Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org varSa 2 mArjina satya prakAza jaina tattvajJAna, sAhitya, kaLA ane itihAsanA viSayeA carcAtu zrI jainadharma satyaprakAzaka samitinu mAsika mukhapatra. 25 taMtrI, zAha cImanalAla gAkaLadAsa kramAMka 18 SHREE MAHAVIR JAIN ARAL Kona, Gandhinagar 382 007 Ph. (079) 23276252, 23276204-05 Fax : (079) 23276249 Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir For Private And Personal Use Only [ aMka
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir zrI jaina satya prakAza (mAsiva patra ) vi Sa ya-da za na 354 1 zrI tAladhva jagirimaMDana-satyadeva-stotram / AcArya mahArAja zrImad vijayapanasarijI 351 digambAnI utpatti : AcArya mahArAja zrImat sAgarAnaMdasUrije ! 9 prabhu zrI mahAvI nuM tattvajJAna : AcArya mahArAja zrImada vijaladhiri14 359je meM khaliputra gozAla : munirAja zrI vidyAvijyajI . 'dha pallIvAla temaDa ane tenA kuTumbanAM dharma kAryo : munirAja zrI jayaM tava jayajI - 3 6 8. - jainapurInAM jinamadirAnI apUrva keLA : zrIyuta sArAbhAI maNilAla navAbu 373 7 yatimaryAdA-paTTakaH upAdhyAya mahArAja zrI yatIndravijayajI 3 76 8 digambara zAstra kaise baneM : munirAja zrI darzanavijayajI 27ra, mahAprAcIna zrI kauzAMbInagarI : AcArya mahArAja zrImad vijApavAsurijI 3 83 10 purAtana itihAsa ane sthApatya (1) prAcIna lekha saMgraha ( 18 lekhA) : munirAja zrI jayaMtavijayajI 3 85 11 zrI mahAvIra jinazrAddhakulakam : upAdhyAya mahArAjazrI yatIndravijayajI 388 samAcAra , : pR. 390 nI sAme : pUjya munirAjone vijJasi H je pUjya munirAjete " zrI jaina satya prakAza " mokalavAmAM Ave che, teoe potAnA vihArAdikanA kAraNe badalAtuM saranAmuM, dareka mahinAnI zuklA trIja palAM apati lakhI jagAvavA kRpA karavI; jethI mAsika geravalle na jatAM vakhatasara maLI zake, : sUcanA paramapUjya AcArya mahArAja zrImada vijayalAvaNyasurijIne "samIkA ramavirA '' zISa ke cAlu lekha A aMkamAM ApI zakAyA nathI. For Private And Personal Use Only
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org motthu NaM bhagavao mahAvIrassa siri rAyanayasmajjhe saMmIliya savvasAhasaMmaiyaM / pattaM mAsiyameyaM bhavvANaM maggayaM viSayaM // 1 // Wan zrI jaina satya prakAza aNNAgdo satthamaNA kutrvaMti je dhammie, akkheve khalu tesimAgamagayaM dAuM visidruttara || souM tiyarAgamatthavisae ce bheshilAsA tayA, bAijjA pavaraM pasijaiNaM saccappayAsaM muyA // 2 // pustaka 2 vikrama saMvat 1993 : poSa zukalA pacamI vIra savata 2463 ravivAra Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir For Private And Personal Use Only zrItAladhvajatIrthamaMDanasatyadeva-stotram karttA -- AcArya mahArAja zrImad vijayapadmasUrijI // AryAvRttam // sirisiddhacakajaMtaM - vaMdiya guruNe misa riguNapayaraM || tAlajjhaya sumaipahuM- karemi thuigoyaraM bhAvA // 1 // paMcasajIvaNakaDe - jAsa hihANaM pasiddha mAvaNNaM || appajjhANaNiyANA - vijalaguhA jattha dIsaMti // 2 // tAlajjhayaNAmasuro - imaM mahidvAyago sumaibhatto // tA tAlajjhayaNAmaM eyassa Nagassa saMjAyaM // 3 // tAlajjhayaNAmeNaM - taDiNI setuMjayAisaMbaddhA || purao jalahipasaMgA - sohai etthAhabhUmI // 4 // NiogidAyagatityaM - saccacamukArasaccadevamahaM || siripaMcama titthayaraM - NiccaM jhAmi cittaMmi // 5 // a :sana 1930 jAnyuArI 17
Page #4
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir - 52 ga zrI jaina satya prakAza vajjajayaMtavimANe-bhoccA surasamma mahiyapuNNaphalaM // sAkeyapurIe jo-sAvaNasiyaviiyadiyahami // 6 // NivamehamaMgalAe-kucchiMsi samAgao cavaNakAle // mAhavasiyaTTamIe-jAyaM vadAmi taM sumaI // 7 // tisayadhaNuppamiyaMga-suvaNNavaNNaM pabhuttabhUvattaM // mAhavasiyaNavamIe-sahasagaNaM NiccabhatteNaM // 8 // NiyaNayarIe heTA-sAlatarussa ppavaNNapavvajaM // caunANipahuM taiyA-vaMde tAlajjhae sumaiM // 9 // vIsaivarisAiM jA-jo chaumattho sajammaNayarIe // cha?taveNaM citte-sukke ikkArasIdiyahe // 10 // kevalaNANI jAo-gaNaharasayamaMDiyaM maNuNNamayaM / / paDhamacaramagaNipujja-taM vaMde sumaititthesaM // 11 // // zArdUlavikrIDitavRttam / / je saMtAjjayamohamANamayaNA je NibbiyArA NarA / aNNAsAviNivattagA guruyaraM socA jiNiMdAgamaM // nivvANAmiyabiMdusAyarasiyA te sevaNijjA sayA / evaM suMdaradesaNaM paNamimo tAlajjhaesappahuM // 12 // koho rAyaviNAsaNo viNayasaMNAso'himANo jae / mittIbhAvaviojao pabhaNio DaMbho ramAbhAvae / loho savvaguNohakaTThajalaNo heyA kasAyA same / evaM suMdaradesaNaM paNamimo tAlajjhaesappahuM // 13 // aTTajjhANavivaDDhagA duriyavallIvaDDhaNe je ghaNA / bhavvA kevalabhUsiyA caramacArittA ya jesiM khayA // tesiM hoi jao khamAisuguNehiM NaNNahA vaNNio / evaM suMdaradesaNaM paNamimo tAlajjhaesappahuM // 14 // AraMbho'NuciyANa ceva sayaNohehiM viroho thaa| vIsAso lalaNAjaNassa balihiM phaddhA kilesappayA // For Private And Personal Use Only
Page #5
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 1993 35 zrItAlavajatIrthamaMDana-satyadeva-stotrama maccuddAracaukka meya maNisaM ciccA lahijjAsuhaM / evaM suMdaradesaNaM paNamimo tAlajjhaesappahuM // 15 // jassa jjhANavaseNa saggaparamANaMdAlayaM labbhae / NIsesuttamabhacapujjacaraNaM saccappahAvaNiyaM / / AhivvAhiviNAsapaJcalamuhaM NIraMjaNaM NibbhayaM / bhattippemabhareNa mehataNayaM sIseNa vaMdAmi hai // 16 // // upajAtivRttam // visuddhalacchIparamappamoyaM, samattavaMchAvisayappayANaM // vikkhAyatAlajjhayatitthanAhaM, taM saJcadevaM paNamAmi NiccaM // 17 // jassa pahAvA Na bhayaM Na pIDA, sattUNa bhII Na kayAvi hujjA // pasaMtipuNNodayaladdhisiddhI, taM saJcadevaM paNamAmi NicaM // 18 // sammattasIlA maNuyA pahAe, jaM vaidiUNaM NivatakarANaM // bhayaM paNAsaMti ya sAvayANaM, taM saccadevaM paNamAmi NiccaM // 19 // NijjAmago je bhavasAyaraMmi, bhavADavImANavasatyavAho // muNI mahAgovasudhagmabhAsI, taM saccadevaM paNamAmi NicaM // 20 // mahaDDhiehiM tiyasesarehi, bhattippamoyaSNiyabhAviehiM / vigdhappasaMge paripUyaNijaM, taM saccadevaM paNamAmi NicaM // 21 // visuddhasaDDhA paDimAi bhavvA, jaM pUiUNaM bhumaannjogaa| lahaMti AruggaviNoyalacchi, taM saccadevaM paNamAmi NicaM // 22 // jassa tthavA huja visiTabuddhI, dhiippavuDDI rasaNA ya satthA // jacaMdhamUyattagayA Na hujjA, taM sacadevaM paNamAmi NicaM // 23 // bahuppaNaTuM'mama jassa saMgA, rAgo vi so te ssaraNeNa NaTo / kammANa jAyA bahuNijjarAo, jiNesa hiDaM hiyaya visesA // 24 // muttipayaM te saraNaM pavaNNo, sAhemi cAritta mahaM susatyo / ao na patthaM mama kiMci aNNaM, taM sacadevaM paNamAmi NicaM // 25 // (apUrNa) For Private And Personal Use Only
Page #6
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir digaMbaranI utpatti lekhaka : AcArya mahArAja zrImata sAgarAnaMdasUrijI (trIjA aMkathI cAlu) nizcaya ane vyavahAra: pitAnA upara AvatA aneka denuM nivAraNa karavA mATe chellA keTalAka samayathI keTalAka digaMbara bhAIe pitAne nizcaya pradhAna jAhera kare che ane te rIte vyavahAra mArgane apalApa kare che. A mAnyatA samAsAra nA kartA banArasIdAse zarU karI che. banArasIdAsanA vakhatamAM digaMbara-vastra vagaranA - sAdhuone nagna rIte gAmamAM gecarI pharavAnI rAjya taraphathI manAI karavAmAM AvI. pariNAme gecarI javA pUratA vakhatane mATe te sAdhuone, nAnA moTA game te raMganA vastrane Azraya le paDaze ane e rIte pitAnA digaMbarapaNAne dUra karavuM paDyuM. A paristhitithI bheLA leke bharamAI na jAya ane kavetAMbara mArganA upAsaka na banI jAya te mATe, banArasIdAse samayasara nI racanA karIne potAne nizcayamArganA upAsaka batAvIne vyavahAra mArgane niSedha karyo. paraMtu je temaNe svIkArela nizcayamArganI ghoSaNA sAce ja satyanI gaSaNa buddhithI karavAmAM AvI hatI te strI cAritra, strI mukti, gRhaliMgasiddha, anyaliMgasiddha vagere siddhAMtane paNa teoe pitAnA karyA hata! eTale digaMbaro nizcayavAdanuM ArAdhana karavAnI vRttithI prerAIne vyavahAramArganA vilepaka temaja nizcayavAdane mAnanArA thayA che ema nathI. A te kevaLa amuka sagavaDa mATe ja svIkArela mAnyatA che. ' vaLI jainadarzananI anekAntavAdanI pavitra jayapatAkA nIce kevaLa nizcayavAdanI ArAdhanAne ja sthAna che ema nathI. tyAM te jema ekalo vyavahAra ArAdho pAlave nahIM tema nizcaya paNa ekale na pAlave! nizcaya ane vyavahAra e bemAMthI ekanI paNa ekAMta ArAdhanA karavAnuM vidhAna koI paNa sAcA anekAntavAdanA upAsakathI thaI ja kema zake? chatAM nizcaya mArganuM ekAnta vidhAna karavAne temane hetu spaSTa che ke tAMbaro je pUjA, For Private And Personal Use Only
Page #7
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 1993 digabaranI utpatti 355 prabhAvanA, dAna, zIla, tapa, sAmAyika, pratikramaNa vagere zuddha vyavahAranuM pavitra AcaraNa kare che tenA tarapha loke na kheMcAya ane pitAno (digaMbara) mArga na choDI de! paNa pitAnI saMsAranI badhIya pravRttiomAM, dhanadhAnyAdinA upArjana vageremAM, kSaNe kSaNe vyavahAramAM lAgyA rahetA digaMbarone A vyavahArane niSedha keTale susaMgata che te samajavuM kaThaNa nathI! pite mAnelA nizcayavAdane ja je teo sAcI rIte vaLagI rahe ane vyavahAramArgane che de te te teo kaI pravRtti karI zake, temaja balavA cAlavAnuM ke uThavA besavAnuM paNa teo karI zake ke kema tene paNa jo teoe vicAra karyo hata te A mAnyatAne teo kadI apanAvata nahIM ! A saMbaMdhI vizeSa jANavA IcchanAre nyAyAcArya zrI yazovijayajI mahArAjane ugrAmamatArIlAM nAmaka graMtha ke zrI meghavijayajI gaNi racita kutrivadha graMtha jevo. jinamUrti ane cakSuH nizcaya ane vyavahAranA ane mArganA svIkAranA pavitra siddhAMta pramANe kavetAMbara te jema sacelaka(vastrasahita)paNamAM mokSa mAne che tema alaka(nagna)paNAmAM paNa mekSane mAne che. paNa digaMbarene to pitAnA durAgrahanA kAraNe strImukti, strIcAritra, anyaliMga-siddha vagereno sarvathA niSedha kara paDo eTaluM ja nahIM paNa trilekanAtha tIrthakara devanI pUjA ane AkArathI paNa temane ghaNe aMze patita thavuM paDyuM. digaMbaranA aneka graMthamAM zrIjinezvara bhagavAnanI pUjA aneka prakAranA vanaspatinAM temaja suvarNanAM pupe ke motI vagerenI mALA AdithI karavAnuM spaSTa vidhAna karavAmAM AvyuM che chatAM bhagavAnanI pratimAne cakSu lagAvavAnI vAta temane gaLe utarI nathI. je bhagavAna jinezvara mahArAjanI AkRti pramANe ja temanI mUrti banAvavI hoya te e mUrtinuM zarIra game te varNanuM hoya te paNa cakSune varNa te judo ja have joIe. kaI paNa jIvanta prANIne ApaNe joIzuM te ApaNane avazya jaNAze ke, tenA zarIranA raMga karatAM cakSune raMga bhinna ja hoya che. Ane artha e nathI ke e bhina raMganAM cakSu cAMdI, hIrA ke pukharAja vagerenAM hovAM joie. vAta mukhya e ja che ke mULa zarIranA varSa karatAM cakSune varNa jude have joIe ! Ama hovA chatAM digaMbarane prabhu-pratimAne cakSu lagADavAnuM nathI rucatuM enuM kAraNa e che ke-jema munirAjane koI paNa prakArane bAhya parigraha have enuM nAma saMga gaNIne temaNe sAdhune mATe vastrApAtrAdine sarvathA niSedha karyo ane tethI yukta je hoya te sAdhu na kahevAya ema mAnyuM tema jine For Private And Personal Use Only
Page #8
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 353 zrI jaina satya prakAza pAya zvaranI pratimAne paNa kAI paNa prakAranA saMga na hovA joIe ema temane mAnavuM paDyuM. zAstrAnI maryAdA : A prasaMge e vAta yAda rAkhavI joIe ke zvetAMkharAne kAi paNa vastunuM' vidhAna ke niSedha karatI vakhate sauthI pahelAM peAtAnA jinabhASita * AgamA tarapha dhyAna Apavu' paDe che. ane tethI kAi paNa prakAranI managamatI panAnI prarUpaNA teo karI zakatA nathI. jyAre khIjI tarapha digabarAe jinabhASita AgamAnA sarvathA nAza thayelA mAnavAthI kAi paNa vAtanI game tevI prarUpaNA karavAmAM temane koInuM paNa niyaMtraNa svIkAravuM paDatuM nathI. eTale teo manaphAvI kalpanAne jAhera karI zake che. paraMparAthI cAlI AvatI peDhIvALAne peAtAnA junA cApaDA dhyAnamAM rAkhIne ja vyavahAra karavA paDe che jyAre navI peDhI calAvanArane te tema karavuM paDatuM nathI, e darekanA rAjanA anubhavanI vAta che. tIrthaMkara devA ane devaduSya : badhAya tItha karadevA, IMdra mahArAje peAtAnA khabhA upara nAkhelA devadRSya sAthe ja dIkSita thAya che; eTaluM ja nahI paNa carama tIrthaMkara bhagavAn mahAvIrasvAmInA devadRSya saMbaMdhI te spaSTa zabdomAM ghaNA lAMkhA ullekha maLe che. bhagavAn mahAvIrasvAmIne dIkSA lIdhAne thADA samaya thaye teTalAmAM bhagavAne e devadRSyanA aDadhA bhAga sAma nAmanA brAhmaNane ApyA hatA ane bAkInA aDadhA bhAga tera mAsa jeTalA vakhata pachI kAMTAmAM bharAIne paDI gayA hatA. e mane kakaDAne tunnavAye evI rIte sAMdhI dIdhA ke e AkhA dhruvadRSya jevu lAgavA lAgyuM. te vaSya te brAhmaNe bhagavAn mahAvIradevanA moTA bhAI naMdIvardhanane Apyu, ane enA badalAmAM e brAhmaNane seA seneyA maLyA. daivaSya saMbaMdhI zAstrAmAM ATaluM spaSTa vidhAna DAvA chatAM digabarAe peAtAnI mana kalpanA pramANe jAhera karyu ke 6: sAdhuo e badhA tItha karI nagnapaNe ja dIkSita thAya che, ane amArA tItha kara mahArAjAonA upAsaka hAvAthI nagnapaNe ja rahe che. " A vAtanI prarUpaNA karavAmAM paNa digaMbaree mAnIlIdhela sagatyAganI kheATI dhUna ja kAraNabhUta che. A saMgatyAganI dhUnamAM te te ema paNa mAnavA ane kheAlavA lAgyA ke "ame te| jinezvara mahArAjanA vItarAgapaNAnI pUjA karIe For Private And Personal Use Only
Page #9
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 357 digaMbarenI utpatti chIe." paNa Ama bolatAM pite to cApata cheSanA bhoga banI gayA tenuM temane dhyAna na rahyuM. teo jene pitAnAM zAstro mAne che temAM ja ThekANe ThekANe lakhela prabhu-pratimAnI pakhAla, pUjA AdinI vidhine zuM teo nathI karatA ? jinaka9pa ane sthavirakalpa: A prasaMge e jANavuM jarUrI che ke-jinakalpa Adine aMgIkAra karanArA paNa badhAya acelaka ja hatA e niyama hato. keTalAka leke bhakika jIvane ulaTuM samajAvavA mATe kahe che ke tAMbarane paMtha te sthavirakalpiAne mArga ane digaMbarena paMtha te jinapiyAne mArga. paNa tattvadaSTie vicAra karatAM kahevuM paDe che ke A kathana bIlakula satyathI vegaLuM che. tAMbaramAM sthavirakalpa ane jinalpa ema banne prakAranA kalpo che. ane digaMbaromAM te na te sthaviraka95 maLe che ke na te jinakalpa maLe che. calapaTTa Adi upakaraNe nahI rAkhavAnA lIdhe teo vikalpanI maryAdAne svIkAratA nathI e te suspaSTa che, paNa sAthe sAthe jinakalpanI maryAdA paNa teomAM nathI maLatI. prathama te jinakalpanI kaI paNa maryAdA evI nathI ke je saMyama-pAlananA sahAyaka rajoharaNa ane muhapatti rAkhavAno InkAra karatI hoya. vaLI sAmAnya buddhivALo mANasa paNa samajI zake ema che "kalpa" zabdanI AgaLa lagADavAmAM Avela "jina" zabdathI e svataH siddha thaI jAya che ke bIje paNa kaI kapa hevo joIe. ane te bIje kalpa te sthaviraka95. A pramANe kalpanA be bheda pADavAmAM AvyA che, ethI spaSTa thAya che ke jinakalpane AcAra utkRSTa hovo joIe jyAre sthavirakalpane AcAra eTale badhe utkRSTa na hoI zake; ane tethI sthaviraka95mAM taiyAra thayela ja jinaka5nuM pAlana karI zake. eTale A pramANe je sthaviraktapane mAnate hoya te ja jinakalpane mAnI zake. sthaviraka95nI avagaNanA karIne jinakalpathI ArAdhanA na thaI zake! chellI parIkSA pAsa karavA cAhanAre pahelI badhI parIkSA pAsa karavI joIe e sAva sAdI samajamAM utarI zake evI vAta che. bIjA pagathIe caDavA sivAya sAtamA pagathiye koI pahoMcavAne dA kare kharuM? vaLI zAstronA pratipAdana pramANe te A digaMbara saMpradAyanI utpattinA pAMca saikAo pahelAMthI jinakalpane viccheda thaI gayo hate. zAstramAM For Private And Personal Use Only
Page #10
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 358 zrI jaina satya prakAza batAvavAmAM Avela che te kSetrane AzrIne, te te kALa vizeSamAM te te vastu vizeSanA vicchedane e artha nathI ke e vastu utpanna thatI hovA chatAM zAstrakAro haThAt tene niSedha kare che athavA ene svIkAratA nathI, kharI vAta e che ke amuka kALamAM amuka vastunI utpattinI kaI paNa rIte saMbhAvanA ja na hoya eTale zAstrakAre te kALamAM te vastune viccheda batAve che. eka vaMdhyA gaNAtI strIne putra utpanna na ja thAya ema athavA tene putra utpanna thAya to paNa tene putra tarIke na mAno ema keInI paNa IcchA nathI detI. paNa e strIne svayaMbhU svabhAva ja e hoya che ke jethI tene saMtAnanI prApti asaMbhava thAya che. zAstromAM varNavavAmAM AvelA amuka kALa ke kSetrane AzrIne amuka vastunA vicacheda paNa AvA svabhAvajanya kAraNe upara ja avalaMbita che. kSetra ane kALabaLanA pariNAme jinakapane paNa aMtima kevaLI zrI jaMbusvAmI pachI viccheda thaI gayo che e vAta zrI vizeSAvazyaka bhAgakAra spaSTa zabdomAM jaNAve che. chatAM e jinakalpanuM pAlana karavAne dAvo karatA digaMbara bhAIo kharekhara bhUla khAya che. jinakalpanA aMge sauthI prathama e dhyAnamAM rAkhavuM joIe ke jina5nA pAlana mATe vaSabhanArAca saMghayaNa joIe. e saMghayaNa bhagavAna sthalabhadrajIthI AgaLa cAlyuM nathI eTale " zivabhUtijInA samayamAM e saMghayaNa na hatuM. vaLI jinakalpa lenArane ochAmAM ochuM navamA pUrvanI trIjI vastu sudhInuM jJAna hovuM ja joIe, ane zivabhUtijInA vakhatamAM te temAMnuM kazuMya na hatuM. cha mAsa sudhI AhAra na maLe ane tethI cha mAsa sudhI upavAsa karavA paDe chatAM saMyama vyApAramAM jarA paNa khAmI na Ave eTalI zakti jinakalpanA pALanAramAM hovI joIe. A zakti paNa zivabhUtijInA vakhatamAM kyAM hatI? A uparAMta sthaMDila vagerenI paNa aneka AkarI maryAdAo pALavAnI zakti hevI, jinakalpavI mATe, anivArya che. AvI moTI zaktivALe jinakalpane ArAdhaka kadAca nirvastra paNa thAya! paNa e nivastrapaNAne artha e nathI ke e muhapatti ane rajoharaNa jevAM saMyamanAM sAdhano paNa na rAkhe ! A pramANe jinakalpanA AcAra mATenI viziSTa yogyatAone zivabhUtijInA samayamAM vicacheda thaI gayo hato eTale digaMbaro jinakalpanA pAlaka hovAno dAvo kare e kaI rIte mAnya thaI zake nahIM. (apUrNa) For Private And Personal Use Only
Page #11
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir prabhu zrI mahAvIranuM tattvajJAna lekhaka-AcArya mahArAja zrImada vijayAlabdhisUrijI, mAM parivartanazIla saMsAra ati jaDatAnA kAraNe sukha dazAmAM paDela prANIone bhale bhayaprada lAgato na hoya, paraMtu thoDI paNa jAgrata dazAne anubhavyuM rahelA prANione mana e ati kAra lAge che. naraka nigodamAM anaMtIvAra asahya duHkha pAmyAM chatAM, tIryacagatimAM duHkhapradhAna jIvana jIvavAM chatAM, mAnavathonanA trividha tApathI khUba tapyA chatAM ane devatAnA bhAvamAM paNa IrSyAthI saMtapta jIvana jIvavA chatAM paNa sukhadu:khanA kANurUpa karmanI jaDane jaDathI ukheDavA mATe ane ratnatrayInuM suMdara sAdhana meLavavA mATe koziza karavAmAM AvatI nathI. e khakhasa, khedane viSaya che. ati duHkhamaya saMsArathI bacAvanAra, anaMta upakArI mahAvIra mahArAjane kayA kareA tatvajJAnanI samyak prakAre zraddhA thavAthI amuka kAle paNa yathAkhyAtAtri avazya maLe che, ke je vaDe anatA taryA, anaMtA taraze ane saMkhyAbaMdha tarI saNAM che. mahAvIravibhunuM tattvajJAna, te anaMta jinavAnuM tattvajJAna che. ane puNyarAzinA udaye AvA tatvajJAnanI prApti thAya che. baudazananI mAnyatA: bauddho akriyAvAdI che, tethI tyAM mokSanuM dvAra baMdha che, tema te dvAra sudhI pahoMcavAno mArga paNa te lake nathI jANatA, mAtra dravya prANadayAnA utkarSathI jagatamAM temanI vizeSa khyAti temaja vRddhi dekhAya che. paNa bhAva dayAmAM teo bahu ja pachAta che, te te temanA anuyAyIo mAMsabhakSaNa jevA nIca kAryane karI rahyA che, tethI paNa jagajAhera che. teo mAne che ke "kSaLi: sarvalaMjAra citAnAM sutavijyA" sarva jagatanA padArtha kSaNamAM pedA thaI kSaNamAM nAza thanArA che, eTale asthira vastumAM mi saMbhavatI nathI. padArthane ekAMta kSaNika mAnavAthI akRtAgama ane kRtanA eTale vinA kare karmanuM AvavuM ane karela vinA bega nAza; yAne je pahelA kSaNe kAMI paNa karyuM, te kSaNa karIne ja nAza pAmyo, ane tenuM pariNAma tenA pachInA kSaNane . sahavuM paDyuM. tene mATe akRtAgama (vinA kare Agamana, ) ane prathamano kSaNa karIne vinA bhagave nAza thayo, eTale kRtanAza ( karele karmane vinA bhogave nAza thaye, ) A be jambara dUSaNe bauddhamatamAM AvI paDe che. je ke A ThekANe saMtAnanI kalpanA karI, sva matane kAyama rAkhavA bauddhoe ADa karI che, paraMtu te ADa paNa, vastusvarUpe kabUle te tU tatta, kSaLi% e nyAye naSTa thaI jAya che, ane avaDu karyakara thaI zakatI nathI. jeo kahe che ke, "yathA yathAzaDhicatte, vitho tathA | catata svacanA rajate tatra je vaya" jema jema padArthane vicAra karIe chIe, tema tema padArtha svayaM dUra bhAgatA jAya che, arthAta-duniyAnI AMkhe dekhAtA padArtho siddha thaI For Private And Personal Use Only
Page #12
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir zrI jaina satya prakAza zakatA nathI (juThThA che,) ane je padArthone svayaM potAnI siddhi gamatI nathI, te tyAM ame keNa? Ama kahenArA bauddho cArvAkanA sagA bhAI che. bhUta kSaNa ane anAgata kSaNanA saMbaMdha vagarane vartamAna kSaNa hovAthI, koI kriyA thaI zakti nathI, ane kriyAvagara karma banI zakatuM nathI, to pachI dharma jevI agatyavALI vastu jarUra ja uDI jAya che, ane jyAMthI dharma palAyana thAya te matane dhamIMmata keNa kahe ? vaLI "kanA niyaMttira " arthAta rAgadveSa rahita jJAnanI saMtati (zreNI)ne mekSa batAve che, te jJAnanI saMtati paNa nirAdhAra siddha thaI zakatI nathI. sAMkhyadarzananI mAnyatA: sAMkhyamatavALAo paNa AtmAne akriya mAne che eTale baMdha mokSanI vyavasthA kAyama rahI zakatI nathI. akriya AtmA baMdhAtuM nathI, te pachI baMdha sivAya mekSanuM uccAraNa paNa vyartha che; ane je dharmamAM mokSanI vyavasthA nathI, te dharmane zAsana karavAno paNa hakka nathI; kAraNake zAsana, saMsArathI atirikta mukti padArthanI prApti mATe ja che, ane te vastu jyAre siddha nathI thatI, te pachI tyAga vairAgyanuM zAsana nakAmuM kare che. vaLI teo, "prati: tAjadhAnavize puNya svasthavasthAne mukti: " evI rIte muktinuM nirUpaNa kare che, te siddha thaI zakatuM nathI, kAraNa ke prakRti ane tenA vikAranuM sanmilana hovA chatAM AtmA kamalavata nirlepa che, ane akriya che te koI paNa prakAre mukti meLave ema banI zake nahI, ane enuM svarUpAvasthAna che te zarUthI ja che, ane nathI te haMmezA mATe nathI. taiyAyikadarzananI mAnyatA : | nyAyadarzanavALAoe kahelAM to paNa tadRSTithI vicAratAM ghaTI zaktAM nathI. teo mAne che ke, 1 mALa, 2 meva, rU saMzaya, 4 prayogana, 1 Taa, 6 fsajAnta, cha avayava, 8 4, 1 nirNaca, 10 vAra, 11 nara, 12 vitaci, 1ra hevAmAna, 14 cha4, 16 jJAti, 16 nijharacanAni jerA paryAH e soLa padArtha che. pahelo padArtha pramANa che. jenA vaDe heyathI nivRtti ane upAdeyamAM pravRttirUpa artha pariccheda thaI zaka tene pramANa kahe che, ane tenA pratyakSa, anumAna upamAna, ane Agama, ema cAra bheda che. temAM pratyakSanuM lakSaNa - z2iyArthasannitpanna jJAnamavyapaherathamavyamirAri vyavasAyAma pratyakSa' arthAta, tri ane mathenA saMbaMdhathI pedA thayela, (jJAnane AvirbhAva mAne ThIka che.) avyapadezya-(zAbda pramANa na thaI jAya mATe A vizeSaNa che.) nirvikalpaka, vyabhicAra vinAnuM, nizcayAtmaka pratyakSa jJAna kahevAya che. yAyikanuM uparyukata lakSaNavAnuM pratyakSa pramANa anumAnamAM maLe che, kAraNake, "catrAmArthaghAmAM prati sAkSAta vyAyite tava pratyakSa" je ThekANe sAkSAt AtmAne ja vyApAra hoya, ane indriyonI jarUra na paDe te ja pratyakSa kahevAya. tevAM pratyakSa avadhi, mana:paryAga ane kevaLajJAna che. mATe taiyAyikathita Indriya ane padArthanA saMyoge utpanna thatuM jJAna, vAstavika pratyakSa che ja nahi, kintu anumAna jema dhUmAdi sAdhanadvArA thaI zake che, tema temAM IndriyanA sAdhananI jarUrata paDe che, mATe te pakSa jJAna che. upacArathI bhale patyakSa kahe, paraMtu upacAra tatvadRSTi AgaLa TakI na zake For Private And Personal Use Only
Page #13
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 193 madhu zrI mahAvIranuM taravajJAna anumAnanA pUrvavata, zeSavata ane sAmAnya tadaSTa, ema traNa bheda che. tyAM kAraNathI kAryanuM anumAna karavuM, te pUrvavat kahevAya che, kAraNake haMmezAM pUrvamAM kAraNa ja hoya che, ane pachI ja kArya thAya che. jema sUtra ane vastra banAvavAnI sAmagrI pahelAM hoya tyAre vastra banaze, evuM anumAna karavuM te pUrvavata anumAna kahevAya. kAryathI kAraNanuM anumAna thAya te zeravat anumAna kahevAya che. jema dhUmarUpa kAryathI agninuM anumAna karavuM. ahIM dhUma agninA zeSa rUpa che. eka AMbe maravALo yA phaLavALA jeI sarva AMbAone mAravALA yA phaLavALA kahevA, te sAmAnya daSTa anumAna che. athavA devadattanI gamana pUrvakanI sthAnAMtaranI prAptine joIne sUryanI sthAnAMtara prApti, gamana pUrvaka mAnavI te paNa sAmAnyatodaSTa anumAna kahevAya che. ahIM A vicAra karatAM lAgaze ke pratyakSa pUrvaka anumAna hoya che, kemake dhUma ane agnine saMbaMdha pratyakSathI grAhya thayA pachI dhUmanuM pratyakSa jJAna thAya che, tyAre parokSa agninuM anumAna thAya che. eTale anumAnamAM pratyakSanI jarUra rahe che. upara pramANe pratyakSanuM prAmANya nahi hovAthI anumAnanuM pramANa paNa TakI zakatuM nathI. prasiddha sAdhamyathI sAdhyane siddha karanAra upamAna pramANa kahevAya che. jemake jorada javA, koI AdamIe rojhane nathI joyuM, teNe jANakArane pUchyuM ke rojha kevuM heya ? tyAre anubhavIe javAba Apo, ke gAyanA jevuM. A viSaya paNuM anumAnamAM AvI jAya che eTale apramANa che. vaLI Agama-zabda pramANane vicAra karIe, te te AptaprarUpita hoya tyAre ja pramANu thaI zake ane ahana sivAya bIjA kAI Apta hoI zakatA nathI, te prasaMge vicArIzuM. ema cAre pramANo uDI jAya che. vaLI pramANu e jJAna che, ane jJAna AtmAne guNa che, tene pRthak padArtha mAnazo, te pachI rUpa, rasa, gaMdha, sparza, vagere guNone paNa, judA padArtharUpe mAnavA jatAM, padArthanI saMkhyAmAM vRddhi thaze; eTale soLa kAyama nahi rahI zake. kadAca kaheze ke amoe prameya nAmane bIje padArtha mAne che, temAM zabda rUpAdinuM grahaNa thaI zakaze. bezaka, zabda rUpAdinuM grahaNa thaI zakaze, paNa pRthakRpaNe nahi. dravyanA prahaNathI tenuM grahaNa che, juduM nathI. tema pramANa padArtha, jJAnAtmaka hovAthI, AtmAthI jude na hoI zake, eTale padArthanI saMkhyA TuTI jAya che. have bIje padArtha prameya nAmane nAyike mAne che, tene parAmarza karIe te temAM paNa keTalI badhI DyuTI che te sahaja samajAzeH prameyaM tvAtmazarIrendriyArthabuddhimanaHpravRttidoSapretyabhAvaMphaladuHkhApavargAH ' artha:- AtmA, zarIra, indriya, viSa, buddhi, mana, pravRtti, deSa, pratyabhAva, phela, duHkha, ane apavarga, ema prameya nAmanA dvitIya padArthanA bAra bhedo kare che. temAM AmAM e padArtha barAbara che. keIthI nA kahI zakAya tema nathI. kAraNake AtmAne nahi mAnanAranI sarva bAjI dhULamAM maLI jAya che. tyArapachI zarIra . ane Indriyo e AtmAnAM gAyatana kahevAya che. ane bhaktavya ( bhogavavA lAyaka. ) IdhiyArtha (eTale IdriyonA viSaye ) chete paNa chavanI sAthe, bIjo ajIva padArtha prabhu mahAvIre kahela che, eTale temAM AvI jAya che. buddhi upayoganuM nAma che te jJAnarUpa hevAthI, AtmAne guNa che. eTale jude padArtha na gaNAya. mana, dravya-svarUpa For Private And Personal Use Only
Page #14
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir zrI jana satya prakAza mAnIe, te pulamAM AvI jAya. ane bhAva mana laIe, te AtmAmAM AvI jAya; eTale te paNa pRthapha na kahI zakAya. have sukhaduHkha saMvedananA nirvatananuM kAraNa pravRtti te paNa pRthapha nathI. kAraNake te pravRtti Atma-IcchArUpa hovAthI AtmAno abhiprAya kAjAma, ane te AtmAnA guNa hovAthI AtmAthI judI na mAnI zakAya. "bAne mAyANi zreSaH" AtmAne dUSita karanAra deSa kahevAya, te rAga dveSa mahAdika samajavA. teo paNa azuddha jIvanA paryAye hovAthI, tevA jIvathI abhinna che. eTaNe doSa padArtha li na hoI zake. pratyabhAva nAma paralokanuM che. te paNa jIvAjIva padArthamAM AvI jAya che. phala, sukhaduHkha upabhoganuM nAma che. e paNa azuddha jIvane guNa hovAthI jIpamAM AvI jAya che. eTale judo padArtha mAna ThIka nathI. duHkha paNa phalamAM ja AvI jAya che. "jAgabArA pitA svAmaNAstro mAla" artha - janmamaraNanI ejInA uda pUrvaka sarva duHkhane nAza, je mekSa mAne che, tethI suMdara rIte lakSaNAta mekSane ame paNa mAnIe chIe. te pRthapha padArtha gaNI zakAya. | have saMzaya nAmanA trIjA padArthanuM varNana tapAsIe, "zuM che?' evuM anizcita jJAna saMzaya kahevAya. A paNa nirNaya jJAnanI jema AtmAne guNa che. je kAraNe pravRtti thAya te prayeAjana kahevAya, te paNa AtmAnI IcchArUpa hovAthI AtmAmAM ja samAI jAya che. nirvivAda viSayanuM sthAna daSTAnta kahevAya, te paNa chavAivarUpa bemAM AvI jAya che, kemake bethI trIjI vastu duniyAmAM nathI. siddhAnta nAmaka padArthanA cAra bheda karyA che. 1. sarvatatva siddhAnta, 2. pratitatva siddhAnta, 3. adhikaraNa siddhAnta ane 4. abhyapagama siddhAnta. temAM sarva zAstrathI aviruddha arthane zAstramAM ullekha hoya te sarvatra siddhAnta kahevAya che. jema azendriya Adi pAMca IndriyonAM nAma, sparza, rUpa, Adi pAMca viSayanAM nAma, ane pramANathI ja prameyanuM grahaNa thavuM ItyAdi sarvatantra siddhAnta che. pratitatva siddhAnuM, jemake, sAMkhya mAne che ke asat vastunI utpatti nathI, ane sat vastune nAza nathI, nA nAte mA nAma gAyate sata: " e pratitatraM siddhAnta kahevAya. thatiewvacAcAnujana siddhiH dhirAsiddhArataH " jenI siddhi thavAthI tenA saMbaMdhI bIjA padArthonI siddhi thAya te adhikaraNa siddhAnta kahevAya, jemake indrithI judo AtmA jJAtA che, jeelI, sparzelI, suMdhelI, sAMbhaLelI ane rasathI anubhavelI cIjonuM smaraNa karanAra AtmA sivAya, ikiya siddha thaI zakatI nathI. A ThekANe artho, vize, aneka Idriye, teonI niyata viSayatA, svaviyagrahaNaliga, jANanAranA jJAnanAM sAdhana, sparza AdithI juduM teonuM AdhArabhUta dravya, guNAdhikaraNa ane aniyata vinAyaka cetanA eTalA padArtho AnusaMgika siddha thAya che AnuM nAma adhikaraNa siddhAnta che. "arakSita thavuvAmAjJizeSaparIkSAnavuvAsaMkrAtaH" tti- aparIkSita arthane svIkAra karI, tenI vizeSa parIkSA karavI, tenuM nAma ajupagamasiddhAta kahevAya. ema cAra prakAranA siddhAnta jJAnamAM AvI jAya che, ane zAna "AtmAne guNa hevAthI, te sihAna AtmAthI judA padArtharUpa siddha thaI (apUrNa) For Private And Personal Use Only
Page #15
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir maMkhaliputra gozAla lekhaka- munirAja zrI vidyAvijayajI aDhI hajAra varSa uparanI vAta che. je vakhate bhAratavarSamAM yajJayAgAdi nimitte pazuhiMsAne ghora AtaMka phelAyo hato, je vakhate ajJAnajanya rUDhIoe potAnuM sAmrAjya phelAvyuM hatuM, je vakhate svAtha upadezakonI vAujALamAM bhadrika jIvo phasAI rahyA hatA, te vakhate jainenA aMtima tIrthakara bhagavAna mahAvIra ane mahAtmA buddha ahiMsAne saMdeza gheraghera pahoMcADavAno prabaLa purUSArtha karyo hato. sAco dharma kahe hoI zake ? temaja ahiMsA, saMyama ane tapa e ja dharmanuM sAcuM svarUpa che, e vAtanuM bhagavAna mahAvIrasvAmIe na kevaLa pratipAdana ja karyuM-baka bAra varSa sudhI ghera tapasyA karIne, pitAnA jIvananI sAthe ene sAkSAtkAra karIne, janatAne batAvI paNa ApyuM hatuM. A vakhate bIjA paNa keTalAMka dharmopadezake bhAratavarSamAM vicaratA hatA. jene ullekha bauddhonA piTakagraMthamAM ThekANe ThekANe prApta thAya che. pUraNa kAzyapa, maMkhali gozAla, ajita kezakuMbala, kakUdakAtyAyana ane saMjayalasthi puga; A pAMca dharmopadezakena nAma vizeSa rIte ullikhita che. AmAM maMkhali gozAlanuM paNa maja "zAradA abhinaMdana graMtha' mATe lakhelA hiMdI lekhane anuvAda. lekhaka 1. bauddhagraMmAM pUraNa kAzyapa, makhali gozAla, ajitakezakuMbala, kakUdakAtyAyana, saMjayalASTraputra ane nigraMtha jJAtaputra (bha. mahAvIra) A chanAM nAma ThekANe ThekANe Ave che. A ne buddhe potAnA virodhI, pAkhaMDI ane juThI prarUpaNuM karavAvALA samajyA hatA. AmAMthI koI paNa ekanA nAmane jyAM kayAMya ullekha karavAno prasaMga Avyo, tyAM prAyaH chanAM nAmano ullekha karyo che. ane te badhAM sthAnamAM, teonI apakRSTatA ane pitAnI utkRSTatA batAvavAnA uddeza sivAya bIje kaMI uddeza jevAmAM nathI Avato. jUo : (1) buddhacaryA (rAhula sAMkRtyAyana likhita) nAM A prakaraNa : 1. divya zakti pradarzana 2. cha zAstAonI sarvajJatA ,, 91-92 3. mahAsakuludAyinasurA 4, sAmajhajhala-sura 5, pAvAmAM , 540 For Private And Personal Use Only
Page #16
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir zrI jaina satya prakAza nAma che. A lekhamAM "saMkhali gazAlane paricaya pAThakane karAve, e udezya rAkhavAmAM AvyA che. saMkhali gazAla jaine mAM gAzALA" nA nAmathI khUba prasiddha che. Aje kaI sAdhu pitAnA gurunI viruddha thaIne nIkaLI jAya, ane gurunI niMdA karato hoya, te kahevAya che ke, "A to gozALa nIkaLe." AvI kekti pracalita thavAnuM khAsa kAraNa che. maMkhaligezaLa bhagavAna mahAvIra svAmIne khAsa ziSya banyA hate.pachIthI te bhagavAna mahAvIrasvAmIthI viruddha thaIne nIkaLI gayA hatA. ane bha. mahAvIranA siddhAtothI viruddha siddhAntane prakAzita karavA lAgyo hato eTaluM ja nahiM paraMtu bhagavAna mahAvIra ane temanA bhakta ziSyone takalIpha ApavAnuM paNa dusAhasa (2) majhimanikAya (rAhula sAMkRtyAyana anuvAdita) pR. 124-147 uparyukta ulekhomAM A chanAM nAma A pramANe lakhavAmAM AvyAM cheH qLApa, mA (= marI nArA), nika nAca-pura (nigraMtha zAtuputra), saMgavelddhiputt, prakuddha kAtyAyana, ajitkeshkmblii|" bauddha graMthamAM A cha dharmapracArakanAM nAma mAtra ja nathI ApyAM, paraMtu temane vyakti paricaya ane mata-paricaya paNa koI koI sthaLe Apyo che. emAM kaMI zaka nathI ke, A chae dharmapracArake hatA. ane teo koI ne kaI prakAranA siddhAntone pracAra karatA hatA, paraMtu tenI AlocanA karavAnuM A sthAna, nathI. ahIM kevaLa eTaluM ja batAvavAnuM che ke gazAlaka, A cha dharmapracArake paikIne eka hatA, jeno ullekha bauddha zAstromAM paNa vizeSarUpe prApta thAya che. jene satromAM gozAlaka sivAya, bAkInA dharmopadezakonAM nAma nathI levAmAM AvatAM. tema vartamAna samayamAM, jevI rIte zramaNa nigraMtha jJAtaputra bha, mahAvIrane dharma ane buddha prakAzita dharmapracalita che tema bAkInA pAMca pracArakane kaI dhama pracalita hoya, evuM jAheramAM jovAmAM nathI AvatuM. - baMgAlanA prAcyavidyAmahArNava, zrI nagendranAtha vasu saMkalita baMgAlI vizvakoza mAM paNa uparyukta dharmapracArakonA saMbaMdhamAM nignalikhita ullekha maLe che? ___ "bauddhadharmazAstre ihAdigake pAkhaNDa AkhyA pradAna karA haiyA che / kAraNa buddhadevera matera saMge ihA dera kAhArao matera mila chila nA / ihAdera madhye jJAtaputra nirgrantha mahAvIra pravartita dharma bhAratavarSe hakhanao bahu saMkhyaka naranArIra madhye pracalita Ache ! maskarI gozAla AjIvika saMpradAyera pravartaka / e saMpradAyera o astitva bhAratavarSe anekadina paryanta chila / ' pR. 424 pitAnA matathI je sahamata na hoya, te badhAne "pAkhaMDa' kahevuM, e nitAnta bhUla che. je bhagavAna mahAvIranA jainadharmane bauddha graMthamAM "pAkhaMDa dharma batAvyo che, te dharmane Aja jagatanA prasiddha viddhAne Astika, sAcA, prAcIna, pavitra, vaijJAnika ane bilakula svataMtra dharma batAve che. AvI rIte yadi eka bIjAne | 'pAkhaMDa' batAvavAmAM Ave, te Aja saMsArane eka paNa dharma, vinA pAkhaMDane nahIM rahI zake kAraNa ke ekabIjAnI apekSAe badhAe pAkhaMDa Tharaze. For Private And Personal Use Only
Page #17
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir - - - 5 makhaliputra zaizAla kara hatA. e ja kAraNa che ke gozALAne bhagavAna mahAvIra svAmIne ziSyAbhAsa kahevAmAM Ave che. gazALaka ane tenA AjIvikamatano paricaya jenA uvAsadasAo ane bhagavatI sUtramAM AdhijyathI prApta thAya che, te paNa TIkAmAM nahi, mULamAM. tenA AdhAre "maMli gozALa" ne paricaya ahIM pAThakane saMkSepathI karAvavAmAM Ave che: paricaya: gazALAne pitA maMkhara jatine hato. tene bhadrA nAmanI strI hatI. koI vakhate bhadrA sagarbhA thaI. te vakhate saravaNa gAmamAM gehula nAmaka brAhmaNanI 2. maMli gozAla saMbaMdhI jevI rIte jenA bhagavatIsUtramAM ullekha Ave che, tevI rIte "uvAsadasAo mAM paNa Ave che. bauddha graMthomAM paNa tene ullekha sthAna sthAna upara Ave che. A vAta cha dharmapracAraka saMbaMdhInI neTamAM jaNAvI che. A sivAya Adhunika yuropiyana ane bhAratIya vidvAnoe paNa "makhaligezAla ane tenA "AjIvikamata upara ghaNuM lakhyuM che. maMkhaligezala" emAM be zabdo che. maMkhali" ane "gAzALa' maMli' zabdanA saMbaMdhamAM vidvAnomAM matabheda che. bhagavatIsUtra, ke jemAM gozALAnuM vistRta jIvanacaritra che, temAM "saMkhali" e gozALAnA pitAnuM nAma batAvyuM che. "maMkha e eka mAMgaNavRtti karanArI jAtinuM nAma che. ane tene uparathI maMkhali" nAma gauzALAnA pitAnuM batAvyuM che. bauddhagraMtha dIghanikAyanI TIkAmAM buddhaSanuM kathana che ke "maMli' e gazALAnuM ja nAma hatuM. ane te gozALAmAM janmyo hato, eTalA mATe enuM prasiddha nAma "gozAla ' paDayuM. prasiddha vidvAna che e. epha. Ara. healle ensAIkalopIDiyA opha rilijyansa enDa ethikasa nA vai. 1 mAM saMkhaligazALA nA AjIvikasaMpradAya upara eka lekha lakhyo hate temAM temaNe saMkhalimakhAlimarI zabda upara khUba parAmarza karyo che. antamAM temaNe potAne abhiprAya prakaTa karatAM lakhyuM che: satya, niHzaMka vAta e che ke- nAyaDutta=nAyavaMzane mANasa" (bha. mahAvIranuM vizeSaNa), evI ja rIte "maMkhaliputta" e paNa sAdhita zabda (Formation) chee evuM sUcana kare che ke gozAla, mULa "maMli kiMvA marina nAmanA bhikSuka vargane manuSya hato." nI puSTimAM De. arla pramANa Ape che keH vikhyAta vaiyAkaraNa pANinI, pitAnA vyAkaraNamAM "mazkarina" nAma hevAnuM e kAraNa batAve che ke "te leke pitAnA hAthamAM "mazkara' (vAMsadaDa) rAkhatA hatA. daMDa rAkhavAnA kAraNe teo "ekadaMDina ' nA nAmathI prasiddha thatA hatA. pataMjali e "bhASya mAM samajAvyuM che ke " AvI jAtanA parivrAjaka "marina ' kahevAtA hatA For Private And Personal Use Only
Page #18
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org .. zrI jaina satya prakAza rIya eka gazALA hatI. mali potAnI sagarbhA strInI sAthe gAma gAma bhramaNa kara ane bhikSA mAMgate saravaNa gAmanI A geAzALAmAM AvIne rahyo hatA. ahIM tenI strIne putra utpanna thayA. geAzALAmAM utpanna thavAnA kAraNe tenuM nAma gAsALaka rAkhavAmAM AvyuM. uMmara lAyaka thatAM te paNa pati thaI te bhramaNa ane bhikSAkRtti karavA lAgyA. bhagavAna mahAvIra ane gozAlaka: nIkaLIne rAjagRhimAM bhagavAnane dAna ApavAnI kAI vakhate bha, mahAvIrasvAmI nAlaMdAthI '- vic ' nAmaka gAthApatine tyAM bhikSA mATe padhAryA. utkRSTa bhAvanAthI ane bhagavAnane dAna ApavAthI vijaya gAthA patine tyAM pAMca divya pragaTa thayAM. lAmAM A vAta phelAI. bhagavAna mahAvIrasvAmInI A adbhuta puNyaprakRtithI geAzALA mukhya banyA. te bhagavAna pAse gayA ane kahevA lAgyA: 'he bhagavana; Apa mArA dharmAcAryuM che, ane huM ApanA dharmaziSya chuM.' bhagavAna mahAvIrasvAmIe na A vAtane svIkAra karyA, na InkAra karyo, te mauna rahyA, gozAlakanA ziSyarUpe svIkAra Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir thoDA samaya pachI, bhagavAna mahAvIra cothA mAsakSamaNanA pAraNAne mATe taMtuvAyanI zALAmAMthI nIkaLIne nAlaMdAnI pAse kAllAka sannivezamAM ahula nAmanA brAhmaNane tyAM bhikSA padhAryA. gAzALAe taMtuvAyanI zALAmAM bhagavAn mahAvIrane na joyA, te rAjagRha gayA. tyAM paNa bhagavAn na maLyA, pachI taMtuvAyanI zALAmAM pAchA jaIne, peAtAnA 'maMkha' vene! tyAga karI, dADhI-muchanuM muMDana karI te sAdhu ca gayA. pachI te kallAka sannivezamAM gayA, ane tyAM bhagavAna mahAvIrasvAmIne maLyA. tenu kAraNa e che ke karI hatI, nahi ke teo " temaNe badhI jAtanI pravRttikhAne tyAga karavAnI pratijJA daMDa rAkhatA hatA." --jIe jainasAhityasa'zAdhaka, kha. 3, a. 4, pR. 337, gazALA je vakhate bhagavAna mahAvIrane ziSya bane che, te vakhate, potAnI pAsenI cIjo brAhmaNane ApI de che. e cIjonAM je nAmeA bhagavatIsUtramAM batAvyAM che, te A cheH sADiyAo ya pADiyAo ya kuMDiyAo ya vAhaNAo ya cittaphalagaM ca mAhaNe AyAmeti / ,, sATika ( aMdaranuM vastra ), pArTika ( uparanuM vastra ), kuMDI-jUtAM, ane citralaka citrapaTa, e brAhmaNane Ape che. rC/ AmAM daMDanuM nAma nathI. jo A ' mAMkhI ' leAkeA da'Da rAkhatA hAta, tA bhagavatI sUtramAM jarUra tene ullekha hAta. eTalA mATe pata'jaline abhiprAya DIka mAlUma paDe che. DokTara hearnsa geAzALAnI prakRti-svabhAvanA sabaMdhamAM kahe che : (4 gauzALaka prakRtithI ja, te paritrAjakapaNAnA bahAnAthI svacchaMdI jIvana vyatIta karavAvALA halakI jAtanA mariemAMnA eka haze, '' jIo, jainasAhityasazeAdhaka, kha, 9, a. 4, pR. 377 For Private And Personal Use Only
Page #19
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 1993 ma'khaliputra gAzAla 217 bhagavAnane namaskAra karI kahevA lAgyAH "bhagavana, Apa mArA dharmAMcAya che. huM ApanA ziSya chuM." bhagavAne makhaliputra geAzALanI A vAtane svIkAra karyo ane tene ziSyarUpe svIkAryuM. ane bhagavAna ma'ligeAzALane sAyamAM rAkhI vicaravA lAgyA ( apUNaeN ) 3 kAI kASTha vidvAnane mata che ke--geAzAlA, bhagavAna mahAvIranA ziSya thayuM| ja nahAtA. athavA bhagavAne tene ziSyarUpe svIkAryuM ja nahAtA udAharaNa tarIke Dr. B. M. Barua M. A. D. Lit.. emaNe The Ajivakas nAmanA potAnA pustakamAM lakhyuM cheH '" bhagavAna mahAvIranA gAzALA sAthe guru-ziSyanA saMbaMdha niha hatA." parantu DAkaTara sAhebanuM A kathana paNa eTaluM ja amatya che, jeTaluM temaNe e paNa asatya lakhyuM che ke ' svaya' mahAvIrabhagavAne AjIvika sauMpradAyanA siddhAntAthI, potAnA dharmAMpadezamAM sahAyatA lIdhI hatI. ' A banne abhiprAyA nitAnta bhramapUrNa che. bhagavatIsUtramAM bhagavAna mahAvIrasvAmI svayaM kahe cheH-- "tae NaM se gosAle maMkhaline haru turaTe mamaM tikvatto AyAhiNaM payAhinaM nAva namasittA evaM vayAsI 'tujjhe NaM bhaMte! mama dhammAyariyA, ahanaM tujhaM aMtevAsI taraNaM ahaM gomA ! gosAlasa maMkhaliesamma emaTaM paDisuNemi / tae NaM ahaM goyamA ! gosAle maMkhaliputtaNaM saddhi paNiyabhUmIe chavvAsAI lAbhaM alAbhaM sukhaM dukkhaM sakAramasakAraM paJcaNubhavamANe aNizca jAgagyiM viharitthA " -- mAyasI, 40 16: -tuSTa thaI ne mane traNa vakhata pradakSiNA dIdhI; yAvata namaskAra karIne esthe!; he bhagavana, Apa mArA dharmAMcAya che, ane huM Apane ziSya chuM. ' hai gautamA me ma'khaliputra geAzALakanI e vAtane svIkAra karyAM. te pachI huM gautama, huM ma liputra geAzALakanI sAthe praNInabhUmimAM varSoM sudhI lAbha alAbha. sukhaduHkha, satkAra-asakArano anubhava karatA ane anityatAne vicAra karatA vicaratA rahyo. arthAta--te pachI ma'khaliputra gozAke For Private And Personal Use Only , DI. e. eka homale potAnA AjIvika sauMpradAya - nAmanA lekhamAM bhagavatI sUtranI uparyuMkta vAtane vadhAre prAmANika mAnI che. ane tenA ja AdhAre temaNe peAtAnA lekhamAM vizeSa puSTatA karI che. jJAtaputra bhagavAna Ave che. ane bha, DaoN. mA AnI khIjI vAta ke-- bhagavAna mahAvIre gAzaLAnA AjIvika soMpradApanA sihAntonI peAtAnA dharmopadezamAM sahAyatA lIdhI hatI,' e evuM ja amatya che, jevu* divasane rAta kahevAnuM. bauddhonA piTaka graMthAmAM mahAvIra ane mali geAzAlanA ullekha sthAna sthAna para mahAvIrane bha, mudde peAtAneA pratispardhI dharmAMpadezaka batAvela che. e ullekha nathI ke bhagavAna mahAvIre AjIvika matanI kAIM vAta AjIvikamata pAyAvinAnA, avaijJAnika, ane yuktihIna heAvAthI, emAMthI bhagavAna mahAvIrane kaI sahAyatA levA lAyaka hatI ? DaoNkTara rUAe paNa spaSTatayA nathI tAvyuM ke, bhagavAna mahAvIre Avika matamAMthI kaI vAta lIdhI hatI ? parantu temAM kAMya paNa lIdhI hAya. vastutaH
Page #20
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir pallIvAlanemaDa ane tenA kuTuMbanAM dharmakAryo lekhaka -munirAja zrI jayantavijaya nAgapura (mAravADamAM AvelA nAgora) zaheramAM bAramA saikAnA aMtamAM zAha varadeva nAmane eka gRhastha thaI gaye. te dharmabhAvanAvALA, dhanADhaya ane baheLA parivAravALA hato. tethI tenA nAma parathI tene parivAra "varahaDIyA nAmathI prasiddhimAM Avyo. arthAta tenuM kuTuMba "varahuDIyA' aTakathI oLakhAvA lAgyuM. A varadevane Asadeva ane . lakSmIdhara nAmanA be putro hatA. temAMnA Asadevane zAha emaDa, AbhaTa, mANika ane salakhaNa nAmanA cAra tathA zAha lIdharane paNa thideva, guNadhara, jagadeva ane bhuvaNI nAmanA cAra putra hatA. uparyukta zAha AsadevanA putra zAha nesaDanA kuTuMba sAthe A lekhane mukhya saMbaMdha che. zAha emaDa, jAtie pallIvAlaya ane jaina zvetAMbara mUrtipUjaka dharmane anuyAyI hatA. enA vaMzajo, tapAgaccha birUda prApta karanAra zrImAna jagacaMdrasUrijInA ziSya zrIdevendrasUrijI, zrI vijayacaMdrasUrijI ane zrI devabhadragaNanA anurAgI hatA. e enA upadezathI nemaDanA saMtAnamAMthI ghaNAoe judAM judAM aneka dharmakAryo karyA hatAM. zAha emaDa pitAnuM mULa vatana nAgara choDIne pAchaLathI koI paNa kAraNathI pAhiNapuramAM AvIne vasya hato. tene rAhaDa, jayadeva ane sahadeva nAmanA traNa putro hatA. temAMnA zAha rAhaDane jinacaMdra, dulaha, dhanezvara, lohaDa, ane abhayakumAra nAmanA pAMca; zAha jayadevane vIradeva, devakumAra ane hAlu nAmanA traNa tathA zAha sahadevane peDhA ane gola nAmanA be putro hatA. emAMnA zA. rAhaDanA putra jinacaMdrane devacaMdra, nAmadhara, mahIdhara, viradhavala ane bhImadeva nAmanA pAMca putra; dhanezvarane arisiMha vagere putro, zA. sahadevanA putra peDhAne jehaDa, hemacaMdra, kumArapAla ane pAsadeva nAmanA cAra putro; tathA gosalane haricaMdra nAmano eka putra hatA. A pramANe zAha nemaDane putrapautra-pautrAdino bahoLo parivAra hatA. A zAha nemaDanA kuTuMbanA, Abu upara delavADAmAM mahAmAtya tejapALe baMdhAvelA zrI neminAtha bhagavAnanA zrI lUNavasahI nAmanA maMdiranI bhamatInI derIomAM dAyelA ATha lekho maLe che, ane A vaMza saMbaMdhInI be moTI prazastio Do. pITarsananA trIjA rIperTanA pRSTha 60 ane 73 mAM pragaTa thaI cUkI che. te uparathI jaNAya che ke * atyAre paNa palIvAlomAM "varaheDIyA' nAmanuM gAtra che. arthAta "varahaDIyA zAha haradeva nA vaMzaje pallIvAla jJAtimAM atyAre paNa vidyamAna che. For Private And Personal Use Only
Page #21
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir pahalIvAla nemala ane tenA kuTuMbanAM dharmakAryo 369 A kuTuMbanA mANasoe sArAM sArAM dharmakAryo karI pitAnI lakSmIne saphaLa karI hatI. jemake- uparyukta zAha jinacaMdranA viradhavala ane bhImadeva nAmanA be putroe zrIdevendrasUrijInI pAse dIkSA lIdhI hatI. zAha jinacaMdranA putra devacaMdra tIrthayAtrA mATe saMdha kADhI saMdhapatipada prApta karyuM hatuM. zA. rAhaDanA putra lAhaDe paNa jina-pratimAo bharAvAvamAM ane pustaka lakhAvavAmAM puSkaLa dravya kharyuM hatuM. zAha sahadevanA putro, peDhA ane gola nAmanA banne bhAIoe zatruMjaya ane giranAra Adi tIrthonI yAtrA mATe meTA so kADhyA hatA. Abu uparanA lUNavasahI maMdiramAM A kuTuMbanA ATha le che, temAMnA be lekhe vi. saM. 1291 nA mAgasara mAsanA, 38 mI ane 30 mI derI karAvyA saMbaMdhInA te te derIonA daravAjA upara, vi. saM. 1296 nA vaizAkha zudi 3 no eka lekha 38 mI derInI bahAranI jamaNI bAjunI dIvAlamAM ane vi. saM. 1293 nA mAgazara zudi 10 nA pAMca lekha 38 ane 38 mI derIomAMnI parikaranI pAMca gAdIo para dAyelA che. ahIMthI parikaranI eka (chaThThI) gAdI naSTa thaI jaNAya che. kemake ukta kuTuMbe A be derIomAM thaIne cha jinabiMba bharAvyAM hatAM. eTale A kuTuMbane eka lekha ahIMthI naSTa thayo che. bAkInA ukta lekhane saMkSepamAM sArAMza A pramANe che - zAha emaDanA putra zAha sahave, mULanAyaka zrI saMbhavanAtha, AdinAtha, ane mahAvIrasvAmI, ema traNa biMba tathA daMDa-kalazAdithI yukta 38 mI devakulikA tathA zAha nemAnA putra zA. rAhaDanA putro jinacaMdra, dhanezvara ane lAhaDe pitAnI mAtAo varI ( vaDI) ane nAIkI tathA vadhu hariyAhInA kalyANa mATe mULanAyaka zrI abhinaMdana, neminAtha ane zAMtinAtha e traNe jinabiMba tema ja daMDakalazAdithI yukta 39 mAM derI karAvI che. zA. nemaDanA putra zA. sahadeve, saubhAgyavaMtI patnI suhAgadevInI kukSithI utpanna thayelA pitAnA putro zA. peDhA ane gosalanA zreya mATe tathA zA. sahadevanA moTA bhAI rAhaDanA putra zA. jinacaMdra potAnA ane potAnI mAtA "vaDI'nA eya mATe zrI saMbhavanAtha bha. nI mUrti bharAvI. zA. nemaDanA putra zA. rAhaDanA putra zA. jinacaMdranA putra zA. de caMdra pitAnI mAtA cAhiNinA zreya mATe zrI AdinAtha bha0 nuM biMba bharAvyuM. zA. nemAnA putra zA. jayadevanA putra zA. viradeva, devakumAra ane hAe pitAnA ane pitAnI mAtA jAhaNadevInA kalyANa mATe zrI mahAvIrabiMba bharAvyuM. zA. temanA putra zA. rAhaDanA putra sA. dhanezvara tathA zA. lAhaDe, potAnI mAtA nAIkI, dhanezvaranI bhAryA dhanazrI tathA pitAnA paNa kalyANa mATe zrIabhinaMdana bhagavAnanI pratimA bharAvI. For Private And Personal Use Only
Page #22
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir zrI jana satya prakAza pauSa za. nemaDanA putra zAha rAhaDanA putra zAha lAhaDe, potAnI bhAryA lakhamazrInA kalyANa mATe zrI neminAtha bhagavAnanI mUrti bharAvI. ' AvI rIte A kuTuMbe, mahAmAtya tejapAlanA Abu uparanA luNavasahI maMdiramAM cha jinabiMboyukta ati manohara ArasanI be devakulikAe karAvI che, te uparathI ema samajAya che ke ( zAha temAM ane mahAmAtya vastupAla-tejapAlanA; ) zrImaMta kuTuMbamAM paraspara kaI keTuMbika saMbaMdha ke saghana snehasaMbaMdha che joIe. kAraNake tejapALane A Adarza maMdira baMdhAvavAmAM potAnA kuTuMbIo, saMbaMdhIo ane snehionuM smaraNa zAzvatarUpe rAkhavAne mukhya uddeza ha. arthAt mahAmAtya tejapAle luNavasahInI bhamatImAMnI eka paNa devakulikA pitAnA khAsa saMbaMdhIo ke snehio sivAya bIjA keIne ApI nathI. upara jaNAvela, luNavasahI maMdiranI 30mI derInI bahAra jamaNI bAjunI dIvAlamAM dAyelo vi. saM. 1296nA vaizAkha zudi 3ne lekha, nAnI nAnI 45 paMkitaone che. A lekhamAM zAha temanA kuTuMbIoe Abu upara tathA bIjAM tIrtho, zahere vageremAM maMdire, mUrtio, derIo, gokhalAo ane jIrNoddhAra vagere je je kIrtane karAvyAM hatAM tene ullekha karela che. te ullekha jANavA yogya hovAthI tene sArAMza ahIM ApavAmAM Ave che - 1. zrI zatruMjaya mahAtIrthamAM mahAmAtya zrI tejapALe baMdhAvelA zrInaMdIzvaropanI racanAvALA zreSTha caityamAMnA pazcima dizAnA maMDapamAM daDakalazAdithI yukta devakulikA eka ane zrI AdIzvara bha. nuM biMba 1. 2. e ja ( zrI zatruMjaya ) tItha mAM mahAmAtya zrI tejapALe baMdhAvelA zrI, satyapurIya zrI mahAvIra svAmInA maMdiramAM biba 1 ane gokhale 1. 3. e ja (zrI zaEjaya) tIrthamAM bIjI devakulikAmAM gokhalA 2, pASANunuM jinabiMba 1 ane zrI RSabhadevAdi vIzI 1. . zrI zatruMjaya tIrthanA maMdiranA gUDha maMDapanA pUrva dhAramAM gela 1, temAM marie 2 ane te gekhalAnI upara zrI AdinAtha bhagavAnanuM biMba 1. 5. zrI giranAra tIrthamAM zrI neminAtha bha, nA pAdukA-maMDapamAM gekhalo 1 ane zrI neminAtha bha. nuM biMba 1. 6. zrI giranAra tIrthamAM mahAmAtya vastupALe baMdhAvelA zrI AdinAtha bha. nI AgaLanA maMDapamAM gekhalo 1 ane zrI neminAtha bha. nuM biMba 1. . zrI abudAcala (Abu) tIrthamAM zrI neminAthajInI bhamatImAM cha jinabiMbathI yuti devakulikAo 2. 4. jAvAlipura (dhapura sTeTamAM Avela jAlora) ne zrI pArzvanAtha bha. nA maMdiranI bhamatImAM zrI AdinAtha bha, nA biMbathI yukta devakulikA 1. 9 thI tANagaDha (tAraMgA tIrtha) nI zrI ajitanAtha bha. nA maMdiranA mUDha maMDa5mAM zrI AdinAtha bha, thI yukta gekhalo 1. For Private And Personal Use Only
Page #23
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 1893 halIvAla nesaDa ane tenA kuTuMbanAM dharmakAryo 10. zrI aNahilapura pATaNamAM hAthIyA vAvanI najIkanA zrI suvidhinAtha bha. nA maMdirane jIrNoddhAra ane temAM zrI suvidhinAtha bha. nuM nUtana biMba 1. 11. zrI vijApura (gAyakavADa sTeTa-kaDI prAMta) nA jinAlayamAM zrI neminAtha bha. ane zrI pArzvanAtha bhaTa nA akeka biMbathI yukta devakulikAo (derIo) 2. 12. uparyukata vijApuranA jinAlayane mULa gabhArAmAM kalIkhattaka-gallA be ane timAM zrI AdinAtha bha. tathA zrI munisuvratasvAmInI mUtie 2 13. lATApallI (lADela-gujarAta)mAM mahArAjA kumArapAle baMdhAvelA "kumAra vihAra" nAmaka jinamaMdirano jIrNoddhAra vakhate zrI pArzvanAtha bha. nI sanmukhane maMDapamAM zrI pArzvanAtha bha. nuM biMba ane gekhale 1. -14. phodanapura ( pAlaNapura)nA rAi paramAra prahadanadeve baMdhAvelA pohaNavihAra' nAmanA jinAlayamAM zrI caMdraprabha bha. nA maMDapamAM goMkhalA 2. 15. uparyukata maMdiranI bhamatImAM zrI neminAtha bha. nI AgaLanA maMDapamAM zrI mahAvIra svAmInuM biMba 1. 16. zrI lATApalI (lAla)nA kumAra vihAra" nAmaka maMdiranI bhamatImAM zrI ajitanAtha bha. nuM biMba tathA daMDa-kalazAdithI yukta derI 1. 17. uparyukta maMdiramAM zrI zAMtinAtha bha. ane zrI ajitanAtha bhInI ubhI mUrtio-kAusagIya 2. A badhAM kAryo; nAgapura (nAgAra-mAravADa) pAchaLathI pAlaNapura nivAsI zrI varahuDIyA saMtAnIya zAha emaDanA putra zAha rAhaDanA putra zAha lAhaDe ane tenA kuTuMbanA mANasee karAvela che. AmAMnAM 16-17 naMbaranAM be kAryo uparyukta saMvata pachI karAvyAM haze ema lAge che. kemake lekhamAM te bane pAchaLathI dAvyAM hoya ema jaNAya che. A badhAM kAryonI pratija; nAgendragacchIya zrImAna haribhadrasUrijInA ziSya zrImAna vijayasenasUrijIe karI hatI. - 18. zrI aNahilapura pATaNanI najIkamAM AvelA zrI cAropa (cApa) tIrthamAM zrI AdinAtha bhaTa nuM biMba ane gUDha maMDapa tathA cha cokIo sahita jinamaMdira, zAha rAhaDanA putra zAha jinacaMdranI bhAryA cAhiNinI kukSithI utpanna thayela putra saMghavI zAha devacaMdra mAtA-pitA tathA pitAnA kalyANa mATe karAvyuM che. A kArya saM. 1296 pachI eTale caudamI zatAbdInA pahelA pAdamAM thayuM hovuM joIe. dharmavIra zAha emaDa ane tenA kuTuMbIoe AvAM aneka dharmakAryo karIne manuSya jIMdagIne tathA pitAne maLelI lakSmIne phaLavAna banAvI hatI. te A lekha uparathI vAcake sArI rIte samajI zakaze ke bAramI zatAbdImAM paNa palIvAla jeno khAsa mUrtipUjaka vetAMbara jainadharma pALatA hatA. ATalA lAMbA kALathI ApaNuM sahadhamo banI cUkelAmAMthI AjakAlamAM AgarA, For Private And Personal Use Only
Page #24
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ika - ' ke ' ja che ke : ' , , , , , - DAika , pAna kA mana ja na * zrI jana satya prakAza bharatapura, jayapura Adi jIllAomAM vasatA ghaNuMkharA pallIvAla jaino paricaya-sobatanI asarathI anyadhamI banI gayA che--banatA jAya che, temane ane pUrva dezamAM sarAka jAtinA leke jaina maTI hiMdu dharmAnuyAyI banI gayA che te badhAne upadeza ApI- samajAvIne pAchA mULa sthAne lAvavAnI ane tevAM kAryo mATe dareka prakAranI sahAyatA karavAnI zrI mahAvIranA sAcA bhakta pratyeka jainanI pharaja che. AzA rAkhavAmAM Ave che ke--dharmabhAvanAvALA ane zrI vIra dharmanI zrI mahAvIra prabhunA zAsananI kharA dilathI sevA karavA IcchanAra, pratyeka jaina gRhastha uparyukta kAryomAM yathAzakti Arthika sahAyatA pahoMcADI sAcA sahadhama-vAtsalyanuM sAcuM phaLa prApta karavA mATe tatpara raheze. tirAma . uparyukata zAha temanuM vaMzavRkSa A pramANe che. jeTalAM nAmo maLI zakya teTalAM AmAM ApavAmAM AvyAM che. varadeva (varakuDIyA) nAgoranivAsI pallIvAlajJAtIya Asadeva lIdhara te temaDa abhiDa mANika salakhaNuM thiradeva guNadhara jagadeva bhuvaNuM rAhaDa jayadeva (jAhaNadevI) sahadeva (suhAgadevI) (1 lakSmI bhara nAikI) vIradeva devakumAra hAlU peDhA gAsala | (vijayasiri) (devasiri) (harasiNI) (kIlazI) (guNadevI) dhanezvara lAhaDa abhayakumAra (dhanazrI) (lakhamazrI) arasiMha vagere | haricaMdra dematI * putrI jehaDa hemacaMdra kumArapAla pAsadeva dulaha jinacaMdra (cAhiNi) pArijI ma. nAmadhara mahIdhara pAradhavala nImo * kaI kANe hama', kaI kekANe "vaDI" ane kaI ThekANe "varI ' nAma Apela che For Private And Personal Use Only
Page #25
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir jenapurInAM jinamaMdironI apUrva kaLA lekhaka - zrIyuta sArAbhAI maNilAla navAba, vaDodarA. janapurInA nAmathI prasiddhamAM Avela amadAvAda zaheranI musalamAnI sulatAnAnA samayamAM baMdhAelI arajImAM sacavAI rahelI zilpakaLA, pAzcAtya ane ezIyA kalApriya sajajanamAM jeTalI jANItI che teTalI jenapurInA jinamaMdirAnI kaLA, keTalIka bAbatamAM musalamAnI samayanI kaLA karatAM ghaNI ja sughaDa ane suMdara hovA chatAM, zaheramAM AvI nathI, je batAvI Ape che ke te tarapha jenakemanI keTalI udAsInatA che jInakemanI jeTalI udAsInatA che tethI vizeSa udAsInatA gujarAtanA lekhakavarganI paNa te tarapha heya tema jaNAI Ave che, kAraNake jainapurInA jinamaMdira pachI dilhI daravAjA bahAra AvelA haThIbhAI zeThanA baMdhAvelA jinamaMdiranA ullekha sivAya lekhaphavarga taraphathI ekAda apavAda sivAya moTe bhAge mauna ja sevavAmAM AvyuM che. - jainapurImAM AvelAM seMkaDe jinamaMdire paikInAM dareke dareka jinamaMdiramAM kaLApremI sajajanone kaLAnI dRSTie jANavAnuM ane jovAnuM maLI zake tema che, chatAM A nAnakaDA lekhamAM sadhaLAM jinamaMdironAM nAmo ane TuMkuM varNana paNa ApavAnuM muzkelI bhareluM che ane mArA pitAno Azaya paNa A lekhane bahu ja vistRta karIne vAcakavargane kaMTALe nahi ApatAM kaLAnI dRSTie khAsa jovA lAyaka jinamaMdironuM ja TuMkuM varNana ApIne saMtoSa mAnavAne che. jainapurInA jinamaMdiramAM judI judI jAtanI kaLA sacavAelI che. A kaLAnA traNa vibhAga pADI zakAya - 1. zilpakaLA tathA mUrtividhAnakaLA. 2. lAkaDA uparanAM kotarakAma tathA citrakAma. 3. bhitticitro, uparanA A traNa vibhAge samayanI daSTie nahi paNa bhinna bhinna civALA kaLApremIone pitApitAne icchita rUcivALA vibhAgonuM TuMka samayamAM avalokana thaI zake te daSTie pADavAnuM meM yogya mAnyuM che. 1. zilpakaLA tathA mUrti-vidhAnakaLA: 1. averIvADa nIzALamAM AveluM jagavallabhapArzvanAthanuM jinamaMdira zilpanI daSTie eTale bAMdhaNInI daSTie amadAvAdamAM sarvottama paMktinuM che e mata zilpazAstravizArada AcAryadeva zrIjayasiMhasUrijIne che. bIjuM A jinamaMdiramAM jainapurInA bIjA jinamaMdironI mAphaka jIrNoddhAranA nAme ane A vIsamI sadImAM taddana For Private And Personal Use Only
Page #26
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir = = S. " cha4 pauSa zrI jana satya prakAza sApha (Plain) ArasapahANanA jinamaMdira baMdhAvAnA pavane prAcIna lAkaDA tathA pattharakAmono nAza nahi karatAM saMpUrNa kALajIthI prAcIna kAma sacavAelAM jaNAI Ave che. zilpanI dRSTie A jinamaMdiranI viziSTatA hovA uparAMta A jinamaMdiramAM mUtividhAnanI dRSTie paNa keTalIka jinamUrtio sarvottama prakAranI che. 1. jinamaMdiramAM dAkhala thatAM ja sauthI prathama sahastraphaNA pArzvanAthanI kAusagnamudrAe sthita rahelI. sapheda ArasanI, netrane allAdakArI ane zAMta mRdumra6 hAsya karatI A jinamUrti dareka kalApriya sajajanane mugdha banAve tevI che. dilagIrI mAtra eTalI ja che ke mUrtinA mastaka uparanI sahastraphaNAomAM kacaro bharAI na jAya e bIke rALa ane lAkhathI e bhAga purI devAmAM Avyo che. 2. sahastraphaNu pArzvanAthanA garbhadvArathI AgaLa jatAM ciMtAmaNi pArzvanAthanuM bIjuM garbhadvAra Ave che. te garbhadvAramAM sanmukha ciMtAmaNipArzvanAthanI nAnI paNa nAjuka lagabhaga nava Ica UMcI padmAsanastha thAma pASANanI mUrti ane tenuM bhavya parikara* tathA pabAsananuM bArIka kotarakAma khAsa darzanIya che; paraMtu uparanI mAphaka A manahara bArIka kAtarakAma rALa ane lAkhathI purI devAmAM AvyuM che A ciMtAmaNi pArzvanAthanI mUrtinA AgaLanA bhAgamAM pabAsana AgaLa eka pittaLane hAthI ke jenI pIThanA uparanA bhAgamAM eka nAnI dhAtunI jinamUrti mukavAmAM Ave che. te hAthI paNa khAsa ramaNIya ane kaLAnI dRSTie suMdara che. 3. garbhagRha(yarA)mAM utaratAM ja sAme vizALa, nirmaLa Tikasama sapheda ArasamAMthI kaI kevAsI zilpIoe purasadanA samaye ghaDIne taiyAra karelI jagaThaMgha zrI jagallabha pArzvanAthanI Azare cha phuTa UMcI padmAsanastha ane mRdu mRdu hAsya karatI jinamUrti joIne kayA kaLApremI sarjananuM hRdaya AnaMdita na thAya ! A mUtinI mukhamudrA jeTalI ramaNIya ane AhalAdakArI che, teTalAM ja ramaNIya tenI uparanuM parikara tathA beThaka nIcenuM pabAsana che. zvetAmbara jaina tIrthomAM tathA jinamaMdiromAMnI seMkaDo vizAlakAya sapheda ArasanI jinamUrtio paikI vadhumAM vadhu nirmaLa, svaccha ane suMdara pratimA A che ema mAruM mAnavuM che. garbhadvAramAM utaratAM ja uparanI chatanA bhAgamAM najara nAkhavAmAM Ave te tyAM lAla pRSTabhUmi upara vividha raMgothI taiyAra karela bhakta zrAvake pUjAnI jhAMjha* vagere vagADatAM bhiticitramAM cItarelA jaNAI Ave che, A jinamaMdira mogala rAjyakALa daramyAna baMdhAveluM hovAthI mAnavAne kAraNe rahe che ke A sacavAI rahele bhitticitrane namana paNa te samayano heya. 2. devasAnA pADAnA ciMtAmaNi pArzvanAthanA daherAsaramAM bhUmigRhamAM birAjamAna zyAma ArasanI ciMtAmaNi pArzvanAthanI bhavya mUrti tathA tenAM parikara ane pabAsana paNa khAsa mUrtividhAnanI dRSTie ucca koTinAM che. *jinamUrtinA mastaka upara tathA AjubAju katarAmavALe bhAga, jinamUrtinI beThakanI nIcene kotarakAmavALe bhAga, eka jAtanuM vAjiMtra, For Private And Personal Use Only
Page #27
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 35 jainapurInAM jinamaMdiranI apUrva kaLA 3. jhaverIvADa vAghaNapoLamAM AvelA bIjA tIrthakara zrI ajitanAtha svAmInA daherAsaranI bhamatInI zarUAtamAM ja AvelI. vi. saM. 111gya pratiSThita thaelI mAnuSI AkAranI kAusagga mudrAe sthita rahelI zrI ajitanAtha tIrthakaranI dhAtunI mUrti khAsa darzanIya che; A mUrtinA pratyeka aMgopAMga zilpIe ghaNI ja kALajIthI ane saMbhALabharI rIte ghaDelAM jaNAI Ave che. A mUrti eTalI badhI suMdara che ke tenI barAbarI karI zake evI eka paNa bIjI mAnuSI AkAranI dhAtunI mUrti amadAvAdanAM jinamaMdiramAM nathI, ane mArI mAnyatA pramANe te sArAe bhAratavarSamAM bIjI thoDI ja haze. 4. mAMDavInI poLamAM nAgajIbhudaranI piLamAM AvelA jinamaMdiramAM trIjA tIrthaMkara zrI saMbhavanAthanI sapheda ArasanI padmAsanastha mUrti paNa mUrtividhAnanI daSTie uttama che. sAMbhaLavA pramANe A jinamaMdiramAM pahelAM lAkaDAnA suMdara kotarakAma hatAM, paNa jIrNoddhAra karAvatAM taddana sApha (Plain) ArasanuM jinamaMdira taiyAra karavAnA bahAne prAcIna kaLAne nAza karavAmAM Avela che. 5. jhaverIvADamAM AvelA zrI saMbhavanAthanA jinamaMdiranA bhUmijharamAM AvelI zrI saMbhavanAtha tIrthakaranI vizAlakAya sapheda ArasanI jina mUrti tathA tenAM parikara ane pabAsana paNa mUrtividhAnanI dRSTie ghaNAM ja ucca prakAranAM che. A mUrti eTalI badhI vizALa che ke bhAratavarSanAM vidyamAna zvetAmbara jinamaMdiramAM AvelI jinamUrtiomAMnI bIjI thoDI ja mUrtio ATalI vizALa haze. 6. mAMDavInI poLamAM sametazikharanI piLamAM AvelA sametazikharanA derAsaramAM AvelI mULanAyaka zrI pArzvanAthanI pratimA tathA tenA mastakanA uparanA bhAganI phaNA paNa khAsa viziSTa prakAranI hovAthI mUrtivighAnazAstranA abhyAsIone khAsa jovA jevI che. 7. kAlupura kAluzAha (kAluzI) nI piLamAM AvelA jinamaMdiranA uparanA bhAgamAM AvelI tathA garbhagRhamAM AvelI zyAma ArasanI padmAsanastha baMne ciMtAmaNipArzvanAthanI matio tenAM parikara ane pabAsana sahita khAsa mUrtividhAnanI dRSTie mahatvanI che. 8. amadAvAdanA rAjapura nAmanA parAmAM AvelA jinamaMdiranA bhUmigRhamAM AvelI zrI ciMtAmaNipArzvanAthanI bhavya pratimA paNa tenAM parikara ane pabAsana sahita khAsa mahattvanI che ane mUrtividhAnazAstranA abhyAsIoe khAsa jovA lAyaka che. 9. dilhI daravAjA bahAra AvelA haThIbhAI zeThanA jinamaMdira mATe to ghaNuM ja lakhAI gaeluM hovAthI tene mATe vadhu nahi lakhatAM te maMdiramAM AvelA mULanAyaka paMdaramA tIrthaMkara zrI dharmanAthanI sapheda ArasanI mUrti tathA tenAM parikara tathA pabAsana paNa mUrtividhAnanI daSTie khAsa mahattvanAM hovAthI te tarapha mUrtividhAnazAstranA abhyAsIonuM dhyAna kheMcIne A "zilpakaLA tathA mUrtividhAna kaLA" nAmane pahelo bhAga samApta karavAnI rajA lauM chuM. A lekhanA vAcakone mArI eka namra vinaMti che ke uparyukta ullekha sivAya zilpakaLA tathA mUrtividhAna kaLAnI dRSTie bIjI koI sAmagrI jainapurInA jinamaMdiramAM hevAnuM teonI jANamAM Ave te kRpA karIne mane lakhI jaNAvavA tasdI le. (cAlu) For Private And Personal Use Only
Page #28
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir mahAprAcIna kozAMkhInagarI lekhaka--AcAryaM mahArAja zrImad vijayapadmasUrijI aneka prAcIna vastuomAM vizAla, vasaMdezanA alaMkAra tulya DhAzAMkhI nagarIne paNa sthAna apAyu che. eTale acaiAdhyAnagarInI mInA jANyA bAda, A nagarInA paNa saMkSipta itihAsa jANavA jevA che. ahI prabhu zrI mahAvIradevane vaMdana karavA mATe caMdra ane sUrya mUla vimAnamAM presIne AvyA hatA, tyAre cAtarapha prakAza phelAyA, jethI saMdhyA samaya dhyAna mahAra rahevAthI, A mRgAvatIjI prabhudaivanA samavasaraNamAM vadhuvAra zakAyA; ane jyAre cadra sUrya vaMdana karIne svasthAne gayA tyAre mahAsatI te sAdhvIjIe jANyu ke cetarapha aMdhakAra phelAI gayeA ane mArI meTI bhUla thaI. prabhudevanA samavasaraNamAM rAte rahI zakAya nahi, ema vicArI te jaldI upAzraye AvyAM. A avasare peAtAnAM guruNIjI Adi sAdhvIe Avazyaka ( pratikramaNa ) karI rahyAM hatAM. A prasaMge mRgAvatIjIne AryA caMdanamAlA sAdhvIe ThapakA ApatAM jaNAvyuM ke " sayama sAdhanAmAM udyamazIla evA tamAre A pramANe karavuM ucita nathI. zramaNadhama e upayoga-pradhAna che. skhalanAnu kAraNa anupayeAgabhAva ja che." Avu vacana sAMbhaLIne mRgAvatIjI guruNIjInA pagamAM paDI ghaNA ja pazcAttApa karavA lAgyAM, ane aparAdhane khamAvatAM sarva jJAnamAM zirAmaNa kevalajJAna pAmyAM. astu. A kauzAMkhInagarInA kATa, mRgAvatI upara Azakta thaelA rAja ca'praghe te pAtAtI ujiyanI nagarIthI mAMDIne TheTha kezAMkhInagarI sudhI lAInabaddha puruSo gADhavIne teonI mAraphata iMTA maMgAvIne zIghra mAgye hatA, je hAla paNa khaDerasthitimAM dekhAya che. ahI pUrve zatAnIka rAjA rAjya karatA hatA. tyAramAda te rAjA ( ane mRgAvatInA ) nA putra udAyI (udayana) rAjA ahIMnI rAjyagAdI upara AvyA. je gAMdharvavidyA ( gAyanakalA ) mAM huMziyAra hatA. ahInA vizAla bhavya madirAmAM rahelI divya For Private And Personal Use Only
Page #29
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org 1293 mahAprAcIna kAzAMbInagarI jinapratimAe, jonAra bhavya jIvAne apUrva AhvAda Ape che. nagarInI cAre bAju vividha vanA ( bagIcA vagere) zaiAle che, ke je kAliMdI nadInA jalanI laharIonA saMbadhathI pravrudbhuita dekhAya che. pUrve ApaNA daivAdhideva1 zramaNu bhagavAna prabhu zrI mahAvIre (gujarAtI tithi) mAgazara vide ekame dravya, kSetra, kAla ane bhAvanI apekSAe aDadanA mAkulA vhAravAne je abhigraha karyA hatA, te A nagarImAM pAMca divasa AchA cha mahine eTale 5 mahinA ane 24 divasa vityA bAda jeTha sudi dazame sUpaDAnA khUNAmAM rahela aDadanA khAkulA caMdanabAlAe vhArAvIne prabhune pAraNuM karAvI, pUrNa karyAM hatA. A sthale devAe sADAbAra kreADa vasudhArA (sAnaiyA) nI vRSTi karI. A ja kAraNuthI A nagaranI najIkamAM vasudhArA nAmanuM gAma vastu jenA aneka sthale nirdeza jovAmAM Ave che. temaja pa'dubyA prakaTa thayAM, jethI leAkeA pUrvenI mAphaka hAla paNa Apa ( jeTha sudI dazamanA ) divase tI snAna dAnAdi AcAra pAle che. ane vartamAna ceAvIzInA chaThThA tIrthaMkara zrI padmaprabhunAM cyavana, janma, dIkSA ane kevalajJAna nAmanAM cAre kalyANakA paNa ahI thayAM che. A sthale ghaNAM cAM ane vikasvara kAsa ba nAmanAM vRkSa adhika pramANamAM dekhAya che. A kAraNathI paNa A nagarInuM krAzAMkhI nAma paDayuM hoya ema anumAna thAya che. ahIM"nA vizAla zrI padmaprabhunA bhavya maMdiramAM, upara jaNAvela mALA vaherAvavAnA pAraNAnA prasaMgane darzAvanArI zrI caMdanabAlAnI bhavya mUrtti hayAta che. ahI' eka zAMta AkRtine dhAraNa karanAra siddha hu MmezAM AvIne prabhune bhAvapUrvaka va MdanAdi kare che. Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 377 zAstrakAra bhagavaMte kahyuM che ke kalyANakabhUmirUpa pavitra kSetranI spanAthI karmAMnA kSayApazamAdi jarUra thAya che. peAtAnA ghare dAnazIlAdi guNA sAdhavAnI jene icchA na thAya, te ja jIva parama pAvana zrI siddhagirijI jevA uttama sthAne pUrNa ullAsathI dAnAdi sAdhI zake che. jethI A keAzAMkhInagarI paNa chaThThI padmaprabhunA cAra kalyANakAnI pavitra bhUmi che. ane prabhu zrI mahAvIranI caraNarajathI paNa pavitra thayelI che, ema vicArI, A pavitra tIrthabhUminI khInA jANI bhanya jIvA tI sevArUpI jalanA pravAhathI kama melathI malina banelA peAtAnA AtmAne nila banAve e ja hArdika bhAvanA ! For Private And Personal Use Only 1. devA pAMca prakAranA che. 1. dravyadeva hRdevAyukanarAdi), 2, bhAvadeva ( devAyune, bhAgavanAra ), 3. devAdhideva ( arihaMta ), 4. naradeva (cakravatti ) ane 5. dhadeva (munivara ), ema zrI bhagavatIsUtramAM kahyuM che.
Page #30
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir bhaTTAraka zrI kSamAsUri-prasAdIkRta yatimaryAdA-paTaka saMzodhakaH-upAdhyAyajI mahArAja zrI yatIndravijayajI. bhahAraka zrIvijayaprabhasUrIzvara-paTTAlaMkAra bha0 zrIvijayaratnasUrIzvara-gurubhyo namaH / saMvat 1773 varSe mahAzudi 6 candravAsare bha0 zrIvijayakSamAsUrIzvara yatimaryAdApaTTako likhyate / samasta sAdhu sAdhvI zrAvaka zrAvikA samudAya yogyaM / aparaM ca AjanA samayAnusAre amhArai pAlavA yogya hoi te amheM pAlaM ane samasta sAdhu sAdhvIiM SiNaamhArA kahyA thakI pAlavA ane samasta zrAvaka zrAvikAI paNi amhArA kahyA thakI pAlavA. ane. samasta zrAvaka zrAvikAiM paNi samasta sAdhu pAsai palAvivA / gaccha nAyakanI AjJA thakI ane gRhastha AjJA palAvai tivAre gRhastheM paNi yationI saghalI bAteM khabari lecI / prathama to amheM amhArI rIti sthiti likhiyai chai / 1-nityaprateM ekAsaNuM karavU kAraNa vizeSe auSadha veSadhAdikanI jayaNA / 2-baisaNai kAMbalI 4 ta0 5 kalpaka 5 ta0 7 upari e rIte basaNuM maMDAvaq / pUThe pUThIyAM mUMkivA paNi rUnA takIyA na mADavA / 3-pIchIye pUMThe mAkhI uDADavI paNi cAmara nahIM / 4-amhe amhArai bhAra UpADavAne poTalIyA karavA paNi poTalIyA zakaTa nahIM, kAraNa vizeSe jayaNA / gRhasthone dravyAdikanA ugAra mATe / 5-sAta mAMDala sAMcavavI / saMdhyAI pratikramaNa karIne sAta zAMtikarA, sAta ghaMTAkaraNa gagavA UbhA rahIne / bIjA yatio pAsai paNi zAMtikarA namiUga sAta gaNavA tihAM sUdhI sarva gItArtha paNi UbhA rahai / porisi bhaNAvyA pachI sarva sAdhu Apa ApaNe ThikANe jAi / eto amhAre pAlivAnI sthiti likhI / hive bIjA sAdhunai pAlavAnI sthiti likhiyai chai / 6-bIjA sAdhune sajjhAya kIdhA vinA sthaMDila bhUmikAiM jAvA na devA, kadApi jarUra bAdhA hui tau teNeM AjJA mAMgone jAvaM / pachai AvI zrIjIhajUra kane pAMca naukaravAlI For Private And Personal Use Only
Page #31
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir yatimaryAdApadaka UbhA rahIne gaNavI ziSyAdikeM / gItArtha baisInai gaNai / 7--varasa divasanA bai loca karAvavA sarva ytiiyeN| 8-zepe kAle sarva gItArthe mAsa kalpanau vyavahAra sAMcavavau / 9-caumAsI, maunaekAdazI sUdhI rahe, zrAvakanA Agraha thakI phAguNa sUdhI rahai pachai vaDa lohaDAIyeM pATIyai gItArtha baise / 10-keTalAika gItArtha nagarapiMDolIyA dezapiMDolIyA thaI rahyA che te sarva yatIone deza parAvartana karavA, traNya tathA sAta gharasa dezamAhi rAkhavA pachai balI deza parAvartana karavA / kauMga saMvegonai kauMga gacchavAsInai gItArtha saghalAyene deza parAvarte abala drUmasIma e rIte kSetrAdeza devaa| jivAre deMza parAvartta karIye tivAre abaladrUma Apavau sahira Apavau / 11-thAnavAsUne AjJA vRddha hui vihAra sakti hui nahIM tehanai AjJA thAnavAsUnI ApavI, juvAnane nahIM / gItArthanI sevAne arthI eka ziSya pAsai rahe / 12-Adeza-nirdeza jehavo gItArtha hui tehane tehavo Apavau, ThANA pramANe Apavau / 13-deza dezanI bhalAmaNa padastha gItArthane devI, paNi lAMchoDiyAne na devI / 14-baDI dAkSA zrayA vinA yoga vahyA vinA pada padAdika na devA / 15-yatiye AMka pramukha chokarA na bhaNAvavA, dharmakriyA bhaNAvavI / TIpaNA na likhavA, na vecavA, vyAjavaTauM na karavau, khetIvADInau vyavahAra na rAkhavau / 16-yatIyeM uSNavArino vyavahAra karivo, paNihArI pramukhanA hAthe aNAvaq nahIM / 17-gRhastheM piNa auSadha, veSadha, vastra, pAtra, pustaka, naukaravAlI, jJAna upagaraNa, lepa, tela, bhIDa, baulAe~, poTalIyA, pramukha etalI vastui gRhastha khabara le, te yatI avyavahAra cAlai tau gRhastheM mukheM sIkhAmaNa devI, na mAne to amane khabara likhavI / e bAtanI gacchanAyaka sIkhAmaNa yai / gRhasthe piNa timaja vartavU / 18-celA karavA te mujAti vANiyA brAhmaNa vinA anya jAti na karivA, ane karasye to gacchanAyakanI AkarI rIsa thAsyai / 19-sAdha sAdhavI ekatra na rahai Apa ApaNe ThikANe rahai / 20--sAdhu sAdhavIne na bhaNAvai, zikSA pramukha na devai, sAdhavInA sAthe bolivAnau ghaNo paricaya na rAkhavo / 21-zarIra vizeSe athavA garaDhA vRddha huI tehane sAdhavIne bhaNAvavAdikanI chUTa cha, paNi teno ghaNo Ava jAva kAmarnu nhiiN| 22-gacchanAyakanI cIThI vinA celAne dIkSA na devI / 23-eka dIkarAnI athavA be dIkarAnI mAne te paNi cyAlIsa varasanI hui tehane gacchanAyakanI AjJA mAgIne dIkSA devI / 24-daradarabArAdikaM zrAvakanI AjJAI tathA gacchanAyakanA kAmeM daradarabAre jAvaM / e niyama sarvane pAlivA, palAvivA, na pAlasyai tehane gacchanAyakanau Thapako milasyai, sajA thAsyai / iti covIsa bola / gacchanAyakanI AjJAthI paM0 bhImavijaya lilyA te svaparArthe kalyANakara thAo saMvat 1773 varSe mAghasudi.6 dIvabaMdare / For Private And Personal Use Only
Page #32
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org 380 zrI jaina satya prakAza jeSThasthityAdeza-paTTaka OM natvA bha0 zrIvijayaratnasUrIzvaragurubhyo namaH / saM0 1774 varSe bha0 zrIvijayakSamAsUribhirjyeSThasthityAdezapaTTako likhyate zrIsoraThadeze / paM / bhImavijaya paM / sukhavijayagaNi / dIva 1; 1 paM / lakSmIvijaya ga / paM / harSasAgara ghoghA 1 paM / deva kuzala ga / paM / ravisAgara jUnAgaDha / 1 paM / rUpakuzala ga / / paM / hIrakuzala ga / rANApura / 1 paM / hitakuzala ga / paM / labdhisAgara mahuA 1, dAThA 2 paM / vRddhikuzala ga / paM / gajasAgara purabaMdira 1 paM / lakSmIvijaya ga / paM / labdhisAgara mAMgalaura 1 paM / jItavijaya ga / paM / premasAgara devakuMpATaNa 1 paM / amRtakuzala ga / paM / rUpasAgara dhaurAjI 1 paM ! jayasundara ga | paM / mahimAsAgara dIvamadhye thAnavAsU Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir I 1 paM / hamIraruci ga | paM / dAnaruci ga / dhArUkuM 1, varateja 2 paM / premavijaya ga paM / raMgavijaya / paM / rAmasAgara bAMkAnera 1 1 paM / kanakaruci / paM / ravisAgara SIrasa ru 1 paM / kalyANasundara ga / paM / mahimA sAgara gUrjaradeze 1 paM / rUpavimala ga / paM / kAMtivimala rAjanagara 1 paM / zAMtikuzala / pa / dAnasAgara tuMbaDa 1 / gaMgaruci paM / padamasAgara kAsavaparaM 1 paM / candrakuzala ga / paM / ANaMdasAgara khemAlAuM 1 paM / sadAruci ga / paiM / nityasAgara bhAMgavaDa 1 1 paM / mahimA kuzala paM / haMsakuzala velAvala 1 paM / prIticandra ga paM / nityaruci vaNathalI 1, majhevaDI 2 1 paM / premaruci ga paM / vijayasAgara kaMDolaNuM 1 1 paM / rAmavijaya / RSibhAvasAgara UnA 1 paM / hemasAgara ga / RSIlAbhasAgara pAlItANuM 1 I paM / jagasAgara / RSI RSabhasAgara paM / dayAlasAgara dhalaura 1 paM / zubhasAgara cauka 1 paM / kIrtiruci paM / muktisAgara beTI 1 For Private And Personal Use Only (4384 ) poSa
Page #33
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org digambara zAstra kaise baneM ? lekhaka - munirAja zrI darzana vijayajI. prakaraNa 9 - vAcakavarya zrI umAsvAtijI. ( tRtIya aMka se kramazaH ) bhAratavarSa ke prAcIna vidyApITho meM takSazilA aura nAlaMdA (rAjagRhI) ke para vidyApITha pradhAna haiN| saMbhava hai ki jaise rAjagRhI ke vidyApITha kA sthAna nAlaMdA pADA hai vaise takSazilA ke vidyApITha kA sthAna uccanagara ho / uccanagara prAcIna kAla meM vidyA kA kendra thA / yaha nagara vikrama kI 12vI zatAbdI taka vidyamAna thA * 2, bAda meM usakA vinAza huA hai / rAvalapaDI se uttara meM takSazilA aura uccanagara ke khaMDahara Aja bhI apane prAcIna gaurava kI zahAdata dete hue maujUda haiM / bhagavAn mahAvIra svAmI ke bAda kramazaH sudharmAsvAmI, jambUsvAmI, prabhavasvAmI, zayaM bhavasUri, yazobhadrasUri, zrI sambhUtivijayasUri, zrI sthUlabhadrasvAmI, zrI AryasuhastisUri, susthita sUri-supratibaddhasUri, indradinasUri aura dinnasUri prabhAvaka AcArya hue haiM / A0 dinnasUri ke do ziSya the, 1 - mADharagotrIya A0 zAMtizreNika, 2 - kauzika gotravAle, jAtismaraNa jJAnavAle A0 siihgiiriijii| inameM se AcArya zAnti zreNika apane ziSyoM ke sAtha uccanagara ( takSazilA ) ke pradeza meM vicarate the, ataH ApakI ziSyaparaMparA kariba vikrama kI prathama zatAbdI meM " uccAnAgarI - zAkhA " ke nAma se vikhyAta huI / isa zAkhA meM bhI gaNadhara vaMza aura vAcaka vaMza saMsthApita hue the / AryazreNikA, 1 AryatApasI, AryakuberA (kuberI) aura AryaRSipAlikA ye usI ke gaNadhara vaMza kI zAkhAyeM haiM / --- ( kalpasUtra sthavirAvalI, paDAvalI samuccaya bhA. 1, pR. 7 ) Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 1211 ) taka prApta hotI hai 52. A0 jinadattasUri ke samaya ( vi0 saM0 kA kendra thA, isa bAta kI zahAdata isa prakAra jinadattasUri ko kahA ki - 1. dillI, 2. ajameru, 3. bharuaccha, 4. 6. uccanagara, 7. lAhora etannagarasaptake paripUrNazaktirahitaiH kharataragacchanAyakai rAtrau na sthAtavyamiti / - vi0 saM0 1830 meM jUnAgaDha meM " u0 kSamAkalyANaka " viracita "" kharataragacchapaTTA - yoginiyoM ne A0 ujjaina, 5. mulatAna, 29 valI | zrImAn pUraNacandrajI nAhara mudrita, pRSTa - 25 | For Private And Personal Use Only "" ucca nagara " jainasamAja
Page #34
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra 381 zrI jaina satya prakAza poSa zrI umAsvAtijI isa zvetAmbarI " uccAnAgarI zAkhA ke vAcakavaMza ke pradhAna nAyaka the, isa pramANa se takSazilA ke vidyApITha-vidhAna meM jainAcAryoM kA kitanA sahakAra thA yaha bhI spaSTatayA nirNita ho jAtA hai / vAcaka zrI umAsvAtijI mahArAja svayaM apanA sambandha isa prakAra vyakta karate haiM " www.kobatirth.org artha - zrI umAsvAtijI vAcakeza zrI zivazrI ke pravavyA - praziSya the, agyAraha aMga ke dhAraka zrI ghoSanandi kSamaNa ( mahAtapastrI, kSapaNa ) ke pratrajyA - ziSya the, mahAvAcaka muMDapAda kSamaNa ke vAcanA-praziSya the, vAcakAcArya mUla ke vAcanA- ziSya the, nyagrodhikA ke rahenevAle the, kaubhISaNi gotravAle the, svAti (pitA) aura vAsIgotravAlI (umA) mAtA ke putra the, uccAnAgarIzAkhA ke vAcanAcArya the| Apane gurugama se arhadvANI ko grahaNa karake paTanA meM mithyAzAstravacana meM phase hue jIvoM ke hita ke liye " tattvAzradhigama " zAstra banAyA / ApakA nAma thA umAsvAti jI / - tattvArthasUtra kI prazasti- kArikA " Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 99 vAcakamukhyasya zivazriyaH, prakAzayazasaH praziSyeNa / ziSyeNa ghoSanaMdikSamaNasyaikAdazAMgavidaH // 1 // vAcanayA ca mahAvAcakakSamaNamuMDapAda ziSyasya / ziSyeNa ca vAcakAcAryamUlanAmnaH prathitakIrteH // 2 // nyagrodhakAmasUtena viharatA puravare kusumanAmni / Satara svAtitanayena vAtsImutenArghyam // 3 // arhadavacanaM samyag gurukrameNAgataM samupadhArya / dukhArte ca durAgama-vihitamarti lokamavagamya // 4 // idamucairnAgaravAcakena, sattvAnukaMpayA dRbdham / tattvArthAdhigamAkhyaM, spaSTamumAsvAtinA zAstram // 5 // 53. guruparaMparAke do prakAra haiM:- :- 1. gaNadharavaMza, 2. vAcakavaMza | ekkArasa vi gaNahare, pavAyae pavayaNassa vaMdAmi // savvaM gaNaharavesaM vAyasaM pavayaNaM ca // 80 // Avazyaka niyukti " savvaM gaNaharavaMsaM " ajjamuhamme0 therAvalI yA v| jehiM jAva amhaM sAmAiyamAdIyaM vAditaM / vAyagavasa nAma jehiM paraMparaeNaM sAmAyikAdi attho gaMtho ya vAdito / ano gaNaharavaMso bhanno ya vAyagavaMso // - AvazyakacUrNi pRSTa 76 / - vAcaka = pAThaka, upAdhyAya // -vizeSAvazyaka bhASya, gAthA 1062 pRSTa 490 // Arya paraMparAmAM be vaMzo prasiddha che, janmavaMza, yonivaMza vidyAyonisaMbandhebhyo vul pANinI sUtra 4-3 - 70 / -paM0 sukhalAlajI anuvAdina tatvArthasUtra prastAvanA, pR0 1,26 // For Private And Personal Use Only
Page #35
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir digabara zAstra kaise bane? isake alAvA aura bhI ullekha milate haiM: Apa asala meM veda-dharmI the, kintu jinavarendra ko pratimA ke darzana se vItarAgatva kA paricaya pAkara jaina muni baneM / 54. bAda meM Apa pUrvavit hokara uccAnAgarI zAkhA ke vAcanAcArya pada para adhiSThita hue| -(bhaktAmara stotra vRtti) Apa ke pitA kA nAma svAti kaubhiSaNa aura mAtA kA nAma umA vAsI hai, ataeva ApakA nAma umAsvAti rakkhA gayA thaa| dekhie pramANa : 1. spaSTamumAsvAtinA zAstram / -svopajJa tatvAryabhASyam / 2-3 svAtitanayeneti piturAkhyAnaM, "yAtsIsuteneti motreNa nAmnA, umeti mAturAkhyAnam / ----A. haribhadrasUri A. yazobhadrasUri kRta tattvArtha-laghuTIkA, mudrita pRSTa. 535 // -siddhasenagaNikRta tattvArtha-bRhaTTIkA, mudrita pRSTa, 326 // 4-se 10 abhUdumAsvAtimunIzvaro'sau / -pro0 horAlAlajI di0 jaina saMpAdita, zilA0 bhA0 1, zilAlekha, naM0 40, 42, 43, 47, 50, 105, 108 / nagaratAlu kA zilAlekha / yAcakavarya zrI umAsvAtijI pUrvadhara the / dekhie pramANaH - 1. vAI ya khamAsamaNe, divAyare vAyagati egaTThA // puragayammi ya sUte, e e sadA pajati // 1 // artha--pUrvajJAnavAle vAdI kSamAsamaNa divAkara aura vAcaka : ina zabde se saMbodhita kiye jAte haiN| -jainadharma prasAraka sabhA, bhAvanagara prakAzita bRhadakSetrasamAsa kI prastAvanA se || 2. Apane tattvArthakArikA meM zrI zivazrI, zrI muMDapAda, zrI mUla va svayaM ko vAcaka batAye haiM aura apane guru ghoSanadi ko ekAdazAMgavit likhe haiM / isase spaSTa hai ki 54. sthAnakamArgI paMDita muni devacandrajI bhI likhate haiM ki vAcaka mukhya zrI umAsvAti jAtie brAhmaNa zavadharmane mAnanAra hatA / teozrIne jainadharmano svIkAra ane bhAgavatI jaina dIkSA grahaNa karavAmAM jinapaDimAnuM pavitra puSTa nimitta mAnavAmAM zrAvela che| - gujarAtI tattvArthasUtra, bhapravacana, pRSTha 24 // For Private And Personal Use Only
Page #36
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir zrIna satya prAza sirpha ghoSanaMdijI ekAdaza aMgake dhAraka the, aura bAkI ke cAra munIndra bAraha aMga yAne pUrvajJAna ke dhAraka the| umAsvAtijI apane guru se 11 aMga paDhe, bAda meM dAdA guru ke abhAva meM vAcakamUla ke pAsa pddhe| do vaMza ke samanvaya meM yaha bAta bhI artha-saMgata hai / phalataH Apako bArahave aMga ke jJAna ke liye dUsare vAcakajI ke pAsa jAnA paDA / isase Apa bAraha aMga ke jJAtA the yaha pramANita hotA hai / 3. digambara zAstra bhI vAcakajI ko kevali-dezIya, arthAt " pUrvavit " mAnate haiN| tattvArthasUtrakartAramumAsvAtimunIzvaraM / / zrutakevalidezIyaM, vaMde'haM guNamandiraM // 1 // -epigrAphiA karNATikA, jilda-8, nagaratAlu kA zilAlekha, anekAMta (mAsika), pRSTa-270, 395 / ApakA samaya-kAla vikrama kI tIsarI zatAbdI kA hai| aura Apane 500 prantha banAye haiN| jinameM se 1. tatvArthasUtra mUla, 2. tattvArtha-bhASya zlo0 2200, 3. prazamarati prakaraNa, 4. jambUdvIpa samAsa, 5. pUjA prakaraNa zlo0 19, 6. zrAvaka prajJapti aura 7 kSetrasamAsa zAstra upalabdha haiN| sthAnAMga sUtra-vRtti, paMcAzaka-vRtti, uttarAdhyayanasUtra kI do TIkAyeM, tatvArthabahad TIkA aura bhinna bhinna granthoM meM Apake granthoM ke aneka avataraNa pATha milate haiN| zvetAmbara samAja ina sabhI ko Apta-vacana mAnatA hai / (kramazaH) (54 380ii yAtu) kSetrAdezapaTTakaH zrIsoraThadeze saMvat 1774 varSe / atroddharitakSetrAdisatyApanA paM / devakuzalagaNibhirvidheyaH / sasasta samudoyayogyaM aparaM paTTA pramANe sahU Adeze pahuMcIyo maryAdApaTTaka mukyo che te pramANe pravartajo / je agavicArayo cAlasye te upAlaMbha pAmasyai / bIjaM gRhastha saMghAteM caDhI bolavU nahIM, gRhasthonuM mana ThAma rASaq, lokika vyavahAra vizeSe. rAkhavU / comAsA mAMhI kihAMi jAvaM Avaq nahIM, samajhI sAvadhAna pravarttaveM / -akaNAvadA-jhAnabhaMDAra se prApta patra se uddhata / For Private And Personal Use Only
Page #37
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir www.kobatirth.org purAtana itihAsa ane sthApatya (1) prAcIna lekha saMgraha (dasa lekhe) munirAja zrI jayavijayajI saMpAdaka: (20015 // 0 // mahaM0 vijayena svajAyAsahuDAdevyAH mUrti // bhrAtR0 madana / salaSaNasIha / devasoha prabha0 sapatnIkAnAM mUrtisahitA svIyA mUrti kAritA // zivamastu / / saM 1309 va yutavAkya || gAma rAMtejanA zrI neminAtha bha. nA maMdiranI bhamatInI chellI derI pAsenA gekhalAmAM zrAvaka-zrAvikAnA yugalanA be mUrti pado che. (A banne mUrtipado lagabhaga 2 phuTa uMcA ane 2 phUTa pahoLA che.) darekamAM vacce eka eka strI-puruSanI mUrti kotarIne tenA caraNe pAse strI-puruSanAM traNa traNa nAnAM joDalAM katarelAM che. A bane mUrti paTTo ArasanA suMdara ane prAcIna chebanne paTTa nIce anukrame naM. 21 ane naM. 22 vALA lekho kotarela che. pahelA lekhamAM mahuM vinaca tathA bIjA lekhamAM vinaya lakhela che. eTale tenuM mULa nAma "vijaku" ane sudhAreluM nAma "vijaya" haze tema jaNAya che. vaLI te jAgIradAra havA sAthe maMtrI - rAjyano koI paNa haddAvALa haze tema lAge che. maMtrI vijaye, pitAnA bhAIe madana, salakhaNasiMha ane devasiMhanI strIo sAthenI mUrtio yukta pitAnI tathA pitAnI strI suhaDAdevInI mUrtivALA A battipada vi. saM. 1309 mAM karAvyo. madananA putranuM nAma "cANakaya Apela che. I a. || 40 vinakuyena vitu: mahuM zrIrALanavevasya mUrti prA / 40 ajayasIha / soma / saMgrAmasIha / prabhRtisakalatrANAM mUrtayaH // tathA Tha0 rayaNAdevyAmUrtizca kArayAMcakre // zivamastu // saM. 1309 svazreyase maMtrI vijaye, pitAnA pitAnA bhAIo 1 ThAkara ajayasiMha, 2 soma ane 7 saMgrAmasiMha tathA teonI strIonI nAnI mUttio sahita, pitAnAM mAtApitA maMtrI seNigadeva ane rayaNAdevInI mUrtiovALo A mUrtipada, pitAnA kalyANa mATe vi. saM. 1309 mAM karAvyo. 15 lekhAMka naM. 20 thI 29 sudhInA lekha, zrIbheyaNI ane zrIzaMkhezvaranI vacce bhayaNIthI Azare cha gAunI dUrI para Avela, (kaDI prAMtanA cANasmA tAlukAnA) rAMteja nAmanA gAmane mU, nA. zrI neminAtha bha. nA bAvana jinAlayavALA maMdiranA che. For Private And Personal Use Only
Page #38
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org 38 zrI jaina satya prakAza (22) // OM // saMvat 1309 varSe vaizAkha zudi 3 gurAvadyeha rAMtayajaprAme mahaM0 zrI rAfyA... .va suta0 Thakura0 vijayabrahmena bAI gauradevi (vI) zreyorthaM zrIsarasva. (tI tevyA:pratimA) jAmyAMno vimastu / / Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir rAMtejanA jinAlayanI bhamatInI 46 mI derImAM sthita, sarasvatI devInI ArasanI meATI khaDita mUrtti nIce A lekha kheAdelA che. A lekha paNa uparyukta maMtrI vijayane che. AmAM tenuM nAma r vijJayamA lakhela che. lekhane sAra A pramANe cheH~~ savat 1309 nA vaizAkha zudi 3 ne guruvAre, Aja ahIM rAMtayaja-rAMteja gAmamAM matrI zrI rANuiga (nI bhAryAM rayaNAdevI) nA putra`ThAkAra vijayaNo (maMtrI vijaye) peAtAnI bahena gauradevInA zreya mATe zrI sarasvatIdevInI mUtti karAvI. pauSa (13)16 saM. 1224 zrI trazALA che nadeza (yazo) mAnArthI ] natA (yazo ) vardhana vairalIph nanA pradyumanai: (nai: ) yAre nALaventhe (?) pitRmato ( 1 ) nimitte (#) Ariteya pratimA sa 1124mAM, zrI trahmANagIya17 zrI yazAbhadrAcAryanI AmnAyavALA mazeAvana, vairisiMha, jajaka ane pradyumne mAtA-pitAnA yaM mATe A jimamUrti kasavI hatI. (24) saM. 126 (!) vairArava vati ? sItAnimi ......zreyane AritA sa. 1316 (?)nA vaizAkha vadi 1 te divase, sItA vagere e. mATe A jinapratimA bharAvI hatI. .........kalyANu (rapa) saM 1893 mAhA sudi 10 budhe zrI ammadAvAda vAstavya osavAlajJAtau vRddhazAkhAyAM sA zrI 5 dIpacaMda tatputra sA nIhAlacaMda tatputra sA / mAni [ka] caMda tena zrI rAtaja prAmANAve sthApanAryazrI zrAtinAtha viyaM.......... .ma / vinayatinendrasUrimi.... For Private And Personal Use Only 16. le. na. 27 ane 24vALA lekhA, rAMtejanA jinAlayanI bhamatImAMnA anukrame mULa madiranI jamaNI bAjunA ane pAchaLanA gabhArAnA mULanAyakajInI nIce sthApana karelI prAcIna parikaranI gAdIe para khAdelA che. 13, sirAhisTeTanA maDhAra paragaNAmAM Avela zrI jIrAvalApAzvanAtha tIrthAMthI lagabhaga 4 mAIla dUra 'varamANu' nAmanuM gAma vidyamAna che. pahelAM 'trahmANa' nAmathI mALakhAnuM hatuM. A gAmanA nAma parathI ' brahmANu' gaccha tIkaLyA che;
Page #39
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 1992 purAtana itihAsa ane sthApatya 307 (26) saM. 1893 mAhA sudi 10 budha rAtejanagare samastasaMghena zrI mAhalakSmimurti karApitaM pratiSTitaM / bha / zrI vijayadinendrasuribhi / zrI tapAgache ||shrii|| sA RSabhadAsa tatputra saa| gaNeza tathA sA / kosora / ta / sAdhanajI tathA khuzAlacaMda tena zreyArtha mUrti karApitA " (ra) // saM. 1893 mahA sudi 10 budhavAsare zrIrAMtejanagaravAstavyasamastasaMghena zrIcakrezvarIdevImurti karApitaM pratiSTitaM bha / zrI vijayadineMdrasUribhiH tapAgacche. saa| gaNeza RSabhadAsa svazreyothai naM. 25 ne lekha, rAMtejanA jinAlayanI bhamatImAM mULa maMdiranI pAchaLanA gabhArAmAM mULanAyaka zrI AdIzvara bha. nI mUrtinI beThaka para; naM. 26 vALo lekha e ja gabhArAnI bahAranA gokhalAmAM virAjita zrI mahAlakSmIjInI ArasanI mUrtipara tathA naM. rane lekha, e ja maMdiranI bhamatInI pahelI derInI pAse sthApana karela cakrezvarIdevInI mUrti para beThele che. ukta traNe mUrtionI pratiSThA vi. saM. 1893nA mAgha zudi 10ne budhavAre, tapAgacchIya bhaTTAraka zrIvijayadireMdrasUrie karela che. te traNe lekhono sArAMza A che - amadAvAdanivAsI, vizAosavAlajJAtIya zAha dIpacaMdanA putra zAha nahAlacaMdanA putra zAha mANekacaMde zrI rAMteja gAmanA jinAlayamAM virAjamAna karavA mATe zrI AdinAtha bha. nuM biMba karAvyuM. (25) * rAMteja nagaranA samasta saMghe tathA zA. RSabhadAsanA putra zA. gaNeza tathA zA. kIzora tathA zA. dhanajI tathA zA. khuzAlacaMda zrI saMghanA zreya mATe zrI mahAlakSmIdevInI mUrti karAvI. (26) zrI rAjanagaranivAsI samasta saMdhe tathA zAha gaNeza vabhadAse pitAnA kalyANa mATe zrI cakezvarIdevInI mUrti karAvI.(27) (28)18 dha rAti mAryA che. vaya jhAbetha #AritaH | zAMtinI bhAryA zo..bAe pitAnA bhAIne kalyANa mATe zrI dharmanAtha bha. nI pratimA bharAvI. (29) thavatra: ghurtunama sUtona: rA.........yasi(le)zAritA ....nA zreya mATe A jinapratimA bharAvI. 18 naM. 28 ane 29 vALA lekho, rAtejanA jinAlayanA mULanAyaka zrI neminAtha bha. nI anukrame jamaNI tathA DAbI bAjunI eka eka mUrti nIce sthita parikaranI prAcIna gAdI para beThelA che. A banane lekhamAM saMvata Apela nathI, paraMtu lekhenI lipI uparathI te banne lekha bAramI-teramI zatAbdInA hoya tema lAge che. For Private And Personal Use Only
Page #40
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir zrI mahAvIrajina-zrAddhakulakam saMzodhaka : upAdhyAyajI mahArAja zrImad yatIndravijayajI. yaha kulaka dhAra riyAsata ke nImAraprAntIya kukasIkasbe ke jJAnamandira ke hastalikhita granthasaMgraha se prApta huA, jo paDimAtrA kI sundara lipI se eka patra meM likhA huA hai| patra kI lambAI 15 aMgula aura coDAI 7 // aMgula kI hai / isake pratyeka pRSTa meM 14 lAina (paMktiyAM) aura pratipaMkti meM 50 yA 51 akSara haiM / patra meM jaisA likhA hai, vaisI hI pratilipI yahAM uddhRta hai / kulaka meM kartA kA nAma nahIM hai, lekina mAlUma paDatA hai ki isa kulaka ke nirmAtA Arya paramadeva hI haiN| unhoMne tuMgiyApattana ( vartamAna tAlanapura ) meM caturmAsa raha kara apanI sugamatA ke liye isa kulaka ko likhA yA banAyA hai| isameM bhagavAn mahAvIrasvAmI ke mukhya daza zrAvakoM kA ati saMkSipta varNana isa prakAra diyA hai: vANiyagAmapurammi ya, ANaMdo nAma gihavaI aasii| sivanaMdA se bhajjA, dasa sahasA goulA cauro // 1 // nihi-vavahAra-kalaMtara-ThANesuM kaNayakoDibArasagaM / so sirivIrajiNesara-payamUle sAvao jAo // 2 // -vANijagrAmapure Anando nAma gRhapatirAsIt , tasya ca zivanandAbhidhA bhAryA, pratyekaM daza daza sahasragosaMkhyAni catvAri gokulAni, 4 koTayo nidhAnagatAH, 4 koTayo vyavahAragatAH, 4 koTayo vyAjagatAzca / evaM 12 kanakakoTayazca babhUvuH / paJca paJca zatAni halazakaTapravahaNAnAJcA''nandasya / sa caikAdazazrAddhapratimAvidhivadArAdhya duSkarataratapobhiH saMlikhitatanuH krameNA'nazanaM pratipadya zubhatamabhAvotpannAvadhijJAno lavaNodadhAvuttarAzAM muktavA zeSadikSu paJcapaJcayojanazatAni, uttaratastu laghuhimAcalaM yAvadUrdhvaM ca saudharmaM yAvadadhastu ratnaprabhA yAvatpazyati jAnAti / 20 varSANi dharmamArAdhya mAsikAna zanena saudharme'ruNAbhavimAne catuHpalyopamAyurdevo'bhUttato videhe zivaM yAsyati / For Private And Personal Use Only
Page #41
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir zrI mahAvIrajina-zAkulakama 38t caMpAi kAmadevo, bhaddAmajjo sAvao jaao| goula-cha-aTThArasa-kaMcaNakoDINa jo sAmI // 3 // -campAnagayIM kAmadevo nAma gRhapatirabhUt / tasya ca bhadrAbhidhAnA bhAryA / pUrvoktapramANAni SaT gokulAni / 6 kanakakoTayo nidhigatAH, 6 koTayo vyavahAragatAH, 6 koTayo vyAjagatAH / evaM 18 kAJcanakoTInAM yaH svAmI samajani / kAsIe culaNApiyA, sAmA bhajjA ya goulA aTTa / cauvIsakaNayakoDI, saTTANa siromaNI jAo // 4 // -kAzInagaryAM culanipitA nAma gRhapatirajani / tasya ca zyAmAbhidhA bhAryA / pUrvoktaparimANAnyaSTau gokulAni / nidhivyavahAravyAjagatAH pratyekamaSTASTakoTayaH / evaM 24 kanakakoTayaH samabhavan / kAsIe suradevo, dhannAbhajjA ya goulA chacca / kaNayadvArasakoDI, gahiyavao sAvao jAo // 5 // .-kAzIpuryAM suradevo nAma gRhapatirabhUt / tasya ca dhanyAbhidhA bhAryA / pUrvoktamAnAni gokulAni SaT / nidhivyavahAravyAjagatAH SaT SaT ca / evamaSTAdaza kanakakoTayaH samajAyanta / AlaMbhiyAnayarIe, nAmeNaM cullasayagasaDDho ya / bahulA nAme piyA, riddhIe kAmadevasamA // 6 // --kAmpilyapattane AlaMkAbhinagaryAM cullazatako nAma gRhapatirabhUt / tasya ca bahulAhvA bhAryA / Rddhistu tasya kAmadevasamAnA samabhUt / kaMpillapaTTaNammI, saDDo nAmeNa kuMDakoliyo / pupphA puNa tassa piyA, riddhI sirikAmadevasamA // 7 // -kAmpIlyapattane kuNDakoliko nAma gRhapatirabhUttasya ca bhAryA puSpA nAmnI / Rddhistu zrIkAmadevasamA / For Private And Personal Use Only
Page #42
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir - D zrI jana sa ya prakAza saddAlaputtanAmA, polAsammi kulaaljaaiio| bhajjA ya aggimittA, kaMcaNakoDIo se tini // 8 // -~~-polAsapure kulAlajAtikaH zabdAlaputro nAma zrAddho jAtaH / tasya ca bhAyo agnimitrAbhidhA / trikanakakoTInAM svAmI / / cauvIsakaNayakoDI, goula aheva rAyagihanayare / sayago bhajjA terasa, revai aDa sesa koDIo // 9 // ---rAjagRhapure zatako nAma gRhapatirabhUt / tasya ca nidhAnAdiSu caturviMzatisvarNakoTayaH babhUvuH / aSTau gokulAni cAsan / bhAryAstu trayodazajAtAstAsu revatInAmnyA aSTau svarNakoTayaH, zeSANAM dvAdazAnAM tvekai kA svarNakoTirabhUt / sAvatthInayarIe, naMdaNipiyA nAma saDao jaao| assiNi nAmA bhajjA, ANaMdasamo ya riddhIe // 10 // --zrAvastIpuryAM nandinipitA nAma gRheza AsIt , tasyAzvinI bhAryA / Rddhistu zrIAnandazrAddha-samAnA jnyeyaa| sAvatthInayarIe, teyalipiyA saavgpvro| phuguNI nAma kalatto, ANaMdasamo ya riddhIe // 11 // --~zrAvastInagaryAM tetalopitA nAmako zrAvakAvara AsIttasya ca bhAryA phuguNI nAmA / samRddhyA cAnandasamAno'bhUt / ete daza samyaktvamUladvAdazavratadhAriNaH, ekAdazapratimAdhArakAH, paramarekhAprAptAzca / dazabhirapi zrAddhaiH viMzativarSANi yAvat zrIdharma ArAdhitaH / tanmadhye caturdazavarSAnantaraM SaT varSANi yAvad gRhacintAparihAraH kRtaH / ekAdazapratimA''rAdhanAdiduSkaratapaHkriyA kRtA, sarveSAM mAsikasaMlekhanA'nazanaM jAtaM, prAnte cAvadhijJAnamutpannaM, AnandavAnAmanyeSAM devaparIkSA babhUva / Ayu:samAptau te dazApi saudharme kalpe pRthakprathavimAneSu catuHpalyopamAyuSo devA abhUvan tatazcyutvA dazApi mahAvidehe kSetre rAjAno bhUtvA'vasare dIkSAM lAtvA vimalakevalajJAnalakSmI prApya mahAnandapadAnantasukhaM vilAsino bhaviSyanti / ___ saMvat 1528 varSe azvinasite 5 tithau tuMgiyApattane likhitamidaM zrImahAvIrajinazrAddhakulakaM paramadevAryega svaparapaunArtham / For Private And Personal Use Only
Page #43
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir sa....mA.....cA.....2 sUttio maLI : - tA. 31-37 nA divase mahuDI ( vijApura ) gAmanI pAsenA kAdhyaka nAmaka tIrtha - sthAnamAMthI, dharma zALA banAvavA mATe pAyA khodatAM, dhAtunI pAMca jinapratimAo maLI AvI che. temAMthI cAra pratimAo nhAnI che, jyAre eka sihAsanayukta che. mUtie prAcIna hoya ema lAge che. punama ane jAtismaraNa : . - (1) pharIdapuranA eka hoTalamAlikanA sAta varSanI ummaranA suMdara nAmanA pune, pote potAnA pUrva bhavamAM musalamAna hovAnuM jAhera karyuM che. pUrva bhavanA sagAsaMbaMdhIone lagatI bAbatonI tapAsa karatAM, eNe kaDelI badhI vAto maLatI AvI che. (ra) A ja pramANe pAle'DamAM eka bAIne potAnA pUrva janmanuM smaraNa thayuM che. taNe kabustAkamAM nI eka kabarane joIne traNa varSa pahelAM potAnA zarIranI ! daphanakriyA te kamara nIce karavAmAM AvI hatI, te jAhera karyuM hatuM. sAthe te the e paNa batAvyuM che, ke pote pUrva bhavamAM mAchImAranI putrI hatI ane tenA pati yuddhamAM mAryA gayA hatA. tapAsa karatAM teNe kahelI vAta sAcI TharI che. e bAInuM nAma merIyA che ane te pAle DanA davA vecAnAranI bhatrIjI thAya che. A.kAmAM jinami dara mombAsA ( pUrva AphrikA ) mAM eka jinamadira baMdhAvavA mATe tyAMnA jenA prayatna karI rahyA che. A prayatna saphaLa thaze ema lAge che. ke svIkAra : * tapa ane udyApana " : katto : Agama ddhAraka, prakAzaka : siddhacakra sAhitya pracAraka samiti, dhanajI sTrITa, muMbaI. mUlya : dasa AnA. krAuna 16 pejI, pRSTha saMkhyA 56 5. : joie che : zrI jaina satya prakAza ?nA prathama varSanA 2, 3, 7, 8 a konI AvazyakatA che. jeo e badhAya athavA e cAramAMthI koI paNa eka amane mokalaze teno sAbhAra svIkAra karIne, tenA badalAmAM cAlu sAlanA teTalA ake majare ApavAmAM Avaze. akA mokalavAnuM ThekANuM : zrI jainadharma satyaprakAzaka samiti jezigabhAInI vADI, ghIkAMTA-amadAvAda, (gujarAta). sudraka ane prakAzaka: cImanalAla gaMkaLadAsa zAha, maNi mudraNAlaya, kAlupura, khajurInI peALa, amadAvAda, prakAzana saMsthAna: zrI jenala meM satyaprakAzaka samiti kAryAlaya, jeriA'gabhAInI vADI, dhI kAMTA, amadAzada, For Private And Personal use only
Page #44
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir Regd. No. B. 3801 Aje ja grAhu ke bane ! pratyeka jaine vAMcavA ane vasAvavA ja joie. zrI jaina saMtya prakAza zrI mahAvIra nirvANa vizeSAMka jenamitra' nAmanuM prasiddha sAptAhika patra te mATe lakhe che: _ " A eka khUba mahenate pragaTa karavAmAM Avyo che. A mAM vetAMbara zAstromAM bhagavAna mahAvIranuM je varNana che te, bhinna bhinna sAdhu temaja gRhastha jaina vidvAnonA lekhamAM ApavAmAM AvyuM che. jeo mahAvIrasvAmInuM caritra lakhavA cAhatA hoya teone A ati upayogI thaI paDaze. 9. -jainamitra, varSa 38, eka ke raeNzayala ATha pejI sAIjha, UMcI jAtanA kAgaLA, suMdara chapAI ane pRSTha saMkhyA 228. chatAM e aMkanuM chUTaka mUlya mAtra bAje AnA (TapAla kharca juduM') ja che. - TapAla kharcA:mukapaTathI magAvanAre kula tera nA mekalavA. vI. pI. thI magAvuM nArane eka rUpiyAnuM vI. pI. karavAmAM Avaze. grAhaka thanArane khAsa lAbha ! jeo e rUpiyA bharIne " zrI jaina satya prakAza ?? nA grAhaka tarIke pitAnuM nAma noMdhAvaze temanekoI paNa jAtanA vizeSa mUlya vagara cAlu aMka tarIke e daLadAra a mekalavAmAM Avaze. . ane e uparAMta AkhA varSa daramyAna bIjA deza a' ke maLatA rahezo. grAhaka thavA mATe Aje ja lakhe, | zrI jema satyaprakAzaka samiti, rIMgabhAInI vADI, ghIkAMTA, A sadAvAda (gujarAta) For Private And Personal Use Only