Veer Shasan 1922 Pustak 02 Ank 07

Author(s): Keshavlal Dalsukhbhai Shah
Publisher: Veer Samaj

Page 8

વીર-શાસન.
યંત્રિત-પ્રતિજ્ઞાહીનજીવનને લઈને એવી એવી દશાઓને અનુભવ કરે છે કે-જેની યથાર્થ ઝાંખી કરાવવી એ પણ એક અશક્ય વાત થઈ પડી છે.
શરીરસુખના અભિલાષીઓએ પણ સ્વેચ્છાચારીઓની માફક નિરંકુશ બનવા ઉઘુક્ત થવું તે તેમના શરીર સુખનું સાધક નથી પણ બાધક છે: તેઓએ સ્વેચ્છાચારીઓની માફક પિતાની જ ઈચ્છાને અનુસરીને ચાલવું તે યોગ્ય નથી, એમ જે તેઓ પોતાના હિતચિન્તકેને
અને એકાતે જે ક્ષણભર વિચાર કરીને પિતાના અંતરાત્માને પૂછશે તે જરૂર તેઓને પિતાના હિતચિન્તકે તેમજ પોતાના અંતરાત્મા તરફથી પણ તેજ પ્રત્યુત્તર મળશે એમ હું નિઃસંશય માનું છું.
શરીરની રક્ષામાંજ પિતાનું સર્વસ્વ માનનારાઓએ પણ ઉચખલેની ઉછુંખલ કલ્પનાઓ તર૪ ધસવું જોઈતું નથી, તેમાં એકાંતે હાનિ માની તેનાથી તાકીદે પાછા હઠવાની જરૂર છે. “બસ પોતાની મરજી પ્રમાણે જ ચાલવું” “બસ મનોભાવના જે દિશામાં લઈ જાય તે દિશામાં જ જવું” “બસ અંતરના અવાજનેજ અનુસરવું” “પિતાના વિચારને અનુસારે જ વર્તન ચલાવવું” પિતાની મરજીની મનોભાવનાની, અંતરાત્માની અને વિચારમાળાની અવગણના કરવી એ તે એક મહાન આત્મઘાત છે.' આવું આવું બેલી તેઓ ઉન્માર્ગગામી બનવા સાથે અણસમજુ અને ભોળા દિલના માણસના હૃદયને ઘાયલ કરી એવાં તે વિપથગામિ બનાવી દે છે, કે જેને પુનઃ સુમાર્ગ આવતાં ઘણે સમય વ્યતીત થઈ જાય છે. તે ઉચ્છખલોને ખબર નથી કે પોતાની મરજી એટલે શું? પોતાની મનભાવના એટલે શું ? પિતાને અંતર અવાજ એટલે શું ? અને પિતાના વિચાર એટલે શું? જેને પિતાનું ભાન નથી એટલે કે હું પોતે કોણ? તેની ખબર નથી, તેવી વ્યક્તિઓ પિતાની મરજી, પિતાની મનભાવનાને, પોતાના અંતરાત્માને અને પિતાની વિચારમાળાને શી રીતિએ પરખી શકશે. સ્વ અને પરના ભાનવિનાના જે આત્મહિત સાધી શક્તા હોત તો પરે૫કારરસિક પરમર્ષિઓ તે સ્વ અને પરના સ્વરૂપને સ્કુટ કરવા માટે મહાન શાસ્ત્રની રચના કદી પણ ન કરત. દુઃખની વાત છે કે–તેવા સતશાસ્ત્રના પ્રણેતા પરમર્ષિઓને પણ તે પામરે પિતાની પરમગણિય પ્રાસાદી આપ્યા શિવાય રહી શકતા નથી, માટેજ હિતિપીઓએ તેઓનાથી દૂર રહેવાની જરૂર છે. - શારીરિક સુખને પણ અનુભવ કરવો હોય તે ઉપરોક્ત કારણોથી સ્વેચ્છાચારી યા સ્વેચ્છાચારીના સહચારી ન બની જતાં નિયન્દ્રિત–પ્રતિજ્ઞાપાલક બનવા તરફ લક્ષ આપે, પ્રતિજ્ઞા શબ્દથી જ ન કંપી ઉઠે, તેના નામ શ્રવણથી જ ન ભાગો, કિન્તુ તેના જ્ઞાતાઓ પાસે, તેનું યથાર્થ સ્વરૂપ સમજે અને સમજીને શક્તિના પ્રમાણમાં તેના પાલક બને, તેમ કર વાથીજ આત્માનો ઉદ્ધાર છે અને આ દુર્લભ માનવજીવનની સફળતા છે એવો આત્મનિશ્ચય કરેપ્રતિજ્ઞાપાલક બનવા માટે તેમજ પ્રતિજ્ઞાના પ્રેમને પુષ્ટ બનાવવા માટે પ્રતિદિન પ્રતિજ્ઞા પ્રેમી અને પ્રતિજ્ઞાપાલકોનેજ સહવાસ શોધવા મારી ભલામણ છે, કારણ કે કાળના પ્રભાવે કહો કે આપણા કમભાગે કહો, પણ આજકાલ દુનિયાના એશઆરામમાંજ આનંદ માનનારા કેટલાક ઉત્પન્ન થયા છે કે જેઓ એશઆરામથીજ આત્માનંદની પ્રાપ્તિ માની રહ્યા છે અને અજ્ઞાનીઓને મનાવી રહ્યા છે, પ્રતિજ્ઞાને તે તેઓ આત્મઘાતક માને છે. કોઈપણ જાતના નિયંત્રણવિનાજ મનને પોતાના આધીન બનાવવાની વાત કરી રહ્યા છે, જેએનું દરેકેદરેક વર્તન શરીરશુશ્રુષા અને મનને મોઝીલું રાખવા માટે થઈ રહ્યું છે,