________________
૧૧૩
૫. શ્રી કાલિકાપ્રસાદ ત્યારબાદ વ્યાકરણ સાહિત્યાચાર્ય શ્રી કાલિકા પ્રસાદ શુકલે ઉપકમ કરતાં જણાવ્યું હતું કે આજે ડભોઈને આંગણે ડભોઈના જ નહીં કિ ભારતના ઇતિહાસમાં નેધિપાત્ર અને યાદગાર સમારંભ ઉજવાઈ રહ્યો છે. શ્રીમદ્દ યશોવિજયજીના જીવન ઉપર જોઈએ તેઓ પ્રકાશ પડયો નથી. એમની બહુમૂલ્ય કૃતિઓ આજે ઉપલબ્ધ નથી એ ઘણો ખેને વિષય છે. વિકટ કાળમાં તેઓથી જન્મ્યા હતા. સાંપ્રદાયિક દ્વપના દાવાનળ સળગતા હતા ત્યારે કાશી જેવા વિદ્યાધામમાં જઈને તલસ્પર્શી અભ્યાસ કરી પડતા બન્યા. નગ્ય ન્યાયને પૂરેપૂરો અભ્યાસ કરીને તેમાં પારંગત થયા. નવ્ય ન્યાયની ભાષામાં જેને સિદ્ધાંત રચાને જૈન સાહિત્યને મેખરે લાવી મૂક્યું. અને અનેકાન્તવાદને સલમ રીતે છીને દરેક દર્શનકારે એક નહીં તે બીજી રીતે પણ અનેકાનાવાદનો સ્વીકાર કરે જ છે એમ પ્રતિપાદન કરી અનેકાન્તવાદની સર્વોપરિતા સ્થાપિત કરીને જેનધમને વિજય વાવટા ફરકાવ્ય, તેથીના ગ્રન્થનું વિવેચન તુલનાત્મક છે. સેંકડો વિદ્વાનોના મતનું તેમને પરિશીલન કર્યું હતું, તેમ તેમના કેટલાક ગ્રના અવલોકનથી સાફ દેખાય છે. અઢારમી સદીમાં એક જૈન વિદ્વાન ત્રણ (૩૦૦) ગ્રન્થનું સર્જન કરે એ જૈન ધર્મ માટે અપૂર્વ ઘટના છે, નિતુ ભારતની ભૂમિ માટે ગૌરવભર્યો બનાવ છે. જૈન સમાજ તેમના અપ્રાપ્ય ગ્રન્થો જે જ્ઞાનભંડારમાં ખોખાંચરે સડી રહ્યા છે તેને શોધી કાલે, તેનું અધ્યયન કરાવે અને તેઓશ્રીના અગાધ દાર્શનિક જ્ઞાનને લાભ ભારતના વિદ્વાનેને મળે તે માટે ન સમાજ સરસ્વતીને આગળ કરે અને તમને તેની પાછળ ચલાવે શ્રીમતી વિધતાથી હું ઘણે મુગ્ધ છું. તેમના સાહિત્યના ઉદ્ધાર અને પ્રચાર માટેનું કાર્ય થાય તે ખૂબ જરૂરી છે.
૫. શ્રી મગનલાલ શારી આટલું કહ્યા બાદ સંસ્કૃત સભાની કાર્યવાહી કોઈ નિવાસી વેદાન્તશાસ્ત્રી સાહિત્યસણ મગનલાલ ગિરિજાશંકરના અધ્યક્ષ પદે શરૂ થઈ હતી.
શ્રી શાસ્ત્રીજીએ તેને સ્વીકાર કરતાં જણાવ્યું હતું કે-આપની ભારતની ભૂમિ પર કોઈ પણ પ્રકારના વિનાશને પ્રસંગ આવે છે ત્યારે મકાન વિભૂતિઓ અવતાર લે છે. તે પ્રમાણે સાહિત્ય અને સંસ્કૃતિને વિનાશ અટકાવવા આ મહાન વિભૂતિએ જન્મ લીધે તે અને જગતના પાર માટે મહાન સાહિત્ય રચી પિતાનાં નામ અમર કરી ગયા.
ત્યારબાદ પતિ વ્રજકાન્ત ઝા, એ અનેકાન્તવાદ ઉપર સંસ્કૃતમાં પ્રવચન કર્યું હતું અને જયંતિ શ્રાવિકાને દાખલો આપ્યો હતો.
શ્રી સયાજી યુનિવર્સિટિના પ્રતિનિધિ છે. શ્રી હરિપ્રસાદ છાનલાલ મહેતાએ ધર્મમાં અહિંસાનું શું રથાન છે અને તેનું શું પ્રયોજન છે! તે જણાવી “અહિંસા પરમે ધર્મની સિદ્ધિ કરી હતી. થનમાં થતા પ્રાણુ વધ માટે અચિ દર્શાવી હતી.
. ઈન્દુમતી અને કુ, કેકીલા વગેરે બન્નેએ સંસ્કૃત ભાષા સરળ છે એ વિષય ઉપર સુંદર સંવાદ રેજ કર્યો હતે.
૫. શ્રી જ્યનારાયણ પાઠક વ્યાકરણ કાવ્યતીર્ષ શ્રી જયનારાયણ પાકે શ્રીમદ્દ થશે.વિજ્યબુ છાનચરિત્ર વધ્યું હતું. અને કાશીમાં શાસ્ત્રાર્થ કરીને મેળવેલા વિજયને સુંદર ચિર રજૂ કરીને એક ગુજરાતી વિદાને કાશી વિશ્વ મેળવીને સાચવેલી ચાન બદલ અંજલિ આપી તેમના વનપથી બોધપાઠ લેવાને બમલ છે .
