________________
શ્રીમદ્ રાજચંદ્ર-આત્મકથા નથી જેટલા પ્રકારના સંસારના પદાર્થો છે, તે સર્વમાં જો અસ્પૃહાપણું હોય અને ઉદ્વેગ રહેતો હોય તો તે અન્યની અનુકપા કે ઉપકાર કે તેવા કારણો હોય એમ મને નિશ્ચયપણે લાગે છે એ ઉદ્વેગને લીધે કયારેક ચક્ષુમાં આંસુ આવી જાય છે, અને તે બધા કારણને પ્રત્યે વર્તવાનો માર્ગ તે અમુક અંશે પરતત્ર દેખાય છે એટલે સમાન ઉદાસીનતા આવી જાય છે.
જ્ઞાનીના માર્ગને વિચાર કરતા જણાય છે કે કોઈ પણ દેહદુ એ શાચ પ્રકારે મૂચ્છપાત્ર આ દેહ નથી, તેને દુઃખે શાવવા યોગ્ય નહીં પણ આત્મ- .
* આ આત્મા નથી. આત્માને આત્મ–અજ્ઞાને શોચવું એ સિવાય અજ્ઞાને
બીજો શોચ તેને ઘટતો નથી [૪૨૯ ]
મુિંબઈ, ચૈત્ર સુદ ૬, ૧૯૪૯] ઉપાધિનો જોગ વિશેષ રહે છે જેમ જેમ નિવૃત્તિના જોગની વિશેષ ઇચ્છા થઈ આવે છે, તેમ તેમ ઉપાધિની
પ્રાપ્તિને જોગ વિશેષ દેખાય છે. ચારે બાજુથી ઉપાધિને રા આશા ભીડે છે. કોઈ એવી બાજુ અત્યારે જણાતી નથી કે અત્યારે ન થવા અર્થે જ એમાંથી છૂટી ચાલ્યા જવુ હોય તો કોઈને અપરાધ કર્યો ઉપાધિ દેવી ન ગણાય છૂટવા જતાં કોઈના મુખ્ય અપરાધમા આવી
જવાનો સ્પષ્ટ સભવ દેખાય છે, અને આ વર્તમાન અવસ્થા ઉપાધિરહિતપણાને અત્યત યોગ્ય છે, પ્રારબ્ધની વ્યવસ્થા એવી પ્રબંધ કરી હશે. [ ૫૯૦]
[મુંબઈ, ચૈત્ર વદ ૧૪, ૧૫૧ ] ચારિત્ર...દશાસંબધી અનપેક્ષા કરવાથી જીવમાં સ્વસ્થતા ઉત્પન્ન થાય છે તે વિચારે કરી ઉત્પન્ન થયેલી ચારિત્ર પરિ
ણામસ્વભાવરૂપ સ્વસ્થતા વિના જ્ઞાન અફળ છે, એવો જિનનો છે. શિવના અભિમત તે અવ્યાબાધ સત્ય છે તે સબંધી અનપેક્ષા ઘણી
વાર રહ્યા છતાં ચંચળ પરિણતિનો હેતુ એવો ઉપાધિયોગ તીવ્ર ઉદયરૂપ હોવાથી ચિત્તમા ઘણું કરી ખેદ જેવું રહે છે, અને
ચથી.
