Siddhhemchandra Shabdanushasan Laghuvrutti Vivran Part 07

Author(s): Chandraguptavijay
Publisher: Mokshaiklakshi Prakashan

Page 4

I અપ પ્રાગત પણે કથા પ્રથમ પારા
તષિતો દાળ
હવે પછીના સૂત્રોથી જેનું વિધાન કરાશે તે અ[ સન્..વગેરે પ્રત્યયોને તદ્ધિત સંજ્ઞા થાય છે. ઉપરનું આ અર્થમાં ૩પ' નામને
સોડપત્યે ૬-૭-૨૮' ની સહાયથી “પ્રા| નિવ ૬-૧-રૂ' થી સન્ પ્રત્યય. ('છાર્ગે રૂ-ર-૮' થી સ્યાદિનો લોપ.) [ (1) પ્રત્યયને આ સૂત્રથી તધિત સંજ્ઞા. વૃધ.૦ ૭-૪-9” થી ૩૫] નામના આદ્ય સ્વર 3 ને વૃદ્ધિ થી આદેશ. અન્ય ૩ ને “અવયવ ૭-૪-૭૦” થી વુિં આદેશ...વગેરે કાર્ય થવાથી સૌપવ: આવો પ્રયોગ થાય છે. અર્થ -ઉપગુ (જેની પાસે ગાયો છે તે) નું સન્તાન. આવી જ રીતે ઉત્તર સૂત્રોમાં પણ કબૂ વગેરે પ્રત્યયને આ સૂત્રથી તધિત સંજ્ઞા સમજવી. IIII
पौत्रादि वृद्धम् ६।१।२॥
જેના નામથી કુલ વિખ્યાત હોય છે તેને પરમપ્રતિ કહેવાય છે. પરમ પ્રકૃતિના (પત્યપ્રત્યક્તાર્થ થી ભિન્ન વ્યક્તિના) પત્ર વગેરે અપત્યને “વૃદ્ધ' સંજ્ઞા થાય છે. સ્થાપત્ય વીત્રાહિ આ અર્થમાં પરમ પ્રકૃતિ ગર્ગના વીત્ર વગેરે અપત્યને આ સૂત્રથી વૃક્ષ સંજ્ઞા થવાથી જ નામને (જયન્ત જ નામને) “વિ. ૬-૧-૪ર’ થી યગુ () પ્રત્યય,
જા રૂ-ર-૮ થી ષષ્ઠીનો લોપ. ‘વૃ૦િ ૭-૪-૧' થી નામના આદ્ય સ્વર સ ને વૃઘ ના આદેશ. “વ. ૭-૪-૬૮' થી જ નામના અન્ય નો લોપ વગેરે કાર્ય થવાથી : આવો પ્રયોગ થાય છે. અર્થ-ગર્ગનું પૌત્રાદિ અપત્ય, પુત્રસ્ત પff: - આ સૂત્રથી પરમપ્રકૃતિના પૌત્રાદિ અપત્યને જ પુત્ર સ્વરૂપ અપત્યને નહિ) ઉપર જણાવ્યા મુજબ