________________
વીરશાસન.
માટે શાસ્ત્ર પણ બીજું નહિ. ભાઈ ! આ વિષય ઉપર આપણે ઘણીજ વાતા કરવાની છે, પરન્તુ હવે આપણે આવશ્યકક્રિયા કરવાની થઈ ગયા છે માટે ચાલે આપણે સત્ત્વર જઇએ અને આપણા આત્મશેાધનના કાર્યમાં પ્રવૃત્ત થઇએ..
રસિકચદ્ર—હા ભાઇ ! ઉઠા અને ચાલે અવસર થઇ ગયા, મારે તો આજે કા વિષયમાં ઘણું પૂછવાનું હતું પણ હવે વળી અવસરે વાત.
૫૦
(
અપૂર્ણાં. ખુશાલચંદ. )
જૈન ધર્મની મહત્તા.
નીતિના નિયમા
( અનુસંધાન પુ. ક્ લાના અંક ૧૨ ના પૃષ્ઠ ૨૩૮ થી. ) બાલુભાઇ ! તમે ચેાત્રીશમે નિયમ સમજાવી શકશે! કે ?
બાલુભાઇ અંતરંગ શત્રુઓના ત્યાગ-કામ, ક્રોધ, માન, લોભ, મદ અને હર્ષ એ છે અંતરગ શત્રુઓ છે. જ્ઞાનથી વિચારતાં આ શત્રુએ વ્યવહાર તથા પરમાર્થના કાર્યમાં વિદ્યમય હાઇ ત્યાગવા ચેાગ્ય છે, પણ તેવે અપૂર્વ ત્યાગ તા માત્ર ત્યાગીઓજ કરી શકે. જ્યારે ગ્રહસ્થને માત્ર તે શત્રુએ પર વિજય મેળવવાના છે; એટલે કે આપણે H શત્રુઓને વશ ન થતાં આપણે તેમને વશ કરવા અથવા કાજીમાં રાખવાના છે. ટુંકામાં તેમને યુક્તિપૂર્વક, મર્યાદાસર આશ્રય આપવેશ. કામથી મેટાઈ, પડિતતા, ડહાપણ, કુલીનતા, વિવેક આદિ ગુણા નારા થવા ઉપરાંત શરીરને નાશ અને ખરાબ ક ઉપાર્જન થાય છે, તેથી ગ્રહસ્થે પાતાની સ્ત્રીમાં સંતેષ માની કામ ઉપર વિજય કરવા. વગર વિચારે મેલવાથી કે કાર્ય કરવાથી પાતાને કે ખીજાને ક્રોધ થાય તે ક્રોધ વિનયતા નાશ કરનાર, સંતાપ અને ઉર્દૂગ ઉત્પન્ન કરી અસભ્ય અને અસત્ય એલાવી મિત્રતા તેડાવનાર, કલેશ વધારનાર અને કીર્તિ આદિને નાશ કરાવનાર ક્રોધ છે. બીજાને આધાત ન થાય તેવી રીતના ક્રોધને ઉપયોગ તે ક્રોધ ઉપર વિજય કરવા તે છે, હિતશિક્ષા યુક્તિપૂર્વક સમન્તવાં છતાં દુરાગ્રહ ન મુકી સત્ય વચનને અનાદર તે માન છે. પેાતાનું વચન સિદ્ધ કરવા અર્થે છળકપટ, પ્રપંચ આદિ કરવા ઉપરાંત તેથી ઉપકાર ભૂલાવીને ક્રાધમાં પણ ઉતારે છે, અને તેમ થતાં અનક સાહસ કરતાં જીવ વાર નથી લગાડતા, માટે સિદ્ધ થએલાં હિત વચન કે સત્યને સ્વીકાર કરવા તે માન ઉપરના વિજય છે. માત્ર ધનનો સંચય કરી દાન યાગ્ય જીવને દાન નહિ આપવું તે લેાબ છે. લેાબના પાષણ અર્થે અન્યાય, પ્રપંચ, ગા, છેતરવું, હેરાન કરવું આદિ દુર્ગુણા દાખલ થાય છે. ધન ચહેંચળ અને નારાવત છે તેને યથાશક્તિ યાગ્ય રીતે ઉપયાગ કરવા જોઇએ. વિશેષમાં લેાભી જીવ નીચની શ્લાધા કરનાર, અચ્છતા ગુણ ગાનાર, છતા અવગુણુ ન જોનાર, શત્રુની સ્તુતિ કરનાર, અકૃતજ્ઞની સેવા કરનાર બનવા ઉપરાંત ધનનેા વ્યય થવાના ખીકથી મિત્રાથી દૂર રહેનાર; ધ, જ્ઞાતિ, દેશનાં શુભ કાર્યામાં પણ ભાગ ન લેનાર બને છે. દ્રવ્યના સદુ૫યાગ કરવા અને પારકુ’
