Veer Shasan 1922 Pustak 02 Ank 07

Author(s): Keshavlal Dalsukhbhai Shah
Publisher: Veer Samaj

Page 7

પ્રતિજ્ઞાપાત્ર જીવને
પ્રસ–૧૦–અનંતાનુબંધીને જઘન્ય ઉદય કેટલા કાલને ?
ઉ--નરકગતિયોગ્ય કર્મ ઉપાર્જન કરાવનાર અનંતાનુબંધી કષાયને જઘન્ય ઉદય અન્તર્મુહૂર્ત પ્રમાણુ શ્રી પ્રસન્નચંદ્રાદિની માફક શ્રીયોગશાસ્ત્રમાં કહેલ છે.
પ્ર૦-૧૧–કેરડુ મગ આદિ સચિત્ત છે કે અચિત્ત?
ઉ૦–શ્રી ઘનિર્યુક્તિની ટીકામાં તથા શ્રાદ્ધવિધિ આદિમાં કોરડુ મગ આદિને અચિત્ત કહેલ છે.
પ્ર૦-૧૨-નરકની અંદર નારકી જીવોને પરમધામિ દર્થના કરે છે, પણ નારકીઓ કેઈપણ વખત પરમધામિકના સામા થાય ખરા કે ?
ઉ૦–અહિં જેમ કેદખાનામાં કેદીઓને જેલરે ભારે કુટે છે અને કોઈ વખત કેદીઓ પણ એક્સપ કરી સામા થાય છે, તેમ નારકીઓ પણ કદાચિત પરમધાર્મિકને બાંધે, પરંતુ એ આશ્ચર્યભૂત બનાવ અનંતાકાલે બને, એમ શ્રી પન્નવણું સુત્રના બાવીશમા પદની ટીકામાં કહેલ છે.
પ્રક-૧૩–ભકદેવો કઈ નિકાયના તથા તેમની સ્થિતિ કેટલી ?
ઉ૦-ભકદેવ વ્યંતરનિકાયના અને તેમની સ્થિતિ એક પલ્યોપમની, એન શ્રીભગ વતી સૂત્રના શૈદમાં શતકના આઠમા ઉદેશાની ટીકામાં કહ્યું છે. - પ૦-૧૪–સાધુ સાધ્વીની વડીઝીક્ષામાં દિગબંધનમાં શ્રાવકશ્રાવિકાનું નામ આપવાનું કહેલ છે ?
ઉ–સાધુની વડી દીક્ષામાં દિગબંધનમાં આચાર્ય અને ઉપાધ્યાય એ બે નામ અને સાધ્વીની વડી દીક્ષામાં આચાર્ય, ઉપાધ્યાય અને પ્રવર્તિની આ ત્રણ નામ આપવાનું શ્રીયતિજિતકલ્પાદિ સૂત્રમાં છે.
પ્રતિજ્ઞાપાત્ર જીવન.
આ પરિવર્તનશાલિ સંસારમાં જીવનને નિયન્નિત-પ્રતિજ્ઞાપાત્ર બનાવવાની મનુષ્યમાત્રની ફરજ છે. દરેકેદરેક કાર્યસિદ્ધિને આધાર બહુધા તેવા છપન ઉપરજ રહે છે, એમ માનવામાં કોઈ પણ જાતને વાંધો જણાતો નથી. પ્રતિજ્ઞાવિનાનું જીવન તે સાચું માનવજીવન નથી એમ જેને લાગશે તેને ઉદ્ધાર ટુંક સમયમાં છે એમ કહેવાને લેશમાત્ર પણ સંકોચાવાની જરૂર નથી. પ્રતિજ્ઞાની અવગણના કરનારાઓએ આ વાત ઉપર ખાસ ધ્યાન આપવા જેવું છે, કારણ કે–દુર્લભ માનવજીવનને છતી સામગ્રીએ તુચ્છ લાલસાઓની લાલચમાં લપટાઇને નિર્થક કરી મૂકવું એ ડહાપણનું કામ નથી.
આજકાલ શરીરના સેવકને સ્વેચ્છાચારીઓની માફક નિયંત્રણ–અંકુશ જોઈ નથી, અંકુશને તેઓ પોતાના માથા ઉપરનું આછાદન-રક્ષણ સમજવાને બદલે એક અત્યંત કષ્ટકારક બજે સમજે છે. તેને લઈને સ્વેચ્છાચારીઓની માફક તે શરીરના સેવકે પણ મનગમતી વસ્તુઓના મોહમાં ફસી તેને વિલાસી બની પિતાનું આત્મભાન ભૂલી અનિ.