANe karyuM, ke muni, jema netrAvALA manuSya pazu sUryanA teja vinA skhalanA pAmIne athaDAyA kare che, tema jIva paNa jJAtasahita chatAM niOla cAritra vinA sa`sAramAM athaDAyA kare che, paNa akSaya padane pAmate nathI. devInA zabdo sAMbhaLIne brAhmaNa muni anya sAdhuonI peThe nirmaLa cAritra pALavA lAgyA. have tenI smo zrImatIe tene vaza karavAne mATe tapane pAraNe tenA upara kAmaNu karyuM. te kAmaNathI tenuM zarIra kSINu thai gayuM. anne samAdhipUrvaka mRtyu pAmIne te devokamAM gayA. tenI paNa tenA du:khe du:khI thaIne jaina matamAM dIkSA grahuNu karIne ane karelAM kANunI AkSeAcanA lIdhA vinA mRtyu pAmIne svagaeN gaI. sva thI sra Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aMka 8] mahAtmA cilAtIputra cyavIne yajJadevane jIva cilAtI putra thayuM, ane zrImatIno jIva tArI putrI susumAM thaI. A pramANe banneno pUrvabhava sAMbhaLIne vairAgyathI raMgAyelA dhana zeThe prabhudeva pAse svarga ane mekSa sukhane ApanAra cAritra grahaNa karyuM. tyArapachI duSkara tapa tapIne ramya devabhuvana prApta karyuM. ane tenA pAMca putroe zrAvakadharma aMgIkAra karyo. pelo cilAtIputra eka hAthamAM khaDaga ane bIjA hAthamAM susumAnuM mastaka laIne bhayaMkara aTavImAM AvI pahoMcyA. pUrvajanmanA premathI susumAnuM mukha vAraMvAra jaIne A pramANe bolavA lAgyo, are susumAM, tuM paNa maLI nahi. sebatIne paNa viyega che. sAthe sAthe bhUkha ane tarasa paNa lAgI che. have mAre kyAM javuM ane zuM karavuM? ema vicAra karI Amatema bhaTakavA lAgyo. bhaTakatAM bhaTakatAM najIkanA bhAgamAM eka cAraNamunine joyA. munine joine kahevA lAgyo ke jarUra AvA munio pAse dharma hoya che ane te dharmathI sukhI thavAya che. paNa A muni mArA jevA rakhaDelane dharma jevI vastu namratAthI jaladI ApI de ema saMbhavatuM nathI. mATe damadATI batAvavAthI ApI deze. AvA AzayathI te muninI pAse AvIne bolavA lAgya, muni, tuM mane jaladI dharma batAva, nahi to huM A susumAnI jema tAruM mastaka kApI nAkhIza. muni paNa vicAravA lAgyA ke AvA prakAre dharmanI mAgaNuM karanAra te Aje ja je. chatAM paNa tenI je atyaMta AturatA che e ja tenI yogyatA sUcave che. mATe vilaMba karo ThIka nathI. tethI temaNe cilAtIputrane kahyuM ke he bhavya,--upasama-saMvara-ane viveka e traNa padanuM pAlana karavAthI tuM sukhI thaIza. A pramANe kahIne muni AkAza mArgethI bIje ThekANe cAlyA gayA. A tarapha cilAtI putra vicAravA lAgyA ke muni te traNa pade kahIne cAlyA gayA. paNa A traNa zabdo ane tatvathI bharapura dekhAya che. kemake nirarthaka zabda munio bolatA nathI. mATe mAre A zabdomAMthI tatva zodhI kADhavuM joIe. munie pahelA padamAM upazama karavAnuM kahyuM che. upazamane artha zAMta thavuM dabAvavuM e thAya che. tyAre mAre zAthI zAMta thavuM? kone dabAvavuM? A aTavImAM te huM ekaluM chuM. mArA zarIra upara paNa kaMI nathI. tyAre te munie mane upazama karavAnuM kema kahyuM. teo asatya te na ja kahe. tyAre zuM mArA zarIranI aMdara kaMI upazama karavA jevuM che? vizeSa vicAramAM AgaLa vadhatAM tene jaNAI AvyuM ane upazama, karavAnuM te ghaNuM che. AtmAnI aMdara rahelA krodha, mAta. mAyA ane lobha sarva duHkhanA kAraNabhUta mane jaNAya che. kemake kedhathI ja mArI pAchaLa paDelA dhanazeTha vagerene mAravAnI IcchA thAya che. mAnathI guno mAre chatAM ema thayA kare che ke A loko mane zA mATe herAna kare che. mAyAthI game tevA chaLa prapaMca karI te lokone chetaryA che. ane lobhathI kaMIka jIvo ne mArIne luMTIne paisA ekaThA karyo che. mATe bhAre krodhane kSamAthI, mAnane namratAthI, mAyAne saraLatAthI ane lebhane saMtoSathI dabAvIne dezanikAla karI devA zreSTha che. AvI rIte krodhadine teNe zAMta karI nAMkhyA. TbIjA padamAM saMvara kahyo che. saMvarane artha zevuM thAya che. have kone zekavuMelbrary.org Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [40 ] zrI jena satya prakAza [ varSa 4 - e vicAryA jevuM che, kemake mAre mAruM hita karavuM che eTale bIjAne rokavuM nakAmuM che. tema mArA zarIrane zekavuM paNa ThIka nathI kemake A munie paNa zarIra rokyuM hatuM nahi. teo belatA cAlatA hatA. Ama InionAM kAryo vidyamAna chatAM karmabaMdhana thAya ema bane nahIM-tyAre mane munie saMvara karavAne upadeza zA mATe Apyo? mATe hajI AnI aMdara kaMIka rahasya hovuM joIe ema vicAra karatAM tene jaNAI AvyuM. are, A pAMca Iddhi ane mananI zubha ane azubha ema be prakAre pravRtti che, mATe mAre azubha mArgamAM deDatI Idri ane manane rokavAnAM che. AvI rIte teNe hAthathI khaDaga ane mastaka dura pheMkI daine saMvara Adaryo. trIjA padamAM viveka che. viveka eTale pitAnuM ane pArakuM tenI vizeSatA samajavI. tyAre mAruM zuM che ane pArakuM zuM che, te te bhAre avazya jANavuM joie. vicAra karatAM tene jaNAyuM ke-jJAnAdi guNavALo je AtmA te huM, ane mArAthI bhinna je dehAda te pArakuM. temaja jJAna darzana ane caritranI unnati yogya che ke te aMgIkAra karavAM. tenAthI viparIta svabhAvavALAM je kRtye tene tyAga karavo e viveka A pramANe te vivekamAM ArUDha banyo. A bAju susumAnA lehIthI raMgAyelA tenA zarIra upara kIDIo caDIne vaMzavA lAgI. te paNa eTalI badhI bhegI thaine lohI cUsavA mAMDI ke thoDA TAImamAM tenuM zarIra zeSAI gayuM, eTaluM ja nahi paNa te zarIramAM eTalA badhAM ddhio paDyAM ke tethI zarIra cALaNanA sarakhuM thaI gayuM. chatAM paNa cilAtIputra upazama, saMvara ane vivekamAM ArUDha banI kIDIonAM zane mIThA bhAve sahana karavA lAgyo. ane pote karelAM ghera pAponI pAse A duHkhane alpa mAnIne samAdhArI bane. AvI rIte aDhI dIvasa sudhI tyAM ja ubhA rahI AyuSya pUrNa karIne mahAtmA cilAtIputra devalokane viSe gayA. tyAMthI avI manuSyabhava pAmIne akSaya padane pAmaze. ApaNe paNa mahAtmA cilAtIputranI jema upAzaya, saMvara ane vivekanA satya svarUpane oLakhI AtmonnatimAM udyamazALI banIne e ja zubhecchA ! bhUri bhUri vaMdanA he, sAtvika ziromaNi bhAvasaMyamI mahAtmA cilatIputrane ! abhiprAya amadAvAdamAM zrI munisaMmelananA smArakarUpe A patra vagara khaMDane ane | virodha pragaTa thAya che. vidvAna munimahArAjenA lekhe paNa AmAM Ave che, A paryuSaNa parvane vizeSAMka khAsa vAMcavA jevo che, bhagavAna mahAvIra prabhunI bhAvavAhI chabI A aMkamAM ApI tenI suMdaratAmAM vadhAre karyo che. lekha paNa mananIya che. -zrI AtmAnaMda prakAza phebruArI 1949 Jain Education international Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jenadarzana ane supAtradAna lekhakaH AcArya mahArAja zrI vijyapadhasUrijI zrI jaina darzana e anAdi anata che, eTale tenI amuka kAle zarUAta thaI ke amuka kAle tene nAza thaze, ema na ja kahI zakAya. temaja te tamAma padArthonA dravya guNa paryAyanI satya ane saMpUrNa bInA jaNAvavA samartha che. lagArapaNuM pakSapAta rAkhyA sivAya badhAM darzanane ghaTate nyAya jaina darzana ApI zake che. AthI ja te niSpakSapAtI darzana tarIke prasiddhine pAmyuM che. dareka padArthane pUrepUre tarava bedha meLavavAne mATe jema bIjA sAdhananI jarUra paDe che, tevI ja rIte apekSA jJAnane tethI paNa vadhAre jarUriyAta jaNAya che. AvI tamAma apekSAonI tarapha laya rAkhIne varastutatvane samajAvanAruM eka janendra darzana ja che. mATe te syAdvAdarzana AvA nAmathI paNa oLakhAyuM che. bIjAonI jema jaina darzana A vastunuM svarUpa Ama ja che,' ema nathI kahetuM, AthI Ane anekAMtadarzana ema paNa kahI zakAya. kalikAlasarvajJa AcArya zrI. hemacaMdrasUrijIe mahAvIra devanI stuti karatAM aDacaMpatipakSamAvavuM, jA re mArA prakAra che nayAnazeSAnavizeSamicchan , na pakSapAtI samayastathA te // 1 // spaSTArtha-he prabhe, bIjAM darzane eka bIjAne matanuM khaMDana karavAmAM bahAdurI mAnI rahyAM che. ane ekaeka nayanA vicArane vyAjabI gaNIne judA judA nAmane dhAraNa kare che. ahIM daSTAMta tarIke samajavuM ke ekalA jusUtra naya nAmanA cothA nayane vicArane AdhAre bauddhadarzana pragaTa thayuM. bIjA saMgraha navamAMthI vedAMtione mata prakaTa thaye. sAne gamata ane vaizeSika mata pahelA nagama navamAMthI prakaTa thayo zabdabrahmajJAnine. mata zabda nayamAMthI prakaTa thayela che. paraMtu jainadarzana e sarva nathI guMthAeluM che. eTale tamAma none bhegA karIne nirdoSa spaSTa svarUpa jaNAve che mATe ja te badhAM darzanemAM ghaNuM zreSTha che, ema sAkSAt dekhAya che. bIjAM darzane "mAruM e sAcuM' e kahevata pramANe kheTA vicArane paNa sAcA TharAvavA khUba mahenata kare che, ane chevaTe pUrNa samajaNanA abhAve vastutatvane yathArtha nirNaya na thavAthI teo bIjA tarapha ISyabhAva dhAraNa kare che. A badhAmAM jainadarzana nyAyAdhIzanI jema pakSata rAkhyA vagara satya bhUla samajAvIne badhAne sanmArgamAM dore che. A prasaMge e paNa jarUra yAda rAkhavA jevuM che ke-jevI rIte eka paiDAthI ratha calAvAya ja nahi, tema tamAma vya guNa- paryAno sAce bedha ekaeka nayanA A dhAre koI divasa thaI zake ja nahi. AvA AvA puSkala muddAone dhyAnamAM rAkhIne pUrvAcArya bhagavaMtie jainadarzanane samudranI jevuM kahyuM che, ane bIjA darzanene nadInI jevAM kahyAM che. Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 2] zrI jana satya prakAza vaLI bIjA dareka darzanamAM je kaMI thaDe ghaNe paNa prakAza dekhAya che, te paNa jaina darzananA, pitAnA vicArane anusAra grahaNa karelA ekeka aMzane ja AbhArI che. tethI spaSTa jaNAya che ke bIjA darzane adhUrAM che, ane pUrepUruM ApekSika jJAna dai zakatAM nathI. tAtparya e ke te te darzananA netAo saMpUrNa jJAnavALA nathI. kAraNa ke teoe mehAdine dUra karyo nathI. jene mohanIya karmanA kSaya thakI kevalajJAna thayuM hoya tenA kahevAmAM lagAra paNa pheraphAra hoya ja nahi. satya paristhiti Ama hovAthI ekAMtavAdIoe ekAMtavAdane jaNAvavAnA avasare aneka bAbatamAM anekAMtavAda ravIkAryo heya, ema temanA ghaNu graMthomAM dekhAya che. AthI sAra e nIkaLe che ke- zrIje dIna ja mekSAdinA sAdhana vagerene kaSa-chaMda-tApanI zuddhine jaNAvavApUrvaka pUrepUrI nirdoSa sarala paddhatine jaNAvavA samartha che. saMsAranA trividha tApane zamAvanAra, uttama jJAnakriyAnA apUrva vilAsathI bharelA tathA bhAvasaMpattidAyaka-jane zAsanamAM saccidAnaMdamaya paramapadane lAbha, TuMkAmAM kahIe to, uttama jJAnasahita rUDI kriyAnI ArAdhanAthI thAya, ane vistArathI kahIe to-uttama darzana, jJAna ane caritranI ArAdhanAthI thaI zake che. ahIM jarUra samajavuM ke kriyAnI nirdoSa ArAdhanA jJAna dArA ja thaI zake che. A irAdAthI kriyAnI pahelAM jJAna kahyuM che, ema dazavaikAlikanA "paDhamAM rAkhe to Tuca, varSa vi ra01iss a sALa hiM jAuM vA nA che ? A tathA Avazyaka niryuktinA nA payAsagaM, sohao tavo saMjamo a guttikaro // tihiM pi samAoge-mokso nijharANane ma i 2 ! A pATha uparathI spaSTa thAya che. AvA jJAnanI AvazyaktA dhyAnamAM laIne bIjA aneka graMthomAM sApha jaNAvyuM che ke jJAna trIjI AMkha jevuM, alaukika sUrajanA jevuM, ke divya dhananI jevuM che, vaLI hiMsAdi aDhAre pApAnakone na sevavA, ane saMcamAdinI sAdhanA jarUra karavI, vagere bAbatanI samaja pADanAra paNa jJAna ja che. vaLI cAritra zuddhapaNe pAlI zakAya, mana cokhkhuM rAkhI zakAya, ane krodha mAna mAyA ane lobhane jItI zakAya, A ja IrAdAthI prAcIna maharSi bhagavate-tene vajI amRta vagerenI upamA ApIne stavyuM che. AvA jJAnanA saMskAravAlI kriyAne sonAnA ghaDA jevI kahI che. jema deDakAnuM kalevara baLIne rAkha thayA bAda temAMthI navA deDakA upaje ja nahi, tema jJAna pUrvaka kriyAnI ArAdhanA karavAthI je karmo khape te pharI na baMdhAya. jJAna vinAnI kriyA te AgiyAnA zarIranA prakAza jevI che jyAre jJAnavALI kriyA sUryanA prakAza jevI kahI che. AvA gaMbhIra aneka muddAone lakSyamAM rAkhIne ja vizuddhAnI-kriyAniSTha munirAja vagerenI aneka zAstramAM Urdhvagati darzAvI che. nyAyAcArya zrIyavijayajI vagere aneka mahApurUSoe jJAnasAra vageremAM jJAnanA utkarSane cAritra kahyuM che, e saze ghaTita ja che. Ama kahevAnuM vizALa muddo e che ke je jIvane jJAnanI paripAka dazA prakaTI heya te jIvane nizcaya karI cAritra hoya ja. prazamaratimAM, pAsiMdhu anUna daza pUrvadhara zrI umAsvAti vAcake kahyuM ke- virati, AvA vividha jJAnapi kalathI bhIMjAelA cittavAlA, Asana Jain Education Yerational Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aMka 8) jenalana ane patra dAna siddhika bhagya cha chevaTe meharAjane haNIne vAstavika pUrepUrI AtmaramaNatA pAme, ema kahevuM yogya ja che. e paNa na ja bhUlavuM joIe ke pUrvokta jJAnarUpI akhUTa khajAnAnA pratApe ja azAtA vedanI di karmonA udaya kAle mahAtmAone lagAra paNa kaleza thato nathI, A vAta te gItA paNa kabula kare ja che, juo A rahyo tene sAkSi - zaninanizvAra, zAkALI che na klezo jJAnino dhairyAt , klizyatyajJo adhairyataH // 1 // A bAbatamAM anyatra najara pheMkatAM, ekAMtavAdIo paNa potAnI mAnyatA pramANe jJAnane paramapadanA kAraNarUpe te mATe ja che, ema teonA ja zAstramAM kahelA (2) jJAnAnna muHi (2) jayaMtitaravajJa: kuracare jAtra 4 (2) jJAnadiH rAmani mahArAjana, vagere pAkethI siddha thAya che. te chatAM teo apekSA jJAnanA abhAve ekalA jJAnathI ja mukti mAne che. eTale kriyAne svIkAratA nathI. ane jaina darzana jJAna yukata kayAthI mukita mAne che. eTale jyAre alaga alaga jJAnamAM ane kriyAmAM paramapada devAnuM dezathI sAmarthya che tyAre saMpUrNa sAmarthya te bhegA bhaLelA (darzana sahita) baMnemAM ja raheluM che, jema gADAne calAvavAnuM sAmartha dareka paDAmAM amuka aMze che ane baMnemAM savaze raheluM che. e paNa yAda rAkhavuM ke jJAna vinAnI kriyA AMdhaLAne jevI kahI che. ane kriyA vinAnuM jJAna pAMgaLA mANasanI jevuM samajavuM. AthI ema sAbIta thayuM ke nirmala darzana, jJAna ane cAritra e mekSamArga che eTale traNenI samRdita ArAdhanA karavAthI mekSa maLI zake che. supAtra dAna AvA mokSa mArganI ArAdhanA karavAmAM ujamAla je hoya te supAtra (munirAja vagere) kahevAya. teo pite saMsArasAgarane tarelA che ane tare che temaja bIjA bhavya jIne paNa tAravA samartha che. pAtranI parIkSA karavAnA saMbaMdhamAM bIjA graMthomAM yudhiSThira ane bhImanA saMvAda prasaMge-kRSNadIpAyane baMne bhAIne samajAvyuM ke he yudhiSThira, jemAM vidyA ane tapa (cAritra-kriyA) baMne hoya te ja pAtra kahevAya. AvA supAtranA guNo jemAM na hoya te kupAtra kahevAya. eTale janadarzanamAM jenI zraddhA na hoya, vastu svarUpano jene yathArtha bodha na Deya, sadvartana (mahAvrata-vratAdinI ArAdhanA) na hoya teo kupAtra kahevAya. A pramANe supAtradAnanA prasaMge kupAtrane gurUbuddhithI dAna na devAya e bInA samajavA mATe pAtra-kupAtranuM ravarUpa dukAmAM jaNAvyuM. AvA dAnanA prasaMge bhavya jIvoe yAda rAkhavuM ke supAtrane akathya (na khapI zake tevA) padArtho na devAya, kAraNa ke tema karavAthI alpAyuSyane baMdha paDe che. alpAyuSya bAMdhavAnAM traNa kAraNe A pramANe samajavA- . jene hagvAthI, 2. juThuM bolavAthI ane 3. supAtrane dUSita vastu ApavAthI. vaLI supAtrane tarachoDIne dAna na devAya. kAraNa ke tevI rIte denArA jevo lAMbu (ghaNuM rithativALuM) Jain Educati_aMzamAyuSya bAMdhe che. Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 4] zrI ja satya prakAza [varSa : have supAtra dAnanA denArA zrAvakanA be bheda jaNAvIe chIe. zrI vyAkhyAprajJapti satranA pAcamA zatakanA chaThThA udezAmAM zrAvake be prakAranA kahyA che-te A pramANe (1) saMvignabhAvita zrAvaka ane (ra) lumbakadaSTAMtabhAvita zrAvaka. te bemAM saMvina bhAvita zrAvane artha A che-jeo dAnAdi dharma svarUpane jaNAvanArA siddhAMtanA arthane sAMbhaLI hRdayamAM dhArI rAkhe, ane jJAnanA tathA cAritranA upakaraNa vagere vahe rAvIne supAtrane saMyamanI ArAdhanAmAM madada kare, tathA AvatI aDacaNane dUra kare, anazanAdi vahorAvatI vakhate ucitapaNuM jALavIne-supAtra munirAja vagere je pramANa kahe teTalA khapa pUratA Aharane dAnanA pAMca bhUvane jALavIne ane pAMca dUSaNane tajIne vaherAve te zrAvako saMvinabhAvita kahevAya. (2) kunda daSTAMtabhAvita zrAvaka-jevI rIte lubdhaka eTale zikArI-vadhya (je hariNAdi tarapha bANa pheMkavAnuM hoya te) tarapha eka ja dhyAna rAkhe che. tevI rIte je zrAvake pahelA naMbaranA zrAvakanI mAphaka) dAnanI vidhinA ajANa che, ane saralatAe supAtranA pAtre bhAre AhAra jAya AvA IrAdAthI ApavAnuM ja samaje che, paNa bIjuM (kema ApavuM? zuM ApavuM?, keTaluM ApavuM? te) jarA paNa samajatA nathI. kAraNa ke teo viziSTa kRtajJAna pAmyA nathI. ahobhAgya mAnIne udAratAthI jema tema munirAjane vahorAve, te subdha daSTAMtabhAvita zrAvake kahevAya. AvA bhavya jI paNa munisamAgama jema jema vizeSa thavA mAMDe, tema tema teo jarUra saMvina bhAvita zrAvakanI jevA bane che A supAtra dAnanA cAlu prasaMge yAda rAkhavuM ke-jyAre nikAla eTale sukALa vagerenI anukULatA hoya, tyAre akathya lenAra supAtrane mATe ane denA bAvA vagerene mATe ema e baMnene mATe tema karavuM (akaya devuM ane levuM) geravyAjabI (ahitakara) che. kAraNa ke dAyakane aprasaMge akaya AhArAdi devAthI alpAyuSyane baMdha thavo vagere dekhItA aneka geralAbha heAya che; ane grAhakane niSkAraNa apavAda sevavAthI (sadeva gocarI levAthI) saMyama virAdhanA doSa lAge che. ane tethI itarakAlamAM eTale (duSkALa) vagere vikaTa prasaMge jyAre gocarI vagere maLavI muzkela hoya, tyAre ApavAdika (sadeva AhArAdi) padArthane lenAra ane denAra ema baMnene lAbha ja che. kAraNa ke tevA ApattinA prasaMge sadoSa dAnane denArA-samaju (vyAdinA jANakAra) zrAvako muninA cAritranI jarUra rakSA kare che. ane lenAra supAtra paNa gurUnI AjJA pramANe va che, athavA te sakAraNa apavAda seve che te kevala dharmAdhAra zarIra nabhAvI saMyama nivaha tarapha lakSya rAkhIne ane bhaviSyamAM ucita prasaMge AlecanAdi prAyazcitta laIne AtmazuddhinI bhAvanA rAkhIne tema kare che kahyuM che ke saMtharaNami asuddhaM, doNhavi gehaMtaditayANa'hiyaM / / AuradiTuMteNaM taM ceSa hiyaM asaMtharaNe // 1 // navAMgavRttikAra zrI abhayadevasUrIzvarajI mahArAje-zrI sthAnAMga sUtranA trIja adhyayananI ane zrI bhagavatI sUtranI AThamA zatakanA chaThThA udezAnI TIkAmAM A bAbata bIjA paNa aneka vicAre muvI vivecana karyuM che, temAMthI ja uparanI bInA ahIM v enetine. Jain E Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ eka saMzodhana lekhaka-zrIyuta agaradajI mAhaTA 'zrI jaina satya prakAza" ke "zrI paryuSaNa parva vizeSAMka' meM paMnyAsa zrI dharmavijayajI kA 'zrI yuktiprabodhanATakano upakrama' zIrSaka eka lekha chapA hai / usa meM kaIeka aitihAsika skhalanA dRSTigocara hone se unakA saMzodhana kiyA jAtA hai| panarasIdAsa 1. lekhameM banArasIdAsakA samaya 16 meM saike kA prAnta bhAga likhA hai, parantu yahA~ 17 vAM saikA cAhie, kyoMki unakA janma saM. 1643 meM aura svargavAsa 1700 ke AsapAsa huA hai| lekha meM anAmya sthAnoM para bhI saike kI gaDabaDI hai, use bhI isI prakAra sudhAra lenA caahie| (1643 ko sAla yaha 16 dhAM saikA mahIM, kintu 17 vAM saikA hotA hai yaha kyAlameM rahanA cAhie) 2. arvAcIna digaMbaroM kI utpatti bamArasa meM, AgarA nivAsI banArasIdAsa se hone kA likhA hai, para banArasa kI yAtrArtha jAne para unakA nAma banArasIdAsa par3A isake atirikta banArasase unakA koI saMbaMdha na thA, aura na ghe Agare ke mUla nivAsI hI the| Age banArasI vAsakA janma bhI AgaremeM hone kA likhA hai para yaha Thika nahIM hai| unakA janma jaunapura meM huA thA aura Agare meM to ghe prathama saM. 1667 meM vyApArArtha gaye the| Agare meM nivAsa to unhoMne saM. 1675 ke lagabhaga se zeSa jIvana meM hI kiyA thaa| saM. 1674 taka to unakI mAtA jaunapurameM hI rahatI thii| pesA banArasI 'arddhakathAnaka' se spaSTa hai| banArasI dAsajI pahile pravetAMbara laghu kharatara gaccha (jinaprabhasari zAkhA ke anu. thAyI bhImAla the, ityAdi vizeSa vRttAMta kaSi ke spayaracita Atmacaritra se jAnanA caahie| upAdhyAya meghavijayajI 1 vizeSAMka ke pR. 132 meM upAdhyAya maMghavijayajI ko banArasI dAsajI ke samakAlIna batalAkara unakA samaya bhI 16 vIM zatAbdI kA batalAyA gayA hai| para upara diye hue pATha se hI siddha hotA hai ki dhe banArasI dAsake samakAlIna ma hokara banArasIdAsajI ke matake anuyAyioM ke samakAlIna the| meghavijayajI kA samaya 18 vIM zatAbdI kA hai| 2. prazasti se, prastuta graMtha praNetA pUrvAvasthAmeM lupaka gacchake adhiH pati the aura unhoMne aneka sAdhuoMke sAtha zrIhIravijayasarijI se dIkSA prahaNa ko aisA likhA gayA hai| tathA Age calakara phira isI bAta ko Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI jaina satya prakAza [154 doharAte hue likhA gayA hai ki prazasti se eka bAta yaha bhI jJAta hotI hai ki una kI dIkSA denevAle zrIhIravijayasUrIzvarajI hI haiN| para yaha bAta binA vizeSa soce, prazasti ke nAmase likhI gaI haiN| prazasti meM na to unakA luMpakagaccha ke AcArya hone kA likhA hai aura na zrIhIravijayasUrijI se dIkSA lenekA bhii| aura na yaha saMbhAvya bhI hai| paMnyAsajI mahArAjane dI huI paraMparA se bhI spaSTa hai ki ve zrIhIravijayasarijI se 5-6 maMbara meM haiM ataH zrIhIravijayasUrijI unheM dIkSA kaise de sakate the ? zrIhIravijayasUrijI kA svargavAsa saM. 1652 meM huA hai aura meghavijayajI kA kRtikAla saM. 1725 se 1760 taka hai| prastuta 'yuktiprabodha' kI prazastise spaSTa hai kI yaha graMtha zrIvijayaratnamarijIke rAjya meM racA gayA thA, jina zrIvijayaratnasarijI kA samaya saM. 1732 se 1773 taka kA hai| ataH ve zrIhIravijayararijI ke dIkSita nahIM ho skte| unako TuMpaka gAcha ke adhipati likhanA-yaha zrIhIraSijayasarijI le saM. 1629 meM lukA meghaRSine dIkSA lI thI una meghavijayajI ko aura ina upAdhyAya meghavijayajI ko eka mAna lene kI bhUlakA pariNAma hai| vAstava meM ye donoM bhinna bhinna the| aura yuktiprabodha' graMtha ke kartA kA samaya 1760 takakA hai| sahadharmI [ sahadharmI premakI eka umpala kahAnI ] lekhana-zrIyuta nathamalajI banoriyA. bhagavAna mahAvIrasvAmI ke samaya meM zAntanu nAmaka eka prAvaka thaa| usakI strIkA nAma thA kuMjI devii| zAmtanu ke purakhe kulavAna aura dhanavAna the, kintu samaya ke cakrane zAntanu ko dIna hIna dazAmeM lA choddaa| jo apane pitA ke samaya meM sone ke kaTore meM dUdha pIyA karatA thA, cAMdI ke khilono se khelA karatA thA, muMhase nikalane ke pahale hI jisako samasta icchAoM kI pUrti ho jAyA karatI thI, SahI zAntanu Aja dAne dAne kA mohatAja thaa| aisI dazA meM usakA citta vyagra ho isameM koI Arya kI bAta nhiiN| isa vyagratA meM zAntanu kaI prakAra ke manasube bAMdhatA aura vikheratA thaa| Akhira eka hI nirNaya para AyA, ki corI kara dhana prApta karanA caahiye| apanA yaha vicAra apanI strI kuMjI devI se khe| kuMjI devI jAnatI thI ki zAntanu ko vyApAra ke atirikta aura kucha nahIM AtA 1 'paTTAyalI samucaya' pR. 109 meM inheM sa. 1659 meM vijayasenaJain Education Internationarrise dodhina liyA hai yaha ThIka nahIM hai| Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ *& <,] saharpI [ 47 ] hai | ataH vaha binA corI kIpa nahIM maanegaa| kuMjI devIne zAntanu se kahA yadi tumhArI icchA corI hI karane kI hai, to kisI sahadharmI ke yahAM karanA / zAntanu ne isa bAtako svIkAra kara lI / zAntanu saMdhyA samaya upAzraya meM gayA aura jinadAsa seTha ke nikaTa apanA Asana bichA pratikramaNa karane lagA / pratikramaNa saMpUrNa hone ke pUrva hI zAntanu jinadAsa seTha ke jebase sAta hajAra kA kImatI motiyoM kA hAra nikAla calatA banA / I jinadAsa seTha pratikramaNa karake uThe aura apanI jeba meM hAtha DAlA to mAlUma huA ki hAra gAyaba hai / seTha ciMtAgrasta hokara socane lage / antameM unhe mAlUma huA ki sabase prathama zAntanu hI gayA hai, vahI hAra le gayA hogA / zAntanu ke pUrvaja kulavAna, dhanavAna aura dAnI the, kintu isa samaya usakI Arthika sthiti atyanta zocanIya ho gaI hai| seThane dIrgha dRSTi se vicAra kiyA ki, eka sahadharmI ke nAte usakI sahAyatA karanA merA karttavya thA; kintu kheda hai ki maiM apane kartavya se cUkA isI lie use corI karane ko AvazyakatA huii| prakRtine merI bhUla sudhArane ke lie zAntanu ko aisA mArga sujhAyA, aisA vicAra karate hue seTha ghara para pahu~ce / dUsare dina prAtaHkAla zAntanu ne apanI khI kuMjI devI ko usa hAra kI kathA sunAI jo jinadAsa kI corI karake vaha lAyA thA / kuMjI devI ne kahA "bahuta acchA, aba yaha hAra jinadAsa seTha ke rai firat rakha rupaiyA le Ao" / zAntanu ne uttara diyA "kintu hAra to unhI kA hai, yadi pahicAna legA to giraphatAra karA degA" 16 pahacAna to avazya leMge, parantu giraphatAra nahIM kraaveNge|' kuMnI devI ne vilakSaNa bAta kahI / "" kAraNa ? " zAntanu kI jijJAsA jAgrata ho uThI / 68 vaha eka saccA bhAvaka hai / " kuMjI devI ne svasthapana se javAba diyaa| "" kyA bhAvaka apane aparAdhI ko kSamA kara detA hai ? zAntanu kI ulajhana sImAtIta hotI jAtI thI / zrAvaka apane aparAdhI ko avazya daMDa detA hai, kintu vaha tumheM daMDa nahIM degA / " kuMjI ne phira bhI usI svasthapanase kahA / 66 66 dd kAraNa 1 " aba bhI zAntanu kucha nahIM samaja sakA / usase sahadharmI bandhu kI sahAyatA na karane kI bhUla hone se kuMjI devI ne kahA / C 46 isa bhUla ko samajha gae hoMge ? " zAntanu- kyA ve kuMjIdevI - " niHsaMdeha sahAyatA na karane para unako kheda bhI huA Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ra satya Mara %3 hogaa| aba ve avazya sahAyatA kreNge|" zAntanu-"nirdhana dIna duHkhI sahadharmI bandhuo kI sahAyatA karanA dhani zrAvaka kA kartavya hai kyA?" kuMjI devo-"dhana parigraha hai, parigraha hI pAe hai, isakA tyAga karanA puNya yA nirjarA kA hetu hai, aura isa prakAra kI bhakti karanA hI saDacA tyAga hai| isake bAda zAntanu jinadAsa ke yahA~ calA gyaa| jinavAsa seTha ke ghara pahuMca kara zAmtanu ne vaha hAra girake rakhane kI apanI icchA pragaTa kI aura kahA- " seThajI, mujhe isa hAra ke evaja meM pAMca hajAra rupaiyA caahie|" jinadAsa ne apane putra ko Adeza diyA--kuMSara, isa hAra ko sambhAlakara rakha aura usake badale inako pA~ca hajAra rupaiyA gina de|" kuMvara ne hAra pahicAna liyaa| vaha bola uThA "pitAjI, yaha hAra to vahI hai jo kala kho gayA thaa| isake badale meM pAMca hajAra rupayA!" jinadAsa ne kahA--"beTA! aise to kaI hAra hote haiN| zAntanu bhAI to eka zrImaMta haiN| aise hAra inake yahA~ kaI hoNge| rupaiyA na hone se aisA karanA par3atA hai|" ___ aura zAntanu ko pAMca hajAra rupaiyA mila gye| ina rupaiyoM se zAntanu ne vyApAra kiyA aura dravya kmaayaa| dravya prApta hote hI usakI khI kuMjI devI ne vyAja sahita jinadAsa kA rupayA lauTAne ko khaa| zAntanu jinadAsaseTha ke pAsa Akara bolA " seTha sAhaba, yaha Apake rupaiyA le liijiye|" seThane rupaiyA le kara apane laDake ko hAra zAntanu ko vApasa de dene kI AjJA kii| isa samaya zAmtanu bolA--" seThajI hAra Apake pAsahI rahane dojiye, Apa aura maiM isa gupta bAta ko jAnate haiN|" jinadAsa seTha zoka pradarzita karate hue bole--"bhAI, merI bhayaMkara bhUla huI, tuma isa bhUla ko kSamA kro|" zAntanu, corI karane kI bAta yAda Ate hI azrupAta karane lgaa| jinadAsa seThane use zAMtvanA dete hue, " yadi paise kI AvazyakatA par3e to phira AnA aura le jAnA' aisA kaha vidA kiyaa| kucha dinoM ke pazcAd bhagavAna mahAvIra svAmI kA usa aura zubhAgamana huaa| prabhu bhavya AtmAoM ko tArane lie dharmadezanA pharamAne lge| yahA~ do gRhastha prAyazcitta lene utthe| eka kahatA hai maiMne sahadharmI bhAI kI corI kii| dUsare ne kahA dravya hote hue bhI maiMne sahadharmI bhAI kI sahAyatA na kii| dhanya kuMjI devI, dhanya jinadAsa seTha, dhanya zAntanu aura dhanya jainadharma ! Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ phalavardhi tIrthano ItihAsa lekhaka-munirAja zrI nyAyavijayajI phodhI tIrtha mAravADa (rAjaputAnA )nuM eka prAcIna tIrtha che. A tIrthanI sthApanA kayAre ane kayA mahAkAbhAvika AcArya mahArAjanA hAthathI thaI te mATe zadha beja karatAM nIcenAM pramANe maLI AvyAM che. ja itIrtha kavara (P=B R ) (17) athavA kavArtAH zAma prati kilat | sattA meDatakapurapATyAM phalavarddhikAgrAme mAsakalpaM sthitaaH| tatra pArasanAmA zrAddha stena jAlivanamadhye zrIpArzvatIrtha prAduHkRtam / tenaikadA vanaM nirIkSyamANena jAlivanamadhye lessttraashidRssttH| amlAnazitapatrikApuSpaiH pUjitaH / leSTavo viralikRtAH / madhye bimbaM dRSTam / tena zrIdevasUribhaktena gurako vijJApitAH / taiH sUribhirdhAmadevaMsumatiprabhagaNI vAsAn datvA prhitau| dhAmadevagaNinA vAsakSepaH kRtaH / pazcAddevagRhe niSpanne zrIjinacaMdrasUrayaH svaziSyAH vAsAnapayitvA prhitaaH| taizca dhvajAropaH kRtH| pazcAttatra prAsAdejamerIyazreSThiyA~ nAgapurIyajAmbaDavargaH samAyAtaH / te goSTikA jAtAH / saMvat 1199 varSe [P pratau 1188 phAlguNa sudi 10 gurau bimbasthApanam / saMvat 1204 varSe mahAsudi 13 zukre kalazadhvajAropaH // iti phalavarddhikA tIrtha prabandhaH / siMthI jaina graMthamAlA taraphathI prakAzita purAtana prabaMdha saMgraha pR. 31 racavitA nAgaeNdragathvIya zrI udayaprabhasUri ziSya jinabhadra. vi. saM. 1290mAM racanA thaI.) bhAvArthaekavAra A. zrI zrIvAdidevasUrijI zAkaMbharI tarapha padhAryA tyAre vacamAM meDatA pAse kalodhI gAmamAM mAsakalpa rahyA. tyAM pArasa nAmanA zrAvake jALIvananA madhyamAM zrI pArzvanAthanuM tIrtha prakaTAvyuM. teNe eka divasa je jotAM jALInanA madhyamAM DhephAMne TIMbo dekhe je akaramAela phulothI pUjita hatuM. teNe DhephAM dUra karyA te vacamAM jinabiMbanAM darzana thayAM. te zIvAdidevasUrine upAsaka hato. teNe AvI gurUmahArAjane vijJapti karI eTale pU. AcArya mahArAje zrI. dhAmadeva gaNI ane sumatiprabhAgaNIne vAsakSepa ApIne mokalyA. ane tyAM jaIne zrI dhAmadeva gaNae te jinabiMbapara vAsakSepa karyo. bAdamAM madira banyuM tyAre pitAnA ziSya zrI. jinacaMdrasUrijIne vAsakSepa ApIne tyAM mokalyA hatA. zrI jinacasUrijIe tyAM jaI dhvajAra paNa karyuM (IDa-laza caDhAvyAM tene vAsakSepa karyo che. pachI te jinAlayamAM ajameravAlA zeThe ane nAgaravALA jAmbaDa AvIne vasyA, ane tenA vyavasthApaka banyA. saMvata 1199 (P pratanA pATha pramANe saM. 1188) nA phAgaNa zudi 10 ne gurUvAre zrI pArzvaprabhunA biMbanI pratiSThA thaI, ane saM. 1204 nA mahA zudi 13 ne zukravAre kalazAre paNa tathA dhvajAropaNa karavAmAM AvyAM. Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [70] zrI jana satya prakAza [varSa 4 zro phalapaddhitIrtha-pArasazreSThedRSTAnta : devasUrayo meDatAgrAme caturmAsakaM kRtvA phalavaddhiMgrAme mAsakalpaM sthitAH / tatraikadA zre0 pArasena tatratyajAlimadhye smitAmlAnapuSpAciMto laSTurAzidRSTaH / gurvAdezena sa viralIkRtaH pArzvavimbaM dRSTaM, svapne zrIpArzva. noktam mama prAsAdaM kAraya mAmarcaya, pAvana svadravyAbhAve ucyamAne madapradaukitAkSatasvarNIbhavanena dravyaM bahvapi bhAvIti pratyayo drshitH| tataH kaaritH| ekapA maNDapAdi sarva niSpanna, tAvatA tatputreNA''gRhya grAmamahane pRe vina yathAvatyiftha tALafma dizAmAM kathAbhaavaat prAsAdastAvAneva tsthau| saM. 1199 varSe phAlaguna zu0 10 dine bimbasthApana, saM. 1204 mAghasudi 13 dhvajAropaH phalavardhipArzvasthApanA, ajamerunAgapurAdizrAddhAH sarve cintAkarAH saMjAtAH // iti saptamopadezaH // upadezataraGgINi, pR0 220 (rayatA zrI. ranamaMdira gaNI paMdaramI sadInA aMta ane salamAne prAraMbha ) bhAvArthaA0 zrI. vAdIdevasUri meDatAmAM comAsuM karI phalodhI gAmamAM padhAryA ane tyAM mAsaka95 rahyA. tyAM eka divase pArasa zeDe nI jALImAM vikasita ane nahIM karamAela evA kulethI pUjAela TekAna agale de. zeThe gurUnI AjJAthI tene ukheLe eTale tyAM zrI pArzvanAtha bhagavAnanuM biMba dekhyuM. bhagavAna zrI pArzvanAthe svapnamAM jaNAvyuM ke-mAruM maMdira karAva. mArI pUjA kara. zeThe kahyuM ke mArI pAse teTaluM dravya nathI. bhagavAne jaNAvyuM ke-mArI sanmukha caDhAvela cokhA sanAnA banI jaze ane e rIte ghaNuM dhana maLaze. te pramANe ja thayuM, zeThe mandira zarU karAvyuM. eka taraphanA maMDapa vagere taiyAra thaI gayAM eTalAmAM tenA putra A dhana kyAMthI maLe che? e pramANe pUchayuM ane pArasa zeThe yathArtha vAta kahI saMbhaLAvI. AthI senAnAM cokhA thavAnuM daivI kArya baMdha thaI gayuM ane dravya na hovAnA kAraNe te jinaprAsAda paNa jeTale taiyAra thayo hato teTale ja rahyo che pUro banI zakayo nahI ) saM. 1199nA phA. su. 10 nA divase zrI pArzvanAtha prabhunI pratiSThA thaI, ane saM. 1204nA mahA sudI 13 nA divase devAropaNa karavAmAM AvyuM, zrI phalodhIpArzvanAthanuM tIrtha sthapAyuM. ajamera ane nAgaranA zrAvako vyavasthApaka banyA. phodhI-pArvanAtha kalpa zrI phadhIne cityamAM birAjamAna pArzvanAtha bhagavAnane namaskAra karIne; kaliyuganA dapane haNanAra; meM je sAMbhaLe che te temane kalpa kahuM chuM. savAlakSa dezamAM meDatA nagaranI samIpamAM vIramaMdira vagere aneka nAnAM moTAM devAlayothI zobhatuM phaladhI-phalavaddhi nAmanuM nagara che. tyAM phalavadhi nAmanI devInuM uMcA zikharavALuM maMdira che. addhithI samRddha te nagara kALakrame ujajaDa jevuM thayuM. te paNa tyAM keTalAka vANIyA AvIne vasyA. temAM zrI zrImAlavaMzamAM uttama ane dhama mAM agAmI dhaMdhala nAmano parama uttama zrAvakA vase che. vaLI e ja guNavALarary.org Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aDa 8] phalAvadhi tIthane itihAsa [ 71] bIjo savAla kularUpI AkAzamAM caMdra sarIkho sivaMkara nAmano zrAvaka hato. te baMnene tyAM ghaNI gAya hatI. temAM dhaMdhalanI eka gAya reja dAvA chatAM dUdha nahotI detI, tyAre dhaMdhale govAlane pUchyuM ke A gAyane bahAra tame de che ke bIje kaI daI le che ke jethI te dUdha nathI ApatI. tyAre govA segana khAIne pitAne nirdoSa jAhera karyo. (arthAt A saMbaMdhI pite kazuM nathI jANate ema kahyuM. ) tyArapachI barAbara cokasAIthI jotAM eka vAra teNe jaNAvyuM ke TIMbA upara beraDInA jhADa nIce gAyanuM cAre stanamAMthI dudha jhare che. Ama rAja jatAM teNe dhaMdhalane paNa A dazya batAvyuM. teNe (dhaMdhale) manamAM citavyuM ke nakakI A bhUmImAM koI jakSa yA te kaI devatA vizeSa haze-hevo joIe. - tyArapachI ghera AvIne nirAMte sute tyAM tene svapna AvyuM temAM eka puruSa A pramANe kahyuM ke "A sthAnamAM bhUgarbhagharamAM derImAM zrI pArzvanAtha bhagavAna birAjamAna che tene bahAra kADhIne pUjA kare." tyArabAda savAramAM dhaMdhale jAgIne sivaMkarane pitAnA papnanuM vRttAMta-samAcAra kahyA. tArapachI kutuhala manavALA te banne jaNAe balipUjA pUrvaka TekarAnI bhUmI khodAvI ane garbhagRhanI devalikA-derI sahita sAta phaNathI zobhatA zrI pArzvanAtha bhagavAnanI pratimAne bahAra kADhI. pachI banne jaNa roja utsava pUrvaka prabhu pUjA kare che. AvI rIte trilokanAthanI pUjA karatAM eka vAra punaH adhaSThAyaka deve svapnamAM AvIne kahyuM ke te sthAne ja maMdira banAvo (arthAta je sthAne pratimAjI che tyAM ja maMdira banAvaze.) A sAMbhaLI khuzI thaelA banne jaNAe pitAnI zakti anusAra caitya karAvavuM zarU karyuM. kuzala sUtradhAra-kArIgare te kArya mATe niyukta karyo. jyAre agnamaMDapa taiyAra che tyArapachI alpa dhananA kAraNe temane (kArIgarano) pagAra ApavAnI zakita na rahevAthI kArIgare cAlyA gayA. AthI banne bAvake kheda pAmyA-adhIra thayA, tyArapachI eka vAra rAtrimAM punaH svapnamAM adhiSThAyaka deve kahyuM, "AjathI tame savAramAM kAgaDA bole te pahelAM prabhujInI AgaLa reja karmo (senA mahere che ne sAthIo joze. tenuM dravya maMdiranA kAryamAM vAparajo." evuM kahyuM. temaNe te dravyathI maMdiranuM kAma AgaLa zarU karAvyuM. vAvatuM pAMca maMDapa pUrA thayA. ane nAnA maMDapa paNa traNa bhuvananA manuSyone camatkAra pamADe tevA taiyAra thayA. maMdira ghaNuM taiyAra thai gayuM tyAre temanA putroe vicAryuM ke ATaluM dravya kyAMthI Ave che, jethI akhaMDapaNe kAma cAlyA ja kare che. eka vAra khUba vahelI savAramAM maMdiranA khaMbhAnI pAchaLa chupAine jovA lAgyA. te divase devoe kammone sAthIo na pUryo. thoDA samayamAM mithyAtvIonuM rAjya thaze ema jANIne prayatnathI ArAdhelA devo paNa dravyane na pUre eTale te avasthAmAM ja maMdira rahyuM. anukrame vikramanAM varSa 1181 jatAM rAja gacchanA maMDanarUpa zrI zIla (sIla) bhadrasUrijInA pATa upara AvelA, mahAvAdi digaMbara guNacaMdranA vijetA zrI dharmaSa surijIe caturvidha saMgha samakSa maMdiramAM zrI pArzvanAtha bhagavAnanA catyanA Jain EduzikharanI pratiSThA karI. Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ { 42 ] zro jaina satya prakAza 1 varSa 4 kAlAMtare kalikAlanA mAhAtmyathI vyatI kelapriya, ane asthira cittavALA hoya che tethI adhiSThAyaka deva pramAdI banyA hatA tyAre sUratrANu sAhAvadIne ( zAhabu dIna gherI sabhave ) mUla biMba bhAMgyuM. punaH adhiSThAyakadeva sAvadhAna thaye te ArAjanuM mithyA kAya tene tene AMdhaLA karyAM, yahI vasana vagere camatkAra dekhADayA. jethI suratrANe pharamAna kADhyuM ke A devamaMdirane kAie bhaMga na karavA. ( arthAt maMdira aDita ja rAkhavu. ) adhiSThAyakadeva maMdirachamAM mUla nAyaka tarIke anya makhanI sthApanAne sahuna nathI karatA mATe zrI saMdhe bIjuM biMba na sthApyuM,| khaMDita aMgavALA prabhujInA mahAprabhAvA pratyakSa dekhAya che. dareka varSe poSa vadI dazame-zrI pArzvanAtha prabhujInA janmakalyANaka divase-cAre dizAmAMthI zrAvaka saMdha Ave che, ane havaSNu, gIta, nATaka, vAjiMtra, puSpAbhara, Indradhvaja vagerethI manehara yAtrAtsava karatAM, zrI saMdhanI pUjA vaDe zAsana prabhAvanA karatAM dUSamakAlanAM duHkhA ( vilAsA) dura kare che ane dhaNuM sukRta sabhAra ekaThI kare che-puNya saMcaya kare che. A caityamAM dharaNe, padmAvatI, kSetra adhiSThAyaka deva vidyo dura kare che ane namaskAra karatAM bhaktonA manoratha pUre che. huM je bhavikajano samAdhi pUrvaka rAtre rahe che te ahIM caityamAM hAthamAM sthira dIpakane dharanAra ane hAlatA cAlatA mANasA-AkRtine jUe che. jemaNe A tIrthanI yAtrA karI che. temaNe zrI pArzvanAtha bhagavAnanAM mahA tIrthaM bhUta kalikuMDa, kukakuDesara, siripata, saptezvara, serIsA, mathurA, aNuArasI banArasa, ahicchatrA, rathabhaGga ( khaMbhAta ), ajAhara, ( ajArA pArzvanAtha ), varanayara, devapaTTa, kareDA, nAgahada, sirIpura aMtarIkSa pArzvanAtha ), samirmANa ( samI pArzvanAtha ), cArUpa, dripurI, ujeNI, suhRdatI, harIka khI, liDIyA vagere tItha sthAnonI yAtrA karI che ena saMpradAyanA purUSa! mAne che. arthAt je mahAnubhAve kSeAdhI pArzvanAthanI yAtrA karI te mahAnubhAva uparanAM badhAM tIrthonI yAtrA karI ema vRddha purUSo mAne che. A pramANe kalAdhIpuramAM rahelA zrI pArzvanAyacchanA kalpa sAMbhaLanAra bhavikonuM kalyANu cA. 1 ityAptajanasya mukhAt kimapyupAdAya saMpradAyalavam / vyadhita jinaprabhasUriH kalpaM phalavaddhi pArzvavibhoH ik A pramANe AptajananA mukhathI sAMbhaLIne, sapradAyAnusAra zrI jinaprabhusUrijIe A kalpa banAvyuM| zrI jinaprabhasUrijIe sa. 1389 pachI A graMtha samApta karyo che.] [ cAlu ] 1 musalamAna bAdazAhe mUlanAyakajInI mUrti khaMDita karI krantu maMdira tAyu na hatuM. devanA camatkrAthI teNe maMdira na tADayuM. ane adhiSThA devanA AgrahathI khaMDita mUrti ja mUlanAyakajI tarIke birAjamAna karI arthAt jinaprabhasUrijInA samaya sudhI zrI ama dhASasUrijI sthApita ane pAchaLathI musalamAnee khaMDita relI mUrti ja mULanAyaka tarIke Jain EcrvardhamAna jutA,jenA camakArA graMthAre najare te ema zakhe che. Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kavi zrI lAvaNyasamaryAvaracita zrI aMtarIkSa pArzvanAthanI utpattinu prAcIna stavana saMgrAhaka:-zrIyuta maNilAla kesarIcaMda sarasa vacana gho sarasatI mAta, khelIsu Adi thakI jasa vikhyAta; aMtarika tribhAvanane dhaNI, pratimA pragaDha pAneisara bhaNI // 1 // la'kAdhaNI je rAvaNurAya, bhatipati tehanA kahevAya; kharadUSaNu nAmi bhupAla, anisa dhamataNA ghaNA DhAla rA sadgurU sadA mana ri, triNa kAla pUjA karI; manamAM AMkhaDI dharI che ema, jina pUjyA viNu jamavA tema 5gA eka divasa mani ulaTadharI, gajaratha pAya kapeDhA turI; caDhI sahu saMcaryo sAthe, deharAsara vIsa 545 derAsara ecite isu, viSNuderAsara kiji kahyuM; rAyataNe mana e AkhaDI, jinapUjyA viNu nahiM jammu sukhaDI !pA pratimA viSNu lAgyA caTapaTI, divasa thayeA dasa mAri ghaDI; karI ekaThA velu chANu, bhAve sAkhI kIdheA bhANa rA eka nahi bIjI AsanI, pratimA niSAI pAsanI; te karatAM navi lAgI vAra, thApyA mahAmatra navakAra ghaNA AvyA rAjA karI adheAla, mAvanA ca'dana kesara gheAla; pUcha pratimA lAgyA pAya, mana harakhyuM. kharadkhaNu rAya ghA paMcaparameSTi kIdhuM dhyAna, karI pratiSThA seAya pradhAna; deharAsarIe dekhI hasyuM, pratimA dIThe mana ullasye prA eka vela ne bIjuM chANa, pratimAnA AkAra pramANa; pratimA dekhI haiMDu hatu, sAtha sahu tIhAM bhAjana karyuM. 510nA tehu ja velA teha ja ghaDI, pratimA vAtaNI pere thai; dharamI rAjA ciMtA kare, AsAtanA rakhe kAi kare // 11 // khadhI dharI kharatlRkhaNa bhUpa, laI pratimA mUkI jala kUpa; gaye kAla jalamAMhi ghaNA, pratimA pragaTI te vAta sUNA !12 elagapura rAlagaDhe rAya, kuSTI thI bhUpatInI kAya; Jain Education innyAyavaMta navI cheDe leka, pRthvI vatI punyasaleka // 13 // Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 74] zrI jaina satya prakAza [varSa 4 rAyataNe sira moTo roga, raheNuM bhari nidrAne joDa; roma roma kIDA nisare, nIdrA savi rANI parahare 14 jeha kIDAnA jehavA ThAma, te tIhAM mAlA ghAli jAma; te navi Avi tehane ThAya, tatakhINa rAya acetana ThAya pA rAyarANI saMkaTa bhagave, karame dina dehilA nigame; rayaNa bhari navi cAli raMga, dIye kAyA dIse caMga 1dA eka vAra haya gaya parIvaryA, ramavA rAya ravADI caDyA; sAthe samaratha che parIvAra, pAlA pAyaka na lAbhe pAra 1 jAtA bhANa mathAle thaye, mATI aTavI mAMhI gaye; thAko rAjA vaDI vizrAma, dIThI chAyA ati abhirAma 18 lAgI tRSA nIra mana ghaTyuM, pANI dIThuM jhAbala bharyuM, pANI pIdhuM galaNe galI, hAtha pAya mukha dhoyA valI 1lA karI racavADI pAche valya, pahilI jaI paTarANIne ma; paTarANI ralIyAta thaI, thAka rAjA piDhayo jaI gharamAM AvI nidrA spaNa paDI, pAse rahI paTarANI vaDI, hAtha pAya mukha nirakhe jAma, tahAM kIDA navi dIse ThAma ra1 rANIne mani kautaka vasya, haiDe harakha kAraNa kiye; jagyA rAjA Alasa moDI, pUchI rANI be kara joDI rirA svAmI kAlI vADI kIhAM, hAtha pAya mukha joyA jihAM; te jalanuM che kAraNa ghaNuM, svAmI kAja sarI ApaNuM pArakA sajA jaMpe rANI sUNe, aTavI paMtha che ati ghaNo; mi picho prabhu tehane bheda, ApaNe jANyuM vaDe vicheda 24 ratha jotarIyA taraMgama bela, rAyANI tIhAM AvyA gela; dIThuM jhAbala vaDane tIra, jANa mAnasa bharIe nIra mArapALa harakhI rANI haiDe raMga, rAjA aMga pakhAlI caMga; TavI kuSTa ne vALe vAna, dehI thaI sovana samAna para Avyo rAjA etale purI, ghari ghari AnaMda chava bhUrI; ghari gharinAM Ave bheMTaNAM, dAna amUlaka Ape ghaNAM mArA paTaha amArI taNI nirdoSa, rAyapANI thaye mani saMtoSa ghara ghari taliyAM toraNa trATa, kari kari vadhAmaNAM mANaka bhA. 28 sasa bhUmi DhAle patyaMka, tihAM rAjA piDhe niHzaMka; zaA caMdana kusuma kapura, vAyAM agara mahIka bharapura dhArA Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aMka 8] aMtarIkSachanI utpattinuM stavana [ kahA rayaNa bhari supanAMtara lahi, jANe nara keI AvI kahe; aMkhI uMcI karI aMba palANa, nIle ghaDe ne nIla palANa 30 nIle Tepa nIle hathIAra, nIla varaNa A asavAra; sAMbhalI elakapuranA bhUpa, jIhAM jala pIdhuM tIhAM che phUpa 53 pragaTa karAve vehila thaI, tahAM mAharI pratimA sahI; kare malukhAnI pAlakhI, kRpamAMDi mele navalakhI 3rA kAce tAtaNe hAthe dharI, tiNe Ave sahu karI; te dihADAnA jayA jeha, rathe vAchaDA jotara jevuM 33 pUTha ma joIsa tuM mujhabhaNI, zIkhAmaNa dIo che ghaNa; IyuM supana lahI jAge rAya, praDa sameM harakhe manamAMhi 34 karIsa jaI je je mA kahI, tava A vaTa pAse sahI; te jala madhya khuNA jAma, pragaTayo kUpa acala abhirAma ghaupAya bha nIra gagA jala jasya, rAjA haiDuM harakhuM hasyuM; karI malokhAnI pAlakhI, mANeka motI jaDI te navalakhI 3aaaa tAMtaNe bAMdhI mehalI jAma, AvI beThA tribhuvana svAma; pAsa padhAryA kaThe kuA, echava meMha samANu huA 3chA jetarIyA joDI vAchaDI, kheDyA viNa te cAlI khaDI; gAI kAmanI kare keTala, vAje bhUgala bherI hela 38 pAlakhI pahela jaI AkAra, navi bhAjI paramesara bhAra; rAjA mani AvyA saMdeha, kima pratimAM AvI che eha 3 vAMkI dRSTI karI AraMbha, rahi pratimA thIra thAnaka thaMbha; rAjA loka ciMtAtura thaye, e pratimA thira thAnaka thayo sUtradhAra silAvaTa sAra, teDI AvyA garatha bhaMDAra Alasa aMgata parihare, vege thaI jinamaMdira karo ApA taba silAvaTa raMgarasAla, kIdho jinaprAsAda visAla; dhvajAdaMDa toraNa thira thaMbha, maMDapa meTA nATAraMbha karA pabAsaNa kIdhuM che jeha, tIhAM pratimA navi bese teva; aMtarika uMcA etale, tali asavAra jAe teTale pAkavA rAjA rANI manane koDi, bace dravyataNa bahu koDi; saphaNI maNI beThA pAsa, elagarAya mana pugI Asa 44 Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [71] zrI jene satya prakAza [varSa : pUjI prabhune ukheve agara, sIrapura nAme vAsya nagara; rAjA rAjya kare kAminI, elaga kare sadA svAminI kakSA sevA kare sadA dharaNe, padmAvatI Ape ANaMda, A saMgha sahu desadesataNA, maMDapa occhava thAI ghaNA 46 lAkhaNI prabhunI pUjA kare, meTA mugaTa manahara dhare; AratI dIpaka maMgala mAla, bhUgala bherI jhAkajhamAla kaLA Aja lage sahu Ima kahe. eka doro uMcI rahe; Age te jAte asavAri, jihAM elagarAya avatAri I48 jiNe jema jANyuM teNe sahI, vAta paraMpara gurU kahI; mana ANi de be mana, ralI nIra tuM jANe kevalI kalA azvasena rAya kula avataMsa, vAmA rANI kuMvarI haMsa; vANArasI nayaro avatArI, kara svAmI sevaka sAra paNa panarapacavIsa varasa (155), pramANa sudi zAkha; ulaTa AkhAtrIje bhave, gAyo pAsa jiNesara ja pa1 belI kavitA joDI hAtha, aMtarika prabhu pArasanAtha; huM sevaka chuM tAhara svAmI, huM lIne jima terI nAmI para tu svAmI mahimA bhaMDAra, tu bhaya bAdhabIja dAtAra; suni lAvaNyasamaya kahe IsyuM, dhana dhana mana jinavacane vasyuM samAsa mAMsAhAra saMbaMdhI lekhovALA sAtamA aMka saMbaMdhI abhiprAya jana satya prakAza" maLyuM. tamAro prayAsa sAre phaLIbhUta tho che. bahu sArA AvyA che." bhAvanagara zeTha kuMvarajI ANaMdajI 24-2-39 Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sa mA cA ra pratiSThA (1) muMDArA (mAravADa)mAM mAha suda 13 pratiSThA thaI. (2) nAnA bhADiyA (kaccha)mAM mAha sudI 13 pratiSThA thaI dIkSA (1) amadAvAdamAM, zAmaLAnI piALamAM rahetA za. trikamalAla cunIlAle mAha suda 13nA divase pU. u. thI maMgaLavijayajI pAse dIkSA lIdhI. dIkSitanuM nAma tribhuvanavijayajI rAkhavAmAM AvyuM. (2) amadAvAdamAM, jhaverIvADamAM rahetA bhAI sArAbhAI maganalAle mAhasudI 17nA divase pU. paM. zrI mahendravijayajI pAse. pU. mu. zrI puNyavijayajInA ziSya tarIke dIkSA lIdhI. dIkSitanuM nAma satyavijayaja rAkhavAmAM AvyuM. AcArya-kANAmAM phAgaNa suda 13nA divase pU. paM, Rddhimunine AcArya pada ApavAmAM AvyuM. kALadharma---(1) amadAvAdamAM vIranA upAzramamAM pU. A. kSAMtisUrijI phAgaNa suda 1nA kALadharma pAmyA. (2) amadAvAdamAM lavAranI paLanA upAzrayamAM paM motivi jayajI mahArAja phAgaNa vada 3 kALadharma pAmyA. (3) jAmanagaramAM pU. mu. zrI vRddhicaMdrajI mahArAjanA vayovRddha ziSya pU. mu. zrI vinodavijayajI phAgaNa suda 13 kALadharma pAmyA. himasArasvatasava-A satra AvatA eprIla mAsanI - 8mI tArIkhoe pATaNamAM bharavAmAM Avaze. svI kAra 1. mahendra jana paMcAMga (cAthuM) kartA munirAja zrI vikAsa vijayaja; prakAzaka amRtalAla kevaLadAsa mahetA. mUlya be AnA. 2. kAyamIpaccakakhANane keDe kartA upara mujaba, prakAzaka zA. kezavalAla dalasukhabhAI 26 78 jhaverIvADa, amadAvAda. mUlya 1-0-9 3 zrAvakadharma jAgarikA (sArtha) tathA dezavirati jIvana kartA AcArya bha. zrI vijayapadrasUrijI. prakAzaka-zA. IzvaralAla mULacaMda (jana graMtha prakAzaka sabhAnA kAryavAhaka) pAMjarApoLa amadAvAda. mUlya doDha rUpiyo. 4. kalyANa paccIsI kartA munirAja zrI dakSavijayajI, prakAzaka zA. phakIracaMda maganalAla badAmI, kaNapITha bajAra, surata. pa, subhASita-padya-ratnAkAra bhaga pAMcamo saM. munirAja zrI vizAlavijayajI, prakAzaka zrI vijayadharmasuri jaina graMthamALA. chaTAsarAphA ujjaina. mUlya dasa AnA. Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Regd. No. B. 3801 '... ' + + + na = 4 ..* * F = ::: - - - - - - - - - jaina sAhityanI AlamamAM bhAta pADatuM e uttama prakAzana meLavavA Aje ja grAhaka bane - zrI jaina satya prakAzana zrI paryuSaNa parva vizeSAMka 216 pAnAnA A daLadAra vizeSAMkamAM bhagavAna mahAvIra svAmI pachInA eka hajAra nA tihAsa upara prakAza pAtA vijJAna aneka lekho, bhagavAna mahAvIrasvAmInuM ko ane kAstrIya daSTie savAM gadara triraMgI citra, etihAsika vArtAo ane zilpa sthApanyanA lekho tathA citra ApavAmAM AvyA che. A vizeSAMka - kAI mukta uMcA kAgaLo, suMdara chapAI, chatAM chuTaka mUlya (TA kharca sAthe eka rUpio . be rUpiA bharIne zrI jana satya prakAzanA grAhaka thanArane A vizeSAMka cAla aMka tarIke tathA e uparAMta bIja cAlu aMka apAya che, amUlya taka :] [ Aje ja maMgAvo ! | atyAra sudhImAM bahAra paDelAM badhAMya citromAM sauthI caDhiyAtuM kaLA ane zAstrIya daSTie sarva gaguMdara bha. mahAvIrasvAmInuM triraMgI citra gujarAtane prasiddha citrakAra zrI kanu desAI pAsa taiyAra karAveluM A citra prabhunI parama zAMta-dhyAnastha mudrA ane parama vItarAga bhAvane sAkSAtkAra karAve che, A citra joyA pachI enI aparvata samajAyA vagara nahIM rahe. dareka jenA gharamAM A citra avazya joIe. 18"x10nI sAIjha, jADA ATa kArDa upara suMdara chapAI ane sonerI beIra sAthe -ATha AnA. - pAla nA pekIMga kharca be AnA vadhu. la-zrI jainadharma satyaprakAzaka samiti jezinabhAinI vADI, ghIkAMTA, amadAvAda, gujarAta ) www.jainerary.org